Διατροφή στην παιδική ηλικία: Από την κοιλίτσα της μαμάς και τον θηλασμό έως τα πρώτα χρόνια ζωής και την εφηβεία

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική αύξηση των παιδικών ασθενειών όπως αυτές του παιδικού διαβήτη και παιδικού θυρεοειδή, προβληματίζοντας σε μεγάλο βαθμό επιστήμονες υγείας και εκπαιδευτικούς.

Η διατροφή ενός παιδιού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες έτσι ώστε ένα παιδί να είναι υγιή και να μπορεί να αναπτυχθεί σωστά. Ένας από αυτούς ,και ίσως και ο κυριότερος, είναι οι διατροφικές συνήθειες όλης της οικογένειας στο σπίτι και του οικογενειακού περιβάλλοντος γύρω από αυτό.

Διατροφή της εγκυμονούσας μαμάς

Ένα παιδί βομβαρδίζεται με κατανάλωση συντηρητικών και ζάχαρης από πριν γεννηθεί.

Μια γυναίκα η οποία είναι έγκυος ιδανικά πρέπει να βάλει σε όλη την διάρκεια της εγκυμοσύνης της 8-12 κιλά για να θεωρηθεί φυσιολογική αύξηση βάρους λόγω του εμβρύου.

Αν η εγκυμονούσα δεν ενημερωθεί σωστά για την διατροφή που πρέπει να ακολουθήσει στην εγκυμοσύνη της ,τότε υπάρχει κίνδυνος αύξησης βάρους παραπάνω από το φυσιολογικό.

Κατά την διάρκεια του τοκετού χάνονται περίπου 6,5 κιλά μαζί με τα υγρά.

Όσα παραπάνω κιλά πάρει η μητέρα θα κληθεί να τα χάσει είτε κατά την διάρκεια του θηλασμού είτε και μετά από αυτό.

Έρευνες επίσης δείχνουν ότι η διατροφή της μαμάς κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης παίζει καθοριστικό ρόλο για αυτή του βρέφους μετέπειτα, αφού περνάνε στο έμβρυο μέσω του πλακούντα.

Ενοχοποιείται επίσης και για παιδικές ασθένειες, όπως αυτές που αναφέρθηκαν παραπάνω. Ειδικά αν η μαμά καταναλώνει αλκοόλ ή καπνίζει.

Η σημασία του θηλασμού

Το ίδιο ισχύει και κατά την διάρκεια του θηλασμού.

Το μητρικό γάλα έχει διαφορετικές γεύσεις ανάλογα με τη διατροφή της μαμάς και είναι εμπλουτισμένο με θρεπτικά συστατικά από την διατροφή αυτής.

Αφού έρθει ο τοκετός, υπάρχει φτωχή ενημέρωση για τον θηλασμό.

Μόνο στη περίπτωση που οι εκάστοτε γονείς ενδιαφερθούν προσωπικά να ενημερωθούν από κάποιο σύμβουλο ή μαία για το θέμα αυτό, θα έχουν και γνώση πάνω στο αντικείμενο.

Διαφορετικά, ακόμα και η πλειοψηφία των παιδιάτρων ωθούν τη νέα μητέρα στη χρήση μπιμπερού και υποκατάστατων γάλατος, παρά στην συμβουλή και ενθάρρυνση του θηλασμού.

Έτσι η νέα μητέρα τις περισσότερες φορές ωθείτε σε μικτό θηλασμό, που είναι και η καλύτερη εκδοχή των περιπτώσεων.

Οι περισσότερες νέες μητέρες τα τελευταία χρόνια είτε δεν θηλάζουν καθόλου, είτε θηλάζουν για πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

Σε αυτό δυστυχώς παίζει ρόλο η μη ενημέρωση.

Πείθονται ότι δεν έχουν αρκετή παραγωγή για να σιτίσουν το παιδί τους, αλλά θα πάρουν χάπι για να διακόψουν τελικά. Κλασικές περιπτώσεις που παρατηρούνται όχι σπάνια τα τελευταία χρόνια.

Εισαγωγή τροφών στο παιδί (6 μηνών)

Περνώντας αυτά τα στάδια έρχεται το παιδί στην ηλικία των έξι μηνών και αρχίζει η εισαγωγή των τροφών.

Η γνώση είναι φτωχή και σε αυτό το κομμάτι, διότι αν και υπάρχει διατροφικός οδηγός για την εισαγωγή των παιδιών ανάλογα τον μήνα που διανύει, δεν εφαρμόζεται ούτε από τους ειδικούς.

Ακόμη και παιδίατροι αντί να προτείνουν στην μητέρα αγνούς και υγιείς μεθόδους παρασκευής αλλά και επιλογής των πρώτων τροφών του παιδιού, την ωθούν σε συσκευασμένα έτοιμα γεύματα σε βαζάκια, επιδόρπια γιαουρτιού, κρέμες έτοιμες σε σκόνη κλπ.

Έτσι από τόσο μικρή ηλικία ξεκινάει μια διατροφή λανθασμένη, μια διατροφή που δεν αρμόζει για τα πρώτα γεύματα ενός παιδιού, δεν αρμόζει για τα θρεπτικά συστατικά που πρέπει να πάρει για την σωστή ανάπτυξή του.

Λεπτομέρεια δε να αναφερθεί ότι η τροφή στους έξι μήνες είναι συμπληρωματική του θηλασμού. Σε ιδανικές συνθήκες η μητέρα εισάγει τροφές παράλληλα με τον θηλασμό..

Διατροφικές συνήθειες παιδιού (1 έτος)

Και έρχεται η ηλικία του πρώτου έτους, όπου πια το παιδί μπορεί να καταναλώνει όλες τις τροφές και να συμβαδίζει με τις διατροφικές συνήθειες όλης της οικογένειας.

Εκεί γίνονται γνώριμα και εισάγονται από πολύ νωρίς η ζάχαρη και το αλάτι. Συστατικά που όσο καθυστερήσουν να εισαχθούν στο διατροφολόγιο ενός παιδιού τόσο καλύτερο είναι για την ποιότητα της ζωής του μετέπειτα.

Συστατικά, που μπορούν να αντικατασταθούν με πολύ πιο υγιεινές επιλογές, όπως είναι τα φρούτα για τη ζάχαρη και τα μπαχαρικά για το αλάτι.

Συνήθως το παιδί σε αυτή τη φάση γνωρίζει και τροφές φτωχές σε θρεπτικά συστατικά και αυξημένες σε κορεσμένο λίπος, όπως είναι τα γαριδάκια, πατατάκια, γλυκά, σοκολάτες κλπ.

Έτσι φτάνει το παιδί να μεγαλώνει με τελείως λανθασμένα διατροφικά πρότυπα, ότι πιο γρήγορο , ότι πιο εύκολο, ότι πιο λιπαρό και ίσως περισσότερο γευστικό.

Υπάρχουν παιδιά που φτάνουν στο σχολείο και δεν έχουν μάθει στο σπίτι να τρώνε φρούτα και λαχανικά στη καθημερινότητα τους.

Διατροφή του παιδιού στο σχολείο

Αναφερόμενοι στο σχολείο, δυστυχώς υπάρχουν κι εκεί σοβαρά θέματα που αφορούν την διατροφή των παιδιών.

Τα περισσότερα σχολεία, αν όχι όλα, έχουν κυλικείο στο εσωτερικό τους. Κυλικεία τα οποία δεν φέρουν τα απαραίτητα κατά το νόμο τρόφιμα που προβλέπονται για αυτά στα σχολεία.

Αντιθέτως, δεν υπάρχει έλεγχος και σύσταση από τους αρμόδιους των τροφίμων που πουλάνε τελικά στον καταναλωτή, που στη περίπτωσή αυτή είναι παιδιά, και έτσι το παιδί διχάζεται ή μπερδεύεται και ωθείται σε λανθασμένες διατροφικές επιλογές.

Αν το παιδί είχε να επιλέξει ανάμεσα σε υγιεινές επιλογές, δεν θα υπήρχε κίνδυνος για κατανάλωση τροφών πλούσιων σε αλάτι, ζάχαρης και κορεσμένων λιπαρών.

Δυστυχώς τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με μεγάλες προκλήσεις και αρνητικές επιρροές, που δεν είναι έμπειρα και ώριμα να αποφύγουν.

Λανθασμένες καθημερινές διατροφικές συνήθειες , λανθασμένα διατροφικά πρότυπα από διαφορετικές πλευρές.

Λόγω πίεσης, καθημερινού φόρτου εργασίας και μειωμένου χρόνου η εργαζόμενη μητέρα δυσκολεύεται να έχει σπιτικό φαγητό, οπότε ή μαγειρεύουν άλλα μέλη της οικογένειας, ή ωθούνται στην κατανάλωση έτοιμων γευμάτων τα οποία είναι πλούσια σε θερμίδες και λιπαρά.

Έτσι τα παιδιά βρίσκονται αντιμέτωπα με λανθασμένες επιλογές και με την απουσία σύναξης σε οικογενειακό τραπέζι για την κατανάλωση γεύματος.

Παχυσαρκία παιδιού και Eνηλικίωση

Απουσία, σημαντική για την υιοθέτηση από μικρή ηλικία σωστών διατροφικών συμπεριφορών που σχετίζονται με την παχυσαρκία στην ενηλικίωση.

Πολλές έρευνες τα τελευταία χρόνια δείχνουν ότι παχύσαρκα παιδιά τείνουν να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες.

Οι διατροφικές επιλογές των γονέων είναι πρότυπες για κάθε παιδί. Ότι βλέπει ένα παιδί, υποσυνείδητα θα το υιοθετήσει και θα το κάνει και αυτό στη μετέπειτα ζωή του.

Αν ο γονέας καπνίζει έχει μεγαλύτερες πιθανότητες το παιδί του να γίνει καπνιστής στην ενήλικη ζωή του.

Επίσης το ίδιο ισχύει με το αλκοόλ και με το φαγητό. Αν ο γονέας τρέφεται ανθυγιεινά και καταναλώνει αναψυκτικά, γλυκά, λιπαρά κλπ, πιθανότατα αυτή την συμπεριφορά θα υιοθετήσει και το παιδί ως ενήλικας.

Η διατροφή του έφηβου

Η περίοδος που τα παιδιά ασχολούνται τα ίδια με το σώμα τους και πιθανότητα θα επισκεφτούν και έναν Επαγγελματία Διαιτολόγο – Διατροφολόγο είναι αυτή της εφηβείας.

Όμως ποιος ευθύνεται τελικά για την παχυσαρκία ενός παιδιού που μετέπειτα γίνεται ένας παχύσαρκος έφηβος ή ένας παχύσαρκος ενήλικας? Το ίδιο το παιδί? Οι συνήθειες με τις οποίες έχει μεγαλώσει? Ένα μείζον θέμα που πρέπει να προβληματίσει κυρίως τους γονείς.

Ίσως γιατί οι γονείς είναι αδύνατοι και επιτρέπουν στο εαυτό τους να τρώνε ότι θέλουν όποτε το θέλουν γιατί δεν βάζουν κιλά?

Ίσως γιατί τα παιδιά μεγαλώνουν με τη γιαγιά και το παππού με διαφορετικά διατροφικά πρότυπα?

Πολλά τα ερωτήματα. Έρευνες βέβαια δείχνουν ότι οι ηλικιωμένοι έχουν καλύτερες διατροφικές συνήθειες, πιο υγιεινές.

Συμπεράσματα

Διατροφή εμπλουτισμένη με μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά, φτωχή σε ζάχαρη, κρέας και συντηρητικά έκτισαν θεμέλια ενός καλοδιατηρημένου οργανισμού με αποκλειστικό θηλασμό για μεγάλο χρονικό διάστημα, μεσογειακή διατροφή και αυξημένη δραστηριότητα με χειρονακτικές -και όχι μόνο- εργασίες.

Το σημαντικό είναι να υπάρξει η απαιτούμενη από όλους προσοχή έτσι ώστε ένα παιδί να έχει αποκτήσει τέτοιες διατροφικές συμπεριφορές που να μην χρειαστεί να επισκεφτεί Διαιτολόγο – Διατροφολόγο όταν πια είναι σε ανεξέλεγκτα επίπεδα, γράφει η Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Τσαμπίκα Κοντόγιαννου στο Logodiatrofis.gr.

Αυτό γιατί θα χρειαστεί από την αρχή διατροφική εκπαίδευση η οποία θα είναι δυσκολότερη ανάλογα την ηλικία του διαιτώμενου.

Πρέπει να αποδεχτεί αλλαγή διατροφικής συμπεριφοράς και τρόπου ζωής. Άρα όσο πιο νωρίς μάθει σε αυτό τόσο πιο εύκολο θα του είναι στη πράξη.

Για να βοηθηθεί ένα παιδί και να αλλάξει διατροφικές συνήθειες, πρέπει να γίνει από όλα τα μέλη της οικογένειας για να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Αν λοιπόν οι ίδιοι οι ενήλικες γονείς δεν αποφασίσουν να αλλάξουν δεν θα αλλάξουν και τα παιδιά. Ή και να αλλάξουν τελικά θα γίνει όταν αποκοπούν από το συγκεκριμένο οικογενειακό περιβάλλον αλλά σίγουρα η δυσκολία θα είναι μεγαλύτερη.

Επίσης η αύξηση της δραστηριότητας θα ενισχύσει σίγουρα αυτή την προσπάθεια. Μόνο έτσι θα επιτευχθεί ο στόχος για μείωση των ποσοστών των παχύσαρκων παιδιών και κατ΄ επέκταση των παιδικών ασθενειών.