Μεσογειακή διατροφή: Κάτι που όλοι γνωρίζουμε ως ιδανικό πρότυπο διατροφής - Γιατί λειτουργεί;

Αλλά από τι αποτελείται  στην πραγματικότητα η μεσογειακή διατροφή και γιατί λέγεται ότι είναι τόσο καλή;

Πρώτον, η μεσογειακή διατροφή δεν είναι μια «διατροφή» παραδοσιακού τύπου  που σκεφτόμαστε για τις δίαιτες  του 21ο αιώνα.

Η μεσογειακή διατροφή είναι ένας τρόπος ζωής.

Αυτός ο τρόπος ζωής βασίζεται πάνω σε παραδοσιακές δίαιτες από χώρες που συνορεύουν από τη Μεσογειακή Θάλασσα. Κυρίως στη νότια Ιταλία, νότια Γαλλία, Ελλάδα, Κρήτη και την Ισπανία.

Αυτές οι χώρες έχουν έναν αριθμό από ομοιότητες καθώς και από πολλές διαφορές όσον αφορά την προσέγγιση τους στο  φαγητό και στις πρακτικές διατροφής.

Ωστόσο, αυτές επίσης μοιράζονται ένα παρόμοιο κλίμα με ξηρά, ζεστά καλοκαίρια και κοντινή προσέγγιση στη θάλασσα.

Αυτό σημαίνει εύκολη πρόσβαση σε τοπικές καλλιέργειες, φρέσκα λαχανικά και φρούτα όπως και πρόσβαση σε μια μεγάλη ποικιλία από φρέσκα ψάρια.

Το EUFIC (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληροφόρησης για τα Τρόφιμα) υποδεικνύει ότι ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά που μοιράζονται στον παραδοσιακό  μεσογειακό τρόπου ζωής είναι τα εξής:

• Μια μεγάλη κατανάλωση από φρούτα, λαχανικά, πατάτες, φασολια, ξηρούς καρπούς, σπόρους, ψωμί και άλλων σιτηρά.
• Ελαιόλαδο που χρησιμοποιείται για μαγείρεμα και σάλτσες.
• Μέτριες ποσότητες ψαριού αλλά λίγο κρέας.
• Χαμηλές προς μέτριες ποσότητες πολλών λιπαρών τυριού και γιαουρτιού.
• Μέτρια κατανάλωση κρασιού, συνήθως με γεύματα.
• Αξιοποίηση στην τοπική, εποχιακή, φρέσκια παραγωγή .
• Ένας ενεργός τρόπος ζωής.

Αυτά τα συστατικά εξηγούν γιατί αυτός ο τρόπος διατροφής θεωρείται ότι είναι τόσο ευεργετικός.

Στη συνέχεια ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στις «τυπικές» διατροφικές συνήθειες ορισμένων μεσογειακών χωρών.

Ελλάδα

Η ελληνική διατροφή αποτελεί την κύρια βάση της μεσογειακής διατροφής και αποτελείται από ελαιόλαδο, φρέσκα λαχανικά, φασόλια και όσπρια καθώς και μέτριες ποσότητες κρασιού, ψαριών και γαλακτοκομικών προϊόντων και χαμηλή πρόσληψη κρέατος.

Η ελληνική διατροφή είναι σε μεγάλο βαθμό χορτοφαγική και συχνά ,τα κυρίως γεύματα βασίζονται γύρω από λαχανικά με κρέας, ψάρι ή τυρί σε πιο λίγες περιπτώσεις.

Το ελαιόλαδο χρησιμοποιείται -στο μαγείρεμα, στο πασπαλίσμα και στις σαλάτες.

Τα πιο συνηθισμένα λαχανικά που περιλαμβάνονται στα γεύματα είναι τα πράσινα φασόλια, ο αρακάς,  οι μελιτζάνες, τα πράσα, οι αγκινάρες, τα κουνουπίδια και οι μπάμιες.

Με φρέσκα φρούτα συχνά να τελειώνουν τα γεύματα, για επιδόρπιο.

Μια σημαντική άποψη της ελληνικής (και μεσογειακής) κουζίνας είναι η έμφαση που δίνεται ανάμεσα στην οικογένεια και στα κοινά γεύματα - τα γεύματα είναι μια οικογενειακή περίσταση και αφιερώνεται χρόνος κατά την διάρκεια της ημέρας για το φαγητό .

Επιπλέον δίνεται έμφαση στα φρέσκα τρόφιμα και  στο μαγείρεμα  αυτοσχεδιασμού.

Πολύ λίγες επεξεργασμένες τροφές και κρέατα καταναλώνονται, κάτι που διαφέρει εντυπωσιακά από τον τρόπο που τρώμε στις ημέρες μας σε σχέση με το  Ηνωμένο Βασίλειο.

Ιταλία

Η Ιταλία έχει μερικές ομοιότητες με την Ελλάδα.

Κυρίως ότι το μαγείρεμα και η διατροφή φρέσκων φαγητών είναι επιθυμητά και θεωρούνται ένα  σημαντικό κομμάτι της ζωής.

Πολλοί υδατάνθρακες ολικής άλεσης καταναλώνονται και γενικά, μαζί με φρέσκα λαχανικά, αποτελούν τη βάση της ιταλικής κουζίνας.

Ωστόσο, είναι ξεκάθαρο ότι τα τυπικά μεγέθη ιταλικών μερίδων είναι μικρότερα από αυτά που καταναλώνουνε στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Στην πραγματικότητα, τα ιταλικά γεύματα συνήθως αποτελούνται από μικρά, πολλαπλά πιάτα και γενικά ακολουθούνται  από ένα επιδόρπιο φρέσκων φρούτων.

Όπως και στην Ελλάδα, η διατροφή είναι κάτι περισσότερο από μια απλή τροφοδοσία.

Θεωρείται σαν μια σημαντική κοινωνική περίσταση όταν η οικογένεια και  φίλοι βρίσκονται μαζί για να απολαύσουν τα φρέσκα παρασκευασμένα γεύματα και πιάτα .

Νότια Γαλλία

Ο γαλλικός τρόπος διατροφής έχει φέρει σε αμηχανία τους ερευνητές εδώ και χρόνια.

Αυτή η διατροφή περιέχει περισσότερο κρέας και ζωικά προϊόντα από την Ελληνική και την ιταλική που βασίζονται στα φυτικά προϊόντα.

Αλλά ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά, και πάλι, το οποίο σε σύγκριση με  τρόπο ζωής της Μεσογείου, είναι η υψηλή σημασία που έχει το φαγητό και η διατροφή στη ζωή των Γάλλων.

Το φαγητό είναι μια κοινωνική περίσταση και η διατροφή είναι για να γεύονται και να διασκεδάζουν.

Συγκριτικά με το Ηνωμένο Βασίλειο, η έρευνα δείχνει ότι η πλειοψηφία από αυτούς τρώνε από ανάγκη και όχι για απόλαυση.

Στη Γαλλία τα γεύματα τρώγονται και ετοιμάζονται στο σπίτι, από την αρχή και, όπως με τις άλλες μεσογειακές χώρες, το σύνθημα φαίνεται να είναι ποιότητα και όχι ποσότητα αναφέρει το logodiatrofis,

Σε μια μελέτη που αναζητά τις  διατροφικές συνήθειες των Γάλλων σε σχέση με τους Άγγλους βρέθηκε ότι το 6% των Γάλλων καταναλώνουν πρόχειρο φαγητό (σνακ) σε σύγκριση με πάνω από το 50% των Βρετανών το 2006.

Γιατί λοιπόν λειτουργεί;       

Φαίνεται, λοιπόν ότι  η γενική στάση  για την διατροφή και η σημασία που έχουν τα τρόφιμα σε αυτές τις μεσογειακές χώρες, κάνουν τη μεσογειακή διατροφή τόσο ωφέλιμη για την υγεία.

Αυτό, όπως και η σημασία και η έμφαση που δίνεται στη χρήση φρέσκων, μη επεξεργασμένων τροφίμων,  μαγείρεμα αυτοσχεδιασμού, συμπεριλαμβανομένων πολλών λαχανικών κατά τη διάρκεια των γευμάτων και, φυσικά, το μαγείρεμα με ελαιόλαδο!