480 ημέρες γονεϊκής άδειας τα ζευγάρια στη Σουηδία - Ούτε μια μέρα μετ' αποδοχών στην Αμερική

Παρά τα πρωτεία τους, όμως, δεν φαίνεται να ικανοποιούνται από τα επιτεύγματά τους. Αντιθέτως, έχει ήδη ανοίξει μια συζήτηση σχετικά με το πόση γονεϊκή άδεια θα πρέπει να λαμβάνουν οι πατεράδες, προκειμένου να ενταχθούν περισσότερες γυναίκες στο ενεργό εργατικό δυναμικό. Οι υπέρμαχοι της ισορροπημένης διανομής της γονεϊκής άδειας υποστηρίζουν ότι ενισχύει τα ποσοστά απασχόλησης, περιορίζει τις μισθολογικές ανισότητες και δημιουργεί έναν πιο οικογενειακό τρόπο ζωής, ο οποίος προκαλεί πραγματικό φθόνο στα κράτη όπου η ανατροφή των παιδιών γίνεται με πιο αυστηρό, παραδοσιακό τρόπο.

Το 2010, η σουηδική κυβέρνηση έδειξε ότι για κάθε μήνα που ο πατέρας κάνει χρήση της γονεϊκής άδειας, αυξάνεται κατά 7% το μελλοντικό εισόδημα της μητέρας.

«Είμαστε μια φεμινιστική κυβέρνηση κι ένας από τους στόχους μας είναι να αυξήσουμε τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας ώς το 2020», εξηγεί η Ανίκα Στρανχόλ, υπ. Κοινωνικής Ασφάλειας της Σουηδίας.

Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι ακόμα και οι Σκανδιναβοί, παρότι γνωρίζουν τη χρησιμότητα του μπαμπά που αλλάζει πάνες, αγνοούν πώς να προχωρήσουν. Εχουν, άραγε, οι κυβερνήσεις το δικαίωμα να στερήσουν από τις οικογένειες μέρος της άδειας μετ’ αποδοχών στην περίπτωση που οι πατεράδες δεν κάνουν χρήση της γονεϊκής άδειας;

Η Σουηδία επιτρέπει στα ζευγάρια να λάβουν 480 ημέρες γονεϊκής άδειας, εκ των οποίων οι 60 αφορούν τον πατέρα. Για να βοηθήσει τους άνδρες που θέλουν να απολαύσουν την πατρότητα, η Στοκχόλμη σκοπεύει να τις αυξήσει σε 90.

Η Νορβηγία παρέχει 59 εβδομάδες γονεϊκής άδειας μετ’ αποδοχών, αλλά η κυβέρνηση έχει περιορίσει την άδεια για τους πατεράδες από 14 εβδομάδες σε 10. Στη Φινλανδία, οι άνδρες έχουν δικαίωμα σε 18 ημέρες άδειας πατρότητας, αντιθέτως οι Γάλλοι έχουν μόνο 11, οι Βρετανοί έως 14 και οι Αμερικανοί ούτε μία ημέρα. Οι ΗΠΑ είναι η μοναδική χώρα του αναπτυγμένου κόσμου που δεν δίνει άδεια μετ’ αποδοχών στις γυναίκες.

Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι είναι λογικό να ενθαρρύνονται οι άνδρες να μεγαλώνουν τα παιδιά τους, με δεδομένο ότι οι γυναίκες τα καταφέρνουν καλύτερα στην ολοκλήρωση των πανεπιστημιακών τους σπουδών, γεγονός που σημαίνει ότι μπορούν να κερδίσουν περισσότερα στον επαγγελματικό στίβο. Ωστόσο, πολλές μικρές επιχειρήσεις ανησυχούν ότι η γονεϊκή άδεια στους πατεράδες είναι πολυτέλεια που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά. Αντιθέτως, οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις πιστεύουν ότι αυτή ακριβώς η γονεϊκή άδεια στους πατεράδες τις καθιστά πιο ανταγωνιστικές.

Η συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό κυμαίνεται από 74% έως 84% στα πέντε βόρεια κράτη (Σουηδία, Νορβηγία, Δανία, Φινλανδία, Ισλανδία) έναντι του μέσου όρου του ΟΟΣΑ για τα αναπτυγμένα κράτη, που είναι 62%. Προφανώς υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης για τη γεφύρωση των διαφορών αποδοχών. Χαρακτηριστικά, οι γυναίκες στα πέντε αυτά κράτη αμείβονται 7% έως 15% λιγότερο από τους άνδρες, ενώ ο μέσος όρος για τον ΟΟΣΑ είναι 15,5%.

Οι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι αυτό το μισθολογικό χάσμα ενισχύεται από τις χαμένες ευκαιρίες απασχόλησης για τις γυναίκες που μεγαλώνουν τα παιδιά τους, ενώ θα μπορούσε να περιοριστεί αν υπήρχαν περισσότεροι άνδρες που θα ασχολούνταν με την ανατροφή των παιδιών.

Πέρυσι, το 54% των Νορβηγών ανδρών δαπάνησε τουλάχιστον 10 εβδομάδες άδεια με τα μικρά παιδιά του, ενώ πριν από μία δεκαετία το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 9%. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το χάσμα στις αποδοχές των δύο φύλων περιορίστηκε σε 7% από 10%. Τέλος, δεν φαίνεται οι γονεϊκές άδειες να πλήττουν την παραγωγή.