Το eirinika στο σπίτι του Καβάφη στην Αλεξάνδρεια - "Σαν έτοιμος από καιρό - σα θαρραλέος"- Εξερευνώντας με συγκίνηση & δέος τα άδυτα του ποιητή (φώτο)

Σα σήμερα γεννήθηκε και πέθανε ο μεγάλος Αλεξανδρινός ποιητής Κ. Π. Καβάφης. Μου έρχονται αναπόφευκτα κάθε τέτοια μέρα  στο νου τα συναισθήματα που ένιωσα όταν το 2014, στη διάρκεια μιας δημοσιογραφικής αποστολής, στην Αίγυπτο, επισκέφτηκα το παλιό νεοκλασικό σπίτι, στον αριθ. 4 της οδού Κ. Καβάφη, όπως μετονομάστηκε προς τιμήν του ποιητή η πρώην οδός Σαρμ ελ Σέιχ (Sharm el-Sheikh). Το σπίτι του μεγάλου "γητευτή" των λέξεων. 

Γράφει η Ειρήνη Πιτσόλη

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης ήταν "ποιητής" με την πολλαπλή σημασία του όρου. Ποιούσε εικόνες, συναισθήματα, ιστορία. Τα ποιήματα του ήταν μαθήματα ζωής. Με έναν πολύ ιδιότυπο και εντελώς δικό του λυρισμό, με ένα αριστοτεχνικό πάντρεμα των λέξεων αποκρυσταλλώνουν τη σοφία του ανθρώπου που τα έγραψε.

Φιλτράρουν βιώματα, όνειρα, εφιάλτες, αγωνίες, χαρές, λύπες και τα μεταμορφώνουν σε στίχους.

"Τι θέλει να πει ο ποιητής"; Δύσκολο να απαντήσεις αν δεν έχεις μπροστά σου τον Καβάφη, (ή όποιον άλλο ποιητή) να τον ρωτήσεις. "Ποίηση είναι ζωγραφική λαλούσα" (η ποίηση είναι ζωγραφική με λέξεις)  είχε πει ο Σιμωνίδης και ένα έργο ζωγραφικής σπανίως το βλέπουν όλα τα μάτια με τον ίδιο τρόπο.

Το ίδιο συμβαίνει με τα ποιήματα. Δεν γεννήθηκαν για να ερμηνεύονται, για να εξηγούνται, αλλά για να γεννάνε στον κάθε ένα που τα διαβάζει ταξίδια στο νου και στην ψυχή που θα τον οδηγήσουν προς την ολοκλήρωση, προς το να γίνει μια προσωπικότητα με "ευαίσθητες κεραίες" ικανές να αντιληφθούν περισσότερα.

Ήταν σχεδόν μεσημέρι όταν βρεθήκαμε οι συνάδελφοι μου κι εγώ στο στενό δρομάκι της οδού Καβάφη. Δεκέμβρης και ο καιρός στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου σχεδόν καλοκαιρινός. Λίγο πριν μπούμε στο σπίτι παρατηρώ το δρομάκι που μετά βίας χωράει τα αυτοκίνητα που περνάνε.

Στέκομαι απέναντι από το σπίτι του Καβάφη και ανυπομονώ να μπω . Βλέπω τους ανθρώπους να κοιτάνε περνώντας την μαρμάρινη επιγραφή δίπλα στην πόρτα που σε πληροφορεί ότι βρίσκεσαι στο σπίτι του ποιητή  Κ.Π.Καβάφη. Άραγε ξέρουν ποιος ήταν; Ξέρουν τι είδους "ναός" είναι αυτός; Αναρωτιέμαι. 

Ανεβαίνω τη μαρμάρινη σκάλα της εισόδου και παρά τη ζέστη, νιώθω ένα ρίγος να διαπερνά το κορμί μου. Νιώθω ανυπομονησία να γνωρίσω τα άδυτα του προσωπικού χώρου του μεγάλου ποιητή. 

Μπαίνουμε στο σπίτι που τώρα πια λειτουργεί σαν μουσείο και βρισκόμαστε το λιτό και ιδιαίτερο καθιστικό του ποιητή. Λίγα έπιπλα κομψά και φινετσάτα. Αριστοκρατικά και καλαίσθητα . Ακριβώς απέναντι από την πόρτα βρίσκεται μια ξύλινη βιτρίνα με ράφια . Πάνω τους βιβλία και με ποιήματα του Καβάφη. Πλησιάζω και κοιτάζω τα βιβλία.

Οι ευγενέστατοι υπεύθυνοι της ξενάγησης, μας εξηγούν τι βλέπουμε .

Στο βάθος  καθιστικού του κάτω από ένα παράθυρο βρίσκεται το γραφείο του ποιητή. Εκεί καθόταν και μελετούσε ή έγραφε.

 Κοιτάζω τα  χαρτιά πάνω στο γραφείο και σκέφτομαι τα λόγια του Δημητρίου Αλεξόπουλου: Ποίηση είναι: Τα έντονα και ζωηρά συναισθήματα του ψυχικού μας κόσμου, που μεταλλάσσονται σε ύλη καθώς στάζει το μελάνι επάνω σε μια κόλλα χαρτί

Δεξιά βρίσκεται η κρεβατοκάμαρα του ποιητή όπου δεσπόζει ένα μεγάλο μεταλλικό κρεβάτι πάνω στο οποίο βρίσκεται να ακουμπάει γονατισμένο το άγαλμα του ποιητή. Γονατιστός ο Καβάφης ακουμπά το κεφάλι του αποκαμωμένος στο κρεββάτι  και σκέπτεται τις περιπέτειες της ζωής του.

Το πιο επιβλητικό μέρος του σπιτιού είναι η τεράστια βιβλιοθήκη γεμάτη από εκατοντάδες τόμους βιβλίων. Ο χώρος είναι λιτά διακοσμημένος αλλά επιβλητικός. Νιώθεις παντού την παρουσία του ποιητή . Περπατώντας από δωμάτιο σε δωμάτιο νομίζεις ότι θα ακούσεις τα βήματα του, ότι θα γυρίσεις και κάπου θα δεις τη μορφή του. 

Η "παρουσία" του είναι τόσο έντονη στο χώρο που νομίζω ότι θα τον δω να ξεπροβάλλει από κάποια πόρτα και να απαγγέλει τους στίχους από την "Ιθάκη": "Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου".

Στέκομαι σε ένα παράθυρο και κοιτάζω τη θέα της Αλεξάνδρειας. Γοητευτικότερη από όλα τα γοητευτικά μέρη που έχουμε επισκεφτεί. Η πολύβουη πόλη με τις μεγάλες αντιθέσεις. Σκέφτομαι για άλλη μια φορά τον ποιητή. Να κοιτάζει την πόλη όρθιος μπροστά στο παράθυρο, και να αναπολεί .

Σημείο αναφοράς, στην επίσκεψη μου στο σπίτι του Καβάφη , είναι ο άνθρωπος που το φυλάει. (Τον βλέπετε στη φωτογραφία εξωφύλλου ). Δεν έμοιαζε με κανέναν φύλακα μουσείου από αυτούς που έχω συναντήσει έως σήμερα.

Γεμάτος συγκίνηση μας είπε ότι νιώθει τον Καβάφη πατέρα του και το σπίτι , σπίτι του. Και ότι θα κάνει ότι μπορεί για να συνεχίσει να επισκέπτεται το σπίτι του ποιητή όλο και περισσότερος κόσμος. Όταν δε μας διάβασε στα Ελληνικά, τους παρακάτω στίχους από το αγαπημένο του ποίημα ήταν συγκλονιστικός:

«Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.».