Vintage Story: Όταν το 1939 η Τασία Λούτα έγινε η Βασίλισσα στο ωραιότερο προπολεμικό καρναβάλι της Πάτρας! (φωτό)

Εξάλλου από το 1939 επικράτησε η συνήθεια να υποδύονται τη Βασίλισσα της Αποκριάς όμορφες Πατρινοπούλες, ενώ στα προηγούμενα χρόνια το ρόλο αυτόν αναλάμβαναν συνήθως ηθοποιοί του θεάτρου ή αρτίστες των καφέ–σαντάν. Τέλος το 1939 ήταν εξαιρετική η ποιότητα των αρμάτων και πήρε μεγάλη έκταση και ένταση ο σοκολατοπόλεμος. Αλλά ας δούμε λεπτομερέστερα το ιστορικό αυτό Καρναβάλι.

Ο ΚΑΡΝΑΒΑΛΟΣ, ύψους τριών μέτρων, είχε την εμφάνιση μαέστρου, που διηύθυνε ορχήστρα πιερότων. Όλο το άρμα ήταν ένα τεράστιο πυροτέχνημα που κάηκε στην πλατεία Γεωργίου.

Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ την οποία υποδυόταν η Τασία Λούτα, παρουσιάστηκε με πολυτελή συνοδεία. «Κυρίες της τιμής» πάνω στο άρμα ήταν οι Κατίνα Γούτα, Βιβή Καλύβα, Νικολίτσα Κουντούρη, Ντίνα Μανεσιάδου, Χρυσούλα Μόρφη, Άννα Παπαδάτου, Τούλα Σπυροπούλου και Μαρίνα Χριστοπούλου. «Αυλικοί» με ανάλογες στολές οι Ντίνος Χρυσικόπουλος και Νίκος Γιαννόπουλος. Πέντε ιππείς, σαλπιγκτές, τυμπανιστές και φρουροί με πελέκεις προπορεύονταν, ενώ ακολουθούσαν το άρμα πάνω σε άμαξες πολλοί «τιτλούχοι και ευγενείς». Το σύνολο ήταν εντυπωσιακό.

ΤΑ ΑΡΜΑΤΑ, άνθινα, καλλιτεχνικά και σατιρικά, ήταν το ένα καλύτερο από το άλλο. Ας δούμε μερικά που βραβεύτηκαν:

— Η « Άνοιξις»: Μία φυσική ανθισμένη αμυγδαλιά και κάτω από τα κλαριά της τρεις ζωντανές «πεταλούδες», η Μαριγούλα Σκαρπέτα και οι αδελφές Πολύζου. Τιμήθηκε με το ήμισυ του μεγάλου βραβείου* (5.000 δρχ.). Πίσω από το άρμα αυτό ερχόταν η Δημοτική Μουσική παίζοντας το γνωστό τραγούδι «Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά».

— To ήμισυ του πρώτου βραβείου (4.500 δρχ.) πήρε το άρμα «ο Καραγκιόζης» του Νικολάου Μαρούδα. Η άνθινη κατασκευή ήταν ένας ελέφαντας από μυρτιές. Στη ράχη του αναπαυόταν ο Καραγκιόζης, ντυμένος σαν μαχαραγιάς.

— Ο «Κήπος»: Ένα παγώνι και ένα ελάφι από φυσικά άνθη δίπλα σε μία νέα που παρίστανε την Άρτεμι. Έργο του Νικολάου Μαρούδα κι αυτό τιμήθηκε επίσης με το πρώτο βραβείο 4.000 δρχ.

— Το τρίτο βραβείο 2.500 δρχ. δόθηκε στο άνθινο άρμα του Πέτρου Τζώρτζη. Ένα μεγάλο κάνιστρο από άνθη και φύλλα. Κοριτσάκια που επέβαιναν στο άρμα πετούσαν στον κόσμο ροδοπέταλα.

— Από τα καλλιτεχνικά άρματα βραβεύτηκε με 4.000 δρχ. η «Γόνδολα» στην οποίαν επέβαινε η χορωδία του «Ορφέως». Βραβείο 1.000 δρχ. πήραν τα άρματα «Στέψις λαγών» του Ν. Κούκουνα (δύο λαγοί νεόνυμφοι, μέσα σ' αμάξι που το έσερναν 6 πάπιες). «Μίκυ–μάους» του Χαράρη (ένα αυτοκίνητο διασκευασμένο σε τεράστιο Μίκυ–μάους και γεμάτο από άλλα μικρότερα) και το άρμα της χορωδίας Κ. Παπαδόπουλου.

— Από τα σατιρικά άρματα μέγα βραβείο 5.000 δρχ., το ήμισυ δηλαδή του πρώτου μεγάλου βραβείου, πήρε το άρμα «Φουτουρισμός, ὄνος ἐπωάζων ὠά» του Ζαχαρόπουλου. (Ένας γάιδαρος κλωσούσε 4 αβγά. Στο δεύτερο γύρο της παρελάσεως στην περιμετρική της πλατείας Γεωργίου τα αβγά είχαν επωασθεί και βγήκαν απ' αυτά 4 γαϊδουρόπουλα– διακρίνονταν τα κεφάλια τους). Του ίδιου κατασκευαστή το άρμα «Διυλιστήριον» πήρε το δεύτερο βραβείο 4.500 δρχ. (Το στόμα και ο αφαλός ενός μπεκρή συνδέονταν με κρασοβάρελο με διαφανή λάστιχα. Το κρασί έμπαινε από το στόμα και έβγαινε από τον αφαλό). Έπαινο 1.000 δρχ. πήρε το άρμα «Η πνευματική κίνησις» του Α. Καλογερόπουλου. (Δύο «διανοούμενοι» με νεροκολοκύθες στη θέση του κεφαλιού, ο ένας έγραφε σε εκτυλισσόμενο ρολό χαρτιού υγείας και ο άλλος διάβαζε σκοροφαγωμένο βιβλίο. Στην άδεια βιβλιοθήκη που συμπλήρωνε τη σύνθεση υπήρχαν ένα τηγάνι, ένα λάχανο και η επιγραφή «πωλείται φύλλον διά πίττας»).

ΟΙ ΜΑΣΚΑΡΑΤΕΣ που βραβεύτηκαν παρουσίαζαν ένα χωριάτικο γάμο, μία στάνη, ένα γαμπρό που δάμασε την πεθερά του, μία υπερφυσική γυναίκα που έβαλε στο τσουβάλι τους ερωτιδείς που έκαναν συνήθως βόλτες στην οδό Μαιζώνος. Γιατις ωραιότερες ατομικές εμφανίσεις βραβεύτηκαν ο Γεώργιος Πανούσης, που είχε μεταμφιεσθεί σε καουμπόι και ήταν επικεφαλής της παρελάσεως και δύο ξυλοπόδαροι με μάσκες λαγών. Δεν βραβεύτηκε, αλλά χειροκροτήθηκε ζωηρά το ντουέτο Χονδρός (ο Κορνήλιος Σαρρής) και Λιγνός (ο Κίμων Σπαθόπουλος). Εκτός συναγωνισμού κρίθηκε η εμφάνιση του Θεόδωρου Μεντζελόπουλου. Έφιππος σε ωραίο άλογο και μεταμφιεσμένος σε Ρομπέν των Δασών θύμιζε τον Έρολ Φλιν, χάρις στο επιτυχημένο μακιγιάζ.

Την παρέλαση συμπλήρωναν μασκαράδες και μπούλες με ροκάνες, τρομπέτες και άλλα θορυβοποιά όργανα. Δεν έλειψαν και οι γνωστοί λαϊκοί τύποι, ο Μπιλίρης με τη φυσαρμόνικά του, ο Αλέκος ο τροχίτσας και ο Γιάννης ο Θεός δαφνοστεφανωμένος. Τελευταία παρήλασαν τα διαφημιστικά άρματα, της «Πειραϊκής–Πατραϊκής», της ΒΕΣΟ (έργο του Νίκου Ατζαρίτη) και του καταστήματος πλεκτών Πανάγου.

ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ που πήραν μέρος στην παρέλαση ήταν τρεις, η Δημοτική, η μπάντα των Πατρινών Προσκόπων και η μπάντα της φασιστικής νεολαίας της ιταλικής παροικίας.

Ο ΣΟΚΟΛΑΤΟΠΟΛΕΜΟΣ μετά την παρέλαση πήρε πρωτοφανή έκταση. Από ένα ταξί δύο ντομινοφόροι πετούσαν εκ μέρους της Επιτροπής σοκολάτες σε όλα τα μπαλκόνια και ανοικτά παράθυρα. Ακολουθούσαν πολλά αυτοκίνητα και τέλος ένα φορτηγό. Απ’ αυτό μια πολυπρόσωπη ομάδα Βεδουίνων πέταξαν 10.000 πλάκες σοκολάτα. Την άλλη μέρα δεν υπήρχε σε όλη την Πάτρα ούτε για δείγμα μια πλάκα σοκολάτα, ούτε σε ζαχαροπλαστείο, ούτε στις αντιπροσωπείες των σοκολατοβιομηχανιών. Εκτός από τις σοκολάτες ρίχτηκαν επίσης καραμέλες και άλλα ζαχαρωτά, ξερά σύκα, ματσάκια μενεξέδες και κουτιά τσιγάρα. Ο Κ. Παπαγεωργίου, αντιπρόσωπος των καφέδων Λουμίδη πέταξε 2.000 φακελάκια καφέ.

ΤΑ ΠΥΡΟΤΕΧΝΗΜΑΤΑ που συνόδευσαν το κάψιμο του Καρνάβαλου ήταν αφθονότερα και θεαματικότερα από κάθε άλλη φορά. Είχαν κατασκευασθεί από την αθηναϊκή βιοτεχνία Αντώνη Παντζίνη, που την αντιπροσώπευαν στην Πάτρα οι αδελφοί Ανδριόπουλοι.

ΛΑΜΠΑΔΗΦΟΡΙΑ έγινε μετά το κάψιμο του Καρνάβαλου. Δεκάδες νέοι μεταμφιεσμένοι σε Μπαρμπερίνους με λευκά σεντόνια, λευκά σαρίκια και μαύρα μουστάκια και μούσια παρήλασαν τραγουδώντας καρναβαλικά εμβατήρια. Και όταν η λαμπαδοφορία γύρισε στην πλατεία Γεωργίου, η Μουσική έπαιξε το πένθιμο εμβατήριο σαν αποχαιρετισμό στο Καρναβάλι που τελείωσε.

ΟΙ ΧΟΡΟΙ όλοι χωρίς εξαίρεση είχαν μεγάλη επιτυχία. Έγιναν και δύο διαγωνισμοί χορού μεταμφιεσμένων στην πλατεία Γεωργίου σε πρόχειρη πίστα που κατασκεύασε με δαπάνες του ο αρχιτέκτων Ζεράρ Ναχνικιάν. Στις τέσσερις γωνίες της πλατείας τα βράδια των διαγωνισμών λειτουργούσαν πρόχειρα μπαρ και ψησταριές. Σε κάθε διαγωνισμό η Επιτροπή βράβευε τους τέσσερις δεινότερους χορευτές, με 250 δρχ. τον καθένα. Ένας απ' αυτούς, μεταμφιεσμένος σε γιατρό της παλιάς εποχής, έχασε το ίδιο βράδυ τα χρήματα του βραβείου, γιατί τα έβαλε σε τρύπια τσέπη της ρεδιγκότας που φορούσε. Στους υπαίθριους διαγωνισμούς χορού έπαιζε η ορχήστρα του Δημοτικού Θεάτρου. Την αποτελούσαν οι μουσικοί Νίκος Παπαγιαννάκης (κορνέττα). Ρήγας Ντούκουτας (σαξόφωνο), Στάθης Κρότσης (ακορντεόν) και Ανδρέας Κακουλίδης και Βασίλι Ορλώφ (βιολιά).

ΟΙ ΤΑΒΕΡΝΕΣ όπως και τον προηγούμενο χρόνο πήραν μέρος σε διαγωνισμό που έγινε το τελευταίο Σαββατόβραδο. Ας δούμε ποιές διακρίθηκαν:

— Η ταβέρνα Παπαθωμά ή Κεφαλλωνίτη (οδός Γηροκομείου 32) είχε διασκευασθεί σε οινομαγειρείο της παλιάς εποχής. (Βραβείο 1500 δρχ.).

— Η ταβέρνα «Κανάλια της Βενετίας» του Ν. Μανωλόπουλου (πρώην Τραγούδα) στην πλατεία Όλγας είχε διακοσμηθεί με γιρλάντες από προσωπίδες και αποκριάτικες μάσκες. Σερβίριζε το κρασί σε πήλινες κανάτες. Επικρατούσε σ’ αυτή μεγάλο κέφι. Η Επιτροπή είδε να χορεύουν πάνω στα τραπέζια... γυναίκες χωρίς ντόμινα. (Βραβείο 1500 δρχ.).

— Η ταβέρνα «Δημητσάνα» του Βασιλείου Τσουμπλέκα (οδός Κανάρη 6 και Αγίου Ανδρέου) παρουσίαζε στο βάθος το εσωτερικό χωριάτικου σπιτιού, ανδρόγυνο αγροτών στον πάνω όροφο και γίδα και κότες στο ισόγειο. (Βραβείο 1500 δρχ.).

— Η ταβέρνα Μαρίνου Δεμαρτίνου (οδός Μουρούζη 37) είχε στολιστεί με εικόνες κινέζικου κήπου. Όταν μπήκε η Επιτροπή μέλη της χορωδίας του Ορφέως άρχισαν το τραγούδι «Τσιν– τσιν–λα», (Βραβείο 1000 δρχ.).

— Η ταβέρνα Φιλιπποπούλου (οδός Μουρούζη 33) είχε διασκευασθεί ολόκληρη σε στάνη. (Βραβείο 1000 δρχ.).

— Στην ταβέρνα Διονυσίου Μπότσαρη (οδός Υψηλάντου και Κανάρη) ο διάκοσμος παρουσίαζε οδαλίσκες* να χορεύουν μπροστά σε τρεις μαχαραγιάδες ξαπλωμένους σε χαλιά. (Βραβείο 500 δρχ.).

— Με 500 δρχ. καθεμία βραβεύτηκαν επίσης οι ταβέρνες Κων. Καλλίτση (Άστιγγος και Γαμβέτα), Γ. Μαρκοπούλου (Βότσαρη 41 στο Τάσι) και Π. Χειμώνα (οδός Γηροκομείου 35).

Δεν βραβεύτηκε, αλλά προκάλεσε άριστες εντυπώσεις η νέα τότε ταβέρνα Επαμεινώνδα Βανδώρου και Αντώνη Πολίτη ο «Διόνυσος». Ήταν διακοσμημένη με γιρλάντες από τεχνητά άνθη, διέθετε συγκρότημα εγχωρίων οργάνων και υποδέχτηκε την άφιξη της Επιτροπής με πυροτεχνήματα.

Συνολικά στον διαγωνισμό πήραν μέρος 20 ταβέρνες.

Πρόεδρος της Επιτροπής που οργάνωσε το Καρναβάλι του 1939 ήταν ο Διονύσιος Τόφαλος και μέλη οι Γεώργιος Αναστασόπουλος, Ανδρέας Γαλανάκης, Ανδρέας Λασκαράτος, Ανδρέας Τζίνης και Ιω. Τοπάλης. Η Επιτροπή συμπληρώθηκε με εκπροσώπους της Ενώσεως Συντακτών (Χρ. Λαμπρόπουλος), των Προσκόπων (Γρηγόρης Χασάπης) και της Εθνικής Νεολαίας (Δημ. Λάγαρης). Χωρίς να μετέχει στην Επιτροπή πρόσφερε πολύτιμες υπηρεσίες ο Λαλάκης Αντωνόπουλος. Την Επιτροπή που απένειμε τα βραβεία αποτελούσαν ο νομάρχης Πέππας, ο δήμαρχος Βασ. Ρούφος, ο αστυνομικός διευθυντής Σαλταμαύρος, ο διευθυντής της Νομαρχίας Θεοδωράκης (πατέρας του διάσημου μουσικοσυνθέτη) και ο Διονύσιος Τόφαλος.

Το Καρναβάλι του 1939 είναι το μόνο για το οποίο δεν γράφηκαν, ούτε ακούστηκαν επικρίσεις ή μεμψιμοιρίες. Και όσοι το έζησαν υποστήριζαν ότι ωραιότερο δεν έγινε ποτέ.

Πηγή: thebest.gr