Αλέξης Παπαχελάς: Η Ελλάδα χρειάζεται Γκρέμισμα και χτίσιμο από την αρχή, από το μηδέν , το κράτος της, οι νόμοι της, η Δικαιοσύνη...

Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς στην Καθημερινή.

Η Ελλάδα χρειάζεται έναν επανασχεδιασμό από το μηδέν. Το κράτος της, οι νόμοι της, η Δικαιοσύνη της θέλουν όλα ξανακτίσιμο. Η Ιστορία επιβάλλει –δυστυχώς– τέτοιου τύπου επαναστατικές αλλαγές έπειτα από μεγάλες τραγωδίες και περιπέτειες.

Στην πιο πρόσφατη Ιστορία μας μία τέτοια ευκαιρία είχε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Οι συνθήκες ήταν ώριμες και μαζί με τη δικτατορία και τη μοναρχία είχε καταρρεύσει και το παλαιό πολιτικό σύστημα.

Εκανε κάποιες αλλαγές, αλλά όχι αρκετές. Ο ίδιος φαίνεται ότι πίστευε σε ένα γκωλικό σύστημα, που θα βασιζόταν σε μια ισχυρή προεδρία με Πρόεδρο εκλεγμένο από τον λαό.

Αντιλαμβανόταν πως μόνο με έναν ισχυρό εκτελεστικό Πρόεδρο θα γίνονταν πράγματα που εθεωρούντο ανέφικτα σε αυτόν τον τόπο, ενώ ταυτόχρονα θα διασφαλιζόταν η πολυπόθητη πολιτική σταθερότητα. Κανείς δεν διανοείται στη Γαλλία ή στις ΗΠΑ να αρχίσει να μιλάει για εκλογές την επομένη των εκλογών...

Ο Καραμανλής δεν επέβαλε το γαλλικό σύστημα γιατί οι σύμβουλοί του τον έπεισαν μάλλον ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα με κεντροαριστερή πλειοψηφία, που δύσκολα θα εξέλεγε κεντροδεξιό Πρόεδρο.

Αυτές όμως είναι ευκαιρίες που ανήκουν στο παρελθόν. Τώρα, όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί θα συμφωνήσουν, αν τους κλειδώσετε σε ένα δωμάτιο χωρίς μικρόφωνα και κάμερες, ότι η Ελληνική Δημοκρατία είναι μη λειτουργική, αναποτελεσματική.

Η πολυνομία, οι αλληλοεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων μεταξύ υπουργείων, φορέων, δήμων και περιφερειών έχουν δημιουργήσει ένα άνευρο τέρας που μπλέκει συνεχώς τα πλοκάμια του. Ενίοτε «δολοφονεί» πολίτες. Η Δικαιοσύνη χρειάζεται επίσης επειγό-ντως εκσυγχρονισμό, από πολλές απόψεις.

Ορισμένα από αυτά που πρέπει να γίνουν αφορούν το Σύνταγμα και επιβάλλουν την αναθεώρησή του, εάν θέλουμε να φύγουν βαρίδια από τα πόδια της χώρας. Ποιος όμως θα συμφωνήσει σε τι και σε ποια βάση, καθώς μπαίνουμε στην πιο τοξική και πολωμένη προεκλογική περίοδο των τελευταίων τουλάχιστον είκοσι ετών;

Ποια καθαρά και γενικώς παραδεκτά μυαλά μπορούν να καταστρώσουν ένα σχέδιο που θα συγκεντρώσει οικουμενική στήριξη; Ελπίζαμε όλοι πως η χρεοκοπία μας, που ήταν και χρεοκοπία θεσμών, θα μας έβαζε μυαλό και θα φροντίζαμε να φτιάξουμε τα θεμέλια του σάπιου «σπιτιού» μας.

Δεν το κάναμε και όλα δείχνουν ότι θα είναι δύσκολο να το κάνουμε τα επόμενα 3-4 κρίσιμα χρόνια. Ισως θα πρέπει να περιμένουμε την επόμενη περιπέτεια, μήπως και μας ξυπνήσει από τον λήθαργο του κυνισμού και της αδράνειας...