''Οι 18 μήνες του ελληνικού μεσαίωνα'' μέσα από τα μάτια του καθηγητή Γ.Διαμαντή
Στον ενάμιση χρόνο που πέρασε από την υπαγωγή της χώρας στην τριπλή διεθνή επιτήρηση ΔΝΤ – ΕΚΤ – ΕΕ, είχαμε βίαιη φτωχοποίηση του πληθυσμού μέσω πρωτοφανών περικοπών σε μισθούς και συντάξεις, δραματική μείωση κοινωνικών δαπανών και δημοσίων επενδύσεων, κατακόρυφη αύξηση ανεργίας, απώλεια εργασιακών δικαιωμάτων που κατακτήθηκαν με αγώνες δεκαετιών και κατάρρευση όλων των οικονομικών δεικτών, με σημαντικότερο στοιχείο τη βαθιά ύφεση που έφτασε σε επίπεδα πρωτοφανή για τη μεταπολεμική Ευρώπη.
Στον ενάμιση χρόνο που πέρασε από την υπαγωγή της χώρας στην τριπλή διεθνή επιτήρηση ΔΝΤ – ΕΚΤ – ΕΕ, είχαμε βίαιη φτωχοποίηση του πληθυσμού μέσω πρωτοφανών περικοπών σε μισθούς και συντάξεις, δραματική μείωση κοινωνικών δαπανών και δημοσίων επενδύσεων, κατακόρυφη αύξηση ανεργίας, απώλεια εργασιακών δικαιωμάτων που κατακτήθηκαν με αγώνες δεκαετιών και κατάρρευση όλων των οικονομικών δεικτών, με σημαντικότερο στοιχείο τη βαθιά ύφεση που έφτασε σε επίπεδα πρωτοφανή για τη μεταπολεμική Ευρώπη.
Όλα αυτά έγιναν υπό το πρόσχημα της «σωτηρίας της πατρίδας» και δικαιολογήθηκαν ως αναπόφευκτα λόγω του τεράστιου δημοσίου χρέους και του υψηλού ελλείμματος. Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική: Η εισαγωγή της χώρας στο σημερινό νεοαποικιακό καθεστώς, βασίστηκε σε μια σειρά από ψέματα και μύθους που καλλιεργήθηκαν από την κυβέρνηση και τα ΜΜΕ και δεν ήταν καθόλου αναπόφευκτη. Κυριότεροι απ’ αυτούς τους μύθους είναι οι εξής:
α) ΤΟ ΒΑΡΥ ΚΑΙ ΣΠΑΤΑΛΟ ΚΡΑΤΟΣ: Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το γενικό κόστος του ελληνικού κράτους φτάνει το 17,3% του ΑΕΠ, ενώ στη Γερμανία είναι 19,9%, στη Γαλλία 24%, στην Ισπανία 24,3%, Στη Μ.Βρετανία 23,7% και στο μέσο όρο της ευρωζώνης 21,8%1. Παράλληλα, οι 768.000 δημόσιοι υπάλληλοι (απογραφή Ιουλίου 2010) αντιστοιχούν στο 15% του εργατικού δυναμικού, με το μέσο όρο της ευρωζώνης να βρίσκεται στο 16,5% και σε κάποιες χώρες, όπως οι Σκανδιναβικές, κυμαίνεται μεταξύ 20% - 25%2. Μάλιστα, οι περικοπές μισθών και θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα, με τη διάλυση των κοινωνικών υπηρεσιών που επιφέρουν, στην πραγματικότητα συνιστούν έμμεση αφαίρεση εισοδήματος από τους χαμηλόμισθους του ιδιωτικού τομέα.
Σίγουρο είναι ότι, παρά την έντονη προπαγάνδα των ΜΜΕ, το χρέος δεν δημιουργήθηκε από την μισθολογική δαπάνη του δημοσίου, αλλά από τη ασύδοτη δράση του κεφαλαίου. Ενδεικτικά, σήμερα 5.000 επιχειρήσεις οφείλουν στο Δημόσιο 31 δισ. ευρώ, ο μη αποδιδόμενος από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις ΦΠΑ εκτιμάται σε 6,5 δισ. ευρώ, η ετήσια εισφοροδιαφυγή σε 8 δισ., η παραοικονομία αγγίζει το 30 % του ΑΕΠ, ενώ η φοροδιαφυγή έχει πάρει τερατώδεις διαστάσεις. Ακόμη, την περίοδο 2004 -2008, η Κυβέρνηση της Ν.Δ. χάρισε σχεδόν 9 δισ. ευρώ σε 50.000 επιχειρήσεις μέσω της μείωσης του συντελεστή φορολόγησής τους σε 25% (από 35%) και των δύο ρυθμίσεων περαίωσης.
β) ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ ΛΙΓΟ: Από έρευνα του Μαΐου προκύπτει ότι οι Έλληνες εργαζόμενοι δουλεύουν κατά μέσο όρο 2119 ώρες ετησίως, έναντι 1390 ωρών των Γερμανών, 1554 των Γάλλων, 1654 των Ισπανών, 1719 των Πορτογάλων και 1773 των Ιταλών3,4. Το ίδιο αβάσιμη είναι η αντίληψη ότι οι Έλληνες βγαίνουν νωρίς στη σύνταξη. Μέσος όρος συνταξιοδότησης είναι τα 61,5 έτη, δηλαδή πολύ κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο και πάνω από τα 60 των Γάλλων και Ιταλών.
γ) ΤΟ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΚΑΙ ΕΛΛΕΙΜΜΑ: Στην αρχή της κρίσης (Δεκ.2009), το ελληνικό έλλειμμα αντιστοιχούσε σε λιγότερο από 2,5% του ελλείμματος της ευρωζώνης, ενώ η Ελλάδα χρειαζόταν από τις χρηματαγορές 53 δισ. με το σύνολο της ευρωζώνης να χρειάζεται 2,2 τρισ. (Γαλλία 454 δισ., Ιταλία 393 δισ., Βέλγιο 89 δισ. κλπ.)5. Το συνολικό δημόσιο χρέος της ευρωζώνης των 17, από 73% του ΑΕΠ της το 2007, έφτασε στο 91% το 2010 και φέτος θα κλείσει πολύ κοντά στο 100%, στα ίδια δηλαδή επίπεδα με το αντίστοιχο των ΗΠΑ6. Αν μάλιστα υπολογίσουμε και το ιδιωτικό χρέος (τραπεζών, επιχειρήσεων κλπ.), υπάρχουν πολλές χώρες που βρίσκονται σε χειρότερη θέση από την Ελλάδα (Ιρλανδία 1052% του ΑΕΠ, Μ.Βρετανία 431%, Ολλανδία 310,5%, Βέλγιο 275,6%, Πορτογαλία 231% κλπ.)7.
δ) Η ΚΑΛΟΠΕΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ: Ούτε αυτό ισχύει αν κρίνει κανείς από την χαμηλότερη του ευρωπαϊκού μέσου όρου ιδιωτική αποταμίευση, την τεράστια μεταφορά πλούτου από την βάση προς την κορυφή της οικονομικής διαστρωμάτωσης που έγινε με την κολοσσιαία κομπίνα του χρηματιστηρίου πριν μια δεκαετία και την βαρύτατη έμμεση φορολογία – υψηλότερη στην Ε.Ε. των 27 – η οποία αποδίδει πάνω από τα 2/3 των γενικών φορολογικών εσόδων. Η άμεση φορολογία αποδίδει έσοδα ίσα με μόλις το 6,7% του ΑΕΠ (2009) με μέσο όρο στην ευρωζώνη το 12% (Μ.Βρετανία 16%, Δανία 30%)9. Σ’ αυτά θα πρέπει να προστεθεί και η καταχρέωση της πλειοψηφίας των νοικοκυριών μέσω στεγαστικών ή άλλων δανείων, καθώς και η συνολική ομηρία του αγροτικού κόσμου από τις τράπεζες8. Είναι βέβαιο ότι η αύξηση του ΑΕΠ κατά 60% την τελευταία 12ετία δεν πέρασε ούτε κατ’ ελάχιστον στο λαϊκό εισόδημα.
ε) ΤΟ ΥΨΗΛΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ: Ήδη, πριν την κρίση (2006), οι μέσες μηνιαίες ακαθάριστες αποδοχές του Έλληνα εργαζόμενου ήταν 1.441 €, με το μέσο όρο της Ε.Ε. στα 2.110 €. Στην Ευρώπη των 15, η Ελλάδα ήταν από την άποψη μισθολογικού κόστους, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στην 14η θέση, πάνω μόνο από την Πορτογαλία10,11,12.
στ) Η ΚΡΙΣΗ ΘΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ ΣΥΝΤΟΜΑ: Πρόκειται και εδώ για συνειδητό ψεύδος. Η ανάκαμψη είναι αδύνατη από τη στιγμή που τα χρήματα των δανείων δεν πάνε σε παραγωγικές επενδύσεις με στόχο την ανάπτυξη, αλλά στην αποπληρωμή τόκων και παλαιότερων δανείων. Από τα 38 δισ. του Μνημονίου που εκταμιεύτηκαν το 2010, τα 32,5 πήγαν σε δάνεια και τόκους, ενώ από τα 46 δισ. του 2011 τα 44 θα χρησιμοποιηθούν για τον ίδιο σκοπό13. Άλλωστε, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών, στόχος είναι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος μέχρι τον Απρίλιο του 2012 έτσι ώστε ολόκληρο το ποσό των δανείων του Μνημονίου να πηγαίνει στην αποπληρωμή του χρέους. Τα δάνεια λοιπόν δεν σώζουν την Ελλάδα αλλά τους ξένους πιστωτές και ειδικά τα γερμανικές και γαλλικές τράπεζες που κρατούν το 40% του χρέους μας.
Γενικά, η σχέση της Ελλάδας με τους Ευρωπαίους εταίρους της υπήρξε ανέκαθεν προβληματική. Παρά την έντονη προπαγάνδα των αστικών δυνάμεων, η ένταξη της χώρας στην Ε.Ε. δεν ενίσχυσε την οικονομική της θέση, ειδικά μετά το Μάαστριχτ (1992) και την ΟΝΕ (2002). Για παράδειγμα, το 1973, οι ελληνικές εξαγωγές κάλυπταν το 38,4% των εισαγωγών. Το 1987 το ποσοστό είχε ανέβει στο 52,9% για να αρχίσει μετά να πέφτει, φτάνοντας το 2008 στο ιστορικό χαμηλό του 30,2%14. Την ίδια περίπου εικόνα συνεχούς επιδείνωσης παρουσιάζει και το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών. Από ελαφρά ελλειμματικό ο 1999 (4,8 δισ. ή 4,3 % του ΑΕΠ) έφτασε το 2008 στα όρια της κατάρρευσης (30,7 δισ. ή 13 % του ΑΕΠ). Αυτή η επιδείνωση οδήγησε στην εκτόξευση του δανεισμού15. Την περίοδο 1999-2008 το χρέος αυξήθηκε κατά 144,3 δισ. Στην ίδια περίοδο, οι επιδοτήσεις της Ε.Ε. προς την Ελλάδα ανήλθαν στο ποσό των 40,4 δισ. ενώ οι εισαγωγές από χώρες της Ε.Ε. έφτασαν τα 239,3 δισ. Κατά κάποιο τρόπο λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι οι κοινοτικές επιδοτήσεις επιδότησαν κατά ένα μέρος τις αγορές ευρωπαϊκών προϊόντων από τον έλληνα καταναλωτή.
Σ’ αυτά πρέπει να προστεθούν και οι τεράστιες εξοπλιστικές δαπάνες που κατευθύνθηκαν σχεδόν εξ ολοκλήρου στις χώρες που τώρα μας εγκαλούν για το μεγάλο δημόσιο χρέος μας, τη διαχρονική εξέλιξη του οποίου οι εταίροι μας γνώριζαν ή όφειλαν να γνωρίζουν25.
Όλοι αυτοί οι μύθοι χρησιμοποιήθηκαν για την είσοδο της χώρας στο Μνημόνιο και τη λήψη μέτρων που επιβάλλει η Τρόϊκα και αποδέχεται η Ελληνική Κυβέρνηση, τα οποία θυμίζουν χώρα που έχει χάσει πόλεμο και αποδέχεται τους επαχθείς όρους των νικητών. Η φτωχότερη χώρα της ευρωζώνης στοχοποιείται ως υπεύθυνη όλων των ευρωπαϊκών δεινών και αναγκάζεται να ξεχάσει για πάντα τη σύγκλιση, γυρίζοντας το βιοτικό ης επίπεδο δεκαετίες πίσω.
Όμως η ακολουθούμενη πολιτική, εκτός από κοινωνικά άδικη και ακραία ταξική, είναι λόγω του υφεσιακού χαρακτήρα της και εντελώς παράλογη, ακόμη και με αμιγώς καπιταλιστικά κριτήρια. Ο ίδιος ο στόχος του περιορισμού του χρέους στο 60% του ΑΕΠ και του ελλείμματος στο 3% είναι κάτι παραπάνω από ανέφικτος. Το ύψος της δημοσιονομικής προσαρμογής είναι μεγαλύτερο και από τ’ αντίστοιχα της Χιλής του Πινοσέτ και της Ρουμανίας του Τσαουσέσκου. Σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της Τρόϊκα, μόνο οι πληρωμές τόκων θ’ απορροφούν τα επόμενα χρόνια ποσά μεγαλύτερα από την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ. Το ίδιο το ΔΝΤ εκτιμά ότι το ελληνικό χρέος από 127 % το 2009, θα φτάσει φέτος στο 163 % και το 2013 στο198 % πριν αρχίσει ν’ αποκλιμακώνεται, κι αυτό, αν όλα πάνε καλά16.
Ωστόσο, η μείωση του κύκλου εργασιών σε κάθε τομέα της οικονομίας, συμπαρασύρει προς τα κάτω τα κρατικά έσοδα και διογκώνει έλλειμμα και χρέος τόσο ως ποσοστό επί του (συνεχώς συρρικνούμενου) ΑΕΠ, όσο και σε απόλυτα ποσά.
Αυτό λοιπόν που αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η ύφεση, την οποία πρόσφατα ο Ε. Βενιζέλος εκτίμησε αθροιστικά στο 12,5 % στο τέλος του 2012 (4,5 % το 2010, 5,5 % το 2011 και 2,5 % το 2012). Ακόμα κι αν η πρόβλεψη αποδειχθεί σωστή – πράγμα εξαιρετικά αμφίβολο αφού όλες οι έως τώρα προβλέψεις για την ύφεση αποδείχθηκαν υπερβολικά αισιόδοξες17 – πρόκειται για ύφεση πρωτοφανή στα ευρωπαϊκά χρονικά, τόσο βαθιά που οδηγεί σε κατάρρευση τη συνολική οικονομία.
Η συνεχής μείωση μισθών, συντάξεων, κοινωνικών δαπανών και δημοσίων επενδύσεων και η επιβολή ολοένα και βαρύτερων φόρων, πλήττει τα εισοδήματα της τεράστιας πλειοψηφίας του λαού, καταβαραθρώνει την κατανάλωση και μειώνει τα φορολογικά έσοδα τόσο από άμεσους όσο και από έμμεσους φόρους. Αυτή η αναπόφευκτη υστέρηση εσόδων, οδηγεί σε νέα μείωση μισθών, συντάξεων και κοινωνικών δαπανών και νέα επιβολή επαχθέστερων φόρων, βάζοντας ολόκληρη την οικονομία σ’ έναν υφεσιακό φαύλο κύκλο18.
Δραματικότερη συνέπεια αυτού, είναι η ανεξέλεγκτη αύξηση της ανεργίας, η οποία από 9,3 % (465.000) το Σεπτέμβριο 2009, έφτασε το 12,4 % (622.000) το Σεπτέμβριο 2010 και το 18,4 % (908.000) τον Αύγουστο 2011 (η επίσημη)19. Η δε πραγματική, πρέπει ήδη να ξεπερνάει το 20,5 % (1.000.000) και πρόκειται πολύ σύντομα ν’ αυξηθεί, αφού στο πολυνομοσχέδιο που μόλις ψηφίστηκε προβλέπονται απολύσεις ακόμα και στο στενό δημόσιο τομέα. Με επίσημη πρόβλεψη για 1,1 εκ. ανέργους στο τέλος του έτους (το επιστημονικό Ινστιτούτο της ΓΣΕΕ μιλά για 1,4 εκ. τον επόμενο Ιούνιο), και συνυπολογίζοντας τ’ άτομα που κουβαλάει κάθε άνεργος, είναι βέβαιο ότι την άνοιξη θα έχουμε 3 με 3,5 εκ. ανθρώπους που θα ζουν στο όριο της φτώχειας ή και κάτω απ’ αυτό χωρίς να υπολογίζουμε τα εκατομμύρια των εργαζομένων σε ελαστικές συνθήκες και με εξευτελιστικές αμοιβές λόγω των ασταμάτητων περικοπών στους μισθούς. Τα πράγματα κάνει χειρότερα η αδυναμία ελέγχου του πληθωρισμού που τώρα τρέχει με 3 %, ενώ έφτασε πριν λίγους μήνες και στο 6 % λόγω της τεράστιας αύξησης του ΦΠΑ26.
Η ελληνική οικονομία, ως οικονομία μικρής κλίμακας είναι αδύνατο ν’ αντέξει αυτή την πρωτοφανή επέλαση της φτώχειας που θα συμπαρασύρει τα φορολογικά έσοδα, τ’ ασφαλιστικά ταμεία, την κατανάλωση και θ’ αγγίξει ακόμα και τις τράπεζες. Είναι ενδεικτικό ότι το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων έφτασε τον Σεπτέμβριο το 13,3 % από 10,8 % το Δεκέμβριο του 201020.
Η πολιτική που ακολουθείται αφαιρεί από την οικονομία τόσους πόρους που η αποπληρωμή του χρέους γίνεται αδύνατη. Οι πιστωτές απαιτούν να πληρωθούν από μια χώρα βυθισμένη στην ύφεση, δηλαδή από μια χώρα που κάθε μέρα χρωστά περισσότερα, βγάζοντας λιγότερα. Η μετάθεση στους λαούς του κόστους διάσωσης των τραπεζών οι οποίες ευθύνονται για την κρίση και οι οποίες πέτυχαν αμύθητα κέρδη την προηγούμενη περίοδο, οδηγεί σε γενική αφαίμαξη της οικονομίας και πλήττει όχι μόνο τα συνήθη θύματα αλλά και την πολυπληθή μεσαία τάξη, ην οποία περιορίζει έως εξαφάνισης. Η κατάσταση χειροτερεύει, από την άρνηση των τραπεζών να διοχετεύσουν στην αγορά τα τεράστια ποσά της κρατικής βοήθειας που λαμβάνουν. Είναι ενδεικτικό ότι από τα πρώτα 50 δισ. της κρατικής στήριξης (Φεβρ. 2011), έσπρωξαν στην πραγματική οικονομία μόνο τα 7,8 δισ. (16,3 %) και αυτά ως επί το πλείστον σε ελάχιστους επιχειρηματίες.
Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα το κλείσιμο επιχειρήσεων, μαγαζιών και γραφείων, την μη καταβολή φόρων, τη βύθιση των ασφαλιστικών ταμείων και την εγκατάσταση κλίματος πανικού πάνω σ’ όλη την οικονομία21,22,23. Για να μπορέσει ν’ αποπληρωθεί το χρέος θα έπρεπε να υπάρχει παραγωγή νέου εισοδήματος, δηλαδή αύξηση του ΑΕΠ. Τώρα υπάρχει αντίθετα κατάσχεση του υπάρχοντος εισοδήματος και μάλιστα όχι μόνο του τρέχοντος, αλλά και του προηγούμενου αφού οι περικοπές μισθών, οι φόροι και ο πληθωρισμός εξανεμίζουν τις αποταμιεύσεις, καθώς και του μελλοντικού εφόσον με το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας σε τιμές ευκαιρίας, γίνεται αδύνατη η άσκηση κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής, ακόμα και στο μέλλον.
Μέσα σ’ αυτό το ζοφερό κλίμα, το πρόβλημα της χώρας μοιάζει πραγματικά άλυτο. Ακόμα και το περιβόητο κούρεμα του χρέους δεν αποτελεί λύση, αφού από αυτό εξαιρούνται τα δάνεια της Τρόϊκας, δηλαδή με τα σημερινά δεδομένα τα 205 από τα 360 δισ. του χρέους27. Άρα μιλώντας για κούρεμα της τάξης του 50% αναφερόμαστε ουσιαστικά σ’ ένα ποσό κάτω των 100 δισ. Και από αυτό όμως το ποσό, ένα σημαντικό μέρος ανήκει στα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία τα οποία κυριολεκτικά θα διαλυθούν αν αναγκαστούν να διαγράψουν αυτές τις απαιτήσεις. Άλλωστε, σύμφωνα με πρόσφατη εκτίμηση της Τρόϊκας, ένα κούρεμα της τάξης του 50 % θα οδηγούσε το χρέος στο 120% του ΑΕΠ το 2020, θα το γύριζε δηλαδή στα επίπεδα του 2009, ενώ ο ελληνικός λαός θα είχε εξαναγκαστεί σε πρωτοφανείς θυσίες, σε μια πραγματική κοινωνική γενοκτονία, επί μια ολόκληρη δεκαετία, χωρίς κανένα αντίκρισμα.
Η μόνη λύση λοιπόν που μπορεί να υπάρξει στο σημερινό πρόβλημα της χώρας είναι πολιτική και συνδέεται με την είσοδο στο προσκήνιο του λαϊκού παράγοντα, μέσω της συγκρότησης ενός ενιαίου μετώπου ενάντια στη Νεοφιλελεύθερη πολιτική της Κυβέρνησης και της Τρόϊκας. Η μάχη που δίνουν σήμερα ο έλληνες εργαζόμενοι είναι μια μάχη που αφορά όλους τους ευρωπαίους καθώς η μια μετά την άλλη όλες οι ευρωπαϊκές χώρες θα βρεθούν σύντομα στη θέση μας.
Παρά το γεγονός ότι για μια σειρά ιστορικούς λόγους η Ελλάδα βρέθηκε πρώτη στο μάτι του κυκλώνα, η κρίση δεν αποτελεί ελληνική υπόθεση ούτε προκλήθηκε από το ελληνικό δημόσιο χρέος. Οφείλεται στους εξής κυρίως λόγους:
α) Στον πανικό του διεθνούς κεφαλαίου λόγω της υπερπαραγωγής, του ολοένα εντεινόμενου ανταγωνισμού και του γεγονότος ότι οι επιχειρήσεις εξαιτίας των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων είναι αναγκασμένες να ξοδεύουν όλο και περισσότερα σε επενδύσεις παγίου κεφαλαίου και να ανανεώνουν τον τεχνολογικό εξοπλισμό τους πολύ πιο συχνά από ό,τι παλαιότερα.
β) Στη μείωση του ρόλου του κράτους, που κάτω από την επίδραση των Νεοφιλελεύθερων ιδεολογημάτων της τελευταίας 30ετίας, ουσιαστικά αυτοδιαλύεται ιδιωτικοποιούμενο, εκχωρώντας αρμοδιότητες και εξουσίες στο ιδιωτικό κεφάλαιο και επιτρέποντας την ασύδοτη δράση του.
γ) Στην ανατροπή της ενδοκαπιταλιστικής ισορροπίας υπέρ του τραπεζικού κεφαλαίου και εις βάρος όλων των άλλων μορφών του. Πρόκειται για μια ιστορικής σημασίας στροφή στο εσωτερικό της αστικής τάξης, προς όφελος μερίδων που δεν σχετίζονται με την παραγωγική διαδικασία και άρα αδιαφορούν για την πτώση της κατανάλωσης. Αυτές οι μερίδες όχι μόνο έχουν αυτονομηθεί από την παραγωγή, αλλά παρασιτούν κιόλας εις βάρος της. Η στροφή αυτή αντικατοπτρίζεται στην υπερεπέκταση του χρηματοπιστωτικού τομέα και την μετακίνηση του κεφαλαίου από την πραγματική στην εικονική οικονομία και τον παρασιτισμό. Η παγκόσμια οικονομία λειτουργεί πλέον με όρους καζίνο μέσω της δημιουργίας ενός ουσιαστικά «νέου είδους χρήματος». Πρόκειται για το χρήμα που γεννάει χρήμα με τζογαδόρικες κινήσεις στα χρηματιστήρια, χωρίς να περάσει από την παραγωγή.
δ) Στην πρωτοφανή ιστορική υπερσυγκέντρωση του πλούτου σε λίγα χέρια που αφαιρεί ρευστότητα από την παγκόσμια οικονομία και κάνει την φτώχεια ενδημική. Σήμερα το 0,15 % του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει όσο πλούτο παράγει το 99,85% της ανθρωπότητας σε 9 μήνες, οι 3 πλουσιότεροι άνθρωποι έχουν χρήματα ίσα με το ΑΕΠ των 44 φτωχότερων κρατών, 10,9 εκ. άτομα έχουν συνολική περιουσία 43 τρισ. Δολαρίων ενώ ο μισός σχεδόν πληθυσμός τη Γης (3,3 δισ.) ζει με εισόδημα κάτω των 2 δολαρίων ημερησίως.
Η σημερινή κρίση λοιπόν είναι δομική, διαρθρωτική και συστημική και συνίσταται κυρίως στην αναπόφευκτη περιοδική προσαρμογή της εικονικής οικονομίας στην πραγματική. Γι’ αυτό είναι βέβαιο ότι σύντομα θα λάβει παγκόσμιες διαστάσεις.
Μ’ αυτή την έννοια, η αντίσταση των λαών στη σύγχρονη καπιταλιστική βαρβαρότητα έχει ιστορική σημασία. Ειδικά στη σημερινή Ελλάδα η ανασυγκρότηση και η ενίσχυση του λαϊκού κινήματος πάνω σε μια πλατιά ενωτική βάση αποτελεί πλέον προϋπόθεση για την επιβίωση της χώρας.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΚΟΣΤΟΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ Α.Ε.Π. (2009)
Ελλάδα 17,3 %
Γερμανία 19.9 %
Μ. Βρετανία 23,7 %
Γαλλία 24,0 %
Ισπανία 24,3 %
Σουηδία 28,0 %
Μέσος όρος Ευρωζώνης 21,8 %
ΠΙΝΑΚΑΣ 2: ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ (Ιούλιος 2010)
Ελλάδα 15,0 % (768.000)
Ευρωζώνη 16,5 %
ΠΙΝΑΚΑΣ 3: ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΕ ΩΡΕΣ (Μάιος 2011)
Γερμανία 1.390
Γαλλία 1.554
Ισπανία 1.654
Πορτογαλία 1.719
Ιταλία 1.773
Ελλάδα 2.119
ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΗΜΕΡΕΣ ΔΙΑΚΟΠΩΝ ΑΝΑ ΕΤΟΣ (Άδειες μετ’ αποδοχών & επίσημες αργίες)
Γερμανία 44
Δανία 43
Ισπανία 37
Ιταλία 35
Πορτογαλία 33
Ελλάδα 33
Ρουμανία 29
Σλοβακία 27
ΠΙΝΑΚΑΣ 5: ΑΝΑΓΚΕΣ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΧΡΗΜΑΤΑΓΟΡΕΣ ΓΙΑ ΤΟ 2010 (Δημοσίευση: Δεκέμβριος 2009)
Ελλάδα 53 δισ. €
Βέλγιο 89 δισ. €
Ιταλία 393 δισ. €
Γαλλία 454 δισ. €
Σύνολο Ευρωζώνης 2.200 δισ. € (ή 2,2 τρισ.)
ΠΙΝΑΚΑΣ 6: ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΙ ΤΟΥ Α.Ε.Π. ΤΗΣ
2007: 73 %
2010: 91 %
ΠΙΝΑΚΑΣ 7: ΣΥΝΟΛΟ ΧΡΕΟΥΣ (ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟ) ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ ΑΕΠ *
Ιρλανδία 1052,0 %
Μ.Βρετανία 431,0 %
Ολλανδία 310,5 %
Βέλγιο 275,6 %
Πορτογαλία 231,0 %
* Πολλές χώρες που έχουν πολύ μικρότερο δημόσιο χρέος από την Ελλάδα, έχουν τεράστιο ιδιωτικό, δηλαδή τραπεζών, επιχειρήσεων, βιομηχανιών, νοικοκυριών κλπ. Πρακτικά, για την κατάσταση της εθνικής οικονομίας έχει μικρή διαφορά.
ΠΙΝΑΚΑΣ 8: ΤΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
253,5 δισ. ή 110 του Α.Ε.Π.
Επιχειρήσεις: 137,5 δισ.
Νοικοκυριά : 116,0 δισ. : Στεγαστικά δάνεια: 79,8 δισ.
Καταναλωτικά δάνεια: 33,6 δισ.
Άλλα: 2,5 δισ.
ΠΙΝΑΚΑΣ 9: ΑΠΟΔΟΣΗ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ Α.Ε.Π.
Ελλάδα 6,7 %
Ιρλανδία 10,5 %
Ευρωζώνη 12,0 %
Μ.Βρετανία 16,0 %
Δανία 30,0 %
Ποσοστό έμμεσων φόρων επί των γενικών φορολογικών εσόδων στην Ελλάδα (2009): 66,60%
ΠΙΝΑΚΑΣ 10: ΜΕΣΕΣ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΕΣ ΜΗΝΙΑΙΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΠΡΟ ΚΡΙΣΗΣ (2005)
Δανία 2.841
Ολλανδία 2.736
Αυστρία 2.554
Ιρλανδία 2.551
Βέλγιο 2.393
Μ. Βρετανία 2.379
Γαλλία 2.288
Σουηδία 2.169
Φινλανδία 2.106
Γερμανία 1.941
Ιταλία 1.684
Ισπανία 1.589
Ελλάδα 1.441
Πορτογαλία 1.113
ΠΙΝΑΚΑΣ 11: ΕΛΛΑΔΑ 2005
ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΜΕΣΟΥ ΜΙΣΘΟΥ: 89 % του μέσου όρου της Ε.Ε.
ΚΟΣΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : 68 % του μέσου όρου της Ε.Ε.
ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ : 91 % του μέσου όρου της Ε.Ε.
ΠΙΝΑΚΑΣ 12: ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ Α.Ε.Π. ΣΤΗΝ Ε.Ε. ΤΟ 2010 ΣΕ ΜΟΝΑΔΕΣ ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗΣ ΔΥΝΑΜΗΣ (Στην Ε.Ε. των 27 στο 100)
Λουξεμβούργο 283
Ολλανδία 134
Δανία 125
Ιρλανδία 125
Αυστρία 125
Σουηδία 123
Γερμανία 119
Βέλγιο 118
Φινλανδία 116
Μ.Βρετανία 113
ΕΥΡΩΖΩΝΗ 108
Γαλλία 107
Ιταλία 100
Ε.Ε. 100
Κύπρος 98
Ελλάδα 89
Σλοβενία 87
Μάλτα 83
Πορτογαλία 81
Τσεχία 80
ΠΙΝΑΚΑΣ 13:
ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟ ΔΑΝΕΙΑ ΤΡΟΪΚΑΣ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗ ΔΑΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΚΩΝ
2010: 38 δισ. 32,5 δισ.
2011: 46 δισ. 44,0 δισ.
ΠΙΝΑΚΑΣ 14: ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ
1973: 38,46 %
1987: 52,90 %
1992: 43,70 %
1998: 34,00 %
2008: 30,20 %
ΠΙΝΑΚΑΣ 15: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΠΛΗΡΩΜΩΝ
ΔΙΣ € % του Α.Ε.Π.
1999: 4,8 4,3
2008: 30,7 13,0
ΠΙΝΑΚΑΣ 16: ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ Α.Ε.Π. (στοιχεία Ε.Κ.Τ. – Δ.Ν.Τ., δημοσιευμένα τον Οκτώβριο 2011)
2007: 105,4 %
2008: 110,7 %
2009: 127,1 %
2010: 142,8 %
2011: 161,8 % (εκτίμηση)
2012: 172,7 % (εκτίμηση)
2013: 181,3 % (εκτίμηση – σημ. το Δ.Ν.Τ. πιθανολογεί 198 %)
ΠΙΝΑΚΑΣ 17: ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ & ΤΡΟΪΚΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΦΕΣΗ ΤΟΥ 2011
Δεκέμβριος 2010: 3,50 %
Ιούνιος 2011 : 4,12 %
Ιούλιος 2011 : 4,50 %
Αύγουστος 2011 : 5,00 %
Σεπτέμβριος 2011: 5,35 %
Οκτώβριος 2011 : 5,50% (πιθανόν να φτάσει το 5,65 % στην πραγματικότητα)
ΠΙΝΑΚΑΣ 18: ΥΦΕΣΗ
2010: 4,5 %
2011: 5,5 % (εκτίμηση)
2012: 2,8 % (πρόβλεψη)
(Μετά τη συμφωνία της 27/10/2011, η πρόβλεψη για το 2012 είναι εντελώς ουτοπική λόγω της απροθυμίας των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία, ειδικά το πρώτο εξάμηνο του 2012. Σύντομα το 2,8 % της πρόβλεψης θα αναθεωρηθεί. Πιθανόν να ξεπεράσει το 4,5 %).
ΠΙΝΑΚΑΣ 19: ΑΝΕΡΓΙΑ ΑΝΑ ΤΡΙΜΗΝΙΑ
Σε χιλιάδες άτομα Ποσοστό %
2009 1ο τρίμηνο 462 9,3
2009 2ο τρίμηνο 443 8,9
2009 3ο τρίμηνο 465 9,3
2009 4ο τρίμηνο 514 10,3
2010 1ο τρίμηνο 587 11,7
2010 2ο τρίμηνο 594 11,8
2010 3ο τρίμηνο 622 12,4
2010 4ο τρίμηνο 712 14,2
2011 1ο τρίμηνο 793 15,9
2011 2ο τρίμηνο 823 16,6
2011 Αύγουστος 908 18,4 (43,5 % νεανική, 22,3 % γυναικεία)
ΠΙΝΑΚΑΣ 20: ΠΟΣΟΣΤΟ ΔΑΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΠΟΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΙ
Δεκέμβριος 2009 : 7,8 %
Μάιος 2010 : 9,0 %
Δεκέμβριος 2010 : 10,8 %
Σεπτέμβριος 2010: 13,3 % (31 δισ. €)
ΠΙΝΑΚΑΣ 21: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΡΟΪΚΑ (δημοσιευμένα 4/10/2011)
ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (% ΕΤΗΣΙΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΕ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΤΙΜΕΣ)
2010 2011 2012 (εκτίμηση)
ΑΕΠ -4,5 -5,5 -2,8
ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ -4,5 -6,2 -3,8
ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ -6,5 -8,0 -7,5
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ -16,5 -12,9 -4,0
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ -2,1 -5,3 -1,1
ΠΙΝΑΚΑΣ 22: ΠΤΩΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ (στοιχεία ΙΟΒΕ Μάιος 2010)
Τρόφιμα – ποτά – καπνός: -40,9 %
Κλωστοϋφαντουργία: -47,9 %
Ένδυση – υπόδηση: -42,5 %
Μη μεταλλικά ορυκτά: -62,1 %
Γενικός Μ.Ο. Βιομηχανικού τομέα: -44,4 %
Γενικός Μ.Ο. Βιομηχανικού τομέα Ε.Ε.: -18,1 %
Γενικός Μ.Ο. Βιομηχανικού τομέα Ευρωζώνης: -22,0 %
ΠΤΩΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2008 – 2010 : 22 %
ΠΙΝΑΚΑΣ 23: ΠΟΡΕΙΑ ΒΑΣΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ (ΣΕ ΕΚΑΤ. € - δημοσιευμένη 13/10/2011)
Καθαρά έσοδα Πρωτογενείς Δαπάνες Τόκοι Έλλειμμα Προϋπολογισμού
ΙΑΝ 5090 4253 592 165
ΦΕΒ 2860 3856 267 1024
ΜΑΡ 3173 3977 2375 4701
ΑΠΡ 3350 4678 585 7246
μΑΙΟ 3885 4526 2025 10.260
ιΟΥΝ 3460 4327 1165 12.747
ΙΟΥΛ 5028 4557 3209 15.571
ΑΥΓ 3848 3876 2531 18.086
ΣΕΠ 4286 3757 1284 19.163
Σύνολο 34.980* 37.807** 14.033 -
* ΣΤΟΧΟΣ: 36.800 ΕΤΗΣΙΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: 51.582
** ΣΤΟΧΟΣ: 36.867 ΕΤΗΣΙΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: 51.799
ΠΙΝΑΚΑΣ 24: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΟΣΑ ΓΙΑ ΠΑΡΑΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ως ποσοστό επί του ΑΕΠ – Ιούνιος 2011)
Ελλάδα 29,9 %
Ιταλία 27,2 %
Ισπανία 22,9 %
Πορτογαλία 22,5 %
Βέλγιο 22,5 %
Σουηδία 19,6 %
Νορβηγία 19,5 %
Φινλανδία 18,5 %
Δανία 18,2 %
Καναδάς 16,3 %
Γερμανία 16,1 %
Γαλλία 15,4 %
Αυστραλία 14,6 %
Ν. Ζηλανδία 13,2 %
Ολλανδία 13,0 %
Μ. Βρετανία 12,9 %
Ιαπωνία 11,4 %
Αυστρία 9,8 %
Η.Π.Α. 8,8 %
Ελβετία 8,7 %
ΠΙΝΑΚΑΣ 25: ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ Α.Ε.Π.
1975: 24,07 %
1980: 28,24 %
1985: 48,86 %
1990: 79,73 %
1995: 103,80 %
2000: 102,31 %
2005: 107,82 %
2010: 142,80 %
ΠΙΝΑΚΑΣ 26: ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ* ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ
Ιουν 2010: 5,2 %
Σεπτ 2010: 5,6 %
Δεκε 2010: 5,2 %
Μαρτ 2011: 4,5 %
Ιουν 2011: 3,3 %
Σεπτ 2011: 3,1 %
Ο πραγματικός πληθωρισμός είναι συνήθως τουλάχιστον 0,50 % μεγαλύτερος αυτού που ανακοινώνεται
ΠΙΝΑΚΑΣ 27: ΠΟΣΑ ΠΟΥ ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΥΡΕΜΑ ΚΑΤΑ 50 % ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ 26-27.10.2011 (επί συνολικού δημοσίου χρέους 360 δις).
1.Ελληνικά κρατικά ομόλογα στην ΕΚΤ 60 δισ.
2.Δάνεια Τρόϊκας 65 δισ.
3.Ομόλογα που λήγουν μετά το 2020 45 δισ.
4.Βραχύβια έντοκα γραμμάτια δημοσίου 15 δισ.
5.Άλλα παλαιά δάνεια ιδιωτών 20 δισ.
Σύνολο 205 δισ.
Από τα 155 δισ. που μένουν τα 100 περίπου είναι στα χέρια ελληνικών τραπεζών, ασφαλιστικών ταμείων (25 δισ.) και ασφαλιστικών εταιρειών
Σημείωση: οι παραπομπές αντιστοιχούν στους αριθμημένους πίνακες
Ακολουθήστε το eirinika.gr στο Google News για ενδιαφέρουσες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο
Πατήστε εδώ για να διαβάσετε όλες τις αναρτήσεις του eirinika.gr