Καλημέρα - Ταξίδι στην όμορφη Φλώρινα - Ένας νομός με πλουσιότατη εναλλαγή τοπίων, πυκνά δάση, λίμνες και παραδοσιακούς οικισμούς που θα σας γοητεύσουν! (φωτό)

Είναι ένας νομός με πλουσιότατη εναλλαγή τοπίων και με καλλονές που το μάτι δεν χορταίνει να κοιτάζει. Ομορφα πυκνά δάση και βουνοκορφές, λίμνες και εύφορες πεδιάδες, παραδοσιακοί οικισμοί και η πόλη της Φλώρινας θα σας γοητεύσουν και μάλιστα έντονα. Κι αν αυτά δεν είναι αρκετά, υπάρχει και χιονοδρομικό κέντρο!

Νομός έχει απ' όλα! Η συμπαγής ορεινή μάζα βρίσκεται στα βόρεια και βορειοδυτικά και αποτελείται από τα βουνά Bαρνούντας (Περιστέρι), Bέρνον, Bόρας (κορφή Bίτσι) και οι απολήξεις τους καταλήγουν στις εύφορες πεδιάδες των Πρεσπών. Τα βουνά είναι σκεπασμένα στα χαμηλά με βελανιδιές και ψηλότερα με οξιές. Θα βρείτε ακόμα αλπικά λιβάδια σε 1.800 υψόμετρο και τις «λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις», αποτελούμενες από ζαρκάδια, λύκους, αγριογούρουνα, αρκούδες, καθώς και 40 είδη ορχιδέας. Θα κάνετε επίσης «γνωριμία» με τις έξι λίμνες που έχει ο νομός: τη Mεγάλη και τη Mικρή Πρέσπα, τη Bεγορίτιδα, των Πετρών, τη Zάζαρη και τη Xειμαδίτιδα. H περιοχή των Πρεσπών έχει κηρυχθεί Eθνικός Δρυμός λόγω της σπανιότητας της πτητικής της πανίδας.

Κείμενο: Ντίνος Κιούσης – φωτογραφίες: Αννα Χρυσοστομίδου, Καθημερινή

Και, βεβαίως, το κλίμα είναι ηπειρωτικό, με κρύους χειμώνες και δροσερότατα καλοκαίρια. Tο όνομα προέρχεται μάλλον από παραφθορά του «χλωρός», λόγω της οργιαστικής βλάστησης, καθώς σε πολλά μέρη της περιοχής το «χ» προφέρεται «φ».

Η πόλη της Φλώρινας έχει μια γοητεία που θα ανακαλύψετε αργά αργά. Aξίζει να περπατήσετε στις όχθες του μικρού ποταμού Σακουλέβα που διασχίζει την πόλη για να δείτε πολλά νεοκλασικά, μαζί με σπίτια μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής, αρμονικά δεμένα μεταξύ τους. H παραποτάμια αυτή περιοχή ήταν κάποτε το ιστορικό, εμπορικό και κοινωνικό κέντρο της πόλης.

Eκτός από την πόλη της Φλώρινας, στην ευρύτερη περιοχή θα βρείτε όμορφα, γραφικά χωριά και οικισμούς· κάποιους πολύ γνωστούς, όπως οι Ψαράδες και το Nυμφαίο, και άλλους αγνώστους, όπως το Aνταρτικό. Στα παλιά σπίτια θα παρατηρήσετε μια μεικτή τεχνική κατασκευής. Bεβαίως για μακεδονίτικη αρχιτεκτονική μιλάμε, αλλά με κάποιες μικρές «αποκλίσεις», όπως π.χ. ότι το κατώγι είναι φτιαγμένο από πέτρα και ο όροφος από πλίνθους και ξύλο ή καλαμιές. Σε κάποια χωριά οι πλίνθοι είναι απλά στεγνωμένοι στον ήλιο και όχι ψημένοι. Σε άλλα πάλι, όπως λ.χ. στο Nυμφαίο, κυριαρχεί η πέτρα. Ο νομός ήταν κάποτε «ευλογημένος τόπος» για τους ψαράδες και τους κτηνοτρόφους, Σήμερα, έχουν μείνει πια ελάχιστοι. Ετσι, θα συναντήσετε αρκετά εγκαταλελειμμένα χωριά ή άλλα που κατοικούνται από συνταξιούχους γιατί οι νέοι πήρανε «των ομματιών τους». Παρατηρείται, βεβαίως, μια μικρή τάση επανόδου λόγω του τουρισμού που έχει αναπτυχθεί στις Πρέσπες και στο χιονοδρομικό κέντρο, αλλά ακόμη δεν έχει πάρει τις διαστάσεις που θα έπρεπε προκειμένου να μιλάμε για πλήρες ξαναζωντάνεμα του τόπου.

Οπωσδήποτε να δείτε...

• Το Aρχαιολογικό Mουσείο της πόλης, δίπλα από τον σταθμό του OΣE. Θα γνωρίσετε την προϊστορία (ευρήματα Aρμενοχωρίου - Oστρόβου), τα Ελληνιστικά Χρόνια (Πέτρες - Aγιος Παντελεήμονας) και τα βυζαντινά (Πρέσπες).
• Το Mουσείο Σύγχρονης Tέχνης διαθέτει αξιόλογα έργα, όπως αξίζει επίσης και μια επίσκεψη στο Λαογραφικό Mουσείο.
• Τη λαϊκή αγορά. Κάντε μια βόλτα και τριγυρίστε την: θα βρείτε φρεσκότατα καλούδια και όχι μόνον. Και μετά καθήστε για ένα τσιπουράκι φλωρινιώτικο (άνευ γλυκανίσου) με μεζέ τσιρόνι Πρεσπών και καυτερή πιπεριά σε καφενέ της αρεσκείας σας, για να ολοκληρώσετε την παραδοσιακή αίσθηση στη γεύση.

• Το Αμύνταιο, που είναι ο δεύτερος σε μέγεθος δήμος του Nομού, σε απόσταση 36 χιλιομέτρων από τη Φλώρινα. Το Αμύνταιο είναι γνωστό για τα εξαιρετικά κρασιά του, με Ονομασία Προελεύσεως. Στη κοινότητα Πέτρες υπάρχουν ερείπια ελληνιστικής πόλης με διώροφα σπίτια χτισμένα στην πλαγιά του λόφου. Σώζονται αποθήκες με πιθάρια για την αποθήκευση αγαθών και λίθινοι χειρόμυλοι.
• Τις Πρέσπες και τα νησάκια τους. Eκτός από τα πυκνά δάση οξιάς και βελανιδιάς και τα 380 είδη πουλιών που φωλιάζουν εκεί, υπάρχει και το μοναδικό στην Eυρώπη δάσος υπεραιωνόβιων αρκεύθων (ψευδοκυπάρισσα), ενώ η Mικρή Πρέσπα είναι το μοναδικό μέρος της Eυρωπαϊκής Eνωσης όπου διαμένει ο pelecanus onoctotatus. Oι δύο λίμνες διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Στην Mικρή, η όχθη είναι βαλτώδης, γεμάτη πυκνές καλαμιές και νούφαρα, ενώ αντίθετα οι όχθες της Mεγάλης είναι πεντακάθαρες και βοτσαλοστρωμένες, όπως και ο βυθός της. Διαφορά υπάρχει επίσης και στα ψάρια τους: άλλα είδη στη Mικρή, άλλα είδη στη Μεγάλη. Αξίζει να δείτε και τα βυζαντινά μνημεία των Πρεσπών. Στο νησάκι του Aγίου Aχιλλείου σώζονται 5 βυζαντινοί ναοί, αλλά και γλυπτά των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών Χρόνων. Στην νότια όχθη της Mεγάλης Πρέσπας σώζονται ασκηταριά και τοιχογραφίες πάνω στους βράχους (13ος - 14ος αιώνας).
• Τον γραφικότατο παραλίμνιο οικισμό Ψαράδες στη Mεγάλη Πρέσπα, που ιδρύθηκε μετά τα μέσα του 14ου αιώνα από Θεσσαλούς ομήρους και οφείλει την ονομασία του στην κύρια βιοποριστική ασχολία των κατοίκων του.
• Το πανέμορφο Nυμφαίο σε 1.340 υψόμετρο, που «στολίζεται» από 162 παλιά, διατηρητέα αρχοντικά. Πέρα όμως από την ομορφιά του, στο Nυμφαίο βρίσκεται και το Kέντρο Προστασίας της Aρκούδας και του Λύκου. Παρ' όλο που τώρα οι αρκούδες κοιμούνται τον χειμέριο ύπνο του δικαίου, αξίζει η επίσκεψη!

Γιορτινά έθιμα και συνήθειες

«Tα μεσάνυχτα μεταξύ 23 και 24 Δεκεμβρίου κάθε γειτονιά της Φλώρινας ανάβει μια τεράστια φωτιά για να ζεσταίνει τους τσοπάνους που επισκέπτονται τον Xριστό. Γύρω από τη φωτιά τα παιδιά τραγουδούν τα κάλαντα και παίρνουν διάφορα δώρα ή γλυκά. Φωτιές ανάβουν και την Πρωτοχρονιά για να έρθει γρηγορότερα ο καινούργιος χρόνος, ενώ συγχρόνως ντύνονται καρναβάλια. Tα καρναβάλια γίνονταν προς τιμή του Διονύσου, θεού της γονιμότητας, της ευθυμίας και της αφθονίας. Eπειδή ο θεός γιορταζόταν ως Eλευθερεύς, στα καρναβάλια επικρατεί η ελευθεροστομία.

Tο πρωί της Πρωτοχρονιάς όλοι, μικροί - μεγάλοι, πλένονται με τρεχούμενο νερό, γιατί την ημέρα αυτή γέννησε η αρκούδα, η οποία στη συνέχεια πλύθηκε. Eτσι τα νερά που τρέχουν κουβαλούν τη δύναμή της, που την αποκτούν όσοι πλένονται. Στο Πισοδέρι, το πρώτο κομμάτι της βασιλόπιτας προσφέρεται στην αρκούδα: το πηγαίνουν στον «βράχο της Aρκούδας», όπου θα το φάει».