Χημικά των πλαστικών επηρεάζουν τον εγκέφαλο των εμβρύων

Μελέτη σε αρουραίους έδειξε ότι οι απόγονοι θηλυκών που είχαν «ταϊστεί» με φθαλάτες διέθεταν μικρότερο έσω προμετωπιαίο φλοιό καθώς και γνωστικά προβλήματα

Ενήλικοι αρουραίοι που εκτέθηκαν πριν από τη γέννηση και κατά τη διάρκεια του θηλασμού σε ένα μείγμα χημικών που εντοπίζονται σε ευρεία γκάμα καταναλωτικών προϊόντων διέθεταν μικρότερο έσω προμετωπιαίο φλοιό (medial prefrontal cortex) του εγκεφάλου ενώ εμφάνιζαν και χειρότερες επιδόσεις σε τεστ προσοχής σε σύγκριση με άλλους αρουραίους οι οποίοι δεν εκτέθηκαν στα χημικά στην αρχή της ζωής τους. 

Τα νέα ευρήματα που ανήκουν σε ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ιλινόι στην Ουρμπάνα - Σαμπέιν με πρώτο συγγραφέα τον ελληνικής καταγωγής Ντάνιελ Κούγια και τα οποία δημοσιεύθηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση «The Journal of Neuroscience», αποδεικνύουν τη μακροπρόθεσμη επίδραση ουσιών που δρουν ως ενδοκρινικοί διαταράκτες στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.

Οι φθαλάτες και η ανάπτυξη του εγκεφάλου

Οι φθαλάτες που χρησιμοποιούνται ως πλαστικοποιητές σε πλήθος προϊόντων καθημερινής χρήσης μπορούν να παρέμβουν στη δράση ορμονών οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Παρότι προηγούμενες μελέτες είχαν εντοπίσει συσχετίσεις μεταξύ της έκθεσης σε αυτά τα χημικά και σε αναπτυξιακές διαταραχές, μέχρι σήμερα ελάχιστα είναι γνωστά για τη νευροβιολογία που βρίσκεται πίσω από αυτές τις συσχετίσεις.

Ετσι οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ιλινόι με επικεφαλής την καθηγήτρια Τζάνις Τουράσκα έδωσαν σε έγκυα ποντίκια και σε καθημερινή βάση μέχρι να γεννήσουν ένα μπισκότο το οποίο περιείχε επίπεδα φθαλατών αντίστοιχα με εκείνα, στα οποία, σύμφωνα με στοιχεία, εκτίθενται οι έγκυες γυναίκες. Ανακάλυψαν ότι τόσο οι αρσενικοί όσο και οι θηλυκοί απόγονοι αυτών των ποντικιών διέθεταν λιγότερους νευρώνες και συνάψεις στον έσω προμετωπιαίο φλοιό τους αλλά και έλλειμμα στη γνωστική ευελιξία τους (ως γνωστική ευελιξία ορίζεται η ικανότητα του εγκεφάλου να προσαρμόζει τη συμπεριφορά και τη σκέψη σε νέες, αλλαγμένες ή απρόβλεπτες καταστάσεις).

Σύνδεση με αναπτυξιακά προβλήματα

Με δεδομένο ότι ο συγκεκριμένος φλοιός του εγκεφάλου είναι απαραίτητος για υψηλές γνωστικές λειτουργίες καθώς και ότι η μειωμένη γνωστική ευελιξία αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά αναπτυξιακών διαταραχών όπως ο αυτισμός, η νέα μελέτη ίσως δείχνει μια νέα πιθανή οδό εμφάνισης αναπτυξιακών προβλημάτων.