Ο μήνας των Νόμπελ: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα κορυφαία βραβεία, λίγο πριν την ανακοίνωση των φετινών νικητών

Πιθανότατα θα έχετε ακουστά πως τα βραβεία πήραν το όνομά τους από τον Alfred Nobel, τον εφευρέτη του δυναμίτη. που ήταν ο άνρθωπος που τα καθιέρωση. Ωστόσο, η ιστορία για το πως αποφάσισε να προχωρήσει σε αυτή την κίνηση έχει το δικό της ενδιαφέρον. 

Όλα ξεκίνησαν το 1888, όταν στη Σουηδία απεβίωσε ο  Ludwig Nobel, μεγαλύτερος αδελφός του Alfred. Από ένα λάθος, ο γαλλικός Τύπος τον μπέρδεψε με τον νεότερο αδερφό και με μεγάλους τίτλους ενημέρωνε το κοινό για τον θάνατο του «Εμπόρου του Θανάτου»!

Ο Alfred Nobel στεναχωρήθηκε πολύ από το γεγονός και αποφάσισε να βρει ένα τρόπο για να τον θυμάται διαφορετικά ο κόσμος. Στις 27 Νοεμβρίου του 1895 ο Alfred πήγε στη Σουηδική και Νορβηγική Λέσχη στο Marais του Παρισιού, κάθισε σε ένα γραφείο (που υπάρχει μέχρι και σήμερα), και έγραψε την τελευταία του επιθυμία στη διαθήκη του.

Μέσα σε τέσσερις σελίδες ανέφερε τι ήθελε να αφήσει στους συγγενείς του (δεν είχε δικά του παιδιά) και στο προσωπικό του. Ζήτησε η περιουσία του να επενδυθεί και «οι τόκοι να μοιράζονται κάθε χρόνο με τη μορφή βραβείων σε εκείνους που την προηγούμενη χρονιά είχαν προσφέρει κάτι μεγάλο στην ανθρωπότητα».

Οι τόκοι θα μοιράζονταν σε πέντε ίσα μερίδια, κάθε ένα από τα οποία θα δινόταν στον άνθρωπο που θα είχε κάνει τη σημαντικότερη ανακάλυψη σε τέσσερις τομείς ( Φυσική, Χημεία, Φυσιολογία ή Ιατρική και Λογοτεχνία ) καθώς και ένα ακόμη «για εκείνον που θα πρόσφερε πολλά στην αδελφοσύνη των διαφόρων εθνών, την κατάργηση ή μείωση των μόνιμων στρατών και την προώθηση της ειρήνης» (Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης). Ένα πρόσθετο βραβείο για την Οικονομία, δημιουργήθηκε το 1968.

Η επιθυμία του ήταν τα βραβεία να δίνονται ανεξαρτήτως της εθνικότητας των υποψηφίων, αλλά να απονέμονται σε αυτούς που τά αξίζουν περισσότερο, είτε είναι Σκανδιναβοί είτε όχι. Η διαθήκη φυλάσσεται σε ένα θησαυροφυλάκειο στο Ιδρυμα Νόμπελ στη Στοκχόλμη και δεν έχει εκτεθεί ποτέ. Ο Alfred Nobel είχε ζητήσει από τέσσερις άντρες που βρισκόντουσαν την ώρα που τη συνέτασσε στη Λέσχη να γίνουν μάρτυρες.

Πέθανε την επόμενη χρονιά και την ευθύνη για την πιστή εκτέλεσή της ανέλαβε ο 25χρονος βοηθός του Ragnar Sohlman. 

Ο Ragnar όσο προχωρούσε τη διαδικασία για το στήσιμο του Ιδρύματος Νόμπελ έβρισκε όλο και μεγαλύτερη υποστήριξη. Πέντε χρόνια μετά την πρώτη ανάγνωση της διαθήκης του Alfred Nobel, το 1901, απονεμήθηκαν τα πρώτα βραβεία στη Σουηδία και τη Νορβηγία. Έναν αιώνα μετά άνοιξε και το αντίστοιχο μουσείο στη Στοκχόλμη. 

Η μεγαλύτερη τιμή για τα ανθρώπινα επιτεύγματα, όπως χαρακτηρίζονται τα συγκεκριμένα βραβεία, οφείλουν την «καταγωγή» τους σε ένα συνδυασμό... δημοσιογραφικού λάθους και υπαρξιακών ενοχών.

Οι επιτροπές

Το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται στο Όσλο της Νορβηγίας, ενώ τα άλλα βραβεία απονέμονται στη Στοκχόλμη της Σουηδίας.

Η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών απονέμει το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής, το Βραβείο Νόμπελ Χημείας, και το Βραβείο στις Οικονομικές Επιστήμες της Τράπεζας της Σουηδίας στη μνήμη του Άλφρεντ Νόμπελ. Η Συνέλευση Νόμπελ στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα απονέμει το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής. Η Σουηδική Ακαδημία χορηγεί το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης  απονέμεται από τη Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ.

Τα διάφορα βραβεία απονέμονται κάθε χρόνο. Κάθε δικαιούχος, ή νομπελίστας, λαμβάνει ένα χρυσό μετάλλιο, ένα δίπλωμα και ένα χρηματικό ποσό, το οποίο αποφασίζεται από το Ίδρυμα Νόμπελ. Το βραβείο δεν απονέμεται μετά θάνατο. Ωστόσο, αν σε ένα άτομο έχει απονεμηθεί ένα βραβείο και πεθάνει πριν από την παραλαβή του, το βραβείο μπορεί ακόμα να δοθεί. Αν και ο μέσος αριθμός των δικαιούχων ανά βραβείο αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, ένα βραβείο δεν μπορεί να μοιράζεται ανάμεσα σε περισσότερα από τρία άτομα.

Οι φετινές βραβεύσεις

Τα φετινοί νικητές των  βραβείων αναμένεται να ανακοινωθούν την εβδομάδα που μας έρχεται.

Δευτέρα 3 Οκτωβρίου: Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής

Τρίτη 4 Οκτωβρίου: Νόμπελ Φυσικής

Τετάρτη 5 Οκτωβρίου: Νόμπελ Χημείας

Παρασκευή 7 Οκτωβρίου: Νόμπελ Ειρήνης

Δευτέρα 10 Οκτωβρίου: Νόμπελ Οικονομικών