Αλέξης Παπαχελάς: Τα 5 στάδια της διαπλοκής - «Είναι οικουμενική, πάει με όλα τα καθεστώτα, όλα τα γούστα»

Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς στην «Καθημερινή»:

Η ​περιώνυμη «διαπλοκή» είναι ανθεκτική, ευέλικτη και... ευμετάβλητη. Προσαρμόζεται σε διαφόρων ειδών κυβερνήσεις και ιδεολογίες. Είναι οικουμενική, πάει με όλα τα καθεστώτα και όλα τα γούστα.

Η γοητεία της είναι ακατανίκητη, ειδικά όταν κάποιος βρίσκεται στα πρώτα του βήματα στην κυβέρνηση ή λίγο πριν. Οι κυβερνώντες γνωρίζουν από πρώτο χέρι πόσο σαγηνευτική είναι αυτή η γοητεία, αλλά και πόσο καταστροφική, όταν αλλάζουν οι καιροί και σου σκάει πραγματικά στο κεφάλι. Γιατί η «διαπλοκή» είναι αχόρταγη και σπανίως ικανοποιημένη με τα όσα της εξασφαλίζουν οι ειδικές σχέσεις με κάποιους πολιτικούς.

Πέντε είναι τα στάδια από τα οποία περνούν αυτές οι σχέσεις. Στην αρχή είναι εκείνο το διερευνητικό «τον έχεις γνωρίσει τον Χ; Δεν είναι για πέταμα πάντως, νομίζω τον είχα υποτιμήσει». Το επόμενο εμπεριέχει μεγαλύτερη οικειότητα: «Είναι εξαιρετικός ο Χ. Και πιστεύω θα κάνει πράγματα για τη χώρα. Πρέπει όλοι να βοηθήσουμε». Ο πολιτικός χρόνος κυλάει και πάμε σε κάτι πιο διακριτικό, του τύπου: «Ο Χ είναι πάρα πολύ καλός, εξαιρετικός. Δεν έχει όμως ανθρώπους, δεν έχει επιτελείο και δεν μπορεί να κυβερνήσει έτσι». Λίγο πριν από το τέλος έρχεται ο «επικήδειος» που είναι προβλέψιμος: «Θάλασσα τα έχει κάνει. Αντε να πάμε παρακάτω. Και ο Ψ, τώρα που τον ξαναβλέπω, δεν είναι κακός». Ακολουθεί μια γλυκιά νοσταλγία που μπορεί κυριολεκτικά να αποτρελάνει έναν πολιτικό σε αποδρομή: «Πώς το λέγαμε, ρε συ, εκείνο το παιδί; Τι απέγινε;».

Η αλήθεια είναι πως σε μια χώρα σαν την Ελλάδα είναι πολύ δύσκολο να τα βγάλεις πέρα αν είσαι πολιτικός. Χρειάζεται πολύ τσαγανό για να κρατήσεις αποστάσεις και να μην καταστείς όμηρος οιασδήποτε σχέσης. Ακόμη κι αν είσαι βέβαιος για τον εαυτό σου, είναι εξαιρετικά περίπλοκο να είσαι εξίσου σίγουρος για τους συνεργάτες και το περιβάλλον σου.

Το ελληνικό κράτος έχει σταματήσει να επιβάλλει κανόνες εδώ και χρόνια και δεν ξέρεις ποτέ αν η όποια εκλεγμένη κυβέρνηση, όσο «παρακρατική» και άγρια κι αν είναι, μπορεί να το ελέγξει. Ο πρωθυπουργός της χώρας μοιάζει άλλωστε μερικές φορές με άοπλο σερίφη σε σαλούν, όπου διάφοροι πυροβολούν προς διάφορες κατευθύνσεις...