Ε. Λέκκας: Το πιο αιφνίδιο τσουνάμι - Ανησυχία για την αυξανόμενη συνθετότητα των κινδύνων

Το τσουνάμι που εκδηλώθηκε στον πορθμό Σούντα μεταξύ των νήσων Ιάβα και Σουμάτρα στην Ινδονησία (22-23/12) χαρακτηρίζεται από μία σπάνια σύμπλεξη γεωδυναμικών και αστρονομικών φαινομένων. 

Αρχικά μία μικρή έκρηξη σε ένα από τα μεγαλύτερα ηφαιστειακά κέντρα στον κόσμο, το Κρακατόα, δρομολόγησε μία υποθαλάσσια κατολίσθηση στον πυθμένα, η οποία μετέθεσε τεράστιες ποσότητες ύδατος και προκάλεσε το τσουνάμι που έπληξε τις εκατέρωθεν ακτές του πορθμού.

Το φαινόμενο ενισχύθηκε από την υψηλή στάθμη της θάλασσας λόγω παλίρροιας με παράλληλη εμφάνιση πανσέληνου. Εκτιμάται ότι το ύψος του τσουνάμι ήταν 2 μέτρα και ενισχύθηκε κατά ένα μέτρο, εξαιτίας της παλίρροιας.

Η μορφή αυτή εκδήλωσης τσουνάμι είναι και η πλέον επικίνδυνη, δεδομένου ότι δεν υπάρχει σεισμική δόνηση, η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει προειδοποιητικά για τους κατοίκους των παράκτιων περιοχών ή καν να ενεργοποιήσει τα Συστήματα Έγκαιρης Προειδοποίησης.

Το τσουνάμι κατέφθασε σε ελάχιστο χρόνο και απροειδοποίητα, καθώς είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευθούν έγκαιρα οι υποθαλάσσιες κατολισθήσεις, οι οποίες μετακινούν τεράστιους όγκους νερού στον πυθμένα της θάλασσας.

Η πολυπλοκότητα του φαινομένου και οι νέες μορφές εκδήλωσης κινδύνων δημιουργούν ένα σύνθετο πλαίσιο διακινδύνευσης και καταστροφών που επιβάλει την άμεση επιστημονική αντίδραση και διερεύνηση σε παγκόσμιο επίπεδο.

Εκφράζονται φόβοι ότι οι έντονες γεωδυναμικές διεργασίες στην περιοχή μπορούν να ενεργοποιήσουν τεράστιες υποθαλάσσιες κατολισθήσεις με συνέπεια τη γένεση τσουνάμι με ύψος κύματος της τάξης των δεκάδων μέτρων. Με δεδομένα το πολύπλοκο ανάγλυφο της κλειστής θάλασσας και τη μεγάλη πυκνότητα πληθυσμού στις ακτές, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι μεγάλης κλίμακας.

Δρ. Ευθύμης Λέκκας
Καθηγητής
Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας &
Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών
Διευθυντής Εργαστηρίου Διαχείρισης Καταστροφών
Διευθυντής ΠΜΣ "Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών & 
Κρίσεων"

Πρόεδρος Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος
Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πρόεδρος Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας

Τηλ: 2107274410, 6977416417
Τηλ/Fax: 2107274783
www.elekkas.gr