Χρειαζόμαστε ένα νέο Ανδρέα ή μια νέα Μαργαρίτα; - Του Κώστα Στούπα στο Capital.gr

Στην Ελλάδα το όνομα της Μάργκαρετ Θάτσερ παραμένει συνώνυμο του διαβόλου. Η κυρίαρχη σοβιετική και Παπανδρεϊκού τύπου σοσιαλιστική ιδεολογία (βλέπε Τσοχατζόπουλος και σια…) έχει κάνει τους έλληνες να σταυροκοπιούνται στο άκουσμα του ονόματός της.



Και τι δεν έχουμε ακούσει… Αν δεν έχει κάποιος ιδέα του τι έχει συμβεί, νομίζει πως η Θάτσερ πήρε κάποια ευημερούσα οικονομία και παρέδωσε «αποκαΐδια»…

Αν ήταν έτσι, πως κέρδισε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις και δεν έχασε καμία, αφού παραιτήθηκε ούσα πρωθυπουργός μετά από κόντρα με το ίδιο της κόμμα;

Είναι αλήθεια όμως, πως ολόκληρες βιομηχανικές περιοχές ερήμωσαν και οι άνθρωποι υπέφεραν μέχρι να αλλάξουν δουλειά. Πολλοί από αυτούς μάλιστα δεν κατάφεραν ποτέ να επανακτήσουν το βιοτικό επίπεδο που είχαν πριν τη Θάτσερ.

Το τελευταίο όμως, αφορά περιοχές με παραδοσιακές βιομηχανικές δραστηριότητες οι οποίες είχαν σταματήσει να είναι ανταγωνιστικές και ήταν θέμα χρόνου με την άνοδο της Ασίας να βάλουν λουκέτο.

Στην περίπτωση αυτή, η Θάτσερ είχε τα θάρρος να προλάβει τις εξελίξεις και να απεξαρτήσει τη βρετανική οικονομία από παραδοσιακούς κλάδους εξ ου και η περίοδός της χαρακτηρίζεται κυρίως από την σφοδρότητα της σύγκρουσης με τους ανθρακωρύχους. Ο άνθρακας ήταν χαρακτηριστικό δείγμα την παραδοσιακής βιομηχανικής δραστηριότητας και ήδη αποτελούσε τροχοπέδη στην προσαρμογή στα νέα δεδομένα.

Αν δεν έκανε η Θάτσερ ό,τι έκανε, η οικονομία θα κατέρρεε και θα το έκαναν αργότερα με χειρότερους όρους.

Βασική προτεραιότητα της Θάτσερ ήταν η μείωση των κρατικών δαπανών και το πέτυχε. Όταν ήλθε στην εξουσία, οι κυβερνήσεις της Μεγάλης Βρετανίας έπαιζαν διακοσμητικό ρόλο αφού το Εργατικό Κόμμα μετά την πολυετή διακυβέρνηση είχε δημιουργήσει ένα πλαίσιο που ουσιαστικά κυβερνούσαν τα συνδικάτα.

H χώρα σπαρασσόταν από απεργίες και αντιπαραθέσεις, ενώ η επιβολή της νομιμότητας ήταν αποσπασματική και «χλιαρή». Η ανεργία ήταν κοντά στο 25% και ο πληθωρισμός στο 15%. Οι ομοιότητες με την Ελλάδα του σήμερα είναι χαρακτηριστικές. 

Στην διακυβέρνησή της οι χαμένες εργάσιμες μέρες λόγω απεργιών μειώθηκαν από 29 το 1979 σε 2 το 1986. Επίσης ο υψηλότερος συντελεστής φορολογίας μειώθηκε από το 80% στο 40%.

Στα δικά μας

Ο Παπανδρέου ανέλαβε το 1982 και το 1985 είχε εκτινάξει το δημόσιο χρέος από το 25% στο 90% του ΑΕΠ, και η Ελλάδα, αν δεν λαμβάνονταν έκτακτα μέτρα, απειλείτο με τη πρώτη χρεοκοπία μετά το 1932.

Η χειρότερη συνεισφορά του Ανδρέα Παπανδρέου όμως ήταν η κοινωνικοποίηση της διαφθοράς, της ανοχής σε αυτήν, του κοινωνικού παρασιτισμού και του κρατικοδιαιτισμού.

Είναι χαρακτηριστικό πως αγόρασε τη ροζ βίλα στην Εκάλη χωρίς να μπορεί να την δικαιολογήσει με το πόθεν έσχες, με αποτέλεσμα να τον καλύψουν με εικονικές δωρεές άλλα στελέχη του κινήματος.

Ο δρόμος που άνοιξε ο Ανδρέας και δεν τόλμησε να αλλάξει κανένας πολιτικός στη συνέχεια οδήγησε στη σημερινή χρεοκοπία, η οποία εκτός από οικονομική είναι κυρίως κοινωνική, καθώς έχει διαμορφώσει μια κοινωνία με ψευδαισθήσεις ανίκανη να ξεχωρίσει στοιχειωδώς το καλό από το κακό και το επωφελές από το βλαβερό.

Σχηματικά, για την πορεία της χώρας στην μεταπολίτευση, είναι μια πορεία φθίνουσα που μοιραία θα οδηγούσε στην χρεοκοπία. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ο αρχιτέκτονας της ελληνικής χρεοκοπίας και ο Κώστας Καραμανλής ο εκτελεστής της.

Η Θάτσερ

Η επιτυχία της Θάτσερ κατά τη δεκαετία που κυβέρνησε τη Μεγάλη Βρετανία αποδεικνύεται κυρίως από το γεγονός πως τις βασικές της επιλογές δεν αμφισβήτησαν ούτε οι διάδοχοί της στην εξουσία του Εργατικού Κόμματος.

Η Μεγάλη Βρετανία από παρίας των ανεπτυγμένων οικονομιών στη δεκαετία του ’70 που μεσουρανούσαν η Γερμανία και Ιαπωνία, πέρασε μπροστά επί της θητείας της στη δεκαετία του ’80 και συνέχισε να βελτιώνει τη θέση της και τη δεκαετία του ’90.

Μόνο τη δεκαετία που μας πέρασε, μετά τις μεταρρυθμίσεις της Ατζέντα 2010 που εφάρμοσε ο Σρέντερ, η Γερμανία πέρασε μπροστά στον ευρωπαϊκό χώρο.

Η Θάτσερ ήταν συντηρητική στις πολιτισμικές της αξίες και αρκετά φιλελεύθερη στις απόψεις της για την οικονομία. Οι ανά την υφήλιο αριστεροί κυριολεκτικά τη μισούνε θανάσιμα γιατί πρωταγωνίστησε μαζί με το Ρήγκαν στην επιθετική πολιτική που οδήγησε την παραπαίουσα σοβιετία σε κατάρρευση μια ώρα νωρίτερα.

Οι σοσιαλδημοκράτες τη μισούν από επαγγελματικό καθήκον, αλλά όπου έρχονται στην εξουσία δεν ανατρέπουν βασικές επιλογές του Θατσερισμού, όπως οι ιδιωτικοποιήσεις και ο έλεγχος των κρατικών δαπανών, αναγνωρίζοντας την αποτελεσματικότητα των πολιτικών αυτών στην διατήρηση της οικονομικής ανάπτυξης και της ευημερίας.

Το χάσμα των εισοδημάτων

Ένα από βασικά επιχειρήματα που προσάπτουν εναντίον της Θάτσερ είναι πως κατά την περίοδο της διακυβέρνησης αλλά της εποχής που ακολούθησε, μεγάλωσε δραματικά η διαφορά μεταξύ των πλουσιότερων και φτωχότερων νοικοκυριών.

Αυτό είναι αλήθεια. Αλλά όσοι αναφέρουν αυτό το επιχείρημα και στατιστικά στοιχεία που το επιβεβαιώνουν, αποσιωπούν πως και τα χαμηλά εισοδήματα αυξήθηκαν την ίδια περίοδο.

Δηλαδή, κάποιος που κέρδιζε 1000 Ευρώ το μήνα κέρδιζε 1.500, αλλά κάποιος που κέρδιζε 1.500 κέρδιζε 5.000 Ευρώ. Η διαφορά μεγάλωσε, αλλά η αγοραστική δύναμη και των χαμηλών εισοδημάτων βελτιώθηκε.

Η αριστερά υποστηρίζει την άποψη της εξίσωσης των εισοδημάτων, έστω και αν αυτή γίνει προς τα κάτω, όπως συμβαίνει συνήθως λόγω έλλειψης κινήτρων των πιο δραστήριων μελών της κοινωνίας. Η άποψη αυτή κερδίζει συνήθως γιατί οι άνθρωποι δεν κρίνουν το εισόδημά τους με βάση την αγοραστική δύναμη που προσφέρει, αλλά σε σύγκριση με αυτό των διπλανών τους.

Κάποιος που έχει εισόδημα 2.000 Ευρώ και μένει σε μια γειτονιά που οι άλλοι έχουν εισόδημα 1.000 Ευρώ νιώθει καλύτερα, απ΄ ό,τι θα ένιωθε αν έπαιρνε αύξηση και πήγαινε στα 5.000 Ευρώ και μετακόμιζε σε μια γειτονιά που οι άλλοι παίρνουν 10.000 Ευρώ. Από τη σκοπιά της κοινής λογικής αυτό είναι βλακεία, αλλά αυτή είναι η ανθρώπινη κατάσταση από την προϊστορικής της ακόμη φάση…

Στην ψευδαίσθηση αυτή ποντάρουν οι σοσιαλιστικές θεωρίες και κερδίζουν τις εντυπώσεις μέχρι η εφαρμογή τους να φέρει ένδεια στα όρια της στοιχειώδους επιβίωσης.

Η νέα εποχή

Η Θάτσερ μαζί με το Ρήγκαν ουσιαστικά είναι οι αρχιτέκτονες της πολιτικής του ανοίγματος των αγορών. Η πολιτική αυτή έβαλε τα θεμέλια για το ελεύθερο εμπόριο σε πλανητικό επίπεδο και οδήγησε στην επελαύνουσα σήμερα παγκοσμιοποίηση.

Η παγκοσμιοποίηση βελτίωσε εκθετικά το επίπεδο διαβίωσης δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Κατά την έννοια αυτή οι κινέζοι, οι ινδοί, οι βραζιλιάνοι, οφείλουν μέρος της ευημερίας τους στο άνοιγμα των αγορών.

Αν κάποιος μετρήσει το μέσο επίπεδο ευημερίας σε πλανητικό επίπεδο συνολικά, αυτή έχει βελτιωθεί θεαματικά τα τελευταία τριάντα χρόνια και συνεχίζει με υψηλούς ρυθμούς.

Το δόγμα της αριστεράς για προστασία των αγορών της Δύσης και μέσω αυτής προστασία και του εισοδήματος της δυτικής «αριστοκρατίας» είχε χρεοκοπήσει ήδη από τη δεκαετία του ’70 με το στασιμοπληθωρισμό.

Η παγκοσμιοποίηση φυσικά συνοδεύτηκε από τριγμούς και «φούσκες» αλλά ήταν αναπόφευκτη. Μια παλιά παροιμία λέει πως σύνορα που θα δεν τα διασχίζουν εμπορεύματα, τα διασχίζουν τεθωρακισμένα.

Κατά την έννοια αυτή η ανθρωπότητα έχει γλυτώσει αρκετές θερμές πολεμικές αναμετρήσεις τις τελευταίες δεκαετίες.

Πηγή:www.capital.gr