Αποκλειστικό: Το eirinika παρουσιάζει για πρώτη φορά 18 σπάνιες μορφές της Παναγίας - Η αγιογράφος Ελένη Αντωνακάκη στις υπέροχες εικόνες της Γοργόνας - Θαλασσινής - Καλομάτας - Εσφαγμένης (φώτο)
Το eirinka .gr για πρώτη φορά σας παρουσιάζει 18 σπάνιες και άγνωστες μορφές της Παναγίας και την ιστορία τους
Σήμερα συνεχίζοντας μια σειρά άρθρων αφιερωμένων στο Καστελόριζο σας παρουσιάζουμε ένα αφιέρωμα στα διαφορετικά πρόσωπα της Παναγίας
Το eirinka .gr για πρώτη φορά σας παρουσιάζει 18 σπάνιες και άγνωστες μορφές της Παναγίας και την ιστορία τους
Κάθε διαφορετική εικόνα έχει την υπογραφή της αγιογράφου και μόνιμου στελέχους του πολεμικού ναυτικού της Κρητικιάς Ελένης Αντωνακάκη.
Οι πρώτες φωτογραφίες με την αγιογράφο Ελένη Αντωνακάκη & τον Μιχάλη Δαρδανελιώτη δημιουργό της «Αλυσίδας Ελπίδας» ,ενός σωματείου γιά την στήριξη των ασθενών με καρκίνο & των συγγενών τους , με πρωτοβουλία του οποίου ξεκίνησε αυτό το ταξίδι στην άκρη της Ελλάδας, δημοσιεύθηκαν σε προηγούμενο άρθρο.
Οι Παναγιές της Ελένης η μία πιό πρωτότυπη από την αλλη : Η Παναγιά της Νίκης ,με έμπνευση πίνακα του Τσαρούχη, η Παναγιά οι 7σπαθη , η Παναγιά 3 ετών , η Παναγιά Εγκυμονούσα, η Παναγιά η Καλομάτα, η Θαλασσινή , η Εσφαγμένη, η Παναγιά του Χάρου , η Θρηνωδούσα , η Αγία Ζώνη , η Παναγιά του Κρίνου , η Παναγιά η Τριχερούσα .
Η αγιογράφος ανακοίνωσε την προσφορά της στον δήμο Μεγίστης της εικόνας της Παναγίας Παραμυθιάς.
Στα εγκαίνια της έκθεσης παραβρέθηκαν ο Δήμαρχος του νησιού Σαμψάκος Γεώργιος και ο Αντιδήμαρχος Τουρισμού, Πολιτιστικών, Επικοινωνίας Μιχαήλ Στρατής Αμύγδαλος , οι δημοσιογράφοι Γιάννης Βίτσας, Τζένη Αγιανδρίτη, Κασσιανή Καραγκιουλέ, Γιάννης Χατζηγεωργίου, Λευτέρης Τριγκας, οι ιερείς του Καστελλοριζίου , ο αστυνομικός διοικητής και ο στρατιωτικός διοικητής του νησιού.
Η συγκίνηση ήταν μεγάλη.
Την παρουσίαση της έκθεσης έκανε η διακεκριμένη δημοσιογράφος Ειρήνη Νικολοπούλου η οποία αναφέρθηκε στην τέχνη της αγιογραφίας και στο έργο της Αλυσίδας Ελπίδας.
Ο τίτλος της έκθεσης «Ανέγνωρες μορφές της Παναγίας»
Η Ελένη χρησιμοποιεί υπέροχα χρώματα & μία μοναδική τεχνική λουστραρίσματος που τις κάνουν άτρωτες στον χρόνο .
Ο Μιχάλης που εχασε την γυναίκα του απο καρκίνο πάλεψε πλάι της ,σαν λιοντάρι , τον μεγάλο εχθρό αφου του πήρε μακριά του ,την μητέρα των τεσσάρων παιδιών του, με τίμησε ζητώντας μου να παρουσιάσω αυτή την πολιτιστική πρωτοβουλία του σωματείου Αλυσίδα Ελπίδας.
Χτυπημένη και η δική μου οικογένεια απο το θεριό , το πολεμάω με φώς με χαμόγελο , με αγκαλιές , με Πίστη στην Παναγία .
Μικρές μεγάλες ιστορίες θα διαβάσετε αυτές τις μέρες, αληθινές δυνατές και ανθρώπινες εδώ από το ακριτικό μας νησί που λούζεται στο φως.
Στο Καστελόριζο παντρέψαμε την Ελένη την αγιογράφο με τον εκλεκτό της καρδιάς της Αντώνη Ψαρουδάκη , απαντώντας με λουλούδια , χαρές & τον έρωτα αυτού του ζευγαριού απο το Ηράκλειο της Κρήτης σε ότι μας πονάει .
Ευχαριστώ για μία ακόμη φορά , τον συνδετικό κρίκο , σε αυτή την αλυσίδα αγάπης , τον επιστήθιο φίλο μου , δημοσιογράφο και συγγραφέα Γιάννη Βίτσα
Λίγα λόγια για την έκθεση
«Μήτηρ Αγνεύουσα και Παρθένος θηλάζουσα» - Οι ανέγνωρες μορφές της Παναγίας!
Η Αλυσίδα Ελπίδας, η Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία για στήριξη ατόμων με νεοπλασματικές ασθένειες , ταξιδεύει στο ακριτικό Καστελόριζο και μαζί με την Εικαστικό-Αγιογράφο και ενεργό στέλεχος του Πολεμικού Ναυτικού Ελένη Αντωνακάκη μας παρουσιάζουν την έκθεση Αγιογραφίας με τίτλο : «Μήτηρ Αγνεύουσα και Παρθένος θηλάζουσα»
Η Ελένη Αντωνακάκη εμπνεύστηκε και συνδέθηκε με περισσότερα των 1500 προσώπων και ονομάτων της Παναγίας τα αποτύπωσε σε ξύλο,δημιουργώντας ένα νέο κεφάλαιο στο μεγαλείο της τέχνης της αγιογραφίας.
Η κάθε μορφή έχει τον δικό της συμβολισμό. Η κάθε Παναγία έγινε ένα με την εικαστικό, αφού την τοποθέτησε στις δύο διαστάσεις και μας δίνει την χαρά να την θαυμάσουμε μέσα από την τέχνη και να δούμε μεγαλείο της Πίστης.
Η Αλυσίδα Ελπίδας ΑΜΚΕ μετά από σχεδόν 6 χρόνια λειτουργίας και προσφοράς αντιλαμβάνεται ότι το Μέγιστο των δημιουργιών, ο Άνθρωπος, την στιγμή της αδυναμίας του επικαλείται την Πίστη , οποιαδήποτε και αν είναι αυτή.
Η Αλυσίδα Ελπίδας και ο πρόεδρος της Μιχάλης Δαρδανελιώτης με άνω των 5000 επισκέψεων σε ασθενείς από καρκίνο και ανθρώπους από το περιβάλλον τους αντιλαμβάνονται την δύναμη της θέλησης, της βοήθειας και της αλληλοβοήθειας.
Μπορείτε να γνωρίσετε τους ανθρώπους και να δείτε την έκθεση αγιογραφίας στον χώρο εκδηλώσεων του δήμου Μεγίστης στο Καστελλόριζο από 3 Αυγούστου έως 15 Αυγούστου.
Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν την Τρίτη 3 Αύγουστου. Ο Μιχάλης Δαρδανελιώτης είναι ένας ενεργός πολίτης και επιχειρηματίας όπου μετά από το χτύπημα του καρκίνου στην δική του οικογένεια προσπαθεί να βελτιώνεται και να προσφέρει στον συνάνθρωπο του.
Η Ελένη Αντωνακάκη ενεργό στέλεχος του Πολεμικού Ναυτικού δημιουργεί , αγιογραφεί και εκφράζεται μέσα από την τέχνη της Αγιογραφίας. Γεννήθηκε στην Κρήτη και πλέον ως εικαστικός μπερδεύει τα χρώματα με τις αισθήσεις και μας ταξιδεύει στον δικό της κόσμο συναισθημάτων και Εννοιών.
«Με την χάρη της Παναγίας ξεκινάμε το ταξίδι της έκθεσης με αφετηρία το Καστελόριζο» τονίζει η αγιογράφος και εικαστικός, ενώ ο πρόεδρος της Αλυσίδας Ελπίδας ΑΜΚΕ συμπληρώνει: «Νιώθω πολύ υπερήφανος που η Αλυσίδα Ελπίδα θα βρεθεί στο Καστελόριζο μέσα από αυτή την μοναδική έκθεση αγιογραφίας»
Το eirinka .gr για πρώτη φορά σας παρουσιάζει 18 σπάνιες και άγνωστες μορφές της Παναγίας και την ιστορία τους
Η φλεγόμενη Βάτος του Μωϋσή στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά
Η αγία Κορυφή ή το όρος του Μωϋσέως, όπως λέγεται από τους ντόπιους, έχει ύψος 2,240 μέτρα και απέχει από τη Μονή δύο ώρες με τα πόδια. Αυτός είναι ο Ιερός τόπος, όπου ο Μωϋσής έλαβε από τον Θεό το Νόμο και συνομίλησε επανειλημμένως με Αυτόν.Υπάρχουν δύο δρόμοι προς την αγία Κορυφή, ο ένας αποτελείται από 3.750 πέτρινα σκαλοπάτια, φτιαγμένα από τους μοναχούς.
Ο άλλος είναι ομαλός, περιφερικός δρόμος, φτιαγμένος τον 19ο αιώνα από τον αντιβασιλέα της Αιγύπτου Αμπά Πασά Α’.Στην αγία Κορυφή υπάρχει ναός της αγίας Τριάδος, κτισμένος πρόσφατα με τις πέτρες μεγάλου και αρχαίου Ναού, τον οποίο είχε κτίσει ο Ιουστινιανός. Στη βόρεια πλευρά του Ναού βρίσκεται μικρόν σπήλαιο. όπου ο θεόπτης Μωϋσής, «εισήλθε και ην εκεί εν τω όρει τεσσαράκοντα ημέρας και τεσσαράκοντα νύκτας» και από όπου αξιώθηκε να δει τον Θεό, όχι όμως κατά πρόσωπο.
Εδώ ο Θεός αποκαλύφθηκε στον Μωϋσή στο θαύμα της φλεγόμενης Βάτου και τον διέταξε να επιστρέψει στην Αίγυπτο και να φέρει τον Ισραήλ στο όρος Χωρήβ για να Τον λατρεύσουν. Ο Ισραήλ διέσχισε το Σινά τον 13οαιώνα π. Χ. καθ’ όδόν από την δουλεία των Αιγυπτίων προς την Χαναάν, τη γη της επαγγελίας. Μετά από πορεία πενήντα ήμερων οι Εβραίοι έφθασαν στο όρος Χωρήβ, όπου έλαβαν από τον Θεό το Νόμο, το θεμέλιο, επί του οποίου κλήθηκαν να οικοδομήσουν τη θρησκευτική και κοινωνική τους οργάνωση. Εξακόσια χρόνια αργότερα ένας άλλος μεγάλος προφήτης του Ισραήλ, ο Ηλίας, ήλθε σ’ αυτόν τον τόπο για να σωθεί από την οργή της βασίλισσας Ιεζάβελ. Σήμερα μέσα στο παρεκκλήσιο του προφήτου Ηλιού, στο όρος Σινά, μπορεί κανείς να δει το σπήλαιο, όπου ο Ηλίας κατοικούσε και αξιώθηκε να συνομιλήσει με τον Θεό. (Γ Βασιλ. ΙΘ’. 9-15).
Το παρεκκλήσι της αγίας Βάτου βρίσκεται πίσω από το ιερό Βήμα του Καθολικού της Μονής. Ο προσκυνητής εισέρχεται σ’ αυτόν τον αγιότατο τόπο ανυπόδητος, σε ανάμνηση της εντολής του Θεού στον Μωϋσή: «λύσαι το υπόδημα των ποδών σου· ο γαρ τόπος εν ω σύ έστηκας, γη αγία εστί» (Εξ. Γ’, 5). Το παρεκκλήσι είναι αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.
Η εικόνα του τιμωμένου προσώπου, αριστερά της αγίας Τραπέζης, είναι μοναδική και δείχνει την Θεοτόκο με το Χριστό στην αγκάλη Της να κάθεται εν μέσω της φλεγόμενης Βάτου, ενώ αριστερά ο Μωϋσήςπροσκυνεί ανυπόδητος. Η αγία Τράπεζα του παρεκκλησίου δεν έχει θεμελιωθεί επάνω εις άγια λείψανα, ως συνήθως, αλλά επάνω στις ρίζες της φλεγόμενης Βάτου. Στην αψίδα υπάρχει ένας ψηφιδωτός Σταυρός του 10ουαιώνα. Η Θεία Λειτουργία τελείται στο παρεκκλήσι κάθε Σάββατο.Αξίζει να σημειωθεί, ότι το είδος της Βάτου αυτής, είναι το μόνο που φύεται σε όλη την χερσόνησο του Σινά.
Αγία Ζώνη
Η Τίμια Ζώνη της Θεομήτορος είναι το μοναδικό κειμήλιο που σώζεται από την επίγεια ζωή της και ένα τμήμα της φυλάσσεται στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου. Σύμφωνα με την παράδοση, η ίδια η Θεοτόκος έφτιαξε τη Ζώνη από τρίχες καμήλας. Μετά τη Μετάστασή Της και την παράδοση της Ζώνης στον Απόστολο Θωμά, δυο φτωχές ευλαβείς γυναίκες από την Ιερουσαλήμ ανέλαβαν τη διαφύλαξή της. Αυτό συνεχιζόταν από γενιά σε γενιά με ευλαβείς παρθένες που κατάγονταν από αυτήν την οικογένεια. Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Αρκάδιος μετέφερε τη Ζώνη στην Κωνσταντινούπολη και την τοποθέτησε σε λειψανοθήκη που την ονόμασε «Αγία Σωρό».
Αργότερα, η κόρη του Αρκάδιου, Πουλχερία όταν έγινε Αυτοκράτειρα κέντησε τη Ζώνη με χρυσή κλωστή και ανήγειρε το ναό των Χαλκοπρατειών, όπου τοποθέτησε τη λειψανοθήκη.
Γύρω στο 1150, η Τίμια Ζώνη τεμαχίστηκε και μοιράστηκαν τεμάχια σε ναούς.Κατά τη βασιλεία του Μανουήλ Α’ Κομνηνού καθιερώθηκε επίσημα η γιορτή της Αγίας Ζώνης στις 31 Αυγούστου, διότι την ημερομηνία αυτή ο αυτοκράτορας Αρκάδιος κατέθεσε τη Ζώνη στην «Αγία Σωρό». Στην Δ’ Σταυροφορία, το 1204, κλάπηκαν τεμάχια της Αγίας Ζώνης από τους σταυροφόρους, όμως κάποιοι ευλαβείς χριστιανοί έκρυψαν ένα τεμάχιο. Μετά την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1261 από τον Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγο, το τεμάχιο της Αγίας Ζώνης τοποθετήθηκε στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών.
Αυτό το τεμάχιο, αφιερώθηκε από τον αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ’ Κατακουζηνό (1341-1354) στη Μονή Βατοπαιδίου, ο οποίος στη συνέχεια παραιτήθηκε από το αυτοκρατορικό αξίωμα, έγινε μοναχός με το όνομα Ιωάσαφ και μόνασε στη Μονή Βατοπαιδίου. Η Τίμια Ζώνη της Θεομήτορος διατηρεί τη χάρη της Παναγίας, καθαγιάζει τους πιστούς και τους απαλλάσσει από θλίψεις και ασθένειες.
Παναγία Γαλακτοτροφούσα
Οι εικόνες της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας παρουσιάζουν τη Θεοτόκο να κρατάει στην αγκαλιά της τον νεογέννητο Χριστό και να Τον τρέφει με το γάλα της (να Τον θηλάζει). Για τον λόγο αυτό, οι εικόνες αυτές είναι πολύ αγαπητές στις νέες μητέρες και ιδιαίτερα σε όσες θηλάζουν.
Παρατηρείστε, ότι το στήθος τής Παναγίας παρουσιάζεται σαν κολλημένο στον δεξιό της ώμο, ο δε Ιησούς δεν έχει χαρακτηριστικά θηλάζοντος βρέφους, αλλά μικρού παιδιού!
Λίγα λόγια για την Εικόνα
Ο εικονιστικός τύπος της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας είναι αξιόλογος, ευρέως γνωστός και λίαν αγαπητός, στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Η σημαντικότερη απ’ τις υπάρχουσες εικόνες της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας βρίσκεται στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου του Αγίου Όρους.
Η εικόνα αυτή αγιογραφήθηκε στην Παλαιστίνη και ανήκε αρχικώς στη Λαύρα του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου.
Η εικόνα της, πάντα σύμφωνα με προφορικές παραδόσεις που βρίσκονται στην Ιερά Μονή Χιλιανδαρίου, βρισκόταν στηΛαύρα του Όσιου Σάββα του Ηγιασμένου.
Πριν πεθάνει ο Όσιος Σάββας είπε σ’ αυτούς που ήταν γύρω από το κρεβάτι του, ότι κάποτε θα επισκεφθεί τη Λαύρα κάποιο βασιλοπαίδι, Σάββας ονομαζόμενος και αυτός.
Να του δοθεί λοιπόν η εικόνα της Παναγίας Γαλακτοτροφούσης σαν ευλογία.
Γεγονός που έγινε τον 13ο αιώνα, όταν τη Λαύρα επισκέφθηκε ο Άγιος Σάββας ο Σέρβος (Αρχιεπίσκοπος Σερβίας), κτήτορας της Ιεράς Μονής Χιλιανδαρίουτου Αγίου Όρους. Αυτός μετέφερε την αγία αυτή εικόνα στο Άγιο Όρος, και συγκεκριμένα στη μονή την οποία ο ίδιος ίδρυσε.
Ο νέος Σάββας την αφιέρωσε στο σερβικό Κελλί των Καρυών «Τυπικαριό», όπου ο ίδιος συχνά διέμενε και όπου υπάρχει μέχρι σήμερα τοποθετημένη στο τέμπλο στα δεξιά της Ωραίας Πύλης, δηλαδή στη θέση της εικόνας του Χριστού, η οποία βρίσκεται στα αριστερά αντίθετα με την επικρατούσα συνήθεια.
Τροπάριο του Ακάθιστου Ύμνου,αναφερόμενο στη Θεοτόκο ως Γαλακτοτροφούσα :
Νηδύϊτὸν Λόγο νὑπεδέξω, τὸν πάντα βαστάζονταἐβάστασας• γάλακτιἐξέθρεψας, νεύματι τὸντρέφοντα, τὴνοἰκουμένην ἅπασαν, Ἁγνή, ᾧ ψάλλομεν• Τὸν Κύριον ὑμνεῖτετὰἔργα, καὶὑπερυψοῦτεεἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Σε νεοελληνική απόδοση:Στην κοιλιά σου δέχθηκες τον Λόγο, και κράτησες αυτόν που κρατάει τα πάντα. Με το γάλα έθρεψες αυτόν που μ’ ένα του νεύμα τρέφει όλη την οικουμένη. Σ’ αυτόν ψάλλουμε «Τα έργα ας υμνούν τον Κύριο κι ας τον ανυψώνουν σε όλους τους αιώνες».
Πολύ διαδεδομένη είναι και η εικόνα στη Ρωσία, όπου η Παναγία και ο Ιησούς εικονίζονται σε ένα κήπο ή όαση με δένδρα, μάλλον φοίνικες, υπονοώντας προφανώς τη φυγή στην Αίγυπτο και την διαμονή τους εκεί.
Όπως υποστηρίζεται από τους ειδικούς, η παλαιότερη παράσταση αυτού του θέματος βρίσκεται στην κατακόμβη της Πρίσκιλλας και ανάγεται στον 2οαιώνα.
Η Σύναξή της εορτάζεται 12 Ιανουαρίου και 3 Ιουλίου
Παναγία Επτάσπαθη
Η εικόνα της Αγίας Θεοτόκου με τα επτά σπαθιά είναι μια από τις πιο θαυμαστές εικόνες στη Ρωσία. Για πολλούς αιώνες, οι Χριστιανοί έκαναν έκκληση στη Βασίλισσα των Ουρανών μέσω αυτής της εικόνας εάν ξεκινούσαν πόλεμοι ή εξεγέρσεις στη χώρα ζητώντας συμφιλίωση και απελευθέρωση από την σκληρή καρδιά.
Έχει σχέση με την προφητεία του Αγίου Συμεών του Θεοδόχου, την οποία καταγράφει ο ευαγγελιστής Λουκάς: «…καί σού δέ αυτής τήν ψυχήν διελεύσεται ρομφαία…»(Λουκ. 2.35). Τα συγκεκριμένα λόγια, αναφέρονται στον πόνο που θα βίωνε η Παναγία κατά τη στιγμή του χωρισμού από τον αγαπημένο της Υιό, όταν μπροστά στα μάτια της Τον εσταύρωσαν.
Μια άλλη ερμηνεία της εικόνας είναι ότι τα επτά σπαθιά που διαπερνούν το στήθος της Αγίας Θεοτόκου υποδηλώνουν τα επτά βασικά ανθρώπινα αμαρτωλά πάθη που η Μητέρα του Θεού μπορεί εύκολα να διαβάσει σε κάθε ανθρώπινη καρδιά. Από την αρχαιότητα, η Εκκλησία έχει καθιερώσει την έννοια των επτά βασικών αρετών τις επτά θανατηφόρες αμαρτίες, ‘όπως επίσης επτά εκκλησιαστικά διατάγματα κ.λπ.
Σύμφωνα με τον μύθο, η πρωτότυπη θαυματουργή εικόνα της Μητέρας του Θεού με τα επτά σπαθιά αγιογραφήθηκε πριν από περισσότερα από 500 χρόνια.Δυστυχώς, μετά την οκτωβριανή επανάσταση, η θαυματουργή εικόνα εξαφανίστηκε. Υπάρχουν όμως πολλές αντιγραφές της που είναι επίσης θαυμαστές, μία από αυτές βρίσκεται στην Εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στη Μόσχα.
Η εικόνα αυτή βρισκόταν στο κωδωνοστάσιο μιας εκκλησίας κοντά στον ποταμό Τόσιν στην πόλη Βολόγκντα. Ωστόσο, χωρίς να γνωρίζουμε το λόγο, η εικόνα ήταν με το πρόσωπο προς τα κάτω και χρησίμευε σαν μια απλή σανίδα. Ο Θεός βέβαια, δεν άφησε να συμβαίνει για πολύ καιρό αυτή η κατάσταση και συνέβη το εξής. Ένας κάτοικος της περιοχής, ο Καντίκωφ, ο οποίος υπέφερε από πολλές ασθένειες, είδε στον ύπνο του ότι έπρεπε να ψάξει στο κωδωνοστάσιο για μια εικόνα και να προσευχηθεί σ ’αυτήν για να γίνει καλά. Πράγματι πήγε στην εκκλησία, αλλά οι άνθρωποι που ήταν εκεί δεν του έδωσαν μεγάλη σημασία. Ο άντρας όμως δεν τα παράτησε και συνέχισε να πηγαίνει στην εκκλησία, ώσπου την τρίτη πια φορά, τον άφησαν να ψάξει. Ο Καντίκωφ βρήκε την εικόνα, την καθάρισε, την προσκύνησε και θεραπεύτηκε.
Διετέλεσε όμως, πολλά ακόμη θαύματα. Το 1830 στην πόλη Βολόγκντα υπήρχε επιδημία χολέρας. Τότε πραγματοποίησαν λιτανεία και η αρρώστια θαυματουργικά κατέπαυσε. Πέρα από τα θαύματα όμως, η εικόνα της Παναγίας, σε κάποιες στιγμές δύσκολες για το λαό στιγμές, δάκρυσε. Αυτό συνέβη στις 12 Αυγούστου 2000, όταν συνέβη η τραγωδία με το υποβρύχιο Κούρσκ και στις 11 Σεπτεμβρίου 2001 όταν κατέρρευσαν οι Δίδυμοι Πύργοι.
Μπροστά από την εικόνα της Αγίας Θεοτόκου με τα επτά σπαθιά προσεύχονται όταν υπάρχει διαφωνία, διαμάχη, εχθρότητα ή δύσκολη αντιδικία στη ζωή ενός ατόμου. Τιμάται επίσης ως φύλακας της εστίας. Προσεύχονται στην Παναγία για να διατηρήσουν την αρμονία στο σπίτι, να κάνουν ειρήνη με συγγενείς, να επιλύσουν μια μακρά σύγκρουση με τους αγαπημένους τους, να βελτιώσουν τις σχέσεις μεταξύ συζύγων, καθώς και παιδιών και γονείς.
Είναι επίσης γνωστή και με την ονομασία «Η προφητεία του Δικαίου Συμεών» ή «Το γαλήνεμα των κακών ψυχών».
Ο εορτασμός της πραγματοποιείται μία φορά το χρόνο στις 26 Αυγούστου (13 Αυγούστου, παλιό ημερολόγιο).
Παναγία Γοργόνα
Η Παναγιά Γοργόνα είναι γνωστή σαν άκουσμα σε πολλούς. Κάποιοι θα γνωρίζουν πως αυτή η μοναδική αν μη τι άλλο ονομασία της Παναγιάς, έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό από το έργο του μεγάλου Στρατή Μυριβήλη που είχε αυτόν τον τίτλο.
Ούτε ο Μυριβήλης όμως ήταν αυτός που «χάρισε» αυτό το προσωνύμιο στην αγαπημένη των Ελλήνων, Παναγία.«Κατάμπροστα στο ψαραδολίμανο, μέσα στο μάτι του πουνέντη, ορθώνεται πάνω σε θεώρατη θαλασσοβραχιά το ξωκλήσι της Παναγιάς της Γοργόνας» γράφει ο Μυριβήλης στο έργο του, αποκαλύπτοντας την πηγή της έμπνευσής του που δεν είναι άλλη από μια τοιχογραφία σε ένα ταπεινό ξωκλήσι σε ένα ψαροχώρι της Λέσβου, τη Σκάλα Συκαμινιάς, 48 χλμ βορειοδυτικά της πόλης της Μυτιλήνης.
Εκεί βρίσκεται και η εικόνα της Παναγίας η οποία δεν εικονίζεται όπως την έχουμε γνωρίσει από τις γνωστές απεικονίσεις της, αλλά ως γοργόνα!
Στην εικόνα αυτή, η Παναγία εμφανίζεται με ανθρώπινη μορφή από την μέση και πάνω ενώ από την μέση και κάτω, έχει σώμα ψαριού όπως ακριβώς δηλαδή και οι γνωστές γοργόνες της μυθολογίας.Κανείς δεν ξέρει τι ήταν αυτό που οδήγησε τον άγνωστο λαϊκό καλλιτέχνη στο να απεικονίσει την Παναγία ως γοργόνα.
Μια λογική εξήγηση είναι πως στο ψαροχώρι, οι άνθρωποι που είναι ταυτισμένοι με την θάλασσα και τις παραδόσεις της, θέλησαν να «παντρέψουν» την χριστιανική πίστη με τους τοπικούς θρύλους.Ίσως ορισμένοι να θεωρήσουν πως η προσέγγιση του καλλιτέχνη να ξεπέρασε τα όρια. Όμως η άγνωστη στους πολλούς ακόμη και σήμερα εικόνα της Παναγίας της Γοργόνας είναι πλέον ένα κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης.
Παναγία Εγκυμονούσα
Πρόκειται για τις πιο ακριβοθώρητες και λιγότερο γνωστές απεικονίσεις της Παναγίας. Εικόνες που ελάχιστοι αγιογράφοι «τόλμησαν» να δημιουργήσουν ξεφεύγοντας από την «πεπατημένη» της ορθόδοξης αγιογραφίας.
Η εικόνα της Παναγίας εγκύου. Σπανιότατη και ελάχιστα γνωστή.
Αρκετοί θεολόγοι την θεωρούν «αιρετική» αφού ξεφεύγει από την θεολογικά αποδεκτή απεικόνιση της συγκεκριμένης περιόδου της ζωής της Θεοτόκου.
Η Παναγία Εγκυμονούσα είναι ένα από τα πλέον σπάνια εικονογραφικά θέματα, γνωστό στη βυζαντινή τέχνη ήδη από τον 11ο αιώνα μ.Χ., όπου το πρότυπο της Παναγίας Βλαχερνίτισσας απεικόνιζε τον Ιησού σε μετάλλιο στο στήθος της Παναγίας, για να δείξει τον ευρισκόμενο στην κοιλιά της Θείο Λόγο.
Παρά όμως τη μεγάλη σημασία που αποδίδει η Εκκλησία μας στη μητρότητα μέσω των εορτών της (εορτασμός της συλλήψεως της Αγίας Άννης και του Προδρόμου, του γενεθλίου της Θεοτόκου και του Προδρόμου κλπ) και παρά τον θεματικό συσχετισμό της παράστασης με τον Ακάθιστο Ύμνο, είναι ένα πρότυπο με περιορισμένη διάδοση.
Δυστυχώς παρά την αναζήτηση μας, ο αγιογράφος παραμένει άγνωστος αν και σίγουρα πρόκειται για έναν πρωτοπόρο μιας και δημιούργησε μια εικόνα από τις σπανιότερες στην Ορθοδοξία.
Αυτή όμως ξεχωρίζει αφού ανήκει στην κατηγορία των αγιογραφικών θεμάτων που υπερτονίζει την μητρότητα, την αναμονή για την έλευση του Μεσία και φυσικά αποτελεί την εικόνα «φυλαχτό» για κάθε γυναίκα που κυοφορεί.
Συνεπώς, είναι μία από τις σπάνιες αγιογραφήσεις της Παναγίας.
Παναγία Εσφαγμένη
Για την εικόνα αυτή διηγούνται ότι πληγώθηκε από το μαχαίρι ενός δύστροπου ιεροδιάκονου και εκκλησιάρχη (επιμελητή της εκκλησίας, νεωκόρου), ο οποίος εξαιτίας δήθεν του διακονήματος του έφθανε πάντοτε καθυστερημένος στην Τράπεζα.
Σε μια παρόμοια περίπτωση ο τραπεζάρης (υπεύθυνος της τραπεζαρίας), αγανακτισμένος, αρνήθηκε να του δώσει φαγητό.
Οι ταραγμένοι και οργισμένοι λογισμοί του εκκλησιάρχη στράφηκαν εναντίον της Θεοτόκου, που ενώ αυτός την υπηρετούσε, αυτή δε μεριμνούσε ούτε για την τροφή του.
Από την πληγή αυτή ξεπετάχθηκε αίμα, το πρόσωπο της Παναγίας χλώμιασε,ενώ ο ιεροδιάκονος τυφλώθηκε και έπεσε κάτω φρενόληπτος από τον έλεγχο της συνείδησης, μένοντας στην κατάσταση αυτή τρία χρόνια.
Τότε χάρη στις προσευχές του ηγουμένου και της αδελφότητας, η Παναγία εμφανίστηκε στον ηγούμενο και ανάγγειλε τη θεραπεία του.
Ο εκκλησιάρχης πέρασε την υπόλοιπη ζωή του σ´ ένα στασίδι απέναντι από την εικόνα θρηνώντας το φοβερό αμάρτημά του και πριν πεθάνει πήρε την συγχώρηση από την ίδια την Παναγία, που του ανάγγειλε όμως, όπως προηγουμένως και στον ηγούμενο, ότι το βλάσφημο χέρι του θα υφίστατο παραδειγματική τιμωρία μετά θάνατον. Πράγματι μέχρι σήμερα φυλάσσεται αναλύωτο και κατάμαυρο κοντά στην εικόνα που είναι τοποθετημένη στον νάρθηκα του παρεκκλησίου του αγίου Δημητρίου.
Η θαυματουργή αυτή εικόνα είναι τοιχογραφία του 14ου αιώνα και βρίσκεται στο νάρθηκα του παρεκκλησίου του Αγίου Δημητρίου, το οποίο είναι ενσωματωμένο εις το Καθολικόν της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου
Παναγία Θαλασσινή
Σύμφωνα με την παράδοση η Παναγία η Θαλασσινή προστατεύει αυτούς που ταξιδεύουν στην θάλασσα μαζί με τον Άγιο Νικόλαο.
Από τα πλέον γνωστά κατάλευκα εκκλησάκια της Παναγίας της Θαλασσινής είναι η Παναγία η Θαλασσινή της Άνδρου όπου η παράδοση λέει πως ένα βράδυ, που η θάλασσα ήταν φουρτουνιασμένη η εικόνα της Παναγίας φαινόταν να έρχεται από το πέλαγος προς την ακρογιαλιά με ένα παράξενο φως να την τυλίγει.
Οι άνθρωποι του νησιού ακολούθησαν το συγκεκριμένο φως, το οποίο τους οδήγησε σε μια μικρή σπηλιά και εκεί πάνω σε φύκια βρήκαν την εικόνα της Παναγίας.
Την προσκύνησαν και την μετέφεραν στο παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου. Την άλλη μέρα όμως η εικόνα γύρισε και πάλι στη σπηλιά της και έτσι οι νησιώτες αποφάσισαν να χτίσουν ένα μικρό ναό πάνω ακριβώς από την σπηλιά, αφού αυτό ήταν το θέλημα της Παναγίας.
Οι εργασίες για την ανέγερση του ναού έγιναν με γοργούς ρυθμούς και η εκκλησιά ήταν σχεδόν έτοιμη σε ελάχιστο χρόνο. Έλειπε όμως η σκεπή, γιατί δεν υπήρχε ξυλεία. Και πάλι, όμως, η Παναγία φρόντισε γι’ αυτό.
Ένα καράβι φορτωμένο με ξυλεία κινδύνευσε να βουλιάξει στα ανοιχτά της Άνδρου.
Ο καπετάνιος μαζί με τους ναυτικούς παρακαλούσαν την Παναγία να τους σώσει και πήραν την απόφαση να ρίξουν την ξυλεία στη θάλασσα. Πράγματι το πλοίο σώθηκε, ενώ η ξυλεία σιγά σιγά βγήκε στην ακτή κοντά στην σπηλιά, και αυτά τα ξύλα χρησιμοποίησαν οι μάστορες για τη σκεπή του ναού.Επειδή η ξυλεία βρέθηκε αναπάντεχα η Εκκλησία της Παναγίας ονομάστηκε αλλιώς και «Θεοσκέπαστη».
Παναγία Θρηνωδούσα
Στη Μονή Καλογραίων του Ευαγγελισμού στην Πάτμο μια καλόγρια, με το όνομα Ολυμπιάδα (εκοιμήθει Τετάρτη, 04 Σεπτεμβρίου 2002), η οποία ήταν μαθήτρια του διάσημου βυζαντινού αγιογράφου Φώτη Κόντογλου δημιουργούσε τις δικές της εικόνες.
Η γλυκύτητα αυτής της τέχνης είναι αποκαλυπτική. Για να επικοινωνήσει ο άνθρωπος με την τέχνη αυτή, χρειάζεται « ευωδία του Χριστού προς τον Θεό σε κείνους που σώζουνται και σε κείνους που χάνουνται».
Και η ευωδία αυτή ήταν διάχυτη στις πνευματικές καταθέσεις της αείμνηστης αγιογράφου της οποίας η αγάπη για την τέχνη της αγιογραφίας την οδηγεί στο εξωτερικό για να συνεχίσει τις σπουδές της.
Είχε ειπωθεί, και άξια, πως η μακαριστή μοναχή Ολυμπιάδα «κατέχει τέλεια τόσο την τεχνική της αγιογραφίας, όσο και τους κανόνες που αφορούν στην αναπαράσταση των σκηνών και προσώπων του Ευαγγελίου. Εμμένοντας στην Βυζαντινή παράδοση, διοχετεύει ταυτόχρονα στην εικόνα την προσωπική της κοσμοθεωρία.
Η τέχνη της είναι η έκφραση ενός ανθρώπου που έχει κατακτήσει την εσωτερική του γαλήνη και βρίσκεται σε απόλυτη ισορροπία με τον εαυτό του και τον κόσμο που τον περιβάλλει».
Εκτός από το πλήθος των φορητών εικόνων που έχει ιστορήσει, μία είναι και η Παναγία η Θρηνωδούσα.
Παναγία Κεριώτισσα
Η ιστορία για το πώς ο ζωγράφος Χρήστος Μποκόρος ζωγράφισε την Παναγία την Κεριώτισσα, καταγεγραμμένη από τον ίδιον:
«Πριν από καν’ να μήνα μου τηλεφώνησε ο Νίκος ο Ξυδάκης από την «Καθημερινή» και μου ζήτησε να ενδώσω στην πρόκληση μιας Παναγίας.
Να Τη ζωγραφίσω, είπε, για τη γιορτή Της, τον δεκαπενταύγουστο.
Βιάστηκα να του απαντήσω ότι είμαι χωμένος βαθειά μέσα στα έργα τής έκθεσης που ετοιμάζω για τον Δεκέμβρη στο μουσείο Μπενάκη, ότι δεν έχω χρόνο ούτε μυαλό για κάτι άλλο.
Λες κι η ζωγραφική γίνεται μόνο με χρόνο και μυαλό!
Μιλούσα εκείνες τις μέρες με το «Σαμιωτάκι», τον «ευμάθιο» Βαγγέλη Ζουρνατζή, και μού ‘στειλε ψηφιακά κάποιες Παναγίες απ’ το πολύτιμο αρχείο του, επιμελώς σχολιασμένες.
Δεόμενες σκεφτόμουν στην αρχή ή καμμιάν Οδηγήτρια αρχετυπική, χωρίς παιδί στα χέρια, αλλά η ανορθόγραφη «Καρδιότησα» μου έγνεφε μυστικά κι όλο σ’ αυτήν επέστρεφε το βλέμμα μου.
Στην ωραιότητα της μητέρας και την παθιασμένη αναστροφή της κεφαλής του τέκνου της.
Την πήρα ένα βράδυ, απεγνωσμένος από τα άλλα έργα μου κι απ’ τα παθήματά μου, νύχτα βαθειά, Την έστρεψα ανάποδα, ταπείνωσα το λαμπρό Της ένδυμα κι αφάνισα τον γυιό απ’ την αγκαλιά Της.
Απόμεινε σκιά δεόμενη, άδεια και μονάχη.
Είθε να με συγχωρέσει ο πολύς Άγγελος ο Κοτάντος, πρωτοψάλτης Χάνδακος και πρωτοϊστοριογράφος πάσης της αυτοκρατορίας, που Την εζωγράφισε δογματικώς και τεχνικώς άρτια εκείνος ο ικανότατος, αλλά εμένα μου φάνηκε ότι, έτσι όπως Την άλλαξα, ταίριαζε περισσότερο στην κατάστασή μας.
Εσωστρεφώς σπαρακτική, με ένα κενό στην αγκαλιά, να προσδοκά σε μιαν απεγνωσμένη δέηση εξ ονόματος όλων μας και να μας απευθύνει, το σπουδαιότερο, την τρυφερότητά Της. Την άλλη μέρα ασπάστηκα το μάγουλο κι έφυγε το σημάδι, φωτίστηκε το βλέμμα της και ρόδισαν τα χείλη. Γέμισα φλόγες φωτεινές τη σκοτεινή Της αγκαλιά και το μαφόριο. Κι έλαμψε η Παναγία των κεριών, ολόφωτη. Μια φλογισμένη μαυροφόρα. «Κεριώτισσα» Την είπα -ο απατεών επ’ αγαθώ- και δέομαι στη χάρη Της εν μετανοία».
Παναγία Καλομάτα
Εικόνα της Παναγίας η οποία βρίσκεται στο καθολικό της Ιεράς Μονής των Αγίων Αυγουστίνου Ιππώνος και Σεραφείμ Σαρώφ ή όπως αλλιώς ονομάζεται «Τα 400 σήμαντρα και 62 καμπάνες» στο Τρίκορφο Δωρίδος στην Φωκίδα.
Η προσωνυμία Καλομάτα είναι γραμμένη επάνω στην εικόνα, όπου η Θεοτόκος παριστάνεται ολόσωμη καθισμένη σε ένα ιδιαίτερα πολυτελή θρόνο.
Ατενίζει τον επισκέπτη και φέρει στέμμα στο κεφάλι Της.
Η μορφή της Θεοτόκου είναι ευχάριστη και ωραία, με μάτια ωραία (καλά) από όπου προκύπτει και το προσωνύμιο Καλομάτα.
Όπως είναι γραμμένο σε εγχειρίδιο της μονής από το όνομα της Καλομάτας πήρε το όνομα η πόλη της Μεσσηνίας Καλαμάτα με την παραφθορά της λέξεως.
Η εικόνα υπάρχει ακόμα, και φυλάσσεται στο εσωτερικό του καθεδρικού Ναού της Καλαμάτας με την επωνυμία Παναγία η Υπαπαντή.
Παναγία Παραμυθία
Ανεβαίνοντας τη σκάλα που βρίσκεται στα αριστερά της κεντρικής πύλης του καθολικού της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου υπάρχει παρεκκλήσιο αφιερωμένο στην Παναγία την Παραμυθία. Μέσα σ’ αυτό μεταφέρθηκε μετά την τέλεση του θαύματος, η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, τοιχογραφία του 14ου αι.
Παλαιά υπήρχε η συνήθεια, βγαίνοντας οι πατέρες από το Καθολικό, μετά το τέλος της ακολουθίας του Όρθρου, να ασπάζονται την εικόνα της Παναγίας που υπήρχε στον εξωνάρθηκα.
Εκεί ο Ηγούμενος έδινε τα κλειδιά της κλεισμένης για τις βραδινές ώρες πύλης της Μονής στον θυρωρό για να ανοίξει.
Κάποια χρονιά, αρχές του 14ουαι., στις 21 Ιανουαρίου, τελείωσε ο Όρθρος. Οι πατέρες αποσύρθηκαν στα κελιά τους για να αναπαυθούν, μέχρι να αρχίσουν τα καθημερινά τους διακονήματα.
Τότε θα ανοιγόταν και η πύλη της Μονής. Δεν γνώριζαν ότι έξω από αυτήν παραμόνευαν πειρατές, που την είχαν περικυκλώσει, έτοιμοι να εισβάλλουν για να καταστρέψουν τα πάντα.
Στο ναό βρισκόταν μόνος ο Ηγούμενος, αφοσιωμένος στην προσευχή του. Πετάχτηκε ξαφνικά ακούγοντας μια φωνή, που δεν έμοιαζε με φωνή ανθρώπου.
Έντρομος κοίταξε γύρω του. Δεν είδε κανέναν. Εξάλλου κανένας δεν ήταν μέσα στο ναό. Και όμως κάποιος μίλησε. Συγκέντρωσε την προσοχή του και γεμάτος φόβο κατάλαβε ότι η φωνή προερχόταν από την εικόνα της Θεομήτορος.
Με ευλάβεια τέντωσε το αυτί του για να ακούσει. Άκουσε τότε τη φωνή της Παναγίας να λέει: «Μην ανοίξετε σήμερα την πύλη της Μονής, αλλά αφού ανεβείτε στα τείχη, να διώξετε τους πειρατές».
Κατάπληκτος ο Ηγούμενος προσήλωσε τα μάτια του στην εικόνα της Θεοτόκου. Αντίκρυσε τότε ένα εκπληκτικό θαύμα. Η μορφή της Παναγίας ήταν ζωντανή. Το βρέφος Ιησούς που κρατούσε στα χέρια της πήρε και αυτό ζωή. Κίνησε το δεξί του χέρι και έκλεισε το στόμα της αγίας Μητέρας του, στρέφοντας προς αυτήν το φωτεινό πρόσωπό του.
Μια γλυκιά παιδική φωνή ακούστηκε να λέει: «Μη,Μητέρα μου, μην τους το λες. Άφησε τους να τιμωρηθούν, όπως τους αξίζει, γιατί αμελούν τα μοναχικά τους καθήκοντα».
Τότε η Κυρία Θεοτόκος με μεγάλη μητρική παρρησίαπρος τον μονογενή Υιό της, σήκωσε ελαφρά το χέρι, συγκράτησε το χεράκι του, έκλινε λίγο προς τα δεξιά το θείο της πρόσωπο και επανέλαβε πιο έντονα:
«Μην ανοίξετε σήμερα την πύλη της Μονής, αλλά αφού ανεβείτε στα τείχη, να διώξετε τους πειρατές. Και κοιτάξτε να μετανοήσετε, γιατί ο Υιός μου είναι οργισμένος μαζί σας». Επανέλαβε δε και για τρίτη φορά την προειδοποίηση: «Σήμερα, μην ανοίξετε την πύλη της Μονής…». Μετά το διάλογο η Κυρία Θεοτόκος και το Πανάγιο Βρέφος της αποκαταστάθηκαν πάλι σαν εικόνα.
Ο Ηγούμενος γεμάτος θαυμασμό συγκάλεσε όλους τους Πατέρες, διηγήθηκε σ’ αυτούς τα υπερφυσικά γεγονότα που συνέβησαν και τους επανέλαβε τα λόγια που είχε ακούσει από τα χείλη της Παναγίας και του Θείου Βρέφους προς την Μητέρα του.
Όλοι με κατάπληξη στράφηκαν προς το μέρος της θαυματουργού εικόνας. Και η κατάπληξη τους αυξήθηκε. Η παράσταση της εικόνας είχε μεταμορφωθεί. Η σύνθεση μεταβλήθηκε ολοκληρωτικά και δεν έμοιαζε καθόλου με την παλαιά εικόνα. Διατηρήθηκε η μορφή όπως φαίνεται σήμερα.
Η Παναγία να κρατά το χέρι του Χριστού κάτω από το στόμα της και να κλίνει το κεφάλι της δεξιά για να το αποφύγει. Η έκφραση του προσώπου της είναι γεμάτη απέραντη επιείκεια, αγάπη, συμπάθεια και μητρική στοργή. Ο Χριστός παρόλο που παριστάνεται ως βρέφος έχει αυστηρό πρόσωπο ως Κριτής.
Η εικόνα αυτή είναι πράγματι αχειροποίητος, διότι κατασκευάστηκε στη μορφή που είναι σήμερα, όχι από ανθρώπινο χέρι, αλλά από τη Χάρη του Θεού, μετά τη θαυματουργική επέμβαση της Παναγίας μας για τη διάσωση της Μονής. Ονομάστηκε «Παναγία Παραμυθία», δηλαδή Παρηγορήτρια.
Και δικαίως· διότι όπως λένε οι προσκυνητές της Μονής, που δεν χορταίνουν να την βλέπουν, η θέα της γλυκιάς έκφρασης του προσώπου της Παναγίας ξεκουράζει, αναπαύει, γαληνεύει και παρήγορή τη ψυχή του ανθρώπου.
Με το θαύμα αυτό φανερώνεται για άλλη μια φορά η μητρική παρρησία της Θεοτόκου στο να μεσιτεύει για τις αμαρτίες των ανθρώπων «προς τον Υιόν και Θεόν της» και οι σωτήριες πρεσβείες της, με τις οποίες απαλλάσσονται από τα δεινά που δίκαια τους αξίζουν για το πλήθος των αμαρτιών τους. Η εικόνα μεταφέρθηκε στο ιδιαίτερο παρεκκλήσιο της Παραμυθίας. Μπροστά σ’ αυτήν οι μοναχοί διατηρούν ακοίμητο κανδήλι, ψάλλουν καθημερινά Παράκληση και τελείται κάθε Παρασκευή Θεία Λειτουργία. Παλαιότερα, υπήρχε η συνήθεια οι κουρές των μοναχών να γίνονται σ’ αυτό το παρεκκλήσιο.
Παναγία της Νίκης
Η «Παναγιά της Νίκης». Η διάσημη εικόνα που ζωγράφισε ο Γιάννης Τσαρούχης στο μέτωπο.
Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου δεν ήταν λίγοι οι στρατιώτες που ανέφεραν ότι σε δύσκολες στιγμές στο μέτωπο, αναζήτησαν στήριγμα στο θεό και προσευχήθηκαν στην Παναγία για να τους προστατεύσει.
Κάποιοι από αυτούς που βρέθηκαν σε μεγάλη δοκιμασία, ανέφεραν ότι είχαν δει ακόμα και οράματα με την μορφή της Παναγίας.
Η διήγησή τους εκείνες τις δύσκολες ώρες του πολέμου, διαδόθηκαν σαν αστραπή μέσα στο στράτευμα.
Μία τέτοια αναφορά έγινε η αφορμή για να εμπνευστεί και να ζωγραφίσει ο Γιάννης Τσαρούχης την περίφημη «Παναγία της Νίκης».
Η ιστορία του εικονίσματος ξεκίνησε όταν ένας στρατιώτης έγραψε αναφορά στο στρατηγό Κατσιμήτρο για το όραμά του,o ανθυπασπιστής Νίκος Γκάτζαρος είχεβγει για ένα περίπατο και περιγράφει την ασυνήθιστη εικόνα που αντίκρισε: «ο αήρ είχε πάψει να φυσά, ο ουρανός ήταν αστεροειδής και κατά την επιστροφή, ούτε 10 βήματα δεν είχε κάνει, του εμφανίζεται και του κόβει το δρόμο μια γυνή μαυροφόρα, έχουσα σεμνή την εμφάνισή της».
Το πρόσωπο της διακρινόταν στο ημίφως. Εκείνος αιφνιδιάστηκε από το θέαμα και έπεσε στα γόνατα στο έδαφος.
Πήγε να την ασπαστεί, ενώ τα μάτια του ήταν συγκινημένα, τα πόδια και τα χέρια του έτρεμαν. Τότε άκουσε φωνές: «Είμαι η Παναγία. Μη φόβισαι παιδί μου.
Εγώ ενεμφανίσθην να σου είπω τρεις λόγους. Τους οποίους να μη λησμονήσεις». Του είπε ότι πρώτον η Ελλάδα θα βγει νικηφόρα από τον πόλεμο, δεύτερον ότι ο πόλεμος κηρύχθηκε εναντίον της Ελλάδος για να γνωρίσει ο κόσμος ότι αφορμή είναι η απομάκρυνσή του από την χριστιανική θρησκεία και τρίτον ότι το δίκαιο πάντα υπερισχύει της βίας.
Ο Κατσιμήτρος μόλις έμαθε για την αναφορά του στρατιώτη έδωσε εντολή να βρεθεί ζωγράφος.
Αρχικά ο ανθυπασπιστής ανέφερε ότι πέρασε την παρουσία για κάποια Αλβανή κατάσκοπο και ύψωσε το ρεβόλβερ του για να την πυροβολήσει, όμως τότε η γυναίκα ύψωσε την παλάμη της και του είπε: «Μη χτυπάς, έχω να σου πω κάτι: τη Λαμπρή θα είσαστε σπίτι σας».
Ο στρατιώτης κατευθύνθηκε προς τη σκηνή του, το αναφέρει στον στρατηγό Κατσιμήτρο και ο ανθυπασπιστής Νίκος Γκάτζαρος διέταξε αμέσως να γίνει έρανος γιατί θέωρησε ότι στο σημείο που εμφανίστηκε η Παναγία της θα πρέπει να γίνει μικρός ναός.
Η ιστορία του στρατιώτη διαδόθηκε γρήγορα στο στράτευμα. Ένας λοχαγός φώναξε κάποιον φαντάρο που ήξερε να ζωγραφίζει.
Ήθελε μια εικόνα που θα κοσμούσε το εκκλησάκι που θα χτιζόταν στο Γκολέμι.
Εκεί, δηλαδή που ο ανθυπασπιστής ανέφερε, ότι είχε δει την Παναγία. Ο στρατιώτης που ζωγράφισε την εικόνα, ήταν οΓιάννης Τσαρούχης, ο οποίοςστρατεύθηκε το 1939 και υπηρέτησε στο Κούτσι, στην Αλβανία.
«Μπογιές είχε μαζί του ο λοχαγός μου, ο μακαρίτης Γεωργόπουλος, με την ελπίδα ότι θα μπορέσω να κάνω σκηνές από μάχες.
Αυτές οι μπογιές εχρησίμευσαν στην αρχή του πολέμου για να καμουφλαριστούν τα νίκελ του αυτοκινήτου του διοικητού», αφηγήθηκε ο Τσαρούχης στο βιβλίο «Μαρτυρίες ’40-’41» του Κ. Χατζηπατέρα.
Καμβά για να ζωγραφίσει δεν είχε και έψαχνε να βρει απεγνωσμένα. Σε γράμμα του, μαρτυρεί ο ίδιος, βρήκε ένα καπάκι από ένα κιβώτιο ρέγκας, το οποίο μύριζε έντονα.
Πάνω σε αυτό ζωγράφισε την περίφημη «Παναγιά της Νίκης». Ως πρότυπο είχε μια κακοζωγραφισμένη Παναγία που κυκλοφορούσε σε δελτάρια.
Η εικόνα παρίστανε την Παναγία με το Χριστό και στο κάτω μέρος τα θαύματά της.
Αριστερά έδειχνε τον ανθυπασπιστή που πάει να πυροβολήσει την Παναγία και δεξιά τους στρατιώτες που χτίζουν το εκκλησάκι.
Επειδή ο λοχαγός έμενε μακριά από το σημείο που ο Τσαρούχης ζωγράφισε την εικόνα έστειλε ένα μοτοσικλετιστή για να τον παραλάβει και να πάρει την εικόνα.
Το έργο είχε ήδη αποκτήσει φήμη θαυματουργής εικόνας.
Η μαρτυρία του Τσαρούχη: «Καθώς πηγαίναμε προς τον διοικητή, έφραξαν σχεδόν τον δρόμο Έλληνες στρατιώτες από την Άρτα, που είχαν στρατοπεδεύσει εκεί κι είχαν πληροφορηθεί για την ύπαρξη της εικόνας.
Ήδη το ταπεινό μου έργο, που δεν είχε στεγνώσει ακόμα, είχε αποκτήσει την φήμη θαυματουργής εικόνας και οι στρατιώτες οι Αρτινοί, σε έξαλλη θρησκευτική έκσταση, απαιτούσαν η θαυματουργή εικόνα να μείνει ένα βράδυ τουλάχιστον στην κατασκήνωσή τους.
Άκουγες φωνές, από παντού. Όλοι οι στρατιώτες φωνάζανε: «Η Παρθένα, η Παρθένα. Να την αφήσετε μια βραδιά». Εκείνη την ώρα βάρεσε συναγερμός, δηλαδή ένας στρατιώτης με μια σάλπιγγα τυλιγμένη με ιμάντες από γκέτες από χακί ύφασμα εσάλπισε.
Εγώ και ο μοτοσυκλετιστής πέσαμε μπρούμυτα σύμφωνα με τις διαταγές που είχαμε. Κανένας Αρτινός δεν έκανε το ίδιο. «Βρε συνάδελφε», μου είπε ένας, «βαστάς την Παρθένα και φοβάσαι;»
Το συνολικό ποσό που συγκεντρώθηκε από τον έρανο υπολογίστηκε γύρω στις 800 χιλιάδες δραχμές, ένα τεράστιο ποσό αν λάβει κανείς υπόψιν τα οικονομικά δεδομένα των στρατιωτών του μετώπου. Η εκκλησία χτίστηκε στο Γκολεμί, στο σημείο που ο στρατιώτης είδε το όραμα με την Παναγία, η οποία όπως έχουν καταθέσει μάρτυρες καταστράφηκε επί Χότζα.
Παναγία του Κρίνου
Η Παναγία του Κρίνων ονομάζεται αλλιώς Παναγία Γραβαλώτισσα εξαιτίας του τρόπου, με τον οποίο βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας στην Πάστρα της Κεφαλονιάς.
Η εικόνα βρέθηκε με τον εξής θαυμαστό τρόπο. Ήταν αρχές Αυγούστου και οι προετοιμασίες για τη νέα σοδειά είχαν αρχίσει. Με διαταγή του Κόντε Λιανού, που ήταν ο τοπικός άρχοντας, όλοι οι αγρότες ξεκίνησαν να καθαρίζουν τα αμπέλια τους.
Ενώ καθάριζαν, λοιπόν, τα ξερά χόρτα με τα γράβαλα, τις τσουγκράνες, συνέβη κάτι το απίθανο.
Στην τσουγκράνα ενός υπηρέτη που δούλευε κάτω από τις υπηρεσίες του Κόντε, είχε παγιδευτεί ένα ξύλο. Προσπαθώντας να το τραβήξει, διαπίστωσε ότι το ξύλο, το οποίο επίμονα ήθελα να πετάξει, αντιστοιχούσε σε μία εικόνα της Παναγίας.
Ο εργάτης έμεινε άναυδος και τρεμάμενος για το συμβάν που του συνέβη. Σταμάτησε, λοιπόν, κάθε εργασία και έτρεξε να ειδοποιήσει τον Κόντε.
Εκείνος όμως, επηρεασμένος και απασχολημένος με τις δουλειές του και την κόρη του που ήταν καθηλωμένη σε αναπηρική καρέκλα, πρόσταξε τον υπηρέτη να μεταφέρει την εικόνα στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου.
Το ίδιο βράδυ όμως ο Κόντες είδε την Παναγία στον ύπνο του να του λέει: «Γιατί με πήρες από το σπίτι μου;».
Αμέσως ξυπνά και τρέχει στην εκκλησία με σκοπό να πάρει την εικόνα που ο ίδιος είχε απαρνηθεί την προηγούμενη μέρα και να τη μεταφέρει στο σπίτι του.
Γυρίζοντας από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, γεμάτος δέος μπαίνει στο σπίτι του. Μόλις αντικρίζει η νεαρή κοπέλα την εικόνα, ανασηκώνεται στα δύο της πόδια και με αργά προσεκτικά βήματα, την προσκυνά.
Μετά από αυτό ο Κόντες αποφασίζει να χτιστεί η εκκλησία της Παναγίας στο μέρος, στο οποίο βρέθηκε η εικόνα. Έτσι, χτίστηκε η εκκλησία και σε ανάμνηση εκείνου του θαύματος, κάθε 15 Αυγούστου, στην εορτή της Παναγίας, ανθίζουν θαυματουργικά οι ξεροί κρίνοι, τους οποίους μαζεύουν οι γυναίκες του χωριού και τους τοποθετούν στα εικονίσματα των σπιτιών τους.
Συγκεκριμένα, το θαύμα έχει ως εξής. Στον προαύλιο χώρο του ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου και σε διάφορα παρτέρια, οι γυναίκες του χωριού φυτεύουν βολβούς των παρθενόκρινων.
Τον Μάιο που αρχίζουν ν’ ανθίζουν τα κρίνα, τα κόβουν και τα τοποθετούν σε ανθοδέσμες μπροστά στην ιερή και θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Καθώς περνούν οι μέρες, τα κρίνα ξεραίνονται, όπως προστάζουν οι νόμοι της φύσης. Όταν έλθει η 1η Αύγουστου και αρχίσουν οι Παρακλήσεις στην Παναγία και μέχρι τις 15 Αυγούστου, τότε μαζί με τη Μετάσταση της Παναγίας ανασταίνονται και οι νεκροί κρίνοι.
Μετά τη θεία Λειτουργία της εορτής της Κοιμήσεως ο ιερέας μοιράζει τα άνθη σαν ευλογία στους χριστιανούς.
Παναγία του Χάρου
Βρισκόμαστε στα 1600 μ.Χ. Μοναχοί από την Ιερή Μονή της Πάτμου φτάνουν στη Λειψώ της Δωδεκανήσου και χτίζουν σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από το Χωριό το εξωμονάστηρο «ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΧΑΡΟΥ».
Ο Ναός είναι τρισυπόστατος, χτισμένος σε ρυθμό βυζαντινό. Τον διακρίνει ο χαμηλός τρούλος, τα ακανόνιστα τόξα, που γι' αυτό αισθητοποιούν μια ασυνήθιστη γοητεία, τα λιγοστά και στενόμακρα παράθυρα, που το φειδωλό φως τους υποβάλλει τον προσκυνητή.
Το διάβα των αιώνων άφησε ανέπαφη την εκκλησία, ενώ ερήμωσε τα γύρω κελιά των μοναχών. Μα σεβάστηκε το ιερό κειμήλιό τους, την πρωτότυπη και θαυματουργική εικόνα της "Παναγίας του Χάρου".
Πρωτοτυπία στην εικόνα δίνει το γεγονός ότι η Παναγία ιστορείται να κρατά το Χριστό όχι ως βρέφος, αλλά κρεμάμενο νεκρό στο Σταυρό του μαρτυρίου.
Και επειδή οι έννοιες νεκρός και Χάρος σχετίζονται, η εικόνα, και γενικότερα η εκκλησία, ονομάστηκε «Παναγία του Χάρου».
Τον Απρίλιο του 1943 η ευσέβεια μιας κοπέλας τοποθέτησε στην εικόνα άσπρους κρίνους.
Αυτοί ξεράθηκαν, όπως ήταν φυσικό. Μα ξαφνικά τον Ιούλιο οι αποξηραμένοι κρίνοι άρχισαν παράδοξα να αποκτούν χυμούς και μάλιστα όσο πλησίαζε η γιορτή της 23ηςΑυγούστου έφτασαν να βγάζουν μπουμπούκια μοσχομυριστά, ολοκληρωμένα την ημέρα του Πανηγυριού της.Το θαύμα αυτό πραγματοποιείται από τότε μέχρι σήμερα.
Και προσφέρεται ως ευλογία της Παναγίας του Χάρου σε κάθε προσκυνήτρια ψυχή, αλλά συγχρόνως και ως «σημείον αντιλεγόμενον» για τους άπιστους που, ενώ «θέτουν τον δάκτυλον επί των τύπων των ...κρίνων», πασχίζουν να το εξηγήσουν με λογικοφανείς ερμηνείες, γεννημένες από τη θολοκουλτούρα τους.
Κι όμως η "Παναγία του Χάρου" είτε για χάρη των πιστών της είτε για προβληματισμό των απίστων συνεχίζει το θαύμα της. Πλήθος προσκυνητών έρχονται στις 23 Αυγούστου, για να κλίνουν το γόνυ μπροστά στην εικόνα του θαύματος.
Παναγία τριών ετών
Πρόκειται αναμφίβολα για μια από τις σπανιότερες εικόνες της Θεοτόκου.
Η συγκεκριμένη εικόνα της Παναγίας, για την οποία δεν υπάρχουν ιδιαίτερες πληροφορίες, είχε δημοσιευθεί για πρώτη φορά από κάποιον πιστό, ο οποίος την έλαβε από τα Ιεροσόλυμα, από γέροντα κάποιου προσκυνήματος, και με τον τρόπο αυτό περιήλθε στα χέρια του.
Είθε να χαρούμε και να μετανοήσουμε με την Θέα της Ομορφιάς των Αρετών Της.
Ακολουθήστε το eirinika.gr στο Google News για ενδιαφέρουσες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο
Πατήστε εδώ για να διαβάσετε όλες τις αναρτήσεις του eirinika.gr
