Αλέξης Παπαχελάς: Για να κερδίσεις τον οποιοδήποτε χαρισματικό λαϊκιστή (Τραμπ), δεν πέφτεις στο επίπεδό του

Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς στην Καθημερινή 

Παρακολουθώντας το πώς αντιμετωπίζουν τα «κανονικά» μέσα ενημέρωσης τον Ντόναλντ Τραμπ, νιώθω μερικές φορές απελπισία. Θέλω να τους φωνάξω πως κάνουν τα ίδια λάθη που έκαναν τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης το καλοκαίρι του 2015 με αφορμή το κίβδηλο δημοψήφισμα.

Λάθος πρώτο. Δημιουργούν την αίσθηση ότι όλο το «σύστημα» τα βάζει με έναν άνθρωπο που του πάει κόντρα. Οταν ζεις σε αντισυστημικούς καιρούς, αυτό είναι το μεγαλύτερο λάθος που μπορείς να κάνεις. Οι πολιτικοί που μπαίνουν στον ρόλο του Δαβίδ εναντίον ενός μυθικού Γολιάθ κερδίζουν πόντους.

Ο ρόλος πουλάει, το σκετς αρέσει. Δεν έχει καμία σημασία εάν προέρχονται από το σύστημα, όπως συνέβη στην περίπτωση Τραμπ, ούτε αν τα βράδια συνευρίσκονται με τους εκπροσώπους του συστήματος στο πλαίσιο ενός αέναου νταραβεριού.

Σημασία έχει η εικόνα που προβάλλουν. Οσο τούς βάζει λοιπόν στη γωνία το «σύστημα», τόσο κερδίζουν.

Η επιμονή των μέσων μοιάζει με εμμονή και αυτό ενοχλεί δικαιολογημένα τους πολίτες. Βλέπω, π.χ., το CNN και τους παρουσιαστές και σχολιαστές του.

Μας λένε και ξαναλένε πόσο εγκληματικό είναι που δεν φοράει μάσκα ο Τραμπ. Φτάνει. Αυτοί που το πιστεύουν το εμπέδωσαν. Αυτοί που δεν θέλουν να το πιστέψουν αποκλείεται να πεισθούν διά της επαναλήψεως. Αντιθέτως, εξοργίζονται.

Και εδώ ερχόμαστε στο δεύτερο λάθος. Η αμερικανική φιλελεύθερη ελίτ πιστεύει ότι η υπόλοιπη Αμερική μοιράζεται τις ίδιες αξίες και πεποιθήσεις με εκείνην. Κάναμε και εμείς το ίδιο λάθος, ενώ εκείνοι μπερδεύουν το Μανχάταν με το Μιζούρι.

Το να μη φοράς μάσκα έχει γίνει μόδα και σύνθημα στην «άλλη Αμερική». Είναι το ίδιο με το να έχεις στο αυτοκίνητό σου στίκερ του NRA, της οργάνωσης που υπερασπίζεται την ελεύθερη οπλοφορία ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Διαβάζεις μεγάλες εφημερίδες και το αισθάνεσαι πως οι περισσότεροι άνθρωποι που τις γράφουν ζουν σε έναν δικό τους κόσμο, ο οποίος βλέπει τον υπόλοιπο με μια δόση υπεροψίας, πολιτικής ορθότητας και αμηχανίας.

Παίρνει χρόνο να καταλάβεις από τα παθήματά σου. Εκείνοι δεν είδαν τον Τραμπ να έρχεται το 2016. Τους ήταν αδιανόητο. Ετσι και εμείς σοκαριστήκαμε το 2012 με τα εκλογικά αποτελέσματα και κατόπιν το καλοκαίρι του 2015 με την έκβαση του δημοψηφίσματος.

Για να κερδίσεις τον όποιο χαρισματικό λαϊκιστή δεν πρέπει ποτέ να πέσεις στο επίπεδό του. Εκείνος πάντα θα «πουλάει» περισσότερο γιατί είναι αυθεντικός. Πείθει.

Πρέπει όμως να ακούσεις και να καταλάβεις τους «πελάτες» του, να νιώσεις τι είναι αυτό που του δίνει ορμή και αποδοχή. Αν νομίζεις ότι τον κατατροπώνεις κοροϊδεύοντας τα αγγλικά του ή τις θεοπάλαβες ατάκες του, κάνεις μεγάλο λάθος.