Ζωή Ζενιώδη η μαέστρος & Ναταλία Γεράκη η φλαουτίστα: 2 καλλονές από τη Ν. Σμύρνη διαπρέπουν στο παγκόσμιο μουσικό στερέωμα! (φωτό)

Η πορεία τους έχει πολλά κοινά. Μεγάλωσαν στο ίδιο προάστιο της Αθήνας, στην ίδια γειτονιά της Νέας Σμύρνης, και πέρασαν ώρες πολλές ασφυκτιώντας στις τάξεις του ίδιου Λυκείου προτού φύγουν για το εξωτερικό αναζητώντας τις συνθήκες που θα ωθούσαν τη μουσική τους εξέλιξη.

Η μαέστρος και πιανίστα Ζωή Ζενιώδη σπούδασε και εργάστηκε στην Αυστρία και στην Αγγλία πριν εγκατασταθεί στις Η.Π.Α.

Η φλαουτίστα Ναταλία Γεράκη πέρασε κάποια χρόνια στη Γαλλία προτού αποφασίσει πως η Γερμανία θα της προσέφερε τη μουσική ζωή που επιθυμούσε. Η εξέλιξη και των δύο, όμως είναι εντυπωσιακή!

Ναταλία Γεράκη

Μετά από είκοσι χρόνια αδιάκοπης, σκληρής δουλειάς και αναγνώρισης στο εξωτερικό, και οι δύο αισθάνονται την ανάγκη να αντιστρέψουν την κατάσταση, να ζουν για μεγάλα διαστήματα και να κάνουν περισσότερες παραγωγές στη χώρα μας, και να την έχουν πλέον, ως εφαλτήριο για τις επαγγελματικές υποχρεώσεις τους προς τα έξω.

Είναι σημαντικό το γεγονός πως για πρώτη φορά αυτές οι σπουδαίες ελληνίδες δημιουργοί θα συνυπάρξουν καλλιτεχνικά και αυτό θα γίνει στην Ελλάδα. Θα τις ενώσει επί σκηνής ο Piazzolla, o «Gran Ástor», την Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου στις 21:00 μ.μ, στην κεντρική σκηνή της «Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών» στο πλαίσιο της μεγάλης γιορτής για την όπερα με τίτλο «Συνηχήσεις», που διοργανώνει ο Σύνδεσμος Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση.

Ζωή Ζενιώδη

Ο «μαγικό αυλός» της Ναταλίας Γεράκη, ένα Τάγκο μουσικό σύνολο (κουιντέτο εγχόρδων, πιάνο, κρουστά, κιθάρα και φυσικά μπαντονεόν!), τραγουδιστές και ένας αφηγητής, όλοι υπό τη διεύθυνση της Ζωής Ζενιώδη θα συνεπάρουν εκείνους που θα συμμετάσχουν σε μια μοναδική μουσική περιπλάνηση, στο γεμάτο μυστήριο και σκοτεινές αποχρώσεις σκηνικό της φημισμένης Τάγκο όπερα «Maria de Buenos Aires» του διάσημου Αργεντινού συνθέτη, σε λιμπρέτο του Horacio Ferrer.

Μια ανάσα πριν την παράσταση, συνομιλώντας με τις δύο αυτές σπουδαίες μουσικούς αντιλαμβάνεται κάποιος ότι και οι δύο δυσκολεύονται να χρησιμοποιήσουν τον πρώτο ενικό αναφερόμενες στη δουλειά τους.

Και οι δύο επιμένουν στη συλλογικότητα της δημιουργίας. Έτσι τους απευθύνουμε ερωτήσεις από κοινού:

- Θα συναντηθείτε μουσικά στην όπερα «Maria de Buenos Aires», η οποία βασίζεται πάνω στις δομές της αρχαίας τραγωδίας και πραγματεύεται τον έρωτα, τη μοίρα, την τιμωρία, την αδικία, το θάνατο, την εξιλέωση και τελικά τη λύτρωση. Η γεμάτη πάθος μουσική του Αργεντινού συνθέτη Astor Piazzolla περιγράφει τη ζωή της Maria, μιας τραγικής φιγούρας, μιας πόρνης που γεννιέται και πεθαίνει στους δρόμους της αισθησιακής πόλης. Τι υπόσχεται τελικά αυτή η παράσταση;

Ν.Γ.: « Ένα διάλειμμα από την καθημερινότητα, μια φυγή στον συναρπαστικό κόσμο του Astor Piazzolla, Tάγκο αργεντίνικο, αισθησιασμός... πολλές συστάσεις δε χρειάζονται... Η μουσική του Πιατσόλα είναι διεθνής και πάρα πολύ αγαπητή και στη χώρα μας. Οι Έλληνες ταυτίζονται με την κουλτούρα της Αργεντινής. Αγαπούν το Τάγκο. Επίσης αυτή η παράσταση υπόσχεται καλές ερμηνείες. Οι συντελεστές είναι εξαιρετικοί. Η Ζωή διευθύνει ένα ορχηστρικό σύνολο από εκλεκτούς συναδέλφους και o καταξιωμένος Ιταλός χορογράφος Marco Pelle σκηνοθετεί χορευτές και τραγουδιστές. Στο ρόλο της Maria η διακεκριμένη μεσόφωνος Αγγελική Καθαρίου και σε αυτό του Cantor ο μπασοβαρύτονος Διονύσης Τσαντίνης. Αφηγητής ο τραγουδιστής Νίκος Παινέζης.»

Ζ.Ζ.: «Τη μουσική του συγκεκριμένου συνθέτη την ακούω πάνω από είκοσι χρόνια. Όταν ανακάλυψα τη συγκεκριμένη operita («μικρή όπερα», όπως την ονομάζει ο ίδιος) ενθουσιάστηκα! Πρόκειται για ένα έργο που βασίζεται στις κλασικές μουσικές δομές - άρα μπορεί να παρουσιαστεί με τη μορφή που παρουσιάζονται οι όπερες. Θεωρώ ότι στο συγκεκριμένο έργο ο Astor Piazzolla έχει γράψει μερικές από τις καλύτερες μουσικές του. Πέραν αυτού, μουσικά είμαι πολύ τυχερή γιατί συνεργάζομαι με ένα dream team καλλιτεχνών σε όλα τα επίπεδα και αυτό φυσικά υπόσχεται ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα. Όλοι οι μουσικοί που παίρνουν μέρος είναι εκπληκτικοί. Ο σκηνοθέτης και φίλος Marco Pelle έχει συνεργαστεί με τα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου και είμαστε πολύ τυχεροί που βρίσκεται και αυτός στη συγκεκριμένη ομάδα. Η παράσταση είναι απίστευτα αισθησιακή και σας διαβεβαιώνω ότι ΠΡΈΠΕΙ να τη δείτε ...»

- Ποιο πιστεύετε ότι είναι το πιο βασικό σε μια παράσταση; Είναι η ίδια η μουσική, το μήνυμά της, ή η προσωπικότητα του δημιουργού που κατορθώνει να σφραγίζει με τη δημιουργία του την ανθρωπότητα μέσα στους αιώνες.

Ν.Γ. «: Όλα μαζί συμβάλλουν και αλληλοσυνδέονται. Αν όλοι παράμετροι που αναφέρετε αγγίζουν το ιδιοφυές τότε έχουμε ένα αριστούργημα που οι «μετοχές του θα ανεβαίνουν» με το πέρασμα των χρόνων. Σε ό,τι αφορά τη «Maria de Buenos Aires», έχουμε έναν συνθέτη μοναδικό. Η μουσική του έχει τέτοια δύναμη που συνεπαίρνει και αυτούσια, χωρίς σκηνικό στήσιμο και κείμενο. O Piazzolla άνοιξε έναν καινούργιο δρόμο, βασίστηκε στην παράδοση της χώρας του, στο Tango Argentino, για να δημιουργήσει το νέο, πρωτοποριακό Tango Nuevo, μια καινούργια επαναστατική μουσική η οποία ενσωμάτωσε στο παραδοσιακό Τάγκο στοιχεία Τζαζ και κλασικής μουσικής. Και εισήγαγε μουσικά όργανα που δεν χρησιμοποιούνταν στο παραδοσιακό Τάγκο, όπως το φλάουτο, την ηλεκτρική κιθάρα, το βιμπράφωνο και τα ντραμς.»

Ζ.Ζ.: « 'Όπως πολύ σωστά ανέφερε η Ναταλία, όλα τα παραπάνω συνδέονται. Από τη στιγμή που μιλάμε για συνθέτες μοναδικούς και έργα ανεπανάληπτα και αυτά τα συνδυάζουμε με ταλαντούχους ανθρώπους που έχουν αφιερωθεί στην τέχνη τους και ερμηνεύουν αυτά τα έργα με τον καλύτερο κάθε φορά δυνατό τρόπο, τότε σίγουρα δημιουργείται μία υψηλή ατμόσφαιρα, μια συνθήκη άπιαστη και χωρίς δυνατότητα να περιγραφεί λεκτικά. Αυτές οι μουσικές στιγμές, το δέσιμο μεταξύ των εκτελεστών και η ροή του χρόνου (για τους καλλιτέχνες και το κοινό) είναι βασικά στοιχεία τα οποία δημιουργούν μία βαθιά και δυνατή μουσική παράσταση. Και η μουσική παράσταση είναι ουσιαστικά το μέσο για να περάσει αυτή η σφραγίδα της δημιουργίας με καταλυτικό τρόπο στο σύγχρονο θεατή...»

- Είναι πάρα πολλά τα χρόνια που δουλεύετε και διαπρέπετε εκτός Ελλάδας. Μου εκμυστηρευτήκατε όμως πως και οι δυο σας φλερτάρετε με την ιδέα να επιστρέψετε στη χώρα μας. Τί είναι αυτό που κάνει έναν επιτυχημένο στο εξωτερικό Έλληνα μουσικό να θέλει να γυρίσει στον τόπο του και μάλιστα σε μια τέτοια περίοδο ανασφάλειας που διανύουμε σήμερα;

Ζ.Ζ: «Είναι πολύ γλυκιά η ζωή στο εξωτερικό, γεμάτη ευκαιρίες και επιτυχίες που σε κάνουν να «λησμονείς» παροδικά τον τόπο σου. Προσωπικά η επιλογή να ζήσω εκτός Ελλάδος όλη μου την ενήλικη ζωή μου άνοιξε πόρτες για να σπουδάσω και να δουλέψω. Και είναι δεδομένο ότι δεν θα είχα φτάσει εδώ που έχω φτάσει τώρα αν δεν έκανα αυτά τα απαραίτητα πολύχρονα ταξίδια. Υπάρχουν άνθρωποι που δε χρειάζονται το «ταξίδι» και υπάρχουν και κάποιοι σαν και μένα που χρειάστηκαν πολλά... Ήταν επιλογή, ήταν και ανάγκη. Μεγαλώνοντας αλλάζουν και οι προτεραιότητες των ανθρώπων. Θεωρώ ότι βρίσκομαι σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή που είναι πολύ δυνατή η ροπή επιστροφής στο οικείο, το όμορφο και το αγαπημένο, και που έχω αποφασίσει ότι αν μπορώ να εργαστώ στην πατρίδα μου -έστω και λιγότερο από όσο στο εξωτερικό- θα το κάνω με μεγάλη χαρά. Είναι χρόνια που κυκλοφορώ παντού στο Μαϊάμι με το προσωπικό μου απόθεμα ελληνικού καφέ. Ε, ας τον πίνω πλέον στον κήπο μου στην Ελλάδα ...»

Ν.Γ.: « Αχ, αυτός ο ελληνικός καφές... τον έχω φτιάξει σε πολλούς συναδέλφους στη Γερμανία... Ακούω αυτά που λέει η Ζωή και συμφωνώ πως η ζωή μας στις χώρες που επιλέξαμε να εργαστούμε είναι σαν ένα νησί λωτοφάγων. Αλλά δύσκολο όταν κατάγεσαι από την Ελλάδα να «λησμονήσεις» τελείως... Και τους λωτούς (τους καρπούς της δουλειάς σου) θα χαίρεσαι, αλλά και τις χαρές της Ελλάδας, όσο και να τις απωθεί η λογική σου, θα τις ανακαλεί η ψυχή σου... αρκετά «βασανιστικό»... Ταυτίζομαι και με τη φράση της Ζωής «πέρασα ολόκληρη την ενήλικη ζωή μου έξω». Γελώ, γιατί την έχω πει κι εγώ αρκετές φορές... Είναι λογικό ένας νέος άνθρωπος να θέλει να «αποδράσει» από τον τόπο του για να κυνηγήσει τα όνειρα του. Δούλεψα κι εγώ πάρα πολύ γι αυτό. Αλλά μετά τα δέκα πρώτα χρόνια έξω, η χώρα μας άρχισε να μου λείπει «φρικτά». Τότε ανέτρεξα και σε συνεργασίες στην Ελλάδα. Ακόμα ξεκίνησα σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Αυτό ήταν μεγάλη ικανοποίηση. Έμαθα πάρα πολλά πράγματα. Κατάλαβα πάρα πολλά για την κοινωνία μας. Θέλω να πιστεύω πως είμαι λίγο καλύτερη Ελληνίδα τώρα. Και γιατί διάβασα πολύ και γιατί είκοσι χρόνια την ζω από απόσταση. Σε ό,τι αφορά την εκπλήρωση των καλλιτεχνικών στόχων νιώθω πολύ γεμάτη. Πάντα θα υπάρχουν καινούργιες προκλήσεις για να συνεχίσω να ζω στη Γερμανία. Η τελευταία που δέχθηκα, πριν λίγους μήνες, ήταν η πρόσκληση να διδάξω στο Κρατικό Πανεπιστήμιο Μουσικής της Στουτγάρδης Μεθοδολογία Φλάουτου. Δέχθηκα, υπό τον όρο να ζω στην Ελλάδα και να κάνω τα μαθήματα υπό μορφή σεμιναρίων. Καιρός να αντιστραφούν τα πράγματα! Και πάντως είμαι πεπεισμένη, πως την πορεία ενός εργατικού και δημιουργικού ανθρώπου δεν την ανακόπτουν οι αντιξοότητες. Ούτε οι δυσκολίες να βρει το δρόμο του σε μια ξένη χώρα, ούτε η απογοήτευση για να παραμένει δημιουργικός και παραγωγικός στην Ελλάδα.»

- Σήμερα ακούγονται φωνές που υποστηρίζουν πως θα ήταν χρήσιμο να στραφούμε εκ νέου στις σταθερές (κλασικές αξίες) ως «στήριγμα» στην ηθικοκοινωνική και οικονομική κρίση. Είναι η κλασική μουσική μια τέτοια σταθερή;

Ζ.Ζ.: « Η κλασική μουσική μπορεί να αποτελέσει πυλώνα στήριξης για μια κοινωνία που παραπαίει. Οι αξίες που διακηρύσσει δεν έχουν ούτε τόπο ούτε χρόνο. Και ας μη μιλήσουμε μόνο για μουσική. Χρειαζόμαστε απεγνωσμένα την Τέχνη για να μπορέσουμε να πορευτούμε. Οι κοινωνίες αγριεύουν σιγά-σιγά, πρέπει να βρεθούν τρόποι να συνδέονται οι άνθρωποι μεταξύ τους και όχι να απομονώνονται. Όλες οι τέχνες συμβάλλουν στην δημιουργία και εξέλιξη «σχέσης» και γι αυτό είναι πολύ σημαντικές. Και με τη σειρά τους, οι μουσικοί και οι καλλιτέχνες οφείλουν να αποτελούν μέρος του πνευματικού ιστού που θα στηρίζει τις κοινωνίες σε κρίση.»

Όλη η συνέχεια του άρθρου της Βάσως Μιχοπούλου - Ημερησία