Isabel Dos Santos: Πως η πλουσιότερη γυναίκα της Αφρικής έκανε περιουσία 2,1 δισ. λεηλατώντας την Ανγκόλα (φώτο-βίντεο)

Έγγραφα τα οποία διέρρευσαν αποκαλύπτουν πώς η πλουσιότερη γυναίκα της Αφρικής έκανε την περιουσία της μέσω διαφθοράς, εκμεταλλευόμενη τη χώρα της. 

Η Ιζαμπέλ ντος Σάντος είχε πρόσβαση σε προσοδοφόρες συμφωνίες που αφορούσαν γη, πετρέλαιο, διαμάντια και τηλεπικοινωνίες, όταν ο πατέρας της ήταν πρόεδρος της Αγκόλας, μιας χώρας της Νότιας Αφρικής πλούσιας σε φυσικούς πόρους.

Τα έγγραφα δείχνουν πώς η ίδια και ο σύζυγός της κατάφεραν να αγοράσουν πολύτιμη κρατική περιουσία κάνοντας μια σειρά από ύποπτες συμφωνίες.

Η Ντος Σάντος ισχυρίζεται ότι οι κατηγορίες εναντίον της είναι απολύτως ψευδείς κι ότι η κυβέρνηση της Αγκόλας έχει επιδοθεί σε ένα "κυνήγι μαγισσών" με πολιτικά κίνητρα.

Η κόρη του πρώην Προέδρου  ζει στο Ηνωμένο Βασίλειο και κατέχει ακριβά ακίνητα στο κεντρικό Λονδίνο. Έχει ήδη υποβληθεί σε ποινική έρευνα από τις αρχές της Αγκόλας ενώ τα περιουσιακά της στοιχεία έχουν "παγώσει".

Σήμερα το BBC Panorama απέκτησε πρόσβαση σε πάνω από 700.000 έγγραφα που διέρρευσαν σχετικά με την «αυτοκρατορία» της.

Τα περισσότερα αποκτήθηκαν από την Platform to Protect Whistle-blowers in Africa και κοινοποιήθηκαν και στο International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ).

Έχουν εξεταστεί από 37 οργανισμούς ΜΜΕ, μεταξύ των οποίων ο Guardian (Βρετανία) και η Expresso (Πορτογαλία).

Ο Άντριου Φάινσταϊν, επικεφαλής της Corruption Watch, λέει ότι τα έγγραφα δείχνουν πώς η Ντος Σάντοας εκμεταλλεύτηκε τη χώρα της, σε βάρος των απλών πολιτών.

«Κάθε φορά που εμφανίζεται στο εξώφυλλο κάποιου κοσμικού περιοδικού κάπου στον κόσμο, κάθε φορά που διοργανώνει ένα από τα λαμπερά πάρτι της στη νότια Γαλλία, το κάνει καταπατώντας τα δικαιώματα των πολιτών της Αγκόλα», ανέφερε  σύμφωνα με το BBC.

Η ICIJ έχει χαρακτηρίσει τα έγγραφα Luanda Leaks.

Οι συμφωνίες για τα πετρέλαια

Μία από τις πιο ύποπτες συμφωνίες έγινε από το Λονδίνο, μέσω βρετανικής θυγατρικής της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας της Ανγκόλας, Sonangol.   

Η Ντος Σάντος τέθηκε επικεφαλής της Sonangol το 2016, χάρη σε προεδρικό διάταγμα του πατέρα της, Χοσέ Εδουάρδο ντος Σάντος, ο οποίος ήταν στην εξουσία 38 χρόνια.

Όταν ο πατέρας της αποσύρθηκε τον Σεπτέμβριο του 2017, η θέση της Ντος Σάντος τέθηκε σε κίνδυνο, παρότι ο διάδοχος που επέλεξε ο απερχόμενος πρόεδρος ήταν από το ίδιο κόμμα.

Δύο μήνες αργότερα, η Ντος Σάντος απολύθηκε.   Πολλοί  στην Αγκόλα έχουν εκπλαγεί με τον τρόπο που ο Πρόεδρος João Lourenço έχει κινηθεί ενάντια στα επιχειρηματικά συμφέροντα της οικογένειας του προκατόχου του.

Τα έγγραφα δείχνουν ότι φεύγοντας από τη Sonangol, η Ντος Σάντος ενέκρινε ύποπτες πληρωμές ύψους 58 εκατομμυρίων δολαρίων, προς μια συμβουλευτική εταιρεία στο Ντουμπάι, την Matter Business Solutions.

Η ίδια υποστηρίζει ότι δεν έχει οικονομικά συμφέροντα στην Matter, αλλά τα έγγραφα αποκαλύπτουν ότι τη διοικούσε ο διευθυντής επιχειρήσεών της, ενώ ανήκε σε έναν φίλο της. 

 Όπως προκύπτει, η Matter έστειλε πάνω από 50 τιμολόγια στη Sonangol, στο Λονδίνο, την ημέρα που απολύθηκε η Ντος Σάντος.

Εκείνη εμφανίζεται να έχει εγκρίνει πληρωμές στην εταιρεία του φίλου της, μετά την απόλυσή της. Αν και είχε γίνει κάποια συμβουλευτική εργασία από την Matter, υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες στα τιμολόγια για να δικαιολογήσουν τόσο μεγάλες πληρωμές.  

Το ένα είναι για 472.196 ευρώ για αδιευκρίνιστες δαπάνες, το άλλο αφορά 928.517 για αδιευκρίνιστες νομικές υπηρεσίες. Δύο από τα τιμολόγια- το κάθε ένα ύψους 676.339,97 ευρώ- είναι ακριβώς για το ίδιο πράγμα, την ίδια ημερομηνία και η Ντος Σάντος τα υπέγραψε και τα δύο. 

Getty Images

Οι δικηγόροι της Ντος Σάντος λένε ότι οι ενέργειές της σχετικά με τις πληρωμές της Matter ήταν εντελώς νόμιμες και ότι δεν έδωσε άδειες για πληρωμές αφού αποπέμφθηκε από τη Sonangol.

Μεγάλο μέρος της περιουσίας της βασίζεται στην ιδιοκτησία μεριδίου της πορτογαλικής εταιρείας Galp, το οποίο μια από τις εταιρείες της αγόρασε από τη Sonangol το 2006. Τα έγγραφα δείχνουν πως χρειάστηκε να πληρώσει μόνο 15% ως προκαταβολή, και ότι τα υπόλοιπα 63 εκατ. ευρώ μετατράπηκαν σε δάνειο με χαμηλό επιτόκιο από τη Sonangol. Στο πλαίσιο των όρων του, το χρέος της στους πολίτες της Ανγκόλας δεν χρειαζόταν να αποπληρωθεί για 11 χρόνια. Το μερίδιό της στη Galp τώρα αξίζει πάνω από 750 εκατ. ευρώ.

Η εταιρεία της Ντος Σάντος προσφέρθηκε να αποπληρώσει το δάνειο το 2017. Η προσφορά θα έπρεπε να είχε απορριφθεί επειδή δεν περιελάμβανε περίπου 9 εκατ. ευρώ σε χρέη από τόκους, ωστόσο η Ντος Σάντος, που ήταν τότε επικεφαλής της Sonangol, αποδέχτηκε τα χρήματα ως πλήρη πληρωμή για το δικό της χρέος. Έξι ημέρες αργότερα αποπέμφθηκε και η πληρωμή επεστράφη από τη νέα διοίκηση της εταιρείας.

Η ίδια υποστηρίζει ότι αυτές οι συναλλαγές ήταν απόλυτα νόμιμες.

Getty Images

Τα διαμάντια

Μια παρόμοια υπόθεση υπάρχει και στον τομέα της βιομηχανίας διαμαντιών. Ο σύζυγός της Ντος Σάντος, Σίντικα Ντοκόλο, υπέγραψε μια συμφωνία το 2012 με την κρατική εταιρεία διαμαντιών Sodiam.

Στο πλαίσιό της υποτίθεται πως θα ήταν συνέταιροι 50-50 σε μια συμφωνία για την αγορά μεριδίου της ελβετικής De Grisogono.

Ωστόσο, χρηματοδοτήθηκε από την κρατική εταιρεία:

Τα έγγραφα δείχνουν πως 18 μήνες μετά τη συμφωνία η Sociam είχε βάλει 79 εκατ. δολάρια στη συνεργασία, ενώ ο Ντοκόλο 4 εκατ. Επίσης, η Sodiam του έδωσε μια ανταμοιβή 5 εκατ. ευρώ για την επίτευξη της συμφωνίας, οπότε πρακτικά δεν χρειάστηκε να χρησιμοποιήσει δικά του χρήματα.

Ακόμη, τα έγγραφα δείχνουν ότι η Sodiam δανείστηκε το ρευστό από μια τράπεζα στην οποία η Ντος Σάντος είναι η μεγαλύτερη μέτοχος.

Η Sodiam πρέπει να πληρώνει τόκο 9% και υπήρξε εγγύηση για το δάνειο μέσω προεδρικού διατάγματος από τον πατέρα της.

Σύμφωνα με τον Μπράβο ντα Ρόσα, νέο διευθύνοντα σύμβουλο της Sodiam, στο τέλος, όταν ολοκληρωθεί η αποπληρωμή του δανείου, η εταιρεία θα έχει χάσει πάνω από 200 εκατ. δολάρια.

Ακόμη, ο πρώην πρόεδρος έδωσε στον σύζυγο της Ντος Σάντος την άδεια να αγοράσει κάποια από τα ακατέργαστα διαμάντια της Ανγκόλας. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, τα διαμάντια πουλήθηκαν σε πολύ χαμηλή τιμή, και κάποιες πηγές εκτιμούν πως χάθηκαν περίπου ένα δισ. δολάρια.

Η κυβέρνηση της Ανγκόλας λέει ότι τα διαμάντια πουλήθηκαν σε χαμηλές τιμές και πηγές του BBC μίλησαν για απώλεια έως και 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων. Η Ντος Σάντος είπε στο βρετανικό δίκτυο ότι δεν μπορεί να κάνει κάποιο σχόλιο, επειδή δεν είναι μέτοχος της De Grisogono, αλλά στα έγγραφα περιγράφεται ως μέτοχος της εταιρείας, από τους οικονομικούς συμβούλους της

Ο Ντοκόλο έβαλε κάποια λεφτά αργότερα. Οι δικηγόροι του λένε ότι επένδυσε 115 εκατομμύρια δολάρια και πως η εξαγορά ήταν δική του ιδέα. Ακόμη, ανέφεραν ότι η εταιρεία του πλήρωσε πάνω από τις τιμές της αγοράς για τα ακατέργαστα διαμάντια. 

Η αγορά γης

Τα έγγραφα δείχνουν ακόμη ότι η ντος Σάντος αγόρασε και γη από το κράτος, τον Σεπτέμβριο του 2017. Για μία ακόμη φορά, χρειάστηκε να δώσει μια μικρή προκαταβολή.   Η εταιρεία της αγόρασε ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο του παραλιακού μετώπου στην πρωτεύουσα, τη Λουάντα, με τη βοήθεια προεδρικών διαταγμάτων που υπέγραψε ο πατέρας της.

Το συμβόλαιο αναφέρει ότι η έκταση άξιζε 96 εκατομμύρια δολάρια, αλλά τα έγγραφα δείχνουν ότι η εταιρεία της πλήρωσε μόνο 5% αυτού του ποσού, έπειτα από συμφωνία για να επενδύσει τα υπόλοιπα.   

Για να γίνει αυτό, κάτοικοι της περιοχής ξεσπιτώθηκαν και μεταφέρθηκαν σε ένα απομακρυσμένο συγκρότημα, 50 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα.

Δεν ήταν η μόνη περίπτωση που αγόρασε γη και εξαιτίας αυτού έγιναν εξώσεις.

Αυτή ήταν η τύχη 500 οικογενειών που ζούσαν σε άλλο παραθαλάσσιο σημείο στην πρωτεύουσα, όταν η Ιζαμπέλ Ντος Σάντος ενεπλάκη σε ένα ακόμη πρότζεκτ.

Τώρα, οι οικογένειες ζουν σε συνθήκες απελπισίας, δίπλα σε ανοιχτό αγωγό αποβλήτων.

Η ίδια λέει ότι καμία έξωση δεν συνδέεται με το πρότζεκτ της όπως και ότι οι εταιρείες της δεν πληρώθηκαν ποτέ επειδή αυτό ματαιώθηκε.   

Οι τηλεπικοινωνίες   

Η δισεκατομμυριούχος κέρδισε πολλά και από τις τηλεπικοινωνίες.  Τα έγγραφα δείχνουν ότι εξαγόρασε το 25% του μεγαλύτερου πάροχου κινητής τηλεφωνίας στη χώρα, τη Unitel, που απέκτησε άδεια από τον πατέρας της το 1999.

Εκείνη αγόρασε το μερίδιό της τον επόμενο χρόνο, από υψηλόβαθμο κυβερνητικό αξιωματούχο.   

Η Unitel της έχει καταβάλει ήδη μέρισμα ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, ενώ το μερίδιό της αξίζει άλλο ένα δισεκατομμύριο.

Δεν είναι ο μόνος τρόπος που έβγαλε λεφτά από αυτή την εταιρεία. Κανόνισε η Unitel να δανείσει 350 εκατομμύρια ευρώ σε μια νέα επιχείρηση που η ίδια έστησε, την Unitel International Holdings.   

Τα έγγραφα δείχνουν ότι η Ντος Σάντος ενέκρινε τα δάνεια, ως δανειστής και δανειζόμενος ταυτόχρονα, κάτι που αποτελεί κατάφωρη σύγκρουση συμφερόντων.

Η Ντος Σάντος αρνήθηκε ότι πρόκειται για διαφθορά, αναφέροντας ότι το δάνειο είχε την έγκριση τόσο των διευθυντών όσο και των μετόχων, όπως και ότι αυτά απέφεραν κέρδος στη Unitel. 

Οι περισσότερες από τις εταιρείες που συμμετείχαν στις ύποπτες συμφωνίες εποπτεύονταν από λογιστές που εργάζονταν στην εταιρεία παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Pricewater Coopers (PWC).

Έχουν εισπράξει εκατομμύρια, άνθρωποι που παρείχαν υπηρεσίες ελέγχου, συμβουλών και φορολογικών συμβουλών στις εταιρείες της.

Ωστόσο, η PWC έθεσε τέλος  στη σχέση της με την δισεκατομμυριούχο και την οικογένειά της, όταν το Panorama αμφισβήτησε τον τρόπο με τον οποίο η εταιρεία βοήθησε την κα Dos Santos στις συμφωνίες που την έκαναν πλούσια.

Ποια είναι η Ιζαμπέλ Ντος Σάντος

Είναι η μεγαλύτερη κόρη του πρώην Προέδρου της Αγκόλα Χοσέ Εδουάρδο Ντος Σάντος

Είναι παντρεμένη με τον Κογκολέζο επιχειρηματία και συλλέκτη τέχνης Σίντικα Ντοκόλο

Σπούδασε στο Ηνωμένο Βασίλειο όπου ζει

Θεωρείται η πιο πλούσια γυναίκα της Αφρικής με περιουσία που αγγίζει τα 2,1 δισ.

Έχει μερίδια σε εταιρείες πετρελαίου, τηλεπικοινωννιών και τράπεζες κυρίως στην Πορτογαλία και στην Αγκόλα