Γιόχαν Κρόιφ- πορτραίτο: Πως ο 12χρονος γιος της καθαρίστριας από το Άγιαξ έγινε θρύλος του ποδοσφαίρου

Αυτά τα δύο πάθη σημάδεψαν τη ζωή μιας από τις μεγαλύτερες μορφές του παγκοσμίου ποδοσφαίρου που μπορεί να νικήθηκε από τον καρκίνο στις 24 Μαρτίου 2016 αλλά θα μείνει «αθάνατος».

Ο Χέντρικ Γιόχαν Κρόιφ (Johan Cruijff,) έρχεται στον κόσμο στις 25 Απριλίου 1947 στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας σε ένα απλό και φτωχικό σπίτι, το οποίο όμως έχει μια ιδιαιτερότητα. Βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το «Ντε Mέερ» την θρυλική έδρα του Άγιαξ. Η μητέρα του μικρού Γιόχαν πιάνει δουλειά ως καθαρίστρια στις εγκαταστάσεις του συλλόγου και ζητεί με επιμονή από τους ανθρώπους της ομάδας να δοκιμάσουν τον γιο της.

Έτσι, στις αρχές του 1959 ένα 12χρονο ξανθό και αδύνατο αγόρι γράφεται στις Ακαδημίες του Αγιαξ. Η εμφάνισή του κάθε αλλά παρά ενθουσιάζει τους υπεύθυνους, αλλά αυτός τους διαψεύδει σύντομα καθώς πετάει στο γήπεδο με αυτό τον μοναδικό αέρινο τρόπο, ενώ έχει και ένα άλλο πολύ σημαντικό ατού που τον ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους: Ξέρει να διαβάζει το παιχνίδι.

Το 1966 ο Ρίνους Μίχελς αναλαμβάνει τον Άγιαξ, ξεκινά να εφαρμόζει το περίφημο Ολοκληρωτικό Ποδόσφαιρο (Total Football) για να οδηγήσει τον Άγιαξ επτά χρόνια αργότερα, στην κορυφή της Ευρώπης. Εκείνη τη χρονιά, ο Κρόιφ προβιβάζεται στη μεγάλη ομάδα, έπειτα και από εισήγηση του Άγγλου προπονητή Βικ Μπακινγκχαμ, και ξεκινά το έπος του Κράουφ (όπως είναι η σωστή προφορά του ονόματός του). Σε 229 εμφανίσεις πετυχαίνει 190 γκολ, στέφεται πρωταθλητής το 1966 για πρώτη φορά στη σταδιοδρομία του Πρωταθλητής Ολλανδίας, ενώ παράλληλα αγωνίζεται για πρώτη φορά στην Εθνική Ολλανδίας.

Το 1969 ο Αγιαξ φτάνει για πρώτη φορά στο ανώτατο σημείο, σε συλλογικό επίπεδο. Στον τελικό του κυπέλλου Πρωταθλητριών, στη Μαδρίτη απέναντι στην μεγάλη ομάδα της Μίλαν. Δυστυχώς το παιχνίδι, εξελίσσεται άσχημα για τον Κρόιφ και την παρέα του. Οι Ιταλοί θριαμβεύουν με το εντυπωσιακό 4-1, και δείχνουν στους Ολλανδούς ότι έχουν μερικά πράγματα να μάθουν ακόμα.

Αυτό όμως δεν εμποδίζει το νεαρό, Γιόχαν να συνεχίσει την προσπάθειά μαζί με την ομάδα του φυσικά.  Έτσι το 1971 φτάνει ξανά σε τελικό. Στο «Γουέμπλει» αυτή τη φορά με αντίπαλο τον Παναθηναϊκό. Εκατό χιλιάδες φίλαθλοι είχαν κατακλύσει το «Ναό του ποδοσφαίρου» και ο Κρόιφ με το ξεκίνημα κιόλας κάνει μερικά εκπληκτικά πράγματα. Ο Αγιαξ επικρατεί με 2-0 και σηκώνει ψηλά το μεγαλύτερο τρόπαιο σε συλλογικό επίπεδο.

Το Φεβρουάριο του 1972, ο τότε πρόεδρος του Ολυμπιακού Νίκος Γουλανδρής πληρώνει τις 900.000δρχ που ήταν το κασέ του Άγιαξ, και φέρνει την Ολλανδική ομάδα στον Πειραιά ν’ αγωνιστεί σε φιλικό αγώνα, κόντρα στους «ερυθρολεύκους». Η παρέα του Κρόιφ επικρατεί με 2-1 (γκολ των Κάιζερ, Ρεπ , ενδιάμεσα είχε ισοφαρίσει ο Μίλτον Βιέρα) στο κατάμεστο στάδιο «Καραϊσκάκη», που είχε γεμίσει από 35.000 και πλέον φιλάθλους. Ο Κρόιφ αγωνίζεται μόλις 25’, μέσα στο οποία όμως πρόλαβε να κάνει μία εκπληκτική ντρίμπλα στον αείμνηστο, Λάκη Γκλέζο, που δεν ήξερε που πήγε...

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του Κρόιφ ήταν η αντίληψη. Ο αθλητικογράφος Ντέιβιντ Μίλλερ τον χαρακτήριζε «Πυθαγόρα με ποδοσφαιρικά παπούτσια» εξαιτίας της ακρίβειας με την οποία συνήθιζε να πασάρει και να σεντράρει.

Το μοναδικό του ελάττωμα- εκτός από το αρειμάνιο κάπνισμα- είναι αδιαμφισβήτητα το εκρηκτικό ταμπεραμέντο του. Στη δεύτερη μόλις συμμετοχή του σε αγώνα της Εθνικής ομάδας. Θα πάρει κόκκινη κάρτα που θα του κοστίζει ένα χρόνο αποκλεισμό από τους «Οράνιε».

Η κυριαρχία του Άγιαξ με τον Κρόιφ πάντα στο «τιμόνι του» θα συνεχισθεί και τα προσεχή δύο χρόνια. Το 1972 καταβάλλει 2-0 την Ιντερ με δύο δικά του γκολ, ενώ ένα χρόνο αργότερα, στο Βελιγράδι, ο Αγιαξ επικρατεί με 1-0 της Γιουβέντους (κεφαλιά του Τζόνι Ρεπ) και κατακτά για τρίτη συνεχόμενη σεζόν το κύπελλο Πρωταθλητριών. Ο Άγιαξ έχει πια στο δυναμικό και τους Γιόχαν Νεεσκενς και Ρούντι Κρολ, οι οποίοι συμπληρώνουν τον γαλαξία των αστέρων αυτής της υπέρομάδας. Κατακτούν το διηπειρωτικό κόντρα στην Ιντιπεντιέντε με συνολικό σκορ 4-1, καθώς και το Ευρωπαϊκό Σούπερ Καπ, κερδίζοντας  τους Γκλάσκοου Ρέιντζερς με συνολικό σκορ 6-3.

Το 1973 ο Αγιαξ μετά και το τρίτο του κύπελλο Πρωταθλητριών αρχίζει να δείχνει σημάδια κόπωσης και ο Κρόιφ δεν λέει όχι στην πρόταση της Μπαρτσελόνα να φορέσει την φανέλα της, η οποία είχε στον πάγκο της τον πρώην προπονητή του στον Άγιαξ, Ρίνους Μίχελς. Είναι ενδεικτικό ότι η ομάδα της Καταλονίας προκειμένου να τον αποκτήσει καταβάλλει στον Αγιαξ, το ποσό των 2.5 εκ.ευρώ (σημερινά λεφτά) που αποτελεί παγκόσμιο ρεκόρ μετεγγραφής για την εποχή. Έτσι ο 26χρονος ,Γιόχαν μετακινείται στην ομάδα της Βαρκελώνης όπου απ’ το ξεκίνημα γίνεται το ίνδαλμά της. Την εποχή που έφτασε ο Κρόιφ στη Βαρκελώνη, η σεζόν στην Πριμέρα Ντιβιζιόν είχε ήδη ξεκινήσει και οι Καταλανοί βρίσκονταν πολύ πίσω στον βαθμολογικό πίνακα. Η έλευση του Ολλανδού σούπερ αστέρα, αλλάζει τα δεδομένα. Η «Μπάρτσα»  κατακτά τελικά το πρωτάθλημα, φιλοδωρώντας παράλληλα την μισητή αντίπαλο Ρεάλ Μαδρίτης με μια επιβλητική εκτός έδρας πεντάρα.

Παράλληλα, ο Κρόιφ προετοιμάζεται για τα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου στη Γερμανία το 1974. Ο Κρόιφ και η παρέα του φτάνουν στον τελικό της διοργάνωσης κόντρα στους οικοδεσπότες  Δυτικογερμανούς. Εκεί, αν και προηγούνται μόλις στο πρώτο λεπτό με πέναλτι του Νέεσκενς, και αφού οι Γερμανοί δεν έχουν καν ακουμπήσει την μπάλα, τελικά χάνουν το παιχνίδι  με 2-1 από τους Μπεκενμπάουερ, Φογκτς, Μίλερ.

Αυτό το παιχνίδι θ’ αποτελέσει και το κύκνειο άσμα το Κρόιφ σε τελικούς Παγκοσμίων Κυπέλλων, καθώς στο Μουντιάλ της Αργεντινής το 1978, δεν θ’ ακολουθήσει την αποστολή, προφασιζόμενος πολιτικούς λόγους. Πολλά χρόνια αργότερα, γινει γνωστό ότι  εκείνη τη χρονιά, άγνωστοι είχαν εισβάλει στο σπίτι του Κρόιφ και είχαν απειλήσει τον ίδιο και την οικογένεια του.Ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» θ’ αγωνιστεί συνολικά 48 φορές με τα χρώματα των «οράνιε», εκ των οποίων τις 34 ως αρχηγός, ενώ θα πετύχει και 33 γκολ.

Αφού κλείνει πέντε χρόνια συνεχούς παρουσίας στην Ισπανία, κατακτώντας ένα πρωτάθλημα το 1974, κι ένα κύπελλο το 1978, αποφασίζει να κάνει το υπερατλαντικό ταξίδι, για ν’ αγωνιστεί στην Αμερική που τότε οι ομάδες της μοίραζαν αφειδώς εκατομμύρια.  Αγωνίζεται αρχικά στους Λος Άντζελες  Αζτεκς (1979-80), όπου κερδίζει και τον τίτλο του πολυτιμότερου παίκτη της σεζόν,  και μετά στους Ουάσινγκτον Ντίπλοματς (1980-΄81).

Με το τέλος του πρωταθλήματος επιστρέφει στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ισπανία για ν’ αγωνισθεί με τα χρώματα της  Λεβάντε. Το 1981 φοράει ξανά τη φανέλα του Άγιαξ κατακτώντας μάλιστα δύο πρωταθλήματα και το 1983 κάνει το αδιανόητο: μεταπηδά στην «μισητή αντίπαλο» τη Φέγενορντ, η οποία αν και στο παρελθόν ήταν η πρώτη ομάδας της Ολλανδίας, τα τελευταία 10 χρόνια είχε μείνει στην σκιά του Άγιαξ. Ο Κρόιφ αυτό το βλέπει σαν πρόκληση και κατορθώνει να οδηγήσει την ομάδα του Λιμανιού  στο νταμπλ μάλιστα, προτού κρεμάσει οριστικά τα παπούτσια του. Ήταν τότε 37 ετών!!

Το 1985, ξεκινάει την καριέρα του ως προπονητής, επιστρέφοντας στον Άγιαξ . Δεν κερδίζει το πρωταθλημα αλλά ισως πιο σημαντικό ότι Άγιαξ η ομάδα τελειώνει τη σεζόν έχοντας σκοράρει 120(!) φορές.

Η εποχή της Μπάρτσα

Η Μπαρτσελόνα του κτυπάει την πόρτα, ψάχνοντας τον αντικαταστάτη του Τέρι Βενάμπλς ο οποίος είχε μια καταστροφική σεζόν με τους Καταλανούς. Έτσι το 1988 αναλαμβάνει τα ηνία του συλλόγου και τον οδηγεί στην κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων το 1989, κερδίζοντας στον τελικό τη Σαμπντόρια με 2-0. Και το 1992 με αντίπαλο ξανά τη Σαμπντόρια, η ομάδα της Βαρκελώνης κερδίζει με 1-0 με γκολ του Κούμαν, και κατακτά επιτέλους το κύπελλο Πρωταθλητριών.

Ο Κρόιφ λίγο αργότερα προσθέτει στο ενεργητικό του, και τον τίτλο του Ευρωπαϊκού Σούπερ Καπ, νικώντας με συνολικό σκορ 3-2 την Βέρντερ Βρέμης και συνεχίζει κατακτώντας το Κύπελλο Ισπανίας το 1990, τέσσερα διαδοχικά πρωταθλήματα τις σεζόν 1991- 1994, καθώς και τρία Σούπερ Καπ Ισπανίας το 1991, το 1992 & το 1994. Την ίδια εποχή ομως οδηγείται και στο χειρουργείο με πρόβλημα στην καρδιά καθώς ήταν μανιώδης κανπνιστής.

Το 1996, έπειτα από δυο απανωτές και αναπάντεχες εντός έδρας ήττες στο Καμπ Νοου από την Μπέτις και την Ατλέτικο Μαδρίτης αντίστοιχα, ο Ολλανδός τεχνικός απομακρύνεται από την ηγεσία του συλλόγου, για χάρη του Μπόμπι Ρόμπσον. Λαμβάνει ως αποζημίωση περίπου 2 εκ. ευρώ και δεν θα ξανακαθίσει ποτέ ξανά σε πάγκο άλλης ομάδας, φοβούμενος ίσως και περαιτέρω επιδείνωση της υγείας του. Το 1999 αναδεικνύεται κορυφαίος Ευρωπαίος ποδοσφαιριστής του αιώνα και κορυφαίος Ολλανδός αθλητής του αιώνα, ενώ το 2007 το Ολλανδικό Σούπερ Καπ θα πάρει τα’ όνομα του, προς τιμήν αυτού του σπουδαίου ποδοσφαιριστή. Παράλληλα, ο Άγιαξ θ’ αποσύρει τη φανέλα με το νούμερο 14.

Ως ποδοσφαιριστής κατέκτησε την χρυσή μπάλα τρεις φορές (1971, 1973, 1974) ενώ αναδείχθηκε από την  Διεθνή Ομοσπονδία Ιστορίας και Στατιστικής του Ποδοσφαίρου (IFFHS) κορυφαίος Ευρωπαίος ποδοσφαιριστής του αιώνα και Νο2 παγκοσμίως πίσω από τον Πελέ.

 Μνημειώδης η φράση του: “κάθε μειονέκτημα, έχει το πλεονέκτημα του”, αλλά και η παραδοχή του πως "ο  Πελε ειναι ο μοναδικος ποδοσφαιριστης που ξεπερνα τα ορια της λογικης".

 Τα περίεργα και οι...παραξενιές του

Ο Κρόιφ, θεωρείτο αρκετά δύστροπος χαρακτήρας κάτι που χαρακτήριζε άλλωστε όλους τους μεγάλους ηγέτες του παγκόσμιου ποδοσφαίρου.

Είναι χαρακτηριστικό πως η εθνική Ολλανδίας είχε συνεργασία με την  Adidas, ενώ αντίστοιχα ο Κρόιφ έκανε συμβόλαιο με την Puma. Ο άλλοτε άσος του Άγιαξ, αρνήθηκε να φορέσει τη φανέλα με τις τρεις χαρακτηριστικές γραμμές της Adidas, δημιουργώντας δική του πατέντα με δύο γραμμές!

 Επέλεξε να βαφτίσει τον γιο του Ζόρντι αντί για το ισπανικό Χόρχε, πηγαίνοντας κόντρα στο καθεστώς της εποχής που απαγόρευε στους Καταλανούς να δίνουν καταλανικά ονόματα.   Μάλιστα έπειτα από απαίτηση του τότε προπονητή της Μπαρτσελόνα, Ρίνους Μίχελς ο Ζόρντι Κρόιφ (1974) γεννήθηκε με καισαρική τομή, μία εβδομάδα νωρίτερα προκειμένου ο κορυφαίος Ολλανδός ποδοσφαιριστής να προλάβει το "clasico", το οποίο σημειωτέον εξελίχθηκε σε θρίαμβο για την Μπάρτσα (0-5).

Ο Κρόιφ ήταν ένας από τους τρεις ποδοσφαιριστές, που τα ονόματα τους έχουν δοθεί σε μικρούς πλανήτες (σ.σ.: Μπίτσαν και Πελέ οι άλλοι δύο).

Έχοντας ξεπεράσει από νεαρή ηλικία τα σύνορα του ποδοσφαίρου, κυκλοφόρησε ως τραγουδιστής και το single "Oei Oei Oei (Dat Was Me Weer een Loei)" το όποιο έγινε χιτ στην πατρίδα του φτάνοντας μέχρι το Νο 21 των charts.

Με πληροφορίες από το e-soccer.gr, sport24.gr