Ένα αξέχαστο ψηφιακό ταξίδι μέσω κινητού σε 125 κτίρια Εβραίων στη Θεσσαλονίκη (ΦΩΤΟ)

Ένα απολαυστικό ταξίδι στη Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου επιφυλάσσει σε κατοίκους και επισκέπτες της πόλης η νέα ψηφιακή εφαρμογή του Εβραϊκού Μουσείου που παρουσιάζει όλα τα εμπορικά κτήρια που χτίστηκαν από Εβραίους μετά την πυρκαγιά του 1917.

Η εφαρμογή, που είναι διαθέσιμη τόσο μέσω υπολογιστή όσο και smartphone παρουσιάζει σημαντικές πληροφορίες, σχέδια και φωτογραφίες 125 κτηρίων που χρησιμοποιήθηκαν ως καταστήματα, γραφεία ή εργαστήρια και ανεγέρθηκαν από μέλη της Εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης.

Συγκεκριμένα, ο χρήστης μπορεί να μάθει πληροφορίες για τους ιδιοκτήτες, τους αρχιτέκτονες, την ιστορία του κτηρίου, να δει φωτογραφίες αλλά και τα αρχιτεκτονικά σχέδια.

Μάλιστα μέσω της εφαρμογής για κινητά, ο χρήστης μπορεί να περπατάει στην πόλη και αυτόματα το application να του εμφανίζει τα εβραιόκτητα κτήρια που βρίσκονται σε ακτίνα κάποιων μέτρων από τον ίδιο.

Στην περίπτωση οκτώ κτηρίων μάλιστα, τα οποία δεν υπάρχουν πια, η εφαρμογή βασιζόμενη στα αρχιτεκτονικά σχέδια αναπαριστά το πώς θα ήταν το κτήριο και το τοποθετεί στο σημερινό περιβάλλον. Για όσους δε επιθυμούν τρισδιάσταση απεικόνιση, το app είναι συμβατό με συσκευές εικονικής πραγματικότητας.

Η εφαρμογή αποτελεί το αποτέλεσμα ερευνητικού προγράμματος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης, το οποίο μελέτησε την κατάσταση που δημιουργήθηκε στο εμπορικό κέντρο της πόλης μετά τον ανασχεδιασμό και τον αναδασμό της γης που πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του 1920 καθώς η πυρκαγιά είχε κάψει μεγάλου μέρος του κέντρου της πόλης.

«Αυτό που καταλαβαίνουμε από την έρευνα είναι πως σχεδόν όλο το εμπορικό κομμάτι της Θεσσαλονίκης ανακτήθηκε από τον Εβραϊκό πληθυσμό μετά την πυρκαγιά μέσα από την αγορά ακινήτων για τη δημιουργία εμπορικών κτηρίων», σημείωσε στη σημερινή συνέντευξη Τύπου ο Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου και Δρ. Οικονομικής Ιστορίας.

Πρόσθεσε μάλιστα πως μέσω της έρευνας αναδεικνύεται ακόμα η κοινωνική φυσιογνωμία καθώς δεν ήταν μόνο πέντε άτομα τα οποία αγοράζουν και κτίζουν τα 125 οικοδομήματα αλλά υπάρχουν 80 διαφορετικοί ιδιοκτήτες, κατά κανόνα επιχειρηματίες σε κάποιον κλάδο οι οποίοι τοποθέτησαν τα χρήματα τους για την αγορά κτηρίων στη διαδικασία (πλειστηριασμοί) που ακολούθησε την πυρκαγιά.

Η "κυριαρχία" των Εβραίων Θεσσαλονικέων στο εμπορικό κέντρο γίνεται εύκολα αντιληπτό μόλις αντικρίσει κανείς τον χάρτη όπου απεικονίζονται τα κτήρια, τα οποία όλα συγκεντρώνονται στην περιοχή που περικλείεται από τις οδούς Βενιζέλου, Ίωνος Δραγούμη, Εγνατία, Φράγκων, Βασιλέως ηρακλείου, Πτολεμαίων, Δωδεκανήσου, Λέοντος Σοφού και Βαλαωρίτου.

Σύμφωνα με τον κ. Χεκιμόγλου, περισσότερα από τα μισά από τα κτήρια αυτά της συγκεκριμένης περιοχής υφίστανται μέχρι σήμερα αλλά έχουν υποστεί αρκετές και μεγάλες μεταβολές.
«Εντοπίσαμε την προσοχή μας σε μια περιοχή που και ο κάτοικος της Θεσσαλονίκης ο σύγχρονος έχει βιώματα, περνάει κάθε ημέρα από εκεί, οπότε είναι μια αποκάλυψη να δει ότι το κτήριο το άχαρο και το άθλιο, το 8όροφο κουτί από όπου πηγαίνει και αγοράζει παντελόνια στην πραγματικότητα είχε χτιστεί πριν από 100 χρόνια με τελείως διαφορετική μορφή» αναφέρει.

Η εφαρμογή είναι δίγλωσση, λειτουργεί σε ελληνικά και αγγλικά, και μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό εκπαιδευτικό αλλά και τουριστικό εργαλείο, σύμφωνα με το ΑΠΕ- ΜΠΕ.

Αναφερόμενος στο στοιχείο της προσέλκυσης τουριστών ο κ. Χεκίμογλου εξήγησε τη λογική του προγράμματος αλλά και του ίδιου του μουσείου: «Προσπαθούμε να δουλέψουμε με το κόνσεπτ “το μουσείο έξω από το μουσείο” γιατί το μουσείο είναι πολύ μικρό για να χωρέσει ιστορία 24 αιώνων αλλά και γιατί οι περισσότεροι επισκέπτες δεν επιλέγουν να έρθουν στο μουσείο. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον των ανθρώπων που δεν έρχονται στην πόλη.

Η προσωπική εντύπωση που έχω με βάση κάποιες μετρήσει είναι πως το 90% που επισκέπτονται μελέτες ιστορικές για τη Θεσσαλονίκη στο διαδίκτυο δεν προέρχονται από την Ελλάδα.

Υπάρχει διεθνές ενδιαφέρον για την πόλη, και είναι λογικό αν σκεφτεί κανείς το πόσοι Εβραίοι, Μουσουλμάνοι αλλά και Χριστιανοί αναγκάστηκαν να φύγουν από τη Θεσσαλονίκη μέχρι και το 1930 και το ότι οι απόγονοι αυτών ζουν στο εξωτερικό», υπογράμμισε συμπληρώνοντας πως πιστεύει ότι η συσχέτιση της γενικής ιστορίας με ειδικά θέματα, ονόματα, κτήρια, με κάτι που το βιώνουμε και μπορούμε να το δούμε αποτελεί μεγάλη συμβολή για τον τουρισμό της Θεσσαλονίκης.

Μάλιστα με την ίδια λογική, το εβραϊκό Μουσείο είχε δημιουργήσει την πρώτη του εφαρμογή, Salonika Jewish Legacy με θέμα την άυλη πολιτιστική παρουσία των Εβραίων στην πόλη.

Το ερευνητικό πρόγραμμα για την «άγνωστη» εβραϊκή οικοδομική και αρχιτεκτονική ιστορία της Θεσσαλονίκης έρχεται ως συνέχεια του πολυετούς προγράμματος καταγραφής της ιστορίας των Εβραίων της Θεσσαλονίκης μέσα στον χώρο.

Την έρευνα εκπόνησε η δρα. Αναστασία Βαλαβανίδου ενώ οι ψηφιακές εφαρμογές έγιναν από την MEI Ltd, με τεχνικό σύμβουλο τον Νίκο Πάχτα. Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από το Rothschild Foundation Europe.

Όσοι ενδιαφέρονται, μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα salonikajewisharchitecture.com ή να κατεβάσουν την ομώνυμη εφαρμογή μέσω Play Store και από αύριο και μέσω App store.

Στο Μουσείο φιλοξενείται η αντίστοιχη έκθεση του προγράμματος, στην οποία εκτίθενται αρχιτεκτονικά σχέδια που συνοδεύονται από πληροφορίες αλλά και έναν μεγάλο χάρτη.