GOOD NEWS: Η... δικιά μας Χρύσα Κουβελιώτου ακάθεκτη - Έγινε και μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ - Δείτε την αποκλειστική συνέντευξη της στο Eirinika.gr

Άλλη μια επιστήμων ελληνικής καταγωγής, που διαπρέπει στο εξωτερικό, γνώρισε μια σημαντική διεθνή καταξίωση. Πρόκειται για την αστροφυσικό της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) Χρύσα Κουβελιώτου, η οποία επελέγη ως νέο μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, του ανώτερου επιστημονικού φορέα της χώρας, ως αναγνώριση της πολλαπλής συνεισφοράς της στη διαστημική και αστρονομική έρευνα.



Η Χρύσα Κουβελιώτου είναι ανώτερη ερευνήτρια στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Μάρσαλ της NASA, στο Χάντσβιλ της Αλαμπάμα και, εδώ και χρόνια, διεξάγει έρευνες πάνω σε διάφορα αστρονομικά-αστροφυσικά φαινόμενα στο πεδίο των υψηλών ενεργειών, όπως οι μαύρες τρύπες, οι αστέρες νετρονίων (πάλσαρ) και ιδίως οι εκρήξεις ακτινών-γάμα.

Η Ελληνίδα επιστήμων άρχισε να εργάζεται στη NASA το 2000 και έχει υπάρξει επικεφαλής ερευνήτρια σε πολλές επιστημονικές έρευνες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Σήμερα, μεταξύ άλλων, συμμετέχει στην επιστημονική ομάδα που μελετά τις εκρήξεις ακτινών γάμα (Gamma-Ray Bursts ή GRBs) μέσω του διαστημικού τηλεσκοπίου «Fermi». Ακόμα, συμμετέχει στις επιστημονικές ομάδες που κατευθύνουν τα τηλεσκόπια Swift και NuSTAR, μελετώντας τα πιο εκρηκτικά φαινόμενα στο σύμπαν.

Οι μελέτες της Χ. Κουβελιώτου έχουν ρίξει φως στις εκρήξεις ακτινών-γάμα (τα πιο φωτεινά και ισχυρά φαινόμενα που έχουν ποτέ καταγραφεί στις εσχατιές του διαστήματος) και η ίδια συμμετείχε στη διεθνή επιστημονική ομάδα που για πρώτη φορά επιβεβαίωσε ότι αυτά τα φαινόμενα προέρχονται από πηγές εκτός του γαλαξία μας (κυρίως από τη βαρυτική κατάρρευση μεγάλων άστρων και τη συνακόλουθη δημιουργία μαύρων οπών).

Επιπλέον, η κ. Κουβελιώτου με τους συνεργάτες της έκανε την πρώτη επιβεβαιωμένη ανακάλυψη ενός σπάνιου είδους πολύ πυκνών μαγνητικών άστρων νετρονίων (magnetars), που αποτελούν απομεινάρια εκρήξεων υπερκαινοφανών αστέρων (σούπερ-νόβα). Αυτά τα άστρα έχουν μαγνητικά πεδία τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερα από το γήινο.

Η Χρύσα Κουβελιώτου γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε Φυσική στο πανεπιστήμιο Αθηνών (1975), έκανε το μεταπτυχιακό της στην αστροφυσική στο βρετανικό πανεπιστήμιο του Σάσεξ (1977) και πήρε το διδακτορικό της από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου στη Γερμανία (1981), ούσα πιθανώς η πρώτη επιστήμων στον κόσμο που έκανε PhD στις εκρήξεις ακτίνων-γάμα. Για 12 χρόνια δίδαξε Φυσική και Αστρονομία στο πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά τελικά την «κέρδισε» η έρευνα στη NASA.

Έχει δεχτεί διάφορα βραβεία για το έργο της, όπως το «Βραβείο Ρόσι» (2003) και το «Βραβείο Ντεκάρτ» (2004), ενώ πέρυσι τιμήθηκε με το «Βραβείο Αστροφυσικής Ντάνι Χάινεμαν» (το απονέμουν από κοινού το Αμερικανικό Ινστιτούτο Φυσικής και η Αμερικανική Αστρονομική Εταιρία), καθώς και το Μετάλλιο Διακεκριμένης Υπηρεσίας της NASA. Το περιοδικό Time την χαρακτήρισε ένα από τα 25 πρόσωπα με τη μεγαλύτερη επιρροή διεθνώς στο πεδίο έρευνας του διαστήματος, έχοντας κάνει πάνω από 370 επιστημονικές δημοσιεύσεις.

Όπως έχει δηλώσει η κ. Κουβελιώτου, «όταν ήμουν ακόμα στην Ελλάδα, παρακολούθησα τον Νιλ Άρμστρονγκ να κάνει το διάσημό βήμα του στο φεγγάρι. Γοητεύτηκα τόσο που αποφάσισα αμέσως ότι ήθελα να γίνω αστροναύτης. Όμως δεν υπήρχαν Έλληνες αστροναύτες κι έτσι επέλεξα ένα άλλο μονοπάτι: την αστρονομία».



Χρύσα Κουβελιώτου: Η καλύτερη αστροφυσικός στον κόσμο μιλάει στο Eirinika.gr

Η διάσημη αστροφυσικός της NASA, μιλάει για τις έρευνες της εδώ και 30 χρόνια και για τα όνειρα και τους στόχους που έχει για το 2013.

-Τι σημαίνει για σας το βραβείο του καλύτερου αστροφυσικού στον κόσμο;

Κατ' αρχάς θα ήθελα να διευκρινίσω ότι το βραβείο δεν δίνεται στον καλύτερο αστροφυσικό στον κόσμο, αλλά απονέμεται ως έκφραση εκτίμησης και αναγνώρισης για εξέχουσα παρουσία και προσφορά στην αστροφυσική. Για εμένα  αυτό  αποτελεί  με τον πλέον τιμητικό τρόπο  μια αναγνώριση της δουλειάς μου ύστερα από  30 σχεδόν χρόνια  στον κλάδο. Προφανώς είμαι ευγνώμων, πανευτυχής αλλά και με έντονη επίγνωση των προσδοκιών που αναμένονται  (ίσως επενδύονται) από ένα  επιστήμονα  μετά την απονομή  ενός  βραβείου αυτής της τάξης. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι αυτό το βραβείο δεν είναι βραβείο  για το συνολικό έργο ζωής,  αλλά μέσης καριέρας, που σημαίνει ότι έχω πολύ δουλειά ακόμα μπροστά μου κατά τους συνάδελφους που με εξέλεξαν!

-Υπήρξε ποτέ κανείς που σας μίλησε υποτιμητικά για την Ελλάδα και τι κάνατε γι΄ αυτό; Αντιδράσατε;

Ναι και φυσικά αντέδρασα. Συνήθως χρησιμοποιώ  τεκμηριωμένα στοιχεία για να  αντικρούσω τις  λανθασμένες  αντιλήψεις που επικρατούν. Πολύ συχνά δεν υπάρχει σωστή ενημέρωση, αλλά αρκετές φορές  υπάρχει και προκατάληψη.

-Ποιο είναι το όνειρο σας στον τομέα σας και ποιοι οι στόχοι του 2013;

Να βρω απαντήσεις σε πολλά αστρονομικά φαινόμενα που ερευνώ όλα αυτά τα χρόνια όσο είμαι ακόμα ενεργής στον κλάδο μου. Για το 2013 ίσως ένα βιβλίο, αν έχω τον χρόνο, και πολλή έρευνα.

-Πότε θα έρθετε στην Ελλάδα και ποιο θα είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνετε;

Ελπίζω την άνοιξη και θα πάω σπίτι να δω την μητέρα μου και την αδελφή μου με την οικογένεια της.

-Τέλος, κάνετε αγώνα δρόμου για να παρακολουθήσετε την επιστήμη σας... Προλαβαίνετε σαν γυναίκα να απολαμβάνετε την ζωή;

Ναι, ίσως όχι αρκετά αλλά ικανοποιητικά για αυτήν την περίοδο της ζωής μου. Τουλάχιστον προσπαθώ να κάνω  διακοπές  δυο φορές τον χρόνο, γύρω στις δέκα μέρες κάθε φορά. Πηγαίνω όποτε μου δίνεται η ευκαιρία σε κονσέρτα και θέατρο, και έχω συχνά φίλους στο σπίτι για φαγητό και παρέα. Διαβάζω πολύ κυρίως ιστορία, βιογραφίες, κοινωνικά δράματα, και παρακολουθώ την πολιτική στις ΗΠΑ και διεθνώς.