O Ερντογάν την πάτησε γιατί είναι παλαιοημερολογίτης: τη μια χρονιά βάζει τον Κέβιν Κόστνερ διαφήμιση στις Turkish airlines και μετά απαγορεύει το κραγιόν στις αεροσυνοδους, λέει ο Σταύρος Θεοδωράκης

Τον Μάιο του 2010 πλησίασα σε απόσταση αναπνοής τον Ερντογάν. Ήμουν στη Σμύρνη για τους «Πρωταγωνιστές», όταν πληροφορήθηκα ότι στο γήπεδο μπάσκετ θα γίνει «Γιορτή νεολαίας» με ομιλητή τον Τούρκο Πρωθυπουργό. Η ατμόσφαιρα θύμιζε προεκλογική Ελλάδα του '90. Τραπεζάκια με σημαίες και μύδια αχνιστά αντί για σουβλάκια. Μέσα στο γήπεδο ο Τούρκος Kίμων Κουλούρης προσπαθούσε να ξεσηκώσει τον κόσμο, ενώ οι τραγουδιστές έλεγαν ο καθένας από ένα σουξέ και αποχωρούσαν. Ένας μου θύμισε τον Ρόμπερτ Ουίλιαμς.



Ζήτω η Ελλάδα - ζήτω η θρησκεία - ζήτω η Νέα Δημοκρατία. Κορίτσια με μαντήλες, γριές με φερετζέδες, αλλά και γυναίκες με άψογο μακιγιάζ. Και ήρθε όπως θα ερχόταν ο Ομπάμα. Από άλλη είσοδο τον περίμεναν, από άλλη είσοδο μπήκε. Τα κανάλια μαντρωμένα στη μέση του γηπέδου προσπαθούσαν να κάνουν δουλειά με τους τηλεφακούς. Και εγώ τυχαία βρέθηκα κοντά στην εξέδρα που καθόταν ο «σουλτάνος» και η «σουλτάνα». Εκείνος δεν χαμογελούσε και εκείνη ακολουθούσε συνεχώς το βλέμμα του. Λευκή μαντήλα - φαρδύ κουστούμι. Γόβες σεμνές - παπούτσια φρεσκοστιλβωμένα. Σαν παλαιοημερολογίτικο ζευγάρι μετά την πρωινή λειτουργία. Μα, μπορεί αυτός ο άνθρωπος να οδηγεί την Τουρκία στην ανάπτυξη; Δηλαδή, ξυπνάει το πρωί και λέει στην Εμινέ «να κάνουμε και μια τρίτη γέφυρα στο Βόσπορο, αλλά να τους κόψουμε τα δημόσια φιλιά»; Και ο Κέβιν Κόστνερ πού κολλάει; Πώς είναι δυνατόν, δηλαδή, τη μια χρονιά να κάνεις διαφημιστική καμπάνια με το πονηρό χαμόγελο του Κόστνερ και την επόμενη να συνιστάς στις τουρκάλες αεροσυνοδούς να αποφεύγουν τα κόκκινα κραγιόν;

Πριν ένα μήνα που ήμουν πάλι στην Τουρκία, προσπάθησα να λύσω το σταυρόλεξο. Παντού «ανάπτυξη», αλλά και παντού τζαμιά (63.000 το 1988, 82.000 το 2012). «Oι μιναρέδες απειλούν την Πόλη», έγραψα, χωρίς βέβαια να μπορώ να φανταστώ ότι τα εργοτάξια στους δρόμους θα γινόντουσαν πολύ σύντομα αποθήκες πυρομαχικών για τους εξεγερμένους.

Το θέμα όμως είναι γιατί ο φοβερός και τρομερός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν -ο άνθρωπος που έβαλε τα δύο πόδια των στρατηγών σε ένα παπούτσι και πήρε τα όπλα από τους Κούρδους, χωρίς να απελευθερώσει καν τον Οτσαλάν- την πάτησε από μια εκατοστή πιτσιρικάδες και μερικές μανάδες που δεν ήθελαν να πέσουν τα λίγα δέντρα της πλατείας Ταξίμ; Ο «εφέντης» την πάτησε γιατί ήταν παλιομοδίτης. Κάθε βράδυ πριν κοιμηθεί έβλεπε τηλεόραση και κάθε πρωί άκουγε τους συμβούλους του. Και αυτοί με τη σειρά τους (θα) άκουγαν τα στελέχη του κόμματος, στην αγορά, τις υπηρεσίες, τον στρατό, τη δικαιοσύνη, τα τζαμιά. Κάποιοι θα μιλούσαν και με δημοσιογράφους (τους δημοσιογράφους τους). Ένα οχυρωμένο σύστημα εξουσίας, όπως αυτά που κυβερνούν τις περισσότερες χώρες. Λίγο ανάπτυξη, λίγο θρησκοληψία, λίγο εθνικισμός, λίγο λαϊκισμός. Ώσπου ξαφνικά σκάει ένα γεγονός, από αυτά που δεν καλύπτουν οι τηλεοράσεις και δεν συζητούν οι σύμβουλοι. «Γεγονότα» που κάποτε θα προκαλούσαν μόνο γέλια στα σαλόνια της εξουσίας. «Γεγονότα» για τα οποία δεν λένε τίποτα οι «γραφές» (ούτε της πολιτικής ούτε των θρησκειών).

Θυμηθείτε το αλαζονικό βλέμμα του Καντάφι πριν το λιντσάρισμα ή την ολύμπια ηρεμία του Μουμπάρακ πριν την πτώση ή την υπεροπτική ματιά του Άσαντ πριν τον εμφύλιο. Βέβαια, ο Ερντογάν δεν είναι δικτάτορας (το 50% τον έχει ψηφίσει). Και αυτό ίσως κάνει την ιστορία του πιο διδακτική. Οι παλιομοδίτες της πολιτικής θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι πλέον το διαδίκτυο δίνει πολλαπλασιαστική ισχύ στα «γεγονότα». Όχι γραμμική και προβλέψιμη, αλλά χαοτική και απρόβλεπτη. Γιατί όμως η αφορμή ήταν το πάρκο και δεν ήταν -δυο μέρες πριν- η διαμαρτυρία των ζευγαριών με τα «δωρεάν φιλιά» έξω από τους σταθμούς του μετρό; Κανείς δεν ξέρει. Ίσως να «φταίνε» τα sms, ίσως και το twitter. Τα κοινωνικά δίκτυα και οι νέες μορφές επικοινωνίας είναι, πλέον, ο μεγάλος αστάθμητος παράγοντας της πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Όχι μόνο στην «πρωτόγονη» Ανατολή, αλλά και στην εξελιγμένη τεχνολογικά «Δύση» (θυμήσου και τη Στοκχόλμη). Και μέχρι να «ερμηνευτούν» και «υποταχθούν», θα δρουν ως τυφώνες. Άδικο; Όσο άδικη είναι η ζωή και για όλους εμάς που υπομένουμε τις κουτοπονηριές των παλαιοημερολογιτών.