«Όλα παίζονται - Σε τεντωμένο σχοινί οι διαπραγματεύσεις Τσίπρα-Ευρωπαίων»: Διαβάστε το εξαιρετικό άρθρο του Αντ. Καρακούση

Η ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων την Κυριακή στη Βουλή από τον πρωθυπουργό ήταν ένα σοκ για πολλούς από τους Ευρωπαίους, που κατά τις λανθασμένες εκτιμήσεις και πληροφορίες τους, ανέμεναν μια γρήγορη θεαματική τούμπα από τον κ. Αλέξη Τσίπρα.

Όταν διαπίστωσαν ότι ο πρωθυπουργός, παρ' ότι μετριοπαθής, δεν αφίσταται των βασικών διεκδικήσεών του και αντίθετα είναι διατεθειμένος ακόμη και να σκληρύνει τη στάση του αν χρειασθεί, επικράτησε περίσκεψη και μέγας προβληματισμός.

Άναψαν τα τηλέφωνα στην κυριολεξία, οι αποσταλμένοι της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην Αθήνα κ. Βίζερ και Κοστέλο μετέδιδαν απογοήτευση, το κλίμα, όπως το αναμεταδίδουν ανώτερα στελέχη της Τράπεζας Ελλάδος, μετεβλήθη από κακό έως κάκιστο.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι κκ Βίζερ και Κοστέλο από την Αθήνα μετέβησαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνεδρίαζαν οι υπουργοί Οικονομικών των 20 πλουσιότερων χωρών του πλανήτη, προκειμένου να μεταφέρουν τις εντυπώσεις τους από τις επαφές τους στην ελληνική πρωτεύουσα.

Έκτοτε πλήθυναν οι προειδοποιήσεις για τους κινδύνους που απορρέουν από το διαφαινόμενο αδιέξοδο στις συνομιλίες Ελλάδας και Ευρώπης.

Πρώτος ο βρετανός υπουργός Οικονομικών έσπευσε να δηλώσει ότι επεξεργάζεται σενάρια αντιμετώπισης των συνεπειών ενός ενδεχόμενου Grexit, αλλά εκείνος που σόκαρε ήταν ο Αλαν Γκρίνσπαν, άλλοτε κεντρικός τραπεζίτης των ΗΠΑ, ο οποίος χαρακτήρισε αναπόφευκτη την έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη.

Η δήλωση Γκρίνσπαν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, υπό την έννοια ότι παρ' ότι συνταξιούχος διατηρεί επαφές και συνομιλεί με στελέχη και παράγοντες του διεθνούς τραπεζικού συστήματος.

Αν η εκτίμησή του δεν είναι απλώς προσωπική, αλλά αποτέλεσμα συζητήσεων με στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τότε τα πράγματα αρχίζουν και γίνονται επικίνδυνα.

Έλληνες οικονομικοί παράγοντες που συνομιλούν με τους Ευρωπαίους σπεύδουν να καταγράψουν την εκτίμηση του άλλοτε πανίσχυρου αμερικανού κεντρικού τραπεζίτη, σημειώνοντας ταυτόχρονα ότι οι υπουργοί της νέας κυβέρνησης υποτιμούν τις αρχές, τους κανόνες και τις διαδικασίες των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και έχουν τη λανθασμένη αντίληψη ότι όλα είναι πολιτικά και επιλύονται για της πολιτικής οδού.

Προς επίρρωση των παραπάνω υπενθυμίζουν τις δηλώσεις του Βαρουφάκη μετά τη συνάντησή του με τον Μάριο Ντράγκι στη Φραγκφούρτη. Τότε,ο νέος υπουργός Οικονομικών είχε χαρακτηρίσει ενθαρρυντικές τις συνομιλίες, αλλά λίγες ώρες μετά ανακοινώθηκαν τα μέτρα περιορισμού της χρηματοδότησης των ελληνικών Τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Κοινή είναι η πεποίθηση λοιπόν ότι οι προγραμματικές του κ.Τσίπρα θεωρήθηκαν σκληρές και δηλωτικές του επερχόμενου αδιεξόδου.Οι ξένοι και ιδιαιτέρως οι Γερμανοί δεν μπορούν να αποδεχθούν ότι δεν θα κλείσει το προηγούμενο πρόγραμμα. Θεωρούν την ολοκλήρωση της αξιολόγησης αδιαπραγμάτευτη και η εγκατάλειψή της συνιστά παραχώρηση την οποία δεν μπορούν να δικαιολογήσουν στο Κοινοβούλιό τους, επειδή έναντι αυτής εγκρίθηκαν εκταμιεύσεις προς την Ελλάδα.

Ακριβώς λοιπόν επειδή μετά τις προγραμματικές του κ. Τσίπρα εκτιμήθηκε ότι οδεύουμε προς αδιέξοδο, από τη Δευτέρα άνοιξε ένας νέος κύκλος πιέσεων και διαβουλεύσεων προκειμένου να υπάρξει συμβιβασμός. Διεθνείς παράγοντες, από τον Ομπάμα μέχρι τον Αυστριακό καγκελάριο έσπευσαν να προσφέρουν υποτίθεται καλές υπηρεσίες προς την κατεύθυνση αναζήτησης συμβιβαστικής λύσης. Η σύνοδος των G 20 επίσης απεφάνθη ότι τρομάζει το αδιέξοδο στις συνομιλίες και επιθυμία των 20 πλουσιότερων του πλανήτη είναι να μην διασπασθεί η ευρωζώνη.Και ο επικεφαλής του ΟΟΣΑ επιστρατεύθηκε ακόμη να διαμεσολαβήσει ή καλύτερα να εγγυηθεί τις μεταρρυθμίσεις των κκ Τσίπρα και Βαρουφάκη.

Ωστόσο η διεθνής κινητοποίηση των τελευταίων ωρών δεν εγγυάται κατ' ανάγκην θετικό αποτέλεσμα και ευτυχή κατάληξη στις διαπραγματεύσεις. Οι Ευρωπαίοι και ιδιαιτέρως οι Γερμανοί δεν εύκολο να αποδεχθούν μεγάλες παραχωρήσεις, να τρωθεί το γόητρό τους και να εγκαταλείψουν πολιτικές που επί χρόνια υπεράσπιζαν και θεωρούσαν ακρογωνιαίο λίθο εξόδου της Ευρώπης από την κρίση. Υπό αυτή την έννοια το κλίμα στην Ευρώπη παραμένει κακό για την Ελλάδα και η συνεδρίαση του Eurogroup μόνο περίπατος δεν θα είναι για τον κ.Βαρουφάκη.

Ενδεικτική των πιέσεων θεωρείται και η μεγαλύτερη στροφή του υπουργού Οικονομικών από εκείνη του πρωθυπουργού στην ομιλία του την Δευτέρα στη Βουλή. Όμως ούτε η αποδοχή του 70% των όρων
του μνημονίου από τον κ. Βαρουφάκη εκρίθη αρκετή. Οι Ευρωπαίοι ελπίζουν πλέον στην δευτερομιλία Τσίπρα το βράδυ της Τρίτης πριν από την ψηφοφορία επί των προγραμματικών. Αν κυριαρχήσει στο λόγο του μετριοπάθεια και ευελιξία πιθανώς η συνεδρίαση του Eurogroup της Τετάρτης να εξελιχθεί πιο ομαλά απ' ότι αναμένεται.

Επίσης αξιολογούνται ευρύτερα οι κινήσεις και οι δηλώσεις στελεχών της κυβέρνησης. Το ταξίδι του υπουργού Εξωτερικών κ. Ν. Κοτζιά στη Μόσχα μόνο αδιάφορο δεν είναι για τους Ευρωπαίους. Όπως και εκείνο του Παναγιώτη Λαφαζάνη στο Πεκίνο.

Επίσης δεν είναι αδιάφορες και οι δηλώσεις του υπουργού Άμυνας κ. Π. Καμένου για ενδεχόμενη αναζήτηση χρηματοδοτήσεων από τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και την Κίνα, όσο κι αν οι πιο γνωστικοί επαναλαμβάνουν την δυστυχή εμπειρία του Κύπριου προέδρου Νίκου Αναστασιάδη το Μάρτιο του 2013.

Ο Διοικητής της Τράπεζας Ελλάδας κ. Ι.Στουρνάρας δεν κρύβει την ανησυχία του τις τελευταίες μέρες. Στις ιδιαίτερες συνομιλίες του επαναλαμβάνει ότι «δεν θέλει να δει τον κ.Τσίπρα να ζήσει όσα έζησε ο Αναστασιάδης» και υπολογίζει ότι την τελευταία ώρα θα επικρατήσει πνεύμα συμβιβασμού, ώστε να αποφευχθούν ακραία γεγονότα.

Η αλήθεια ωστόσο είναι ότι από άλλες πλευρές περιγράφεται ότι η ευρωπαϊκή ηγεσία και ειδικότερα η γερμανική τελούν υπό διεθνή πίεση και ιδιαιτέρως υπογραμμίζεται η ευθύνη τους απέναντι στο διεθνές οικονομικό σύστημα, το οποίο κινδυνεύει, σύμφωνα με αναφορές αμερικανικών εταιριών διαχείρισης ομολόγων όπως το «Φοίνιξ Κάπιταλ», με κατάρρευση της συγκεκριμένης αγοράς χρέους και μετάπτωση σε μια δεύτερη κρίση εντονότερη εκείνης του 2008. 

Οι συγκεκριμένοι κύκλοι συνιστούν στον κ.Τσίπρα εμμονή στη σκληρή γραμμή, τη μόνη που,όπως λένε, μπορεί να προσφέρει δυνατότητες στην Ελλάδα.

Όπως και να έχει,οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε σημείο καμπής και η ισορροπία εξαρτάται από ευαίσθητες μικρές κινήσεις και των δύο πλευρών.

Η συνεδρίαση του Eurogroup κατά πάσα βεβαιότητα δεν θα είναι εύκολη,ούτε η Σύνοδος Κορυφής την επομένη για τον κ.Τσίπρα. Αν τα πράγματα δεν εξελιχθούν ομαλά η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για δεύτερο κύκλο πιέσεων από τον κ.Ντράγκι στη ζώνη χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας, η οποία,κακά τα ψέματα,είναι παγωμένη από τη στιγμή που ο κ.Σαμαράς τον περασμένο Δεκέμβριο κήρυξε την έναρξη των πολιτικών διαδικασιών διαχείρισης της κρίσης.