Αυτή είναι η διακήρυξη του Ρόμπερτ Σουμάν: Έτσι ξεκίνησε το 1950 η Ευρώπη κλείνοντας τις πληγές του πολέμου

Η ΕΚΑΧ, της οποίας ιδρυτικά μέλη ήταν η Γαλλία, η Δυτική Γερμανία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, ήταν ο πρώτος από μια σειρά υπερεθνικών ευρωπαϊκών θεσμών που τελικά μετεξελίχθηκαν στη σημερινή "Ευρωπαϊκή Ένωση".

Ιστορικό

Το 1950, τα κράτη της Ευρώπης προσπαθούσαν ακόμη να επουλώσουν τις πληγές τους από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο οποίος είχε λήξει πέντε χρόνια πριν.

Αποφασισμένες να αποτρέψουν την επανάληψη ενός τέτοιου φρικτού πολέμου, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κατέληξαν στο ότι η από κοινού διαχείριση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα θα καθιστούσε στο μέλλον έναν πόλεμο μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας - όπως επί λέξει αναφέρεται στη διακήρυξη - "όχι μόνον αδιανόητο αλλά και υλικά αδύνατο".

Επικράτησε ο συλλογισμός, και ορθά, ότι η συγχώνευση οικονομικών συμφερόντων θα βοηθούσε στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου και θα αποτελούσε το πρώτο βήμα για την ενοποίηση της Ευρώπης.

Η προσχώρηση στην ΕΚΑΧ ήταν ανοικτή και σε άλλες χώρες.

Σημαντικότερα αποσπάσματα

"Η παγκόσμια ειρήνη δεν μπορεί να διατηρηθεί αν δεν αναληφθούν δημιουργικές προσπάθειες ανάλογες των κινδύνων που την απειλούν."

"Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας, ούτε σε ένα συνολικό οικοδόμημα: θα διαμορφωθεί μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα δημιουργήσουν πρώτα μια πραγματική αλληλεγγύη."

"Η από κοινού διαχείριση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα ... θα αλλάξει το πεπρωμένο αυτών των περιοχών που επί μακρόν ασχολούνταν με την κατασκευή όπλων για πολέμους των οποίων υπήρξαν σχεδόν μονίμως τα θύματα."

Πλήρες κείμενο

Αυτό είναι το πλήρες κείμενο της πρότασης που παρουσίασε ο Γάλλος υπουργός εξωτερικών Robert Schuman και η οποία οδήγησε στη δημιουργία της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η παγκόσμια ειρήνη δεν μπορεί να διαφυλαχθεί αν δεν αναληφθούν δημιουργικές προσπάθειες ανάλογες των κινδύνων που την απειλούν.

Η συμβολή που μπορεί να έχει μια οργανωμένη και ζωντανή Ευρώπη στον πολιτισμό είναι απαραίτητη για τη διατήρηση ειρηνικών σχέσεων.

Διαδραματίζοντας  για περισσότερα από είκοσι χρόνια το ρόλο πρωτεργάτη για μια ενωμένη Ευρώπη, η Γαλλία είχε πάντα ως ουσιαστικό στόχο να υπηρετεί την ειρήνη. Επειδή δεν επιτεύχθηκε η Ευρώπη, είχαμε πόλεμο.

Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας, ούτε σε ένα συνολικό σχέδιο : θα οικοδομηθεί μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που κατ΄αρχάς θα δημιουργήσουν μια πραγματική αλληλεγγύη.

Η συνένωση των ευρωπαϊκών εθνών απαιτεί να εξαλειφθεί η μακραίωνη διαμάχη μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας.

Η δράση που θα αναλάβουμε πρέπει να αφορά κατά πρώτο λόγο τη Γαλλία και τη Γερμανία.

Για το σκοπό αυτό, η γαλλική κυβέρνηση προτείνει να αναληφθεί αμέσως δράση σε ένα περιορισμένης εμβέλειας αλλά καίριο σημείο.

Η γαλλική κυβέρνηση προτείνει να τεθεί το σύνολο της γαλλογερμανικής παραγωγής άνθρακα και χάλυβα υπό μια κοινή Ανώτατη Αρχή της οποίας η οργάνωση θα δίνει δυνατότητα συμμετοχής και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Η από κοινού διαχείριση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα θα εξασφαλίσει αμέσως την εγκαθίδρυση κοινών βάσεων οικονομικής ανάπτυξης, πρώτο στάδιο μιας Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, και θα αλλάξει το πεπρωμένο αυτών των περιοχών που επί πολλά χρόνια αφιερώθηκαν στην κατασκευή όπλων για πολέμους των οποίων υπήρξαν πάντα τα πρώτα θύματα.

Η αλληλεγγύη κατά την παραγωγή, που θα διαμορφωθεί με αυτόν τον τρόπο, θα αποδείξει ότι κάθε πόλεμος μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας είναι όχι μόνον αδιανόητος αλλά και υλικά αδύνατος.

Η εγκαθίδρυση αυτής της ισχυρής ενότητας παραγωγής, που θα είναι ανοιχτή σε όσες χώρες επιθυμούν να συμμετάσχουν και θα παράσχει τελικά σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες τα θεμελιώδη στοιχεία της βιομηχανικής παραγωγής με τις ίδιες προϋποθέσεις, θα θέσει τα πραγματικά θεμέλια της οικονομικής ενοποίησής τους.

Αυτή η παραγωγή θα προσφερθεί σε όλον τον κόσμο χωρίς διακρίσεις ούτε εξαιρέσεις, ώστε να συμβάλουμε στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου και στην ανάπτυξη ειρηνικών έργων. Με αυξημένους πόρους, η Ευρώπη θα μπορέσει να επιδιώξει την εκπλήρωση ενός από τα κύρια καθήκοντά της: την ανάπτυξη της αφρικανικής ηπείρου.

Έτσι θα πραγματοποιηθεί απλά και γρήγορα η συγχώνευση των συμφερόντων που είναι αναγκαία για την εγκαθίδρυση μιας οικονομικής κοινότητας, και θα δημιουργηθεί η "μαγιά" μιας ευρύτερης και βαθύτερης κοινότητας μεταξύ των χωρών που για μεγάλο διάστημα τις χώριζαν αιματηρές διενέξεις.

Με την κοινή διαχείριση της βασικής παραγωγής και τη θέσπιση μιας νέας Ανώτατης Αρχής της οποίας οι αποφάσεις θα δεσμεύουν τη Γαλλία, τη Γερμανία και τις άλλες χώρες που θα προσχωρήσουν σε αυτή την κοινότητα, η πρόταση αυτή θα οδηγήσει στη δημιουργία των πρώτων συγκεκριμένων θεμελίων μιας Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας που είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ειρήνης.

Για να επιτύχει τους ανωτέρω στόχους, η γαλλική κυβέρνηση είναι έτοιμη να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις στις εξής βάσεις.

Ανατίθεται στην κοινή Ανώτατη Αρχή να εξασφαλίσει το συντομότερο δυνατό τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής και τη βελτίωση της ποιότητάς της· την προμήθεια, υπό τις ίδιες συνθήκες, του άνθρακα και του χάλυβα στη γαλλική και τη γερμανική αγορά καθώς και στις αγορές των χωρών που θα προσχωρήσουν στην κοινότητα· την ανάπτυξη κοινών εξαγωγών προς τις άλλες χώρες· την εξίσωση προς το καλύτερο του βιοτικού επιπέδου του εργατικού δυναμικού αυτών των βιομηχανιών.

Προκειμένου να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι ξεκινώντας από τις πολύ ανομοιογενείς συνθήκες υπό τις οποίες λειτουργεί σήμερα η παραγωγή των χωρών που θα προσχωρήσουν στην κοινότητα, πρέπει να ληφθούν ορισμένα μεταβατικά μέτρα, όπως η εφαρμογή σχεδίου παραγωγής και επενδύσεων, η καθιέρωση μηχανισμών εξίσωσης των τιμών και η δημιουργία ταμείου μετατροπής που θα διευκολύνει την ορθολογική οργάνωση της παραγωγής.

Η κυκλοφορία του άνθρακα και του χάλυβα μεταξύ των χωρών της κοινότητας θα απαλλαχθεί αμέσως από κάθε τελωνειακό δασμό και δεν θα μπορεί να επηρεάζεται από διαφοροποιημένα τιμολόγια μεταφορών.

Σταδιακά θα διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις που θα διασφαλίζουν αυτόματα την πλέον ορθολογική κατανομή της παραγωγής στο υψηλότερο επίπεδο παραγωγικότητας.

Στον αντίποδα διεθνών καρτέλ που επιδιώκουν να κατανέμουν και να εκμεταλλεύονται τις εθνικές αγορές με περιοριστικές πρακτικές και να διατηρούν υψηλά κέρδη, η προβλεπόμενη οργάνωση θα εξασφαλίσει τη συγχώνευση των αγορών και την επέκταση της παραγωγής.

Οι βασικές αρχές και δεσμεύσεις που καθορίστηκαν ανωτέρω θα αποτελέσουν αντικείμενο συνθήκης που θα υπογραφεί από τα κράτη και θα κυρωθεί από τα κοινοβούλιά τους.

Οι απαραίτητες διαπραγματεύσεις για τον ακριβή καθορισμό των μέτρων εφαρμογής θα συνεχιστούν με τη βοήθεια διαιτητή που θα οριστεί με κοινή συμφωνία.

Έργο του θα είναι να μεριμνά ώστε οι συμφωνίες να εναρμονίζονται με τις αρχές και, στην περίπτωση ανεπίλυτης διαφοράς, να αποφασίζει για τη λύση που θα υιοθετηθεί.

Η κοινή Ανώτατη Αρχή, που θα είναι επιφορτισμένη με τη λειτουργία του συστήματος συνολικά, θα αποτελείται από ανεξάρτητες προσωπικότητες που θα διοριστούν ισομερώς από τις κυβερνήσεις.

Με κοινή συμφωνία των κυβερνήσεων θα επιλεχθεί ένας πρόεδρος, οι αποφάσεις του οποίου θα είναι εκτελεστές στη Γαλλία, στη Γερμανία και στις άλλες χώρες που θα προσχωρήσουν στην κοινότητα. Οι κατάλληλες διατάξεις θα εξασφαλίσουν τα αναγκαία ένδικα μέσα κατά των αποφάσεων της Ανώτατης Αρχής.

Ένας αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών θα συμμετέχει στην εν λόγω αρχή και θα είναι επιφορτισμένος με τη σύνταξη, δύο φορές ετησίως, δημόσιας έκθεσης στον ΟΗΕ, όπου θα παρουσιάζεται η λειτουργία του νέου οργανισμού, ιδίως όσον αφορά τη διαφύλαξη των ειρηνικών στόχων του.

Η εγκαθίδρυση της Ανώτατης Αρχής δεν προδικάζει με κανέναν τρόπο το καθεστώς ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων.

Κατά την άσκηση της αποστολής της, η Ανώτατη Αρχή θα λάβει υπόψη τις εξουσίες που έχουν παραχωρηθεί στη διεθνή αρχή της περιοχής Ruhr και τις κάθε είδους υποχρεώσεις που έχουν επιβληθεί στη Γερμανία, όσο αυτές θα υφίστανται.