Γρηγόρης Πελεκάνος: Γιατί οι δικηγόροι πρέπει να αλλάξουμε για να υπάρξουμε - Μια αποκαλυπτική συνέντευξη για τον πολύπαθο κλάδο

1. Κύριε Πελεκάνε γιατί και σε ποιούς τομείς οι δικηγόροι έμειναν πίσω και πως σκέφτεστε να προτείνετε την " επιστροφή "στο σήμερα αν εκλεγείτε με τον συνδυασμο σας.

Είναι επείγον οι δικηγόροι, ιδίως οι νέοι δικηγόροι να κατανοήσουν την ανάγκη να κοιτάνε έξω από τα σύνορα της Ελλάδας και να μην φοβούνται την αλλαγή. Οι αιτίες της κακοδαιμονίας των δικηγόρων είναι πολλές. Βεβαίως η οικονομική κρίση όχι μόνο συρρίκνωσε το ΑΕΠ κατά 25% άρα και την δικηγορική ύλη και μας επιβάρυνε με φοροασφαλιστικά βάρη πρωτοφανή.

Αλλά για αυτά ελάχιστα μπορούμε να κάνουμε και όποιος υποψήφιος λέει πως θα μειώσει φόρους και εισφορές είναι απλά γραφικός λαϊκιστής. Η επικράτηση συντεχνιακής νοοτροπίας, είε συνέπεια ότι χρόνια ζούσαμε σε κλειστό κουκούλη επιδιώκοντας να περιφρουρούμε τα προνόμιά μας.

Αγνοήσαμε την απειλή της υπερπαραγωγής νομικών από τα Πανεπιστήμια χωρίς μελέτη και προγραμματισμό. Αγνοήσαμε ότι η τεχνολογία καταργεί τη γραφειοκρατία και τυποποιεί αυτοματοποιημένες διαδικασίες αντικαθιστόντας και τον δικό μας διαμεσολαβητικό ρολο μεταξύ Κράτους και πολίτη και σε εργασίες χαμηλής προτιθέμενης νομικής αξίας. Εμποδίσαμε με τη συντηρητική νοοτροπία μας την εφαρμογή της τεχνολογίας στην δική μας δουλειά ενώ θα μας διευκόλυνε. Δεν παρακολουθήσαμε πως διαμορφώνονται οι ανάγκες της αγοράς και δεν είχαμε την εξυπνάδα να καταλάβουμε ότι η νομική επιστήμη δεν είναι αυτάρκης.

Η αλήθεια είναι μία και μοναδική: αν δεν είμαστε χρήσιμοι για την κοινωνία και οικονομία , αν δεν παράγουμε καθημερινά προστιθέμενη νομική αξία, η κοινωνία και οικονομία θα μας παραγκωνίζουν συνεχώς και θα βρίσκουν άλλους τρόπους να κάνουν την δουλειά τους.

2. Σε ποιά θέματα όπου η κοινωνία σας αντιμετωπίζει ήδη με "υποκατάσταση ", θεωρείτε ότι μπορείτε να επανακάμψετε για να μην κινδυνεύσετε με "αφανισμό";

Οι δικηγόροι δεν θα αφανιστούν. Αλλά και δεν είναι θέμα επανάκαμψης σε πράγματα που έχουν καταργηθεί. Η τεχνολογία δημιουργεί τις προϋποθέσεις παράκαμψής μας, όπως με την κατάργηση της παράστασης στη κατάρτιση συμβολαίων ή με την τυποποίηση συμβατικών τύπων όπως τα καταστατικά και μισθωτήρια ή με την θέσπιση διαδικασιών επίλυσης διαφορών χωρίς παρουσία δικηγόρων ή την παραδοσιακή λειτουργία δικηγόρων, (βλέπε on line dispute resolution και διαμεσολάβηση).

Η τεχνολογία καταργεί το διαμεσολαβητικό ρόλο του δικηγόρου μεταξύ Κράτους και Πολίτη. Αυτά δεν θα ξαναγυρίσουν και όποιος υπόσχεται επιστροφή σε κάποια δήθεν «χρυσή εποχή» της δικηγορίας είναι το λιγότερο αδαής.

Το θέμα είναι να προβλέψουμε τις αλλαγές και προετοιμάσουμε κυρίως τους νέους που θέλουν να γίνουν νομικοί για τις απαιτήσεις της κοινωνίας και της οικονομίας, να αναμορφώσουμε τις νομικές σπουδές, να προσφέρουμε ευκαιρίες δια βίου επιμόρφωσης των ενεργών δικηγόρων, να φέρουμε την τεχνολογία διαχείρισης της γνώσης και της πληροφορίας (άλλο πληροφορία και άλλο γνώση) μέσα σε κάθε δικηγορικό γραφείο και δικηγορική εταιρεία και την απονομή τηε δικαιοσύνης και τέλος να διευκολύνουμε την δικηγορική εργασία μέσα από ευέλικτες και σύγχρονες μορφές εταιρικής οργάνωσης.

3. Με την Νομική Παιδεία τι σκοπεύετε να κάνετε; πως μπορείτε να διαχειριστείτε την συμμετοχή σας στην ανανέωση των μαθημάτων που διδάσκονται και δείχνουν obsolete;

Η εποχή της αυτάρκειας της νομικής επιστήμης έχει λήξει ανεπιστρεπτί. Αν κοιτάξουμε τι γίνεται στην Ευρώπη και τη Αμερική τα Πανεπιστήμια ήδη προσφέρουν διεπιστημονικά πτυχία και μεταπτυχιακά Law + όπως “Law and Business”, “Law and Finance” «Law and Informatics” , “Law and politics” κλπ. Αυτό οφείλεται σε δύο κυρίως παράγοντες.

Κατ ‘αρχή η νομική επιστήμη ρυθμίζει οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις άρα για να κατανοήσεις τον νομικό κανόνα πρέπει να κατέχεις την υποκειμένη επιστήμη. Σήμερα δεν μπορείς να είσαι δικηγόρος φορολογικού δικαίου χωρίς γνώσεις λογιστικής, δικηγόρος του ελεύθερου ανταγωνισμού χωρίς γνώσεις οικονομικών, δικηγόρος τραπεζικού δικαίου χωρίς γνώσεις χρηματοοικονομικές, δικηγόρος τηλεπικοινωνιών ή πληροφορικής χωρίς αντίστοιχες τεχνολογικές γνώσεις.

Ακόμη και όσοι ασχολούνται με το ποινικό ή το οικογενειακό δίκαιο πρέπει να έχουν γνώσεις ψυχολογίας, κοινωνιολογίας, λογιστικής (οικονομικό έγκλημα/ διαζύγια) , βιολογίας (ανάλυση DNA είτε στο πλαίσιο ποινικής δίκης είτε αναγνώρισης πατρότητας τέκνου).

Η εποχή που ο νομικός μπορούσε να αγνοεί το έξω κόσμο πέρασε. Ο κρυστάλλινος πύργος θρυμματίστηκε. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι τα προβλήματα είτε στην κοινωνία είτε στην οικονομία λύνονται με τη συνεργασία επαγγελματιών από διάφορους κλάδους που πρέπει να γνωρίζουν να συνεργάζονται.

Στις εταιρείες και εν γένει οργανισμούς ο δικηγόρος είναι ένας μόνον από μεγάλη ομάδα επαγγελματιών που χρειάζονται για να επιτυγχάνονται οι σκοποί τους. Η εποχή του maitre έχει προ καιρού τελειώσει.

4. Αν σας έβαζα μία κλίμακα των προβλημάτων και μία κλίμακα των λύσεων ποιά θα τοποθετούσατε στο 1-4;

Προφανώς το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η οικονομική κρίση και οι ισχνές ελπίδες ουσιαστικής ανάκαμψης. Αλλά για αυτό δεν μπορώ να κάνω κάτι μέσα από τις εκλογές του ΔΣΑ.

Μπορώ όμως να επισημάνω ότι αν η Ελλάδα έχασε το 25% του ΑΕΠ με όρους 2008, και απομακρύνθηκε απότομα από το επίπεδο της Ευρώπης ενώ (θα) αναπτύσσεται με ρυθμούς 1% το χρόνο κατά μέσο όρο και η Ευρώπη με 3%, σε 10 χρόνια δεν θα έχουμε φθάσει καν στα επίπεδα του 2008 και η απόσταση από την Ευρώπη θα μεγαλώνει. Η διαφορά δε θα είναι το ετήσιο 2% αλλά 20% επιπλέον συν το 15% που δεν ανακτήσαμε, δηλαδή 35%.

Αυτή η διαφορά θα διευρύνεται και είναι διαφορά ποιότητας παραγωγής υπηρεσιών και προϊόντων, δεν είναι απλά ποσοτική. Ο τουρισμός δεν θα μας σώσει. Αν δεν παράγουμε προϊόντα και υπηρεσίες προς εξαγωγή θα συνεχίσουμε να εξάγουμε ανθρώπους.

Από τα άλλα προβλήματα μας:

Δεύτερο πρόβλημα: η συντηρητική και συντεχνιακή νοοτροπία. Και τα δύο πάνε μαζί. Προοδευτικός είναι όποιος δεν φοβάται την αλλαγή, συντηρητικός όποιος προσπαθεί να διατηρεί κεκτημένα. Θα πρέπει να σταματήσουν οι μάχες οπισθοφυλακής, να καταγράψουμε τα προβλήματα και ενεργούμε με μεθοδικότητα για την λύση τους.

Ξέρετε η συντηρητική νοοτροπία εξέθρεψε και τη νοοτροπία του δικηγόρου παντογνώστη που όπως και να το κάνουμε γεννά μια κάποια υπεροψία. Ακόμη συντηρητική νοοτροπία είναι ή έλλειψη κουλτούρας συνεργασίας. Δυστυχώς πολλοί συνάδελφοι και αρνούνται να «λερώσουν» τα χέρια τους και δεν ψηφίζουν καν. Για τον εαυτό μου πάντως , για να χρησιμοποιήσω μια φράση από τον Macbeth ισχύει ότι δεν θα μπορούσα να «... live like a coward in (th)(m)ine own esteem».

Τρίτο πρόβλημα: η τεχνολογική και οργανωτική υστέρηση. Πρέπει με κάθε τρόπο να επιβάλουμε την χρήση της τεχνολογίας και να εκσυγχρονίσουμε δομές απονομής της δικαιοσύνης και άσκησης της δικηγορίας.

Πρέπει να βελτιώσουμε τις συνθήκες άσκησης των νέων αποφοίτων, να παροτρύνουμε τους νέους δικηγόρους να μπουν σε συνεργατικά σχήματα, να διαμορφώσουμε εναλλακτικά εταιρικά σχήματα διαφόρων τύπων ανάλογων με τις επιδιώξεις κάθε ομάδας δικηγόρων , να διευκολύνουμε συγχωνεύσεις και εξαγορές δικηγορικών εταιρειών. Η σημερινή πολύπλοκη διαχείριση της γνώσης απαιτεί συνεταιρικά κεφάλαια, συνέργειες μεταξύ νομικών επαγγελματιών εξειδίκευση και διαχείριση της γνώσης.

Τέταρτο πρόβλημα: ο υπερπληθυσμός. Εδώ πρέπει άμεσα να πείσουμε τη πολιτεία να μειωθούν οι εισακτέοι και να λυθεί το θέμα των αιώνιων φοιτητών. Για τους ήδη αποφοίτους μπορεί να ενισχύσουμε την απασχολησιμότητα και με executive επιμόρφωση αλλά και προωθώντας το μοντέλο Law+ στο οποίο αναφέρθηκα πιο πάνω παρέχοντας ευκαιρίες απασχόλησης εκτός παραδοσιακής δικηγορίας.

5. Εσείς ποιός είσθε; γιατί να θέλει ένας νέος δικηγόρος να σας ψηφίσει; Πως θα παρουσιάζατε το έργο σας;

Δικηγορώ 34 χρόνια και είμαι ιδρυτής εταίρος δικηγορικής εταιρείας. Σπούδασα και στην Αθήνα και στο Λονδίνο. Στην πορεία μου έχω δουλέψει για άλλους δικηγόρους, έχω εργαστεί ως έμμισθος δικηγόρος και έχω διδάξει σε κολλέγιο. ‘Έχω αναγκαστεί αν θέλετε να εφεύρω τον εαυτό μου πολλές φορές.

Ξεκίνησα από το δίκαιο της βιομηχανικής και πνευματικής ιδιοκτησίας και σήμερα κάνω δίκαιο του ανταγωνισμού και δίκαιο oil & gas. Χρειάστηκε να μελετήσω το φορολογικό και να κάνω distance learning για να μάθω market economics. Αυτό είναι και το μέλλον των νέων: τίποτε δεν μένει σταθερό, όλα αλλάζουν. Πρέπει να είναι προετοιμασμένοι. Συνεργάζομαι με τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές και αμερικάνικες δικηγορικές εταιρείες. Βλέπω καθημερινά την διαφορά ανάμεσα στη Ελλάδα και το εξωτερικό. Βλέπω την απόσταση να μεγαλώνει, τα ερωτήματα να γίνονται ολοένα και πιο ακατανόητα, τις συναλλαγές ολοένα και πιο πολύπλοκες.

Καθώς σπούδασα και δίκαιο πληροφορικής, το 1987 ήμουν ο πρώτος πρόεδρος της Επιτροπής Δικαίου και Πληροφορικής της «΄Ελληνικής Ενωσης Επιστημόνων Η/Υ» και έζησα την δυσπιστία του νομικού κόσμου και της Πολιτείας όταν προσπαθούσαμε να μιλήσουμε για προστασία του λογισμικού («ποιού?»), τα προσωπικά δεδομένα («ποιά?») και τις νομικές βάσεις δεδομένων (« ακόμη κιαν κάτι τέτοιο ήταν δυνατόν, τι τις χρειαζόμαστε; έχουμε το Νομικό Βήμα και τον Κώδικα Νομικού Βήματος»).

Η εταιρεία μου σήμερα συμμετέχει σε διεθνές δίκτυο δικηγορικών εταιρειών που ασχολούνται με τις επιπτώσεις και εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης στο δίκαιο, τη νομική επιστήμη και τη κοινωνία. Σε συνέδριο του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (UCL) φέτος τον Ιούλιο στην Αθήνα για τη Τεχνητή Νοημοσύνη και το Δίκαιο, ήμασταν η μόνη ελληνική συμμετοχή. Η απογοήτευση συνέτρεχε με την περηφάνια.

6. Γιατί με τον Θέμη Σοφό; Τι σας έφερε κοντά και ποιός κοινός κώδικας επαγγελματικής συμπεριφοράς αλλά και στοχεύσεων σας ενώνει;

Με το Θέμη γνωριζόμαστε επαγγελματικά. Σε δύσκολες υποθέσεις διαπίστωσα ότι έχει θάρρος και είναι υπεύθυνος. Διαπίστωσα ότι υιοθετεί πλήρως την αρχή ότι ο Δικηγόρος είναι το τελευταίο και κρισιμότερο ανάχωμα του Πολίτη απέναντι στη κρατική αυθαιρεσία. Υποστηρίζει με πάθος το «τεκμήριο της αθωότητας» και αγωνίζεται εναντίον της «αντιστροφής του βάρους της απόδειξης» που σταδιακά τα τελευταία ιδίως χρόνια διαβρώνει τις σχέσεις Κράτους-Πολίτη.

Διαπίστωσα ότι δεν ανέχεται τη παρέμβαση της εκτελεστικής εξουσίας στη Δικαιοσύνη ούτε την συναλλαγή στη Δικαιοσύνη. Θεωρεί ότι ο Δικηγόρος έχει κομβικό ρόλο στην απονομή της Δικαιοσύνης και στη λειτουργία της κοινωνίας και της οικονομίας.

Η ευθύνη είναι σημαντική για το Θέμη. Ο πυρήνας του προγράμματός των ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ είναι η ευθύνη και η «αυτοαναφορικότητα». Εμείς πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε με τα προβλήματά μας. Δεν επιτρέπεται να εξαρτόμαστε από το Κράτος και το Υπουργείο Οικονομικών. Αναγνωρίζουμε ότι οι δικηγόροι ευθυνόμαστε και εμείς για την κρίση του επαγγέλματος και την υποβάθμιση του ρόλου μας. Εμείς όμως πρέπει να δημιουργούμε και τις λύσεις. Αυτό χρειάζεται υπευθυνότητα.

Τέλος, υποστηρίζω την υποψηφιότητά του γιατί ομολογεί ότι δεν έχει λύσεις για όλα τα προβλήματα του κλάδου μας. Επικεντρώνεται σε θέματα άμεσης αποτελεσματικότητας. Σε αντίθεση με άλλους υποψήφιους Προέδρους, που και βλέπουν τις εκλογές μας σαν βήμα ανέλιξης και του πολιτικού μέλλοντος τους αλλά και ισχυρίζονται ότι έχουν λύσεις για όλα, οι ΕΡΓΑΤΙΚΟΙ γνωρίζουμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε θαύματα και είμαστε σεμνοί στις απαιτήσεις μας. Αυτό επιτάσσει η ηθική ευθύνη απέναντι στο σώμα των δικηγόρων. Οι παντογνώστες του παρελθόντος και του παρόντος μας, έχουν προκαλέσει τεράστια ηθική και υλική βλάβη.

Γρηγόρης Πελεκάνος (ΑΜ 11030)
Υποψήφιος Σύμβουλος
ΕΡΓΑΤΙΚΟΙ - Θέμης Σοφός.
www.ergatikoi.com

Διαβάστε ακόμα: "Πως φτάσαμε εδώ"; Ο δικηγόρος Γρηγόρης Πελεκάνος γράφει το καλύτερο άρθρο για τον κλάδο του - Υποψήφιος με Θ. Σοφό

Info

Οι εκλογές του ΔΣΑ θα διεξαχθούν την Κυριακή 26/11/2017 και την Δευτέρα 27/11/2017 από τις 7 το πρωί ως τις 7 το απόγευμα, στα γραφεία του συλλόγου.