O Professor Gordon Wishart μιλάει στο Eirini the Blog για τους μύθους και τις αλήθειες του καρκίνου του μαστού

Για τον καρκίνο του μαστού, που ενδιαφέρει όλες τις γυναίκες και δυστυχώς προσβάλλει όλο και περισσότερες, μιλήσαμε με τον καθηγητή Gordon Wishart - διευθυντή της Κλινικής Μαστού του Cambridge στο νοσοκομείο Mediterraneo στην Αθήνα και διευθυντή στον τομέα μαστού στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία του Cambridge.

Ο κ Wishart τονίζει ότι "το να εμπιστεύεται κανείς μία ομάδα ιατρών που είναι ειδικοί και γνωρίζουν πολλά είναι πολύ καλύτερα από το να επαφίεται σε έναν μόνο ειδικό".

Που βρίσκονται τα επίπεδα καρκίνου του μαστού στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή;

Βρίσκονται σε άνοδο. Στη παρούσα φάση είναι 1 στις 8 γύναικες. Η επίπτωση αυξάνεται που πιθανότατα σχετίζεται με διάφορους παράγοντες.
Από την εμπειρία μου στην Ελλάδα παρατηρώ ότι οι γυναίκες είτε δεν έχουν κανένα παιδί είτε είναι σε μεγάλη ηλικία, παράγοντες που και οι δύο αυξάνουν το ρίσκο.
Δύο άλλοι παράγοντες που γίνονται όλο και ποιο σημαντικοί με τη "δυτικοποηση" του τρόπου ζωής είναι το αλκοόλ -το περισσότερο που πίνει κανείς το μεγαλύτερο είναι το ρίσκο του- και η παχυσαρκία.

Εκτός από το αλκοόλ η κατανάλωση λιπαρών γαλακτοκομικών τροφών  αυξάνει το ρίσκο μια και γίνεται αρκετή συζήτηση για αυτό;

Δεν υπάρχει καμία τέτοια ερευνητική απόδειξη και ο μύθος αυτός προέρχεται από την Ασία στην οποία καταναλώνουν πολύ λιγότερα γαλακτοκομικά και έχουν πολύ λίγο σχετικά καρκίνο του στήθους. Αυτό όμως συμβαίνει και στην Αφρική και αποδείχτηκε ότι οφείλεται περισσότερο στο γεγονός οι γυναίκες κάνουν περισσότερα παιδιά και πολύ νωρίς μάλιστα στη ζωή τους. Η υπόλοιπη διαφορά στο ρίσκο ανάμεσα σε αυτές τις περιοχές του πλάνητη οφείλεται στην παχυσαρκία και το αλκοόλ.

Είναι χρήσιμη η αυτοεξέταση για το καρκίνο του μαστού;

Αυτό πιστεύαμε στη δεκαετία του 80-90 αλλά τα αποτελέσματα ερευνών σε μεγάλους πλυθησμούς έδειξαν ότι δεν είναι απαραίτητο οι γυναίκες να εξετάζουν το στήθος του με μια συγκεκριμένη τεχνική σε ένα συγκεκριμένο χρόνο. Αυτό πρόσθετει περισσότερο άγχος και κάνει την όλη διαδικασία αγγαρεία. Επιπλέον δεν προσφέρει κανένα μεγαλύτερο αβαντάζ στην επιβίωση από το μία γυναίκα να γνωρίζει το στήθος της όπως και κάθε μέρος του σώματος και αναφέρει στους ειδικούς όλες τις αλλάγες. Αυτό το οποίο λέγεται "επαγρύπνηση για το στήθος" είναι και αυτό που προσφέρουμε.

Όσον αφορά την προληπτική μαστογραφία υπάρχει αρκετή σύγχυση στο κόσμο. Πότε πρέπει να αρχίζει κάποιος;

Η λογική προληπτικής μαστογραφίας πριν από τα 40 δεν στέκει επιστημονικά μια και η ευαισθησία της εξέτασης λόγω του πυκνού στήθους της νέας γυναίκας κάνουν την εξέταση πρακτικά άχρηστη στο να βρίσκει ανωμαλίες πριν αυτά γίνουν κλινικά εμφανή.

Αυτός είναι και ο λόγος που όλα τα εθνικά προληπτικά προγράμματα των πολιτισμένων χωρών δεν αρχίζουν πριν από αυτή την ηλικία.

Μαστογραφία από τα 40 λοιπόν κάθε χρόνο και κάθε δύο χρόνια από τα 50 και έπειτα μια και από την ηλικία αυτή το στήθος γίνεται λιγότερο πυκνό και  η μαστογραφία πολύ ευκρυνής και έτσι κάθε δύο χρόνια έχουμε τη μεγαλύτερη ωφέλεια με το μικρότερο κόστος, ακτινοβολία, άγχος κτλ.

Μεγαλύτερη σημασία από τη συχνότητα έχει ποιος γνωματεύσει την ακτινογραφία. Πρέπει που να είναι  2 ακτινολόγοι ειδικοί για το στήθος που να βλέπουν πάνω από 10000 προληπτικές μαστογραφίες και ο ένας να μην γνωρίζει τη γνωμάτευση του άλλου. Οι ακτινολόγοι αυτοί πρέπει να ελέγχονται ετησίως για την ευαισθησία τους και την ακρίβεια της γνωμάτευσης τους.

Αν κάποιος χρειαστεί μαστεκτομή πόσο πρέπει να περιμένει και τη στιγμή της επανόρθωσης- πλαστικής του στήθους;

Αυτό είναι ένας πολύ παλιομοδίτικος τρόπος και δυστυχώς ακόμη υιοθετείται από ορισμένους χειρουργούς σε μερικές χώρες. Προσωπικά  επιλέγω την άμεση - ταυτόχρονη επανόρθωση ( πλαστική) του στήθους εδώ και 17 χρόνια που σημαίνει ότι η ασθενής κρατάει το δέρμα του στήθους  της και ξυπνάει από την αναισθησία με ένα νέο στήθος και όχι ανάπηρη και ακρωτηριασμένη σωματικά και ψυχικά.

Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζετε στην Ελλάδα;

Υπάρχει πράγματι μία κουλτούρα των ασθενών να μην εμπιστεύονται τον ιατρό τους. Το αποτέλεσμα είναι να αναζητούν διάφορες γνώμες που προσωπικά πιστεύω ότι δεν τους βοηθάει. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να είμαστε πολύ ανοιχτοί για τα πάντα ώστε να μάθουμε το κόσμο να μας εμπιστεύεται.

Μια και είμαστε μία μεγάλη ομάδα χειρουργών, ακτινολόγων και ογκολόγων οποιοσδήποτε ασθενής έρχεται να μας δει άμεσα λαμβάνει περισότερες από μία γνώμη και αυτό είναι που προσπαθούμε να κάνουμε τους ανθρώπους να καταλάβουν. Δεν υπάρχει ανάγκη να πάει κανείς κάπου αλλού.

Το άλλο που παρατήρησα ήταν ότι όταν μία γυναίκα έχει ένα ογκίδιο πολύ συχνά έχει ήδη υποβληθεί σε αξονικές, μαγνητικές και σπινθηρογραφήματα χωρίς ούτε καν να γνωρίζει αν το ογκίδιο αυτό είναι κακοήθεια. Γίνονται  πολλές άχρηστες εξετάσεις και αυτό είναι κάτι που προσπάθουμε να αλλάξουμε. Αν κάποιος έρθει στην κλινική μας με ένα ογκίδιο μπορεί να υποβληθεί σε μαστογραφιά, υπέρηχο και βιοψία σε μία επίσκεψη.

Υπάρχει κάποιος διαφορετικός τρόπος που οι Ελληνίδες γυναίκες συνδέονται με τον ιατρό τους;

Παρατήρησα και είναι πραγματικότητα ότι προτιμούν να θεραπεύονται από ένα ιατρό, που συχνά είναι και ο γυναικολόγος τους, ενώ εμειλς προσπαθούμε να τις καθησυχάσουμε ότι είναι πολύ καλύτερα να τις παρακολουθήσει και εντέελι θεραπεύσει μια ολόκληρη ομάδα ιατρών.

Φανταστείτε να έχετε έναν άνθρωπο να λαμβάνει κάθε απόφαση για εσάς-θα έχει κακές και καλές ημέρες. Οι γιατροί είναι άνθρωποι και καμιά φορά κάνουν λάθη.

Σε αντίθεση, μία ομάδα είναι πιο πιθανό να λάβει τη σωστή απόφαση από έναν άνθρωπο μόνο του. Μια ομάδα είναι πιο πιθανό να τηρεί τις κατευθυντήριες οδηγίες  και τα πρωτοκόλλα ενώ ένας μόνος του μπορεί πιο εύκολα να τα παραβιάσει ανάλογα με τη περίσταση. Είναι η ομαδική αντιμετώπιση που κάνει τη διαφορά. Αυτό προσπαθήσαμε να κάνουμε στο Cambridge και έτσι δημιουργήθηκε η καλύτερη μονάδα μαστού στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Υπάρχει κοινωνικό στίγμα που πάει χέρι-χέρι με τον καρκίνο;

´Εχω την αίσθηση ότι οι άνθρωποι δεν επιθυμούν να μιλούν ανοικτά για τον καρκίνο. Δεν θέλουν οι πιο ηλικιωμένοι συγγενείς να γνωρίζουν. Οι περισσότερες γυναίκες  ιδιάιτερα οι νέες θέλουν να θεραπευτούν και να προχωρήσουν με τη ζωή τους. Αυτό είναι που τους λέμε ακριβώς. Δεν είναι άρρωστες. Είχαν κάποτε την ασθένεια αυτή θεραπεύτηκαν και τώρα τελείωσε. Δεν πρέπει να θεωρούν τους εαυτούς τους άρρωστους.