Λένα Παπαδημητρίου: Να του πάρεις κινητό στα 10 ή στα 14; Μηπως το παιδί σου έχει δικαίωμα σε μια cell-free (ελεύθερη κινητού) παιδική ηλικία

Από τα πιο δισεπίλυτα προβλήματα διεθνώς (πιο ειδεχθές και από την άνοδο της Ακροδεξιάς στον πλανήτη) παραμένει το «Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία να του αγοράσω κινητό;». Και ενώ μέχρι το 2012 η μέση ηλικία εκκίνησης για την απόκτηση κινητού στις ΗΠΑ (σύμφωνα με την αμερικανική εταιρεία ερευνών Influence Central) ήταν τα δώδεκα χρόνια, σήμερα το smartphone αφικνείται, μαζί με τα πρώτα συμπτώματα της ήβης, εκεί γύρω στα 10α γενέθλια. Φυσικά, δεν είναι λίγες οι φορές που ακόμη και παιδιά μόλις επτά ετών είναι ήδη εθισμένα στο ακατάσχετο σκρόλινγκ. Και, όπως έλεγε τον περασμένο Ιούλιο στους «New York Times» η Στέισι Ντι Μπροφ, επικεφαλής της Influence Central: «Πιστεύω ότι η ηλικία τείνει να μειωθεί κι άλλο, γιατί οι γονείς έχουν πια κουραστεί να δίνουν στα παιδιά τα δικά τους κινητά».

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2016

Εδώ υπεισέρχεται ένας σημαίνων παράγοντας που συχνά παραβλέπεται: o ενδοτικός/ενοχικός γονέας. Στην εποχή του attachment parenting, όσο και να παριστάνουν ότι ανθίστανται, η μαμά και ο μπαμπάς είναι πιο έτοιμοι να ενδώσουν από ποτέ. Και το κινητό είναι κάτι σαν το «χρυσό εισιτήριο» (που θα έλεγε και ο Ρόαλντ Νταλ) της φιλελεύθερης γονεϊκότητας. Οι δε δικαιολογίες που προβάλλουν για να στηρίξουν την απόφασή τους εμφανίζουν μια τεράστια γκάμα. Παραθέτω ενδεικτικά μερικές εγχώριες που είχα την τύχη να απολαύσω ιδίοις ωσίν: «Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα... Του πήρε το iPhone ο νονός του όταν έκλεισε τα οκτώ», «Της έδωσα ένα smartphone στην Ε' Δημοτικού... Ηταν η μόνη στην τάξη της που δεν είχε», «Δεν γινόταν να τους το αρνηθώ, το ήθελαν τόσο!».

Σημειωτέον ότι, κατά κανόνα, ελάχιστες φορές λαμβάνεται υπ' όψιν η ασφάλεια. Και δεν εννοώ μόνο τις εξωτικές apps, τη μύηση στο sexting, την απεριόριστη πρόσβαση στο online πορνό, την (πολυ)διάσπαση της προσοχής, το cyberbullying και τα ψεύτικα προφίλ στο Facebooκ (από 8χρονα που ποζάρουν, γονική συναινέσει, για 14χρονα). Είναι και οι «παρενέργειες» που μπορεί να έχει για έναν ανήλικο το λουσάτο smartphone που προεξέχει από την τσέπη του μπουφάν (θα το «τραβήξω» ολίγον, υπενθυμίζοντας την περίπτωση του 12χρονου ρώσου τουρίστα που εν έτει 2013 δέχτηκε είκοσι δύο μαχαιριές από ολλανδό ανιματέρ σε ξενοδοχείο της Κρήτης. Ο δράστης είχε προβεί στην αποτρόπαιη πράξη, όχι για να του αρπάξει τους βώλους, τη σφεντόνα ή τα κόμικς του, αλλά το κινητό και το laptop του).

Στην Ελλάδα του 2016, το να παρατείνεις την περίοδο αποχής του παιδιού (από την ιδιοκτησία κινητού τηλεφώνου) είναι για τη γονεϊκή κλίμακα αξιών σαν να το παραχώνεις στο πορτμπαγκάζ μαφιόζου εκτελεστή. Και όμως, «όσο περισσότερο αφήνεις κλειστό το κουτί της Πανδώρας, τόσο το καλύτερο» αποφαίνεται η Τζέσι Γουαϊνμπέργκερ, συγγραφέας του Internet safety βιβλίου: «The Boogeyman Exists And He's In Your Child's Back Pocket» («Ο μπαμπούλας υπάρχει: Kαι βρίσκεται στην πίσω τσέπη του παιδιού σου»). Η Γουαϊνμπέργκερ διερεύνησε τις διαδικτυακές συνήθειες 70.000 παιδιών στις ΗΠΑ. Μεταξύ άλλων, διαπίστωσε ότι, κατά μέσο όρο, το sexting εγκαινιάζεται στην Ε' Δημοτικού, η κατανάλωση online πορνό στα οκτώ και ο εθισμός στο online πορνό κοντά στην ηλικία των έντεκα! Τουτέστιν, όχι μια απλά πρόωρη αλλά μια βίαια πρόωρη ενηλικίωση.

Αλλοι ειδικοί επιμένουν ότι η καλύτερη ηλικία να του πάρεις κινητό είναι τα δέκα, άλλοι τα δεκατέσσερα, άλλοι ότι εξαρτάται από τον χαρακτήρα και την ωριμότητά του. Μην ανησυχείς, και να το θέλεις, δεν θα μείνει ψηφιακά αναλφάβητο. Το ζήτημα είναι ότι όσο κι αν εσύ επείγεσαι, το παιδί σου έχει δικαίωμα σε μια cell-free (ελεύθερη κινητού) παιδική ηλικία.