Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος: Ο έφιππος ανδρείος και λαοφιλής Άγιος - Εσείς πόσους Γιώργηδες έχετε;

Το εορτολόγιο περιλαμβάνει περισσότερες από 50 μορφές με το όνομα Γεώργιος, η επίσημη εορτή της εκκλησίας όμως είναι εκείνη του Αγίου Γεωργίου Μεγαλομάρτυρα και Τροπαιοφόρου.

Ο λόγος που η γιορτή μετακινείται εάν η 23η Απριλίου πέφτει πριν από το Πάσχα είναι επειδή τα εκκλησιαστικά λόγια που ψάλλονται την ημέρα της εορτής του Αγίου είναι αναστάσιμα και δεν είναι δυνατόν να ψαλλούν πριν από την ημέρα του Πάσχα.

Ο Άγιος Γεώργιος ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, ενώ και οι δύο του γονείς ακολουθούσαν τον δρόμο του Χριστού, αφού είχαν βαπτιστεί χριστιανοί. Ο ίδιος έζησε στην Καππαδοκία στα τέλη του 3ου με αρχές του 4ου αιώνα, την εποχή του Διοκλητιανού, ενώ ήταν αξιωματικός της ρωμαϊκής φρουράς. 

Το 303 μ.Χ. ο Διοκλητιανός άρχισε λυσσαλέους διωγμούς κατά των χριστιανών. Ο Γεώργιος αρνήθηκε να εκτελέσει τις διαταγές του και ομολόγησε την πίστη του. Ο αυτοκράτορας, που δεν περίμενε αυτήν τη συμπεριφορά από έναν δικό του άνθρωπο, διέταξε να υποβάλουν τον Γεώργιο σε φρικτά βασανιστήρια, προκειμένου να απαρνηθεί την πίστη του.

Ο Γεώργιος υπέμεινε καρτερικά το μαρτύριο και στις 23 Απριλίου 303 αποκεφαλίστηκε στα τείχη της Νικομήδειας. Την ημερομηνία αυτή τιμάται η μνήμη του σε όλο τον χριστιανικό κόσμο, με εξαίρεση τις ορθόδοξες εκκλησίες, όταν η 23η Απριλίου πέφτει πριν από το Πάσχα ή συμπίπτει με το Πάσχα, επειδή η ακολουθία του περιλαμβάνει αναστάσιμους ύμνους. Στην περίπτωση αυτή, ο εορτασμός της μνήμης του Αγίου Γεωργίου μετατίθεται για τη Δευτέρα της Διακαινησίμου.

Η φήμη του Γεωργίου διαδόθηκε σε όλη την Ανατολή. Ήδη, τον 4ο αιώνα υπήρχαν στη Συρία ναοί με το όνομά του, ενώ στην Αίγυπτο είχαν χτιστεί προς τιμήν του 40 ναοί και 3 μοναστήρια. Στην Κωνσταντινούπολη αναφέρεται ναός του Γεωργίου, ήδη, από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου.

Ως στρατιωτικός άγιος θεωρείται προστάτης του πεζικού και του Ελληνικού Στρατού Ξηράς, ενώ γιορτάζεται και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης, αφού ήταν ο άγιος των Σταυροφόρων και ακόμα και στις μέρες μας είναι ο προστάτης άγιος της Αγγλίας.

Παράλληλα, ο Αϊ-Γιώργης συνδέεται και με τη γεωργία, αφού το όνομά του προέρχεται από το ουσιαστικό «γεώργιον» (=καλλιεργήσιμο) και η γιορτή του σηματοδοτεί την αρχή της άνοιξης.

Στην Ασή Γωνιά Χανίων οι κτηνοτρόφοι της περιοχής, την ημέρα της εορτής του Αγίου, συρρέουν με τα κοπάδια τους στην εκκλησία του Αη-Γιώργη του Γαλατά για να πάρουν την ευλογία του. Τα ζώα, στολισμένα με τα πιο μελωδικά λέρια (κουδούνια), μαντρώνονται στην «κούρτα» έξω από την εκκλησία κι αρμέγονται ένα-ένα.

Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας γίνονται αυτοσχέδιες ιπποδρομίες προς τιμή του Αγίου (Καλλιόπη Λήμνου, Πλατύ Μεσσηνίας, Άγιος Γεώργιος Μεσολογγίου).

Το απολυτίκιο του Αγίου Γεωργίου:

Ως των αιχμαλώτων ελευθερωτής
και των πτωχών υπερασπιστής,
ασθενούντων ιατρός, βασιλέων υπέρμαχος,
τροπαιοφόρε, μεγαλομάρτυς Γεώργιε,
πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ
σωθήναι τα ψυχάς ημών.