Τράπεζες: Θέλουν να κάνουν κηδεία με ξένα κόλλυβα; Του Κώστα Στούπα στο Capital

Ο Ντενγκ Χσιάο Πινγκ, ο κομμουνιστής ηγέτης που δρομολόγησε τις μεταρρυθμίσεις που έβγαλαν την Κίνα από την λίθινη εποχή του Μάο, είχε απαντήσει για το δίλημμα μεταξύ κομμουνιστικού και καπιταλιστικού μοντέλου της οικονομίας με την παραβολή της μαύρης και της άσπρης γάτας.

 

Είχε πει πως δεν μας νοιάζει αν το χρώμα της γάτας θα είναι άσπρο ή μαύρο, αρκεί να πιάνει ποντίκια. Δηλαδή, είναι αδιάφορο αν η οικονομία θα είναι κομμουνιστική ή καπιταλιστική, αρκεί να κάνει τη δουλειά της. Ήτοι, να παράγει και να αναδιανέμει πλούτο.

Κάπως έτσι άνοιξε η οικονομία της Κίνας και οι δυτικές εταιρείες δημιούργησαν εκεί θυγατρικές, αλλά και δημιουργήθηκαν οι ιδιωτικοί ή κρατικοί κινέζικοι επιχειρηματικοί γίγαντες που μεταμόρφωσαν την ασφυκτικά κομμουνιστική χώρα σ’ ένα υβρίδιο που παράγει περισσότερο πλούτο σε σχέση με πριν και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους.

Τα δύσκολα για την Κίνα είναι μπροστά: όταν η πολυπληθής πλέον μεσαία τάξη διεκδικήσει πολιτική ισχύ, αμφισβητώντας τη μονοκρατορία του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.

Κατά την ίδια έννοια, της μαύρης και της άσπρης γάτας, ποσώς θα πρέπει να μας ενδιαφέρει η εθνικότητα των μετόχων μιας τράπεζας ή επιχείρησης. Αυτό που πρωτίστως πρέπει να μας ενδιαφέρει για μια επιχείρηση είναι αν δημιουργεί θέσεις εργασίας, φορολογικά έσοδα για τη χώρα μας και προϊόντα καλής ποιότητας σε ανταγωνιστικές τιμές.

Αν τα μερίσματα από τα κέρδη τα εισπράττουν ελληνικής, αλβανικής ή ελβετικής καταγωγής και υπηκοότητας επενδυτές είναι αδιάφορο, καθώς όπως έλεγε και ο Μαρξ το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα και μοναδική του επιδίωξη είναι το κέρδος. Αν λειτουργεί σωστά η αγορά και ο ανταγωνισμός, το κέρδος επενδυτή-εργαζομένων και κοινωνίας είναι αμοιβαίο.

Οι τράπεζες

Κάτι ανάλογο πρέπει να ισχύει και για τις τράπεζες. Η δουλειά μιας τράπεζας είναι να συγκεντρώνει καταθέσεις και να δίνει δάνεια.

Θα πρέπει να δίνει επιτόκια ανταγωνιστικά για να συγκεντρώνει καταθέσεις, δηλαδή υψηλά, άλλα όχι τόσο υψηλά που δεν θα βρίσκει κανένα να δανείσει με υψηλότερα επιτόκια προκειμένου να κερδίζει από τη διαφορά.

Αν δανείζεται με 10% και δανείζει με 5% είναι βέβαιο πως θα χρεοκοπήσει και οι μέτοχοι θα χάσουν το κεφάλαιό τους και πολύ πιθανά (όπως δείχνουν οι τελευταίες εξελίξεις) και οι καταθέτες τις καταθέσεις τους.

Η τράπεζα επίσης θα πρέπει να επιλέγει τις επιχειρήσεις ή τους ιδιώτες που θα δανείσει με κριτήριο το πως θα μπορέσουν να της επιστρέψουν το δάνειο συν τους τόκους.

Κάποιες επιχειρήσεις ή ιδιώτες δεν μπορούν να επιστρέψουν γιατί χρεοκοπούν. Για το λόγο αυτό οι τράπεζες δημιουργούν πάντα ένα λογαριασμό προβλέψεων, όπου από τα κέρδη τοποθετούν ένα ποσοστό για να καλύψουν τις πιθανές ζημιές. Δουλειά τους είναι να κρατάνε αυτές τις ζημιές σε χαμηλά επίπεδα.

Όταν μια επιχείρηση δουλεύει με περιθώριο κέρδους 15%-20% δηλ. όπου για κάθε 100 Ευρώ πωλήσεις που πραγματοποιεί τα 20 Ευρώ είναι μικτά κέρδη, θα πρέπει να δανείζεται με επιτόκιο κάτω του 15%-20% για να βγάζει κέρδος. Αλλιώς θα βγάζει ζημιές και σύντομα θα βάλει λουκέτο.

Άρα, η τράπεζα πρέπει να είναι σε θέση να εξασφαλίσει κεφάλαια(καταθέσεις) με χαμηλότερο κόστος, μικρότερα επιτόκια, για να μπορεί να κερδίζει η ίδια και να κερδίζει και η επιχείρηση την οποία δανείζει.

Αν μια τράπεζα δεν έχει αρκετές καταθέσεις για να χρηματοδοτήσει τις ανάγκες της οικονομίας τότε δανείζεται από άλλες τράπεζες στο εσωτερικό ή το εξωτερικό ή εκδίδει ομόλογα ή μετοχές.

Αυτό που ενδιαφέρει μια υγιή οικονομία και κοινωνία είναι αν έχει τράπεζες που κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Που δανείζονται και δανείζουν με διαφανή και αγοραία κριτήρια. Με κριτήρια δηλαδή που δεν βάζουν σε κίνδυνο τις ίδιες του καταθέτες και τους πελάτες που δανείζουν.

Μια οικονομία και κοινωνία έχουν συμφέρον να έχουν υγιείς τράπεζες και όχι ίδιας εθνικότητας, θρησκευτικής πίστης και πολιτιστικών ενδιαφερόντων τραπεζίτες.

Δεν πιστεύω πως οι μέτοχοι των τραπεζών και οι τραπεζίτες πρέπει να αποφασίζουν με άλλα κριτήρια περάν της ασφάλειας και του κέρδους τους.

Ο κρατικός πυλώνας

Όσοι επιθυμούν ισχυρό κρατικό πυλώνα στις τράπεζες ή κόπτονται για την εθνικότητα των μετόχων, προβάλλουν κάποια κοινωνικά ωφέλιμη πλευρά αυτή της κατάστασης σε σχέση με την ανάπτυξη.

Αυτό όμως είναι συνήθως ένα προπέτασμα καπνού για να επωφελούνται κάποιοι που δεν το δικαιούνται, σε βάρος κάποιων άλλων που το δικαιούνται.

Αν μια τράπεζα λόγω πολιτικών αποφάσεων αποφασίσει να δανείζει επιχειρήσεις με επιτόκια χαμηλότερα του κόστους χρήματος ή επιχειρήσεις που δεν είναι ανταγωνιστικές, σύντομα οι επιχειρήσεις θα χρεοκοπήσουν και θα συμπαρασύρουν μαζί τους και τις τράπεζες και τη χώρα. Ακόμη και οι παππούδες μας που δεν ήξεραν οικονομικά, γνώριζαν πως δεν υπάρχει τζάμπα φαγητό για κανένα. Αν κάποιος νομίζει πως τον ταΐζουν τζάμπα, είναι για να του πάρουν το σπίτι…

Όσοι επιθυμούν κρατικό πυλώνα στις τράπεζες είναι γιατί επιθυμούν να έχουν το χέρι στις τσέπες των άλλων. Να κάνουν κοινωνική ή αναπτυξιακή πολιτική με τα χρήματα των άλλων.

Είναι αυτό που έπρατταν πολλά χρόνια ασύστολα στην Ελλάδα τόσο τα κόμματα, όσο και αρκετές τράπεζες, με εντολές των πολιτικών και ανταλλάγματα προμήθειες και άλλες δουλειές του δημοσίου.

Ο ασφαλέστερος και υγιέστερος τρόπος να υπάρξει οικονομική ανάπτυξη είναι να αφεθούν οι τράπεζες να κάνουν τη δουλειά με τραπεζικά και οικονομικά κριτήρια. Δηλαδή να δανείζονται λογικά και να δανείζουν ακόμη λογικότερα.

Αν οι πολιτικοί και οι κυβερνήσεις θέλουν να δημιουργήσουν κίνητρα για επενδύσεις να το κάνουν με συστηματική δουλειά εναντίον της γραφειοκρατίας, της διαφθοράς και του υψηλού πολιτικού και κοινωνικού ρίσκου που δημιουργεί η ανεπάρκεια των ιδίων και η υψηλή ένταση μεταξύ της πολιτικής αντιπαράθεσης.

Αυτό που επιδιώκουν με φληναφήματα περί ισχυρού κρατικού πυλώνα και εθνικής ταυτότητας, είναι να κρύψουν τις υστερόβουλες προθέσεις υφαρπαγής των καταθέσεων για την εξυπηρέτηση ίδιων πολιτικών ή οικονομικών συμφερόντων.

Με απλά λόγια, προσπαθούν να κάνουν κηδεία ξανά με ξένα κόλλυβα, όπως έκαναν τις τελευταίες δεκαετίες και μας έφεραν εδώ που βρεθήκαμε. Στο γκρεμό, κρεμασμένους από μια κλωστή…

Πηγή:www.capital.gr