Πάνος Καρβούνης: Το φθινόπωρο θα είναι η ώρα της αλήθειας για την Ελλάδα

Πρέπει να γυρίσουμε σελίδα «οριστικά», τονίζει ο Πάνος Καρβούνης σε μια συνέντευξη εφ' όλης της ύλης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ., και από τη "διαχείριση κρίσεως" να περάσουμε «στην υλοποίηση, τη σταθερότητα, τις επενδύσεις και την ανάπτυξη».

Σ' αυτή την προσπάθεια βλέπει έναν αυξημένο προσωπικό ρόλο, καθώς «εκτός από ευρωπαίος αξιωματούχος», όπως λέει χαρακτηριστικά, «είμαι και Ελληνας και διακαής μου πόθος είναι να δω τη χώρα μου να βγαίνει νικήτρια από αυτή την πολύχρονη περιπέτεια».

«Έχουμε δύο σκαλοπάτια μπροστά μας», δηλώνει και διευκρινίζει ότι το πρώτο αφορά «την πλήρη ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και την εκταμίευση των 2,8 δις αμέσως μετά το καλοκαίρι», αφού εφαρμοστούν τα τελευταία προαπαιτούμενα.

Το δεύτερο αφορά την προετοιμασία της 2ης αξιολόγησης, μέσα στο φθινόπωρο, κατά την οποία θα δοθεί μεγάλη έμφαση στην υλοποίηση των συμφωνηθέντων, όπως η επιχειρησιακή εφαρμογή του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων και Επενδύσεων, η εφαρμογή μεταρρυθμίσεων για την πρόσληψη διευθυντικών στελεχών και για την αξιολόγηση στον δημόσιο τομέα και η εφαρμογή της στρατηγικής για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Η εφαρμογή είναι το κλειδί, υπογραμμίζει, χωρίς την οποία «όλες οι σκληρές αποφάσεις που έλαβε η Ελλάδα έως τώρα δεν θα έχουν καμιά αξία».

Στα «ευαίσθητα θέματα» της διαπραγμάτευσης περιλαμβάνει τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, το περαιτέρω άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, την απελευθέρωση της ενεργειακής αγοράς και προσθέτει ότι «πολλά θα εξαρτηθούν από την αρτιότητα και ποιότητα των Ελληνικών προτάσεων»

Για το Brexit, επαναλαμβάνει τη σημασία της ταχύτητας με την οποία πρέπει να ενεργοποιήσουν οι Βρετανοί το άρθρο 50, προκειμένου «να χτίσουμε μια νέα σχέση επωφελή για όλους», ενώ είναι κατηγορηματικός ότι «δεν μπορεί να υπάρξει σχέση À la carte».

Για τις τελευταίες εξελίξεις στην Τουρκία τονίζει ότι «πιθανή επαναφορά της θανατικής ποινής, θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε παύση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων».

Εκτιμά ωστόσο ότι «η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό λειτουργεί» και η γειτονική χώρα «φαίνεται ότι δεν θέλει να γκρεμίσει ό,τι έχουμε χτίσει», καθώς οι ροές εξακολουθούν να είναι χαμηλές.

«Δεν θυσιάζουμε την ασφάλειά μας», τονίζει αναφερόμενος στα κρούσματα τρομοκρατίας. Και απαριθμεί τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την προστασία των συνόρων της ΕΕ, με πρώτη την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή.

Για το προσεχές μέλλον, ο κ. Καρβούνης βλέπει ορισμένες «διορθωτικές κινήσεις», που πρέπει να γίνουν «ως συνέπεια του βρετανικού δημοψηφίσματος και των άλλων τραυματικών εμπειριών των τελευταίων μηνών», αλλά «σε καμία περίπτωση τροποποίηση των Συνθηκών». Θεωρεί ότι το άτυπο Συμβούλιο κορυφής των 27 στη Μπρατισλάβα το Σεπτέμβριο θα έχει καθοριστικό ρόλο.

Στη φαρέτρα της Επιτροπής θεωρεί ισχυρά όπλα το Επενδυτικό Σχέδιο Γιούνκερ, την πρόοδο στην ψηφιακή ένωση, και την συμπερίληψη του παράγοντα «κοινωνία», στις χώρες-μέλη για σύγκλιση των οικονομιών της ευρωζώνης.

Καταλήγοντας, ο Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Επιτροπής στην Ελλάδα, καταγγέλλει το «blame game», σύμφωνα με το οποίο, για κάθε καλό που συμβαίνει σε μια χώρα της Ένωσης, τα εύσημα παίρνει η εκάστοτε κυβέρνηση, ενώ για κάθε τι αρνητικό, φταίει η Ευρώπη Όπως λέει χαρακτηριστικά, «η Ευρώπη είναι πακέτο all inclusive. Δεν μπορείς να κρατάς ό,τι σε συμφέρει και στα δύσκολα να αδιαφορείς ή, χειρότερα ακόμη πελεκάς τα θεμέλια ενός οικοδομήματος που είναι πολύ πιο εύθραυστα από αυτά του εθνικού κράτους».

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:

Ερ: Κύριε Καρβούνη παρατάθηκε η θητεία σας ως επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα για ένα έτος. Κατ' αρχάς συγχαρητήρια. Πείτε μας ποιος θα είναι ο προγραμματισμός αυτής της θητείας. Τι σχεδιάζετε τώρα που έχετε την ωριμότητα τόσων χρόνων και χρόνων δύσκολων λόγω των μνημονίων.

Απ: H παράταση της θητείας μου είναι μεγάλη τιμή για εμένα. Αποτελεί όμως παράλληλα και μεγάλη ευθύνη αλλά και ένδειξη της κρισιμότητας της περιόδου που διανύουμε. Θα μου πείτε, είναι δυνατόν αυτή η περίοδος να είναι πιο κρίσιμη από το περσινό καλοκαίρι; Θα σας απαντήσω ότι ναι μεν το περσινό καλοκαίρι ζήσαμε οριακές στιγμές, αυτό το καλοκαίρι όμως και, κυρίως αυτό το φθινόπωρο είναι η ώρα της αλήθειας. Όσο χιλιοειπωμένο και αν ακούγεται αυτό, πρέπει τώρα να γυρίσουμε σελίδα. Οριστικά. Να ξεπεράσουμε την απλή "διαχείριση κρίσεως". Να περάσουμε στην υλοποίηση, στη σταθερότητα, στην κανονικότητα - συνθήκες που θα προσελκύσουν επενδύσεις και θα θέσουν τη χώρα σε τροχιά ανάπτυξης.

Ο δικός μου ρόλος και ο ρόλος της Αντιπροσωπείας αλλά και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γενικότερα σε αυτή την προσπάθεια είναι η συνεχής και ακλόνητη συμπαράσταση και η απτή παροχή βοήθειας -σε όλα τα επίπεδα- όχι μόνο οικονομικά, μέσω των πόρων που ήδη έχουν διατεθεί στην Ελλάδα. Και δεν μιλάω μόνο για την στήριξη που δίνεται στο πλαίσιο του μνημονίου, με πολύ ευνοϊκούς όρους. Μιλάω και για τα κονδύλια που διοχετεύονται μέσω των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών & Επενδυτικών Ταμείων, αλλά και τα κονδύλια, πχ, που διατίθενται για την διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης- ποσά της τάξης άνω των 35 δις και 1 δις - περίπου - αντίστοιχα. Η Αντιπροσωπεία και εγώ προσωπικά θα στηρίξουμε πολιτικά, επικοινωνιακά αλλά και με τεχνική βοήθεια την προσπάθεια της χώρας. Είμαι Ευρωπαίος "αξιωματούχος", όπως συνηθίζεται να λέγεται, αλλά είμαι και Έλληνας, και διακαής μου πόθος είναι να δω τη χώρα μου να βγαίνει νικήτρια από αυτή την πολύχρονη περιπέτεια.

Ερ: Ζούμε σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον αυξανόμενης αβεβαιότητας. Δεν περίμενε κανείς το Brexit, που οδηγεί αυτή τη μεγάλη χώρα σε μια άλλη τροχιά. Από πολλούς αναλυτές από το ΔΝΤ και από την ΕΚΤ εκφράζονται ανησυχίες ότι η εξέλιξη αυτή θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για την ανάπτυξη της Ευρώπης.

Απ: Το Βρετανικό δημοψήφισμα ήταν γροθιά στο στομάχι, ένα βαθύτατα οδυνηρό γεγονός για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όμως δεν είναι η πρώτη κρίση που καλείται η Ένωση να αντιμετωπίσει. Προέχει να διατηρηθεί η ψυχραιμία και να φτάσουμε σε ένα φιλικό διαζύγιο, μια συμφωνία που θα είναι επωφελής για όλους. Και αν θέλουμε να ? τραβήξουμε λίγο περισσότερο τον παραλληλισμό με τις ανθρώπινες σχέσεις, θα πρέπει να χωρίσουμε αλλά να μείνουμε φίλοι, γιατί ? υπάρχουν και παιδιά. Να χτίσουμε μια νέα σχέση.

Ο παραλληλισμός όμως σταματάει εδώ. Οι φίλοι Βρετανοί θα πρέπει να κινηθούν όσο το δυνατόν συντομότερα με την επίσημη υποβολή του αιτήματος της αποχώρησης τους (δηλαδή την ενεργοποίηση του περίφημου άρθρου 50 της Συνθήκης), ώστε να μην βυθίσουν εαυτόν αλλά και το ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον σε χρόνια και δαπανηρή αβεβαιότητα.

Επιπλέον, στη νέα φάση που ξεκινά, θα πρέπει όλοι να ξέρουν ότι δεν μπορεί να υπάρξει σχέση ? la carte. Ο κοινός ευρωπαϊκός χώρος είναι μια θεμελιώδης αρχή της ευρωπαϊκής ενοποίησης και, ως τέτοιος, είναι ? all inclusive: αν δηλαδή οι Βρετανοί εταίροι μας θέλουν να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, θα πρέπει να συμφωνήσουν ώστε να διατηρηθεί και η ελεύθερη κυκλοφορία και εγκατάσταση, η φοίτηση στα πανεπιστήμια, η εργασία των Ευρωπαίων πολιτών στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ερ: Ούτε περίμενε κανείς αυτές τις εξελίξεις στην Τουρκία. Με την υπογραφή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας τον Μάρτιο είχαν δρομολογηθεί αποφάσεις περαιτέρω προσέγγισης με το άνοιγμα νέων κεφαλαίων και με την άρση της βίζας. Τώρα πόσο επηρεάζονται ολα αυτά, δεδομένου ότι βλέπουμε το κράτος δικαίου στην Τουρκία να τραυματίζεται.

Απ: Και εδώ χρειάζεται ψυχραιμία. Σε πρώτη φάση, η δημοκρατία, όπως αυτή εκφράζεται από εκλεγμένους θεσμούς, νίκησε. Είναι σημαντικό βέβαια τώρα, οι αρχές ενός δημοκρατικού κράτους δικαίου να συνεχίσουν να διαποτίζουν και τις μετά-πραξικόπημα ενέργειες της Τουρκίας. Είναι απολύτως σαφές, πχ, ότι πιθανή επαναφορά της θανατικής ποινής δεν χωράει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε παύση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Είναι επίσης απολύτως σαφές ότι όλοι οι πολίτες ευνομούμενων δημοκρατιών έχουν το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη. Ας ελπίσουμε ότι, καθώς θα καταλαγιάζει το τραύμα του πραξικοπήματος, η γείτονα χώρα θα πράξει τα δέοντα. Αν όχι, οι συνέπειες δεν θα αφορούν μόνο εμάς, αλλά και την Τουρκία η οποία έχει επενδύσει πολλά στην ευρωπαϊκή της πορεία αλλά και στη συγκεκριμένη υπόθεση απελευθέρωσης της βίζας για τους Τούρκους πολίτες. Και αυτό δεν είναι το μόνο ? αντίδωρο που λαμβάνει η Τουρκία για να συνεχίσει να στηρίζει την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Προς το παρόν δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι επιθυμεί να γκρεμίσει ότι μέχρι τώρα έχει οικοδομηθεί. Ας ελπίσουμε ότι, όσο περνά ο καιρός, αυτό θα ενισχύεται.

Ερ: Το προσφυγικό-μεταναστευτικό είναι ένα πρόβλημα εν εξελίξει. Οι ροές προς Ελλάδα φαίνεται ότι παραμένουν χαμηλές, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Επιτροπής. Ωστόσο οι αποφάσεις για μετεγκατάσταση και επανεγκατάσταση απέχουν πολύ από το να εφαρμοστούν και η Σλοβακία που έχει την Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έχει εκφραστεί αρνητικά για την εφαρμογή των αποφάσεων αυτών.

Απ: Οι ροές όντως παραμένουν χαμηλές και θα ήθελα να σταθώ στο σημείο αυτό γιατί καταγράφεται τις τελευταίες ημέρες μέσω δημοσιευμάτων ένας φόβος που σχετίζεται με πιθανή αύξηση των προσφυγικών ροών στα νησιά.

Η αλήθεια είναι ότι η αύξηση που έχει καταγραφεί είναι οριακή -της τάξης των 50-60 επιπλέον αφίξεων την ημέρα. Και αυτό καταδεικνύει κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η Δήλωση/Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, εξακολουθεί και ισχύει όπως ακριβώς είχαμε προβλέψει, παρά τις γνωστές δυσμενείς πολιτικές εξελίξεις στη γείτονα χώρα. Αξίζει πάντως να τονίσουμε εδώ ότι η Δήλωση/Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας άλλαξε τελείως το σκηνικό, όπως βλέπετε και στο γράφημα.

Είμαι επιπλέον στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω εδώ για πρώτη φορά ότι τις εβδομάδες που διανύουμε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με τις Ελληνικές αρχές, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασύλου (EASO) οργανώνουν εκστρατεία ενημέρωσης στα hotspots των ελληνικών νησιών. Κλιμάκια συναδέλφων μας είναι παρόντα στα νησιά για να ενημερώσουν τους μετανάστες και αιτούντες άσυλο σχετικά με τις διαδικασίες καταγραφής και διαμονής τους στα hotspots, τη διαδικασία παροχής ασύλου στην Ελλάδα, τη δυνατότητα οικειοθελούς επιστροφής στις χώρες προέλευσής τους, αλλά και τις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν στην Τουρκία στην περίπτωση επιστροφής τους. 

Η εκστρατεία ενημέρωσης έχει προγραμματισθεί να πραγματοποιηθεί στη Λέσβο και στη Χίο από 25/7 έως 29/7, όπως και στην Κω και Σάμο από 1/8 έως 5/8. Η ενημέρωση συμπεριλαμβάνει ενημερωτικό υλικό στη γλώσσα των ενδιαφερομένων και συμβάλλει στην κάλυψη κενών ενημέρωσης που συχνά οδηγούν σε ανώφελες εντάσεις μέσα στα hotspots. Οι αιτούντες άσυλο και μετανάστες θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν την ενημέρωση στη γλώσσα τους και να απευθύνουν ερωτήσεις στο προσωπικό των οργανισμών. 

Αλλά και σε θέματα μετεγκατάστασης/επανεγκατάστασης προσφύγων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχει αξιοσημείωτη πρόοδος. Η Επιτροπή εξέδωσε πριν λίγες μέρες την τελευταία έκθεση προόδου, η οποία αξιολογεί τις σχετικές ενέργειες που έγιναν κατά τον τελευταίο μήνα. Σύμφωνα με την έκθεση, η θετική τάση συνεχίστηκε, με τα κράτη μέλη της ΕΕ να εντείνουν τις προσπάθειές τους τόσο για μετεγκατάσταση από την Ελλάδα όσο και για επανεγκατάσταση κατευθείαν από τη Τουρκία. Υπήρξε βέβαια αρχικά καθυστέρηση, όμως πλέον, οι διαδικασίες είναι περισσότερο αυτοματοποιημένες, και παρατηρείται σταδιακή επιτάχυνση. Ο συνολικός αριθμός των μετεγκαταστάσεων από την Ελλάδα ανέρχεται σήμερα σε 2 500 και ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τους επόμενους μήνες.

Η μετεγκατάσταση είναι ουσιαστική έκφραση αλληλεγγύης προς την Ελλάδα και η θετική αυξητική τάση πρέπει να συνεχιστεί και να ενισχυθεί. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να δουλεύει αδιάλειπτα προς αυτή την κατεύθυνση. Και πιστεύω ότι η Σλοβακία θα αμβλύνει τη θέση της τώρα που έχει την ευθύνη να προεδρεύει το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ και να πρωτοστατεί, ως εκ τούτου, στο χτίσιμο συμβιβαστικών λύσεων, αποδεκτών από όλους τους εταίρους.

Ερ: Η τρομοκρατία είναι ακόμη ένας παράγοντας που αποσυντονίζει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες και τροφοδοτεί το αντιευρωπαϊκό κλίμα. Είναι ακόμη νωπό το αίμα από τη Νίκαια και το Μόναχο. Και έχουμε δηλώσεις ευρωπαίων-Γάλλων ειδικότερα-αξιωματούχων που αναφέρουν ότι αυτό το φαινόμενο θα συνεχιστεί. Πώς σχεδιάζει η ΕΕ να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση.

Απ: Οι πόρτες της Ευρώπης είναι ανοικτές για όσους εγκαταλείπουν τον πόλεμο και τις διώξεις και ζητούν άσυλο. Παράλληλα όμως , εννοείται πως θα αμυνθούμε ενάντια στις επιθέσεις στον τρόπο ζωής μας. Στο βωμό της συμπόνιας δεν θα θυσιάσουμε την ασφάλειά μας.

Θα ελέγχουμε τα σύνορα μας, θα συνεχίσουμε τις δράσεις μας κατά της οπλοκατοχής και θα βελτιώσουμε τη συνεργασία των υπηρεσιών ασφαλείας και ανταλλαγής πληροφοριών. Παράλληλα θα συνεχίσουμε την καταπολέμηση της χρηματοδότησης τρομοκρατικών ενεργειών και των παράνομων δραστηριοτήτων στο λεγόμενο darknet.

Όσον αφορά τη καλύτερη φύλαξη των εξωτερικών μας συνόρων, θα πρέπει ν? αναφέρουμε την πρόσφατη δημιουργία Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, η οποία θα ενεργοποιηθεί άμεσα* την καλύτερη προστασία των συνόρων Σένγκεν, ένα σύστημα εισόδου/εξόδου στην ΕΕ με βάσει βιομετρικά στοιχεία, προσβάσιμο μόνο σε συγκεκριμένες αρχές, αλλά και την υποχρέωση των αεροπορικών εταιρειών για φύλαξη και διαβίβαση στα κράτη μέλη των καταστάσεων με τα ονόματα των επιβατών, το λεγόμενο PNR.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να αναλαμβάνει δράση για την ασφάλεια των πολιτών της Ένωσης.

Καλό είναι παράλληλα, να μείνουμε ψύχραιμοι και να μην βιαζόμαστε να εξάγουμε συμπεράσματα, όπως έκαναν πολλοί στην περίπτωση του Μονάχου πχ. Ο πανικός και η ηττοπάθεια είναι οι χειρότεροι σύμβουλοι σε αυτή την προσπάθεια.

Ερ: Και τώρα στα δικά μας. Το Φθινόπωρο αναμένεται η επόμενη αξιολόγηση. Οι θεσμοί δίνουν έμφαση στην εφαρμογή των ήδη συμφωνηθέντων. Σε ποιά απ αυτά ειδικότερα θα επιμείνουν?

Απ: Υπάρχουν δύο σκαλοπάτια μπροστά μας. Το πρώτο είναι η πλήρης ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και η εκταμίευση των 2,8 δις αμέσως μετά το καλοκαίρι. Για να γίνει αυτό θα πρέπει άμεσα και αποτελεσματικά να υλοποιηθούν τα τελευταία προαπαιτούμενα. Αναφέρω ενδεικτικά:

* Επιλογή του διοικητικού συμβουλίου της Ανεξάρτητης Αρχής Εσόδων και διασφάλιση της επάρκειας ανθρώπινων και υλικών πόρων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.

* Ολοκλήρωση του κανονισμού του νέου ταμείου αποκρατικοποιήσεων και στελέχωση του εποπτικού συμβουλίου του.

* Απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου

Στη συνέχεια περνάμε στην προετοιμασία της 2ηςαξιολόγησης, που θα λάβει χώρα το φθινόπωρο, με μεγάλη έμφαση πλέον στην υλοποίηση των συμφωνημένων πολιτικών - πχ. επιχειρησιακή εφαρμογή του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων και Επενδύσεων, εφαρμογή μεταρρυθμίσεων σχετικά με την πρόσληψη διευθυντικών στελεχών και την αξιολόγηση στον δημόσιο τομέα, εφαρμογή της στρατηγικής για την μη εξυπηρετούμενα δάνεια - μεταξύ άλλων.

Η εφαρμογή θα είναι το μέτρο με το οποίο θα αξιολογηθεί η επιτυχία του όλου εγχειρήματος. Είναι απαραίτητο να μην μετατραπεί σε Αχίλλειο πτέρνα της κοινής μας στρατηγικής. Χωρίς εφαρμογή, όλες οι σκληρές αποφάσεις που έλαβε η Ελλάδα έως τώρα δεν θα έχουν καμιά αξία. Έτσι μόνο μπορούμε να αποκομίσουμε τα αναμενόμενα οφέλη από όλη την προσπάθεια τόσο για τη βελτίωση της πραγματικότητας στην Ελλάδα όσο για την επιστροφή στις αγορές. Υπάρχουν σαφώς ευαίσθητα θέματα, όπως οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας ή η σημείωση προόδου με το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων ή η απελευθέρωση της ενεργειακής αγοράς. Η Ελλάδα θα πρέπει να προσέλθει στο τραπέζι με σαφές και υλοποιήσιμο μείγμα πολιτικών και, όπως πάντα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι ο μεγαλύτερός της σύμμαχος.

Ερ: Αφετέρου πρέπει να κλείσουν εκκρεμότητες που αφορούν τις εργασιακές σχέσεις και τα κόκκινα δάνεια. Το ΔΝΤ επιμένει σε μια πρόσφατη τεχνική έκθεση στην αλλαγή όλων των εργασιακών σχέσεων-συνδικαλιστικός νόμος, λοκ άουτ, απολύσεις - μείωση του κατώτερου μισθού, κατάργηση δώρων. Η Επιτροπή έχει αναφέρει ότι το πρόβλημα δεν είναι το μισθολογικό κόστος και αφ' ετέρου ο αρμόδιος υπουργός λέει ότι το ΔΝΤ θα απομονωθεί.

Απ: Όπως είπα και στην αρχή, στόχος όλων, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει σαφώς την πρωτοκαθεδρία σε αυτό, είναι η εγκαθίδρυση ενός κλίματος σταθερότητας και ομαλότητας που θα παίξει πρωταρχικό ρόλο στην προσέλκυση επενδύσεων με παράλληλα οφέλη στο τεράστιο πρόβλημα της ανεργίας. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Προσήλωση στην εφαρμογή κανόνων σύμφωνων με τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές, δημιουργία φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, καταπολέμηση της ανεργίας: ένα ? ενάρετο τρίγωνο για οριστική έξοδο από αυτή την μακρόχρονη περίοδο κρίσης. Πολλά θα εξαρτηθούν από την αρτιότητα και ποιότητα των Ελληνικών προτάσεων!

Ερ: Ένα ερώτημα που αφορά το μέλλον της ΕΕ. Οι τελευταίες εξελίξεις - Brexit, τρομοκρατία, μεταναστευτικό, αστάθμητος παράγοντας Τουρκία - τροφοδοτούν διαφορετικές σκέψεις για το μέλλον της Ευρώπης, είτε για εμβάθυνση χωρίς τη Βρετανία, είτε για Ευρώπη πολλών ταχυτήτων ή ακόμη και για περαιτέρω διαλυτικά φαινόμενα που μπορεί να τροφοδοτήσουν οι εκλογές στη Γαλλία, την Ολλανδία και τη Γερμανία εντός του 2017. Πιστεύετε ότι το Φθινόπωρο, με την επιστροφή από τις διακοπές θα δούμε νέες πρωτοβουλίες εκ μέρους του Προέδρου Γιούνκερ.

Απ: Η κοινή δήλωση των Προέδρων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ την επομένη του Βρετανικού δημοψηφίσματος, ήταν ένα σαφές κάλεσμα αντοχής και ενότητας: "Αυτή είναι μια κατάσταση δίχως προηγούμενο", ανέφερε χαρακτηριστικά, "αλλά η απάντησή μας είναι ομόφωνη. Θα φανούμε δυνατοί και θα υπερασπιστούμε τις κεντρικές αξίες της ΕΕ για την προάσπιση της ειρήνης και της ευημερίας των πολιτών της. Η Ένωση των 27 θα συνεχίσει την πορεία της". Η Επιτροπή θα παραμείνει προσηλωμένη στο έργο της, λοιπόν - λαμβάνοντας σαφώς σοβαρά υπόψη πιθανόν διορθωτικές κινήσεις που πρέπει να γίνουν ως συνέπεια του βρετανικού δημοψηφίσματος και των άλλων τραυματικών εμπειριών των τελευταίων μηνών. Όχι με τροποποίηση των Συνθηκών. Καμία τέτοια περίπτωση δεν υπάρχει.

Σε αυτό το πλαίσιο, το άτυπο Συμβούλιο κορυφής των 27 στη Μπρατισλάβα το Σεπτέμβριο θα έχει καθοριστικό ρόλο.

Ας μην ξεχνάμε όμως ότι σχεδόν από την πρώτη στιγμή, η Επιτροπή αυτή, η Επιτροπή Γιούνκερ, λειτουργεί μέσα σε ένα περιβάλλον "πολύ-κρίσεων". Η κρίση στην Ελλάδα, το προσφυγικό, η τρομοκρατία, τώρα το Brexit και οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τον Πρόεδρο Γιούνκερ και τους Επιτρόπους να προωθήσουν πολιτικές κομβικής σημασίας για το μέλλον της Ένωσης και την περαιτέρω εμβάθυνσή της. Ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα:

- Το Επενδυτικό Σχέδιο Γιούνκερ, κατά το 1ο έτος υλοποίησής του έχει ήδη υποστηρίξει μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων - την καρδιά του Επενδυτικού Σχεδίου - πάνω από 57 έργα και 165 συμφωνίες χρηματοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων που ωφελούν τελικά 136.000 μικρομεσαίες και μεσαίας κεφαλαιοποίησης επιχειρήσεις. Η κινητοποίηση αυτή αντιστοιχεί πλέον σε πάνω από 100 δις νέων επενδύσεων.

Με χαρά βλέπουμε και ελληνικές επιχειρήσεις να δρέπουν τα οφέλη - όπως, πχ η υπογραφή της ProCredit και της Creta Farm αλλά και η πολύ πρόσφατη συμφωνία παροχής εγγυήσεων στο πλαίσιο του προγράμματος COSME, που υπέγραψαν το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων και η Εθνική Τράπεζα. Σύμφωνα με αυτήν, η Εθνική Τράπεζα θα χορηγήσει μέσα τα επόμενα 3 χρόνια δάνεια, συνολικού ύψους 100 εκατ. ευρώ σε περισσότερες από 350 ελληνικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, με μειωμένες απαιτήσεις εγγυήσεων και κόστος χρηματοδότησης.

- Τα τεράστια βήματα στον τομέα της ψηφιακής ένωσης, που θα αποφέρει πολύ θετικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση, και η αλματώδης πορεία προς την οριστική κατάργηση των τελών περιαγωγής εντός ΕΕ τον Ιούνιο του 2017

- Αλλά και η ουσιαστική εισαγωγή του παράγοντα "κοινωνία" στις πολιτικές της Ένωσης με στόχο να λαμβάνονται υπόψη οι μεταβαλλόμενες πραγματικότητες στις κοινωνίες της Ευρώπης και στον κόσμο εργασίας και να λειτουργούν ως πυξίδα για την περαιτέρω σύγκλιση της ευρωζώνης.

Και όλα αυτά παράλληλα με τη συνεχή διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης και των φαινομένων τρομοκρατίας και ριζοσπαστικοποίησης.

Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες ωριμάζουν. Αν θα δούμε κάτι το φθινόπωρο, αυτό θα είναι η επιμονή, εμμονή σχεδόν, του Προέδρου Γιούνκερ και ολόκληρης της Επιτροπής στην υλοποίηση των υπεσχημένων. Θεωρώ δε ότι αυτό κάθε άλλο παρά ελάσσονος σημασίας είναι στην εγκαθίδρυση ενός κλίματος εμπιστοσύνης και σταθερότητας - πανευρωπαϊκά αυτή τη φορά.

Ερ: Θα ήθελα να κλείσουμε τη συζήτησή μας με το θέμα επικοινωνίας μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των ευρωπαίων πολιτών, που λόγω της περιρρέουσας αβεβαιότητας, είναι κρίσιμο. Ο Ευρωπαίος πολίτης από τα Βαλκάνια ως τη Σκανδιναβία δεν γνωρίζει "τί κάνει η ΕΕ" γι' αυτόν, αλλά γνωρίζει "τί δεν κάνει", ή "τί κάνει λάθος", το οποίο διογκώνεται εύκολα από δημαγωγούς πολιτικούς. Από την άλλη πλευρά, ούτε το κέντρο των Βρυξελλών μπορεί να συλλάβει επαρκώς τον παλμό των διαφορετικών κοινωνιών.

Δεν υπάρχει δηλαδή αμφίδρομη τροφοδοσία πράξεων και ιδεών, που θα συνέβαλε στην αναδημιουργία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Εχει συνείδηση η ευρωπαϊκή θεσμική ηγεσία του επικοινωνιακού χάσματος με τους πολίτες;

Απ: Πιστεύω ότι αυτό που συνέβη στην Βρετανία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, τρόπον τινά, ως "αυτοεκπληρούμενη προφητεία". Για χρόνια, για δεκαετίες, πολιτικοί και κράτη αναλώνονται στο λεγόμενο blame game, όπου για κάθε τι καλό που συμβαίνει στην χώρα, τα εύσημα παίρνει η εκάστοτε κυβέρνηση, ενώ για κάθε τι αρνητικό, φταίει η Ευρώπη? Υπάρχουν γενιές ολόκληρες που έχουν γαλουχηθεί σε τέτοια περιβάλλοντα. Η Βρετανία απλά πήγε την όλη υπόθεση ένα βήμα παρακάτω. Έδωσε και η Ένωση πολλά ? πατήματα για να γίνει αυτό- με διάφορες γραφειοκρατικές και κανονιστικές εμμονές. Γι' αυτό και ένα από τα πρώτα πράγματα που εισήγαγε και υλοποίησε η παρούσα Επιτροπή είναι η ανάγκη να ξεφύγουμε από το micromanagement σε επίπεδο κανονισμών και νομοθεσίας και να επικεντρωθούμε στα μεγάλα και σημαντικά. Παράλληλα, για πολλά χρόνια επίσης, η ευρωπαϊκή επικοινωνιακή πολιτική χαρακτηρίστηκε από παθητικότητα και μια κάποια αυταρέσκεια. Τα χρόνια περνούσαν, τα χρήματα έρρεαν και η ζωή? κυλούσε. Και μετά ήρθε αυτή η κρίση, ή μάλλον, όπως είπαμε, οι "πολυ-κρίσεις", που δοκιμάζουν ανελέητα ένα ατελές οικοδόμημα.

Ποιος όμως πρέπει, μάλλον οφείλει, να επικοινωνεί την ευρωπαϊκή πολιτική; Τι νόημα έχει να βγαίνω εγώ και να λέω η Ευρώπη κάνει τούτο ή το άλλο; Πιστεύω ακράδαντα ότι την Ευρώπη οφείλουν να την επικοινωνούν όχι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, αλλά τα κράτη-μέλη, που διαθέτουν την άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση στα μάτια των πολιτών και δρέπουν τα οφέλη. Οι εθνικές κυβερνήσεις δεν πρέπει να χρησιμοποιούν την Ευρώπη ως ? μπαμπούλα, αλλά να έχουν τα κότσια να λένε τα πράγματα με το όνομά τους. Να λένε πόσο έχουν ωφεληθεί από την Ένωση και να υποστηρίζουν το συνολικό οικοδόμημα. Θα το επαναλάβω:, να η Ευρώπη είναι πακέτο all inclusive. Δεν μπορείς να κρατάς ό,τι σε συμφέρει και στα δύσκολα να αδιαφορείς ή, χειρότερα ακόμη πελεκάς τα θεμέλια ενός οικοδομήματος που είναι πολύ πιο εύθραυστα από αυτά του εθνικού κράτους όντας λιγότερο βαθιά. Η Ένωση δεν είναι εύκολη υπόθεση - όχι τώρα, ποτέ δεν ήταν. Χρειάζεται συμπαράταξη, συμπόρευση όλων. Παραμένει όμως η καλύτερη δυνατή επιλογή, ιδιαίτερα για τη χώρα μας αν αναλογιστούμε σε τι "καυτή γειτονιά" ζούμε . Η επικοινωνία είναι σημαντική αλλά παράπλευρη διαδικασία - ας δούμε καταρχήν την ουσία.