ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ _ MEDIA

New York Times: Πώς τα Panama Papers αλλάζουν τη δημοσιογραφία

Από την πρώτη δημοσίευση άρθρου με βάση τα Pentagon Papers ώς τον τερματισμό του Πολέμου του Βιετνάμ χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια. Από το πρώτο δημοσίευμα της Washington Post για τις σχέσεις του Ρίτσαρντ Νίξον με το Ουότεργκεϊτ ώς την παραίτησή του μεσολάβησαν δύο χρόνια.

12 Απριλίου 2016 - 3:16 μμ

Την περασμένη εβδομάδα, ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας Σίγκμουντουρ Γκουνλάουγκσον δεν στάθηκε ούτε 48 ώρες μετά τη δημοσίευση των Panama Papers.

H μεγαλύτερη διαρροή εταιρικών δεδομένων που έγινε ποτέ δείχνει πόσο έχει προχωρήσει η ώσμωση της δημοσιογραφίας με το WikiLeaks. Το επόμενο βήμα είναι να συγχωνευθεί η τέταρτη εξουσία και οι συμβατικοί δημοσιογράφοι της με την πέμπτη εξουσία των δημοσιογράφων-ακτιβιστών, που εξερευνούν τα όρια σε μια εποχή με γιγάντιες διαρροές δεδομένων.

Αυτή η τάση αλλάζει ταχύτατα τον ρουν της παγκόσμιας Ιστορίας. Οι όποιες αρχικές αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα των διαρροών του WikiLeaks το 2010 απαντήθηκαν όταν οι αποκαλύψεις πυροδότησαν την έκρηξη της Αραβικής Ανοιξης. Στα διπλωματικά έγγραφα που είχε αποκαλύψει τότε το WikiLeaks περιλαμβανόταν τηλεγράφημα που περιέγραφε τη χλιδή και τις μπίζνες του προέδρου της Τυνησίας Μπεν Αλί και της οικογένειάς του, εξοργίζοντας τους στριμωγμένους οικονομικά Τυνήσιους. Η ανατροπή του δεν άργησε.

Πέρυσι, μετά τις αποκαλύψεις του πρώην συνεργάτη των υπηρεσιών Πληροφοριών Εντουαρντ Σνόουντεν, το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο των ΗΠΑ αμφισβήτησε τη συνταγματικότητα της μαζικής συλλογής δεδομένων από την ΝSA. Στη διαρροή των Panama Papers το πιο σοκαριστικό ήταν πόσο μεγάλο μέρος της φοροαποφυγής είναι νόμιμο.

Πρόκειται για σπίρτο στην πολιτική πυρίτιδα της παγκοσμίως διαδεδομένης άποψης ότι το παιχνίδι είναι στημένο – κάτι που εξηγεί την επιτυχία του Μπέρνι Σάντερς και του Ντόναλντ Τραμπ. Για τέτοιες στιγμές ζουν οι δημοσιογράφοι. Αλλά ο μεγάλος όγκος δεδομένων εμπεριέχει και προκλήσεις για ανθρώπους που έχουν συνηθίσει να δουλεύουν σηκώνοντας ένα τηλέφωνο ή παίρνοντας μια συνέντευξη.

Το ζήτημα προέκυψε αρχικά από τη διαρροή «Ημερολόγια Πολέμου» του WikiLeaks. Εντυπα όπως οι Νew York Times, το Spiegel και ο Guardian συνεργάστηκαν με το WikiLeaks και διέγραψαν τα ονόματα ευαίσθητων πηγών. Εν συνεχεία όμως κάποια από αυτά διέρρευσαν.

Ο ιδρυτής του WikiLeaks Τζούλιαν Ασάντζ σημειώνει ότι κανείς δεν έχει πάθει κάτι εξαιτίας αυτού, αλλά, ανεξαρτήτως αυτού, η στρατιώτης Τσέλσι Μάνινγκ (πρώην Μπράντλεϊ Μάνινγκ), η πηγή των διαρροών, καταδικάστηκε σε ποινή 35 ετών για κατασκοπεία. Η ποινή ήταν μια προσπάθεια της αμερικανικής κυβέρνησης να βάλει τέρμα στην εποχή των μεγάλων διαρροών. Ναι, σίγουρα...