Ο διεθνής Νίκος Φλώρος αποκλ. στο eirinika: «H σχέση μου με την Κάλλας ήταν καρμική – Με έκανε παγκοσμίως διάσημο σε μια νύχτα & μου πήρε τα πάντα» (φώτο)

Η γέννεση ενός έργου τέχνης είναι από μόνη της ένα "θαύμα" Ένα θαύμα που απαιτεί ταλέντο , έμπνευση, γνώση, τεχνική και κυρίως ψυχή. Αυτό το αντιλαμβάνεται σε όλη του την έκταση, όποιος επισκεφτεί την έκθεση "Ήρωες από Μέταλλο" που λαμβάνει χώρα στο μουσείο συλλογής Ελληνικών Ενδυμασιών Βικτωρίας Γ. Καρέλια,, στην Καλαμάτα.

Ο διεθνούς φήμης γλύπτης Νίκος Φλώρος παρουσιάζει μία σειρά έργων – τεραστίων ψηφιδωτών, ήτοι γλυπτών κουστουμιών και πορτραίτων ηρωικών προσωπικοτήτων, υλοποιημένων εξ’ ολοκλήρου από κομμάτια ανακυκλώσιμου αλουμινίου – κουτάκια αναψυκτικών. Η «ιδιαιτερότητα» της τέχνης και τεχνικής του Νίκου Φλώρου, την οποία κατοχύρωσε στη Νέα Υόρκη και πλέον συνιστά την «υπογραφή» του, έγκειται στην πρώτη ύλη και στον τρόπο επεξεργασίας και αξιοποίησης αυτής. Ο καλλιτέχνης συλλέγει κουτάκια αναψυκτικών, μετατρέπει το αλουμίνιο σε ίνες και τις ίνες σε «μεταλλικό ύφασμα». Δεν έχει την πολυτέλεια του έτοιμου υλικού, αντιθέτως το δημιουργεί ο ίδιος από το μηδέν. Πρόκειται για μία διεργασία εξαιρετικά επίπονη και χρονοβόρα την οποία εκπονεί μόνος, από την αρχή ως το τέλος. Τα χρώματα δε, που χρησιμοποιεί, φροντίζει να αντικατοπτρίζουν τη φύση και την υπόσταση του εκάστοτε ιστορικού προσώπου ή αντικειμένου που αναπαριστούν.

Ήρωες από μέταλλο Το άγαλμα της Ελευθερίας - Φώτο Ειρήνη Πιτσόλη

 Είχα τη μεγάλη τύχη να δω από κοντά τους "Ήρωες από μέταλλο" που εκθέτει ο Νίκος Φλώρος, στο μουσείο που φιλοξενεί τη Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών "Βικτωρία Γ. Καρέλια" και να λάβω μέρος σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον πολιτισμό, στην αισθητική και την τέχνη. Τι είναι η τέχνη αν όχι ένας ζωντανός διάλογος ανάμεσα στο χθες στο σήμερα και στο αύριο;
Και αυτόν τον μοναδικό διάλογο ανάμεσα στους "Ήρωες από μέταλλο" του Νίκου Φλώρου και στις υπέροχες και σπάνιες ενδυμασίες που φιλοξενεί το μουσείο τον "ρούφηξα" λαίμαργα με όλες μου τις αισθήσεις.

Και είδα το θαύμα της δημιουργίας με τα μάτια μου. Μικρά κομμάτια από μέταλλο μετουσιώθηκαν σε ήρωες με ψυχή , με προσωπικότητα, με σθένος. Μετουσιώθηκαν σε μνημεία του χθες και του σήμερα που κλείνουν με γοητευτικό τρόπο το μάτι στο αύριο.

Ήρωες από Μέταλλο - Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα - Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Και αυτό ακριβώς είναι το "θαύμα" που έζησα.

Επιβλητικό το άγαλμα της Ελευθερίας μεγάλο όσο μεγάλη είναι η έννοια. Με μια ζώνη που μοιάζει με μήτρα, για να συμβολίζει ότι η ελευθερία γεννιέται και υπάρχει μέσα από επίπονη διαδικασία μέσα από αγώνες.

Βαθύ και στοχαστικό το βλέμμα του Κολοκοτρώνη μας αφήνει να διαβάσουμε μέσα του τις σκέψεις του, να μεταλάβουμε τη σοφία του. Αποφασιστικό γεμάτο δύναμη το βλέμμα της Μπουμπουλίνας.

Μας κοιτάζει ίσια στα μάτια και μας λέει: "Αγωνιστείτε για όλα τα μεγάλα και τα ωραία. Αγωνιστείτε για την ελευθερία" Και το μήνυμα της είναι επίκαιρο. Πιο κάτω η Μπουμπουλίνα πάλι χωρίς πρόσωπο μια γιγάντια μορφή που δείχνει όχι το φυσικό αλλά το ηθικό της ύψος με μια περίτεχνη λαμπερή φορεσιά που δείχνει τη λάμψη της ψυχής και του πνεύματος της.

H έκθεση «Ήρωες από μέταλλο ήταν για μένα «χρέος» στον πρόγονο μου που αποκεφαλίστηκε από τους Τούρκους – Ήθελα να κάνω κάτι για την Ελλάδα & την ιστορία της 

Ρίγησα μπροστά στην Ελληνική σημαία. Να λάμπει ο σταυρός καθώς αναδύεται από τα "ξέφτια" της ιστορίας. Με κόκκινες κηλίδες πάνω. Κηλίδες που συμβολίζουν το αίμα που χύθηκε. 
 "Δεν τους επιλέγω εγώ τους ήρωες μου εκείνοι με επιλέγουν , έρχονται με έναν μυστηριακό τρόπο και με βρίσκουν", μας λέει ο Νίκος Φλώρος, και μας θυμίζει τα λόγια του Μυταρά: "Αν μαχαιρώσεις ένα έργο τέχνης θα ματώσει". Και είναι τόσο εύστοχος ο παραλληλισμός . Ακριβώς αυτό νιώθεις όταν βλέπεις τα γλυπτά του. Και όταν τα αγγίζεις νιώθεις το "ρεύμα", νιώθεις την ενέργεια τη ζωή που κρύβουν μέσα τους. Οι ήρωες του Νίκου Φλώρου, είναι ένας ζωντανός διάλογος με το χθες και το αύριο και μία συγκλονιστική μαρτυρία για το σήμερα. Είναι δηλαδή αυτό που οφείλει να είναι ένα έργο τέχνης. Πέρα από την αισθητική του αξία: Ένα ντοκουμέντο.

Νίκος Φλώρος Φώτο  Πέτρος Λυμπερόπουλος

Με το Νίκο Φλώρο ήθελα εδώ και πολλά χρόνια να κάνω μια κουβέντα. Η πρόσκληση στην αποστολή που διοργάνωσε ο δημοσιογράφος Γιάννης Βίτσας στην Καλαμάτα, μου έδωσε αυτή την ευκαιρία.

Και οι προσδοκίες μου από την κουβέντα που ήθελα χρόνια να κάνω με τον διεθνούς φήμης καλλιτέχνη που μεταφέρει και τιμά τον πολιτισμό της Ελλάδας σε όλο τον κόσμο, έχοντας λάβει σημαντικά βραβεία για τα έργα του, δικαιώθηκαν πλήρως.

Στα γλυπτά μου θέλησα να αποδώσω την ψυχή , την ενέργεια των ηρώων του 21 όχι να αποτυπώσω πιστά τη μορφή τους – Ήθελα να μεταφέρω το μήνυμα τους στους Έλληνες του σήμερα

Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο συγκλονιστικός συνομιλητής μου, Νίκος Φλώρος "εξομολογείται" τα μυστικά της τέχνης του, μιλά για τις πιο σημαντικές στιγμές στη ζωή του, και μας δίνει ερεθίσματα για φιλοσοφική σκέψη.

Ήρωες από μέταλλο - Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Συνέντευξη στην Ειρήνη Πιτσόλη

Ήρωες από μέταλλο - Πανωραία Χατζηκώνστα  Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

- Ει. Π.: «Ήρωες από μέταλλο» , η δημιουργία αυτών των γλυπτών ξεκίνησε πολλά χρόνια πριν προκύψει η συνεργασία με το μουσείο Καρέλια σωστά;

- Ν . Φλώρος : Ναι η δημιουργία των γλυπτών ξεκίνησε πολλά χρόνια πριν. Η συνεργασία με την κυρία Καρέλια ήταν η αφορμή το έναυσμα για  να  μπουν όλα σε μία σειρά, να παραχθούν και να γίνει αυτή η έκθεση.

Εγώ θα έκανα έτσι κι αλλιώς μία έκθεση για το 1821, λόγω του ότι ο πρόγονος μου ο Νικόλαος Φλώρος, του οποίου έχω και το όνομα, ήταν ήρωας της ελληνικής επανάστασης. Αποκεφαλίστηκε από τους Τούρκους το 1822 και μάλιστα υπάρχει και οδός Νικολάου Φλώρου. Έτσι είχα στο μυαλό μου ως φόρο τιμής να κάνω κάτι για να τον τιμήσω. Πέρα από αυτό και ως Έλληνας ήθελα να κάνω κάτι για το 1821 , γιατί το έβλεπα σα χρέος .

Έχω κάνει πολλές συλλογές, έχω κάνει τη συλλογή – φόρο τιμής στην Γκρέις Κέλι  , έχω κάνει τη συλλογή με τα έργα των Ρομανόφ για τη Ρωσία έπρεπε να κάνω κάτι και για την Ελλάδα.

Ήρωες από Μέταλλο - Μόσχω Τζαβέλα Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

- Ει. Π.: Και μετά προέκυψε η συνεργασία με την κυρία Καρέλια.

- Ν. Φλώρος: Ναι, με κάλεσε στην Καλαμάτα. Εγώ τότε ήμουν στη Γερμανία , είχα μια εξαιρετική συνεργασία με την Nina Pause που συνδύαζε το χοροθέατρο με την έκθεση. Ήταν  μια εξαιρετική Performance. Αυτή η περιοδεία διακόπηκε απότομα λόγω του Covid. 

Πριν από αυτό η  κυρία Καρέλια με κάλεσε στην Καλαμάτα, για να κάνουμε μια συνεργασία . Βλέποντας το χώρο αυτού του υπέροχου μουσείου που έχει κάνει , πραγματικά μου άρεσε πάρα πολύ.

Αυτό που με έκανε να δεχθώ την πρόταση της ήταν η αγάπη και το πάθος που είδα ότι έχει αυτή η γυναίκα για την τέχνη και τον πολιτισμό και όλη αυτή η δουλειά που έχει κάνει στο μουσείο.

Αυτό ήταν που με έπεισε έτσι προέκυψε αυτή η έκθεση που είναι ένα πολύ ωραίο πάντρεμα της δουλειάς μου  με τις φορεσιές που φιλοξενεί το μουσείο και το αποτέλεσμα ήταν απόλυτα ικανοποιητικό , όπως λένε και όσοι είδαν την έκθεση.

Η Ελλάδα δεν είναι χώρα είναι ιδέα Είναι η γνώση. Η Ελλάδα έδωσε στον άνθρωπο το δικαίωμα και την ιδέα της δημοκρατίας. Έδωσε πράγματα για μπορεί να είναι ο άνθρωπος ελεύθερος.

Ήταν ένα μεγάλο στοίχημα για μένα να μπορέσουμε να συνδυάσουμε το παραδοσιακό με το σύγχρονο και το μοντέρνο, γιατί είναι ένα δύσκολο εγχείρημα και επικίνδυνο. 

Οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές. Μπορεί να βγει και να γελοιοποιηθεί ένα πράγμα . Αλλά επειδή αυτή η προσπάθεια έγινε με πολλή αγάπη και πολλή προσοχή τελικά το αποτέλεσμα είναι καλό.

- Ει. Π. Πριν δω την έκθεση, σκεφτόμουν ότι θα είναι δύσκολο να αποτυπώσεις στα έργα σου, τις μορφές ανθρώπων που έζησαν πριν από 200 χρόνια καθώς κανείς δεν είναι απόλυτα σίγουρος για το πώς ακριβώς ήταν. Βλέποντας την έκθεση διαπίστωσα ότι αυτό που σε απασχόλησε δεν ήταν να αποτυπώσεις τη μορφή τους, αλλά την προσωπικότητα και την ψυχή τους. Στην Μπουμπουλίνα αποτύπωσες την αποφασιστικότητα και τον δυναμισμό , στον Κολοκοτρώνη την σοφία και την αγάπη για την πατρίδα κτλ.

Νίκος Φλώρος Φώτο  Πέτρος Λυμπερόπουλος

- Ν. Φλώρος: Ακριβώς έτσι είναι. Αυτός ήταν ο στόχος ο δικός μου. Να αποδώσω την ψυχή τους , την ενέργεια τους. Το στοίχημα ήταν να κάνω κάτι διαφορετικό.

Δεν ήθελα να κάνω έναν Κολοκοτρώνη όπως τον ξέρουμε με την περικεφαλαία ή μια Μπουμπουλίνα όπως τη βλέπουμε στα βιβλία, με το μαντήλι. 

Στο δικό μου έργο τα μαλλιά της είναι ελεύθερα. Οι μορφές αυτές έρχονται μέσα από το παρελθόν, αντικατοπτρίζονται στο παρόν και περνάνε το μήνυμα τους , σα να σου λένε, «Εμείς είμαστε εδώ, υπάρχουμε ακόμα, πολεμήσαμε για την ελευθερία, κι εσύ μην επαναπαύεσαι. Σου δίνουμε τη σκυτάλη, είσαι ελεύθερος , αλλά μη μας προδώσεις , συνέχισε τον αγώνα για την ελευθερία».

Ήρωες από μέταλλο - Η Ελληνική σημαία Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Γιατί η ελευθερία είναι ένα αγαθό, που δεν το αποκτάς μια φορά κερδίζεται μέσα από μάχες καθημερινές . 

Κι αυτό ήταν το κύριο μήνυμα που ήθελα να δώσω με αυτή την έκθεση. Ότι το αυτοί οι άνθρωποι αυτό το διαχρονικό δίδαγμα μας αφήνουν.

Το μήνυμα του 1821 είναι οικουμενικό και πιο επίκαιρο από ποτέ . Γιατί σήμερα προσπαθούν πάλι παγκοσμίως να μας βάλουν σε ένα νέο τύπο σκλαβιάς.

- Ει. Π.: Μου έχεις σχεδόν απαντήσει στην επόμενη ερώτηση που είναι τι είναι για σένα το 1821

- Ν. Φλώρος: Για μένα το 1821 είναι ακριβώς αυτό: Η διαρκής μάχη για την ελευθερία του ανθρώπου. Για μένα το μήνυμα του 1821 δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Είναι παγκόσμιο. Είναι οικουμενικό.

Γιατί ουσιαστικά είναι το αρχαίο ελληνικό πνεύμα της Ελλάδας, της γενέτειρας του πολιτισμού, που ουσιαστικά ελευθερώνεται από τα δεσμά της σκλαβιάς. Ήταν σα να το χρώσταγε και η δύση στην Ελλάδα, που είναι η μάνα των πάντων, να απελευθερωθεί από μία σκλαβιά η οποία κράτησε 400 χρόνια.

Μην ξεχνάμε ως Έλληνες χάσαμε μια αναγέννηση . Αυτό μας κόστισε πολύ. Τετρακόσια χρόνια δεν είναι λίγα. Χάσαμε ένα πολύ σημαντικό κομμάτι. Την αναγέννηση που στηρίχθηκε πάνω στην ελληνική τέχνη, φιλοσοφία και τον πολιτισμό.

Ωστόσο ναι μεν το χάσαμε εμείς αυτό, αλλά επειδή ουσιαστικά είμαστε εμείς η βάση αυτού του πράγματος, μπορούμε να το αναγεννάμε κάθε φορά, όπως ο Φοίνικας γεννιέται κάθε φορά μέσα από τις στάχτες του, έτσι γεννιέται και ξαναγεννιέται και η Ελλάδα. 

 Ήρωες από μέταλλο - Η ελληνική σημαία λεπτομέρεια - Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Είμαι πολύ αισιόδοξος για την Ελλάδα, δεν είμαι απαισιόδοξος. Ότι και να γίνει, όσα βάσανα και να περνάμε , θα ξεπεραστούν.

Η Ελλάδα είναι ιδέα. Δεν χώρα ακριβώς . Είναι η γνώση. Η Ελλάδα έδωσε στον άνθρωπο το δικαίωμα και την ιδέα της δημοκρατίας. Έδωσε πράγματα για μπορεί να είναι ο άνθρωπος ελεύθερος. 

Και αυτά τα μηνύματα σήμερα είναι πιο  επίκαιρα από ποτέ. Γιατί είμαστε σε εποχές που ξαναμπαίνουμε σε ένα τρόπο σκλαβιάς . Προσπαθούν πάλι παγκοσμίως να μας χειραγωγήσουν , να μας βάλουν μέσα σε δεσμά.

Είμαι απολύτως σίγουρος ότι θα ζήσουμε μια νέα επανάσταση ύστερα από κάποια χρόνια, γιατί αυτό που βιώνουμε σήμερα , μας οδηγεί ολοταχώς σε μία «Matrix» σκλαβιά του ανθρώπου.

Αυτή τη φορά τα δεσμά είναι τα καλώδια, είναι η τεχνολογία. Είμαστε σκλάβοι όλων αυτών των πραγμάτων. Αν δεν είμαστε υποψιασμένοι και δεν αναζητήσουμε τις πληροφορίες αυτές που μας δίνει η αρχαία Ελλάδα, που ήταν η βάση όλου του πολιτισμού της αρχαιότητας, θα χάσουμε ένα μεγάλο κομμάτι της ελευθερίας και θα πάρει πολλά χρόνια να το ανακτήσουμε , πράγμα που θα γίνει σίγουρα με μια νέα επανάσταση.

Είμαι απολύτως σίγουρος ότι θα ζήσουμε μια νέα επανάσταση ύστερα από κάποια χρόνια, γιατί αυτό που βιώνουμε σήμερα , μας οδηγεί ολοταχώς σε μία «Matrix» σκλαβιά του ανθρώπου.

Εγώ λέω ότι ζούμε την εποχή των Χάμστερ. Γιατί είμαστε σε ένα κλουβί και μέσα σε αυτό ζούμε, τρώμε, πίνουμε και έχουμε και τον κύκλο και γυρνάμε πάνω σε αυτόν και δεν ξέρουμε τι συμβαίνει πέρα από αυτό και είμαστε ευτυχισμένοι μέσα σε αυτό το πράγμα.

 Ήρωες από μέταλλο - Το άγαλμα της ελευθερίας Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Κάποια στιγμή λοιπόν πρέπει να ξεφύγουμε από αυτό το πράγμα. 

Και αυτό θα γίνει μέσα από μία επανάσταση που πιστεύω ότι θα γίνει μέσα από τους καλλιτέχνες μέσα από «τρελούς»  και  ποιητές.

 Ήρωες από μέταλλο - Θεόδωρος Κολοκοτρώνης Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός 

- Ει. Π.: Θα ήθελα να μου πεις τι σημαίνει για σένα η λέξη Ήρωας. Ποιος είναι για σένα ο ήρωας;

- Ν. Φλώρος: Ο ήρωας είναι αυτός που θυσιάζει τη ζωή του, θυσιάζει την οικογένεια του, θυσιάζει την περιουσία του τα πλούτη του, ότι έχει σε αυτό τον υλικό κόσμο, για να δώσει με ανιδιοτέλεια πάντα, στον άλλο άνθρωπο , να προσφέρει την ελευθερία, να δώσει κάποια πράγματα στην ανθρωπότητα με κάποιο τρόπο.

Ήρωας για μένα μπορείς να είσαι κάθε μέρα. Και στη ζωή σου, στην οικογένεια σου. Είμαστε ήρωες κάθε μέρα. Ο καθένας δίνει τη δική του μάχη. 

Μάχη για να κρατήσει κάποιες αξίες και κάποια ιδανικά κόντρα στο ρεύμα.

Ήρθαμε σε αυτό τον κόσμο αλλά δεν μας ανήκει  Ο καθένας περνάει από εδώ να πάρει ένα μάθημα και να φύγει αν δεν το καταλάβουμε αυτό δεν έχουμε καταλάβει τίποτα στη ζωή μας.

Ήρωες είναι και οι Άγιοι. Έφτασαν στην αγιοσύνη μέσα από ένα αγώνα. Αγώνα που έδωσαν με ανιδιοτέλεια.

Μη ξεχνάμε ότι ήρθαμε σε αυτό τον κόσμο αλλά  αυτός ο κόσμος δεν μας ανήκει. Μας επιτρέπεται και υπάρχουμε. Αν δεν το καταλάβουμε αυτό το πράγμα, δεν έχουμε καταλάβει τίποτα στη ζωή μας.

  Ήρωες από μέταλλο - Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα - λεπτομέρεια Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Ο καθένας περνάει από εδώ να πάρει ένα μάθημα και να φύγει. 

Δεν πιστεύω στην ύλη. Δεν σέβομαι το χρήμα. Ποτέ δεν είχα καλή σχέση με το χρήμα και τον υλισμό τον απεχθάνομαι. Γι’ αυτό και δεν έχω κάνει και χρήματα στη ζωή μου

- Ει. Π.: Από την κουβέντα μας καταλαβαίνω ότι δεν πιστεύεις πολύ στην ύλη

- Ν. Φλώρος: Ακριβώς. Δεν πιστεύω στην ύλη. Δεν σέβομαι το χρήμα. Ποτέ δεν είχα καλή σχέση με το χρήμα και τον υλισμό τον απεχθάνομαι. Γι’ αυτό και δεν έχω κάνει και χρήματα στη ζωή μου. Δεν έδωσα ποτέ σημασία σε αυτό.

Γιατί δεν είναι αυτό ο σκοπός του ανθρώπου. Βεβαίως το έχουμε ανάγκη , το χρειάζεται το χρήμα ο άνθρωπος, αλλά σκοπός του είναι να ξεπεράσει τις αδυναμίες του μέσα από το «γνώθι σαυτόν» και να φτάσει στον υπέρτατο εαυτό του.

Νίκος Φλώρος: Φώτο  Πέτρος Λυμπερόπουλος

Γιατί ουσιαστικά είμαστε πνευματικά όντα κι όχι υλικά. Αυτό είναι κάτι που θα το αντιμετωπίσουμε αναπόφευκτα κάποια στιγμή στη ζωή μας είτε το θέλουμε είτε όχι.

Είμαστε σαν μεθυσμένοι  που νομίζουμε ότι αυτό το οποίο ζούμε θα είναι για πάντα.

Όμως η πραγματικότητα δεν είναι αυτή. Αυτό είναι μια αυταπάτη. Μια πλάνη. Η αλήθεια είναι αλλού.

Όταν αγαπάς βιώνεις την έννοια της αγάπης, που είναι να ενώνεσαι με τα πάντα, κι αυτό σε κάνει να ενωθείς με την αρχική σου ρίζα, μνήμη από την οποία προήλθες.

Την αλήθεια θα τη βρούμε μια μέρα. Αλλά για να προσεγγίσεις την αλήθεια υπάρχει μόνο ένας γνώμονας. Κι αυτός είναι η αγάπη.

Όταν είσαι θνητός πρέπει να σαι και ταπεινός. Γιατί αυτό που σου δίνεται δεν είναι δικό σου. Αυτό πρέπει να το καταλάβεις από την αρχή της ζωής σου. 

Όταν αγαπάς βιώνεις την έννοια της αγάπης, που είναι να ενώνεσαι με τα πάντα, κι αυτό σε κάνει να ενωθείς με την αρχική σου ρίζα, μνήμη από την οποία προήλθες.

Και θα σε κάνει αυτό να καταλάβεις ποιος πραγματικά είσαι. Γιατί πρέπει να καταλάβουμε ποιοι πραγματικά είμαστε. Δεν είμαστε άτομα προς χρήση, προς κατανάλωση. 

Σήμερα είμαστε καταναλωτικά όντα, κάνουμε δηλαδή έναν διαρκή κύκλο κατανάλωσης για να εξυπηρετούμε κάποιους, οι οποίοι εκμεταλλεύονται τον άνθρωπο για να ζουν «καλά», με ψεύτικες κοινωνικές δομές για να μπορούν να ανέρχονται.

Ήρωες από μέταλλο - Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Όμως ο άνθρωπος είναι ελεύθερος, έχει ελεύθερη βούληση και πρέπει να σεβαστούμε αυτή την ιδιότητα του. Πρέπει να σεβαστούμε την ελευθερία του ανθρώπου.

Όποιος δεν σέβεται την ελευθερία του ανθρώπου, το πληρώνει πολύ ακριβά.

Αυτό έχει δείξει και το παρελθόν.

- Ει. Π.: Διακρίνω και στο λόγο σου, αυτό που διακρίνω στα έργα σου. Μια έντονη σχέση ανάμεσα στην τέχνη και στην φιλοσοφία.

- Ν. Φλώρος: Μα δε γίνεται αλλιώς. Δεν γίνεται να μη φιλοσοφείς λίγο τα πράγματα.  Ξέρεις εμένα στη ζωή μου καθημερινά δεν με απασχολεί αν θα αποκτήσω ένα ακριβό αυτοκίνητο, αν θα αποκτήσω διακοπές σε ένα ακριβό ξενοδοχείο . 

Έχω αναθεωρήσει πολλά πράγματα στη ζωή μου. Επειδή από μικρό παιδί έχω ζήσει στο εξωτερικό , στο Παρίσι , στη Νέα Υόρκη , στη Βιέννη κτλ κι έχω συναντήσει προσωπικότητες τεράστιες. Αυτό που είδα είναι ότι όλοι είναι θνητοί. 

   Ήρωες από μέταλλο - Το άγαλμα της Ελευθερίας λεπτομέρειαΦώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Όταν είσαι θνητός πρέπει να σαι και ταπεινός. Γιατί αυτό που σου δίνεται δεν είναι δικό σου.

Αυτό πρέπει να το καταλάβεις από την αρχή της ζωής σου. Αν το καταλάβεις αυτό, θα ζεις τις στιγμές της ζωής σου ως μοναδικές που αυτό είναι στην ουσία.

Οι καλλιτέχνες είμαστε συντονισμένοι με ένα άλλο σύμπαν . Είμαστε δέκτες ενός μηνύματος το οποίο πρέπει να μεταφέρουμε . Το μέσον γι’ αυτό είναι κάθε φορά το έργο. 

- Ει. Π.: Η τεχνική και τα υλικά που χρησιμοποιείς στα γλυπτά σου είναι δική σου «πατέντα». Σε όλο τον κόσμο μόνο εσύ φτιάχνεις αυτά τα γλυπτά . Πώς ξεκίνησε όλο αυτό σαν ιδέα;

- Ν. Φλώρος: Δεν μπορώ να σου απαντήσω εύκολα σε αυτή την ερώτηση. Δεν μπορώ να σου πω ήταν εκείνο ή ήταν το άλλο. Σίγουρα είχα ερεθίσματα . Επειδή έχω ζήσει στη Νέα Υόρκη, έβλεπα πολλά μεταλλικά γλυπτά. Αλλά επειδή οι καλλιτέχνες με κάποιο τρόπο μεταφέρουμε ένα μήνυμα. Δηλαδή έχουμε μια ευαισθησία. Είμαστε δέκτες και συντονιζόμαστε σε ένα συγκεκριμένο σύμπαν. Στο οποίο εκλαμβάνουμε εμείς την πληροφορία και τη μεταφέρουμε.

Ήρωες από μέταλλο - Το άγαλμα της Ελευθερίας λεπτομέρεια  Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Δηλαδή είναι ένα ενδιάμεσο ουσιαστικά έργο. Θεωρώ λοιπόν ότι δεν πρέπει να μου λένε μπράβο και να μου δίνουν συγχαρητήρια  γιατί δεν είναι κάτι δικό μου. Προέρχεται από κάπου αλλού. Εγώ μεταφέρω απλά την πληροφορία (σ.σ που έχω λάβει από αυτό το σύμπαν) και τη μορφοποιώ σε ένα έργο το οποίο μπορεί να είναι μέταλλο, μάρμαρο , μπορεί να είναι χίλια δύο πράγματα. Απλά πρέπει να περάσει αυτή η πληροφορία γιατί αυτή ίσως σώσει μια ανθρώπινη ψυχή. Χωρίς να το ξέρω εγώ.

Αυτό που με έκανε να χρησιμοποιήσω αυτό το υλικό είναι η δυσκολία του δουλεύω άπειρες ώρες για να μπορέσω να το μορφοποιήσω κι αυτό για μένα είναι ένα meditation.

Σε 10, 20 , εκατό χρόνια δεν ξέρεις. Αλλά υπάρχει το σχέδιο του Θεού, το σχέδιο το συμπαντικό, δεν ξέρω, όπως θέλεις πες το , που με κατευθύνει να γίνει αυτό το πράγμα.

Κι όταν φύγω από αυτή τη ζωή, θα επιστρέψω ξανά, αν επιστρέψω, στη μορφή που ήμουνα πριν από αυτό . Άρα δεν μου ανήκει εμένα. Δεν μπορώ να είμαι αλαζόνας και να θεωρώ ότι είμαι ο δημιουργός. 

Νίκος Φλώρος Φώτο  Πέτρος Λυμπερόπουλος

- Ει. Π.: Θα ήθελα να μου πεις αν υπήρχε κάποια σύνδεση ανάμεσα σε εσένα και σε αυτό το υλικό που σε έκανε να στραφείς σε αυτό και να δουλέψεις με αυτό.

- Ν. Φλώρος: Η δυσκολία του. Επειδή είμαι ένας άνθρωπος που μου αρέσει να ξεπερνάω προβλήματα και όσο πιο δύσκολα είναι τόσο πιο πολύ ενδιαφέρον βρίσκω, ουσιαστικά είναι σα να γυμνάζομαι με αυτό . Μου άρεσε πολύ η δυσκολία του, και είναι μια πολύ δύσκολη διαδικασία γι’ αυτό και δεν μπορεί να το κάνει και άλλος ουσιαστικά. 

Ήρωες από μέταλλο - Πανωραία Χατζηκώστα - Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Πέρα από την ιδέα και οτιδήποτε άλλο είναι «απαγορευτικό» γιατί έχει ένα μεγάλο βαθμό δυσκολίας 

Αυτό μου αρέσει γιατί δουλεύω άπειρες ώρες για να μπορέσω να μορφοποιήσω αυτό το υλικό κι αυτό για μένα είναι ένα meditation. Είναι ο τρόπος με τον οποίο έρχομαι σε επαφή με τον ανώτερο μου εαυτό.

Είμαι καλά όταν δουλεύω. Και εργάζομαι πάνω σε αυτά τα πράγματα. Δεν είμαι καλά αν σταματήσω να δουλεύω. Για μένα λειτουργεί και θεραπευτικά όλο αυτό το πράγμα. Αλλά αυτό το υλικό, υπάρχει μια μάχη καθημερινή , πώς θα το μετατρέψω. Έτσι γίνεται μια συνεχόμενη πάλη. Άλλες φορές με νικάει άλλες φορές το νικάω.

Είναι μια καθημερινή πάλη. Δεν το πάω πάντα εγώ εκεί που θέλω. Με πάει κι αυτό όπου θέλει. Και είναι συνεχόμενο αυτό το πράγμα. 

Αυτό που κάνω στην ουσία δεν είναι δικό μου. Είναι το μήνυμα που δέχομαι κάθε φορά . Εγώ πρέπει να μεταφέρω την πληροφορία που δέχομαι γιατί ίσως αυτή μια μέρα σώσει μια ανθρώπινη ζωή.

- Ει. Π.: Κατά τη γνώμη σου, ένα έργο τέχνης, πρέπει να λειτουργεί ως ένα «ντοκουμέντο» της εποχής του, πρέπει να βλέπει μπροστά από την εποχή του, ή να είναι ένας «συνεκτικός κρίκος» ανάμεσα στο παρελθόν , στο παρόν και στο μέλλον;

- Νίκ. Φλώρος: Δεν υπάρχει ένα είδος τέχνης. Υπάρχουν πολλά είδη τέχνης. Η τέχνη είναι κυρίως απόρροια της εποχής στην οποία ζεις. 

Ήρωες από μέταλλο - Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα - φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Απλά επειδή οι καλλιτέχνες είμαστε άνθρωποι που κοιτάμε τη λεπτομέρεια και ψάχνουμε να βρούμε πληροφορίες εκεί που δεν υπάρχουν,  που υπάρχουν στην πραγματικότητα, αλλά οι άλλοι δεν τα βλέπουν, στην ουσία δηλαδή  βλέπουμε πράγματα που οι άλλοι δεν βλέπουν. Οι καλλιτέχνες είναι παρατηρητές. 

Όταν παρατηρείς πάρα πολύ τις λεπτομέρειες, και βγάζεις μέσα από τις λεπτομέρειες μια μορφή τέχνης, θα το δει ο θεατής και μπορεί να καταλάβει ότι αυτό το έργο έγινε στην εποχή του, αλλά μπορεί να μιλάει και για μια άλλη εποχή που είναι μπροστά. Η τέχνη γενικά πάντα βλέπει μπροστά από την εποχή της.

Έτσι θεωρώ ότι λειτουργείς μέσα από αυτό. Πιστεύω ότι η τέχνη είναι διαχρονική.

Ανήκει στην αιωνιότητα. Ο μόνος τρόπος που έχει ο άνθρωπος να προσεγγίσει την αιωνιότητα είναι μέσω της τέχνης.

Νίκος Φλώρος Φώτο  Πέτρος Λυμπερόπουλος

- Ει. Π.: Ποιο χαρακτηριστικό χαρίζει σε ένα έργο τέχνης διάρκεια στο χρόνο;

-Ν. Φλώρος: Όλα τα έργα τέχνης έχουν διάρκεια στο χρόνο. Βλέπεις κάτι και ξέρεις ότι αυτό φτιάχτηκε πριν από 2000 χρόνια π.χ.

Η τέχνη είναι απόρροια της εποχής στην οποία ζει ο καλλιτέχνης αλλά βλέπει πράγματα και λεπτομέρειες που οι άλλοι δεν μπορούν να δουν . Αυτά μεταφέρονται στα έργα 

- Ει. Π.: Έχουν όμως και αξία στο χρόνο; Ακόμα και τα «κακά» έργα τέχνης;

- Ν. Φλώρος: Για μένα δεν υπάρχουν κακά έργα τέχνης. Σαν καλλιτέχνης δεν μπορώ να το πω αυτό.

Όλα τα έργα τέχνης έχουν αξία. Και εν πάση περιπτώσει  κανείς δεν πέθανε από ένα «κακό» έργο τέχνης. «Πέθανε» όμως από την απουσία της τέχνης από τη ζωή του.

Όλα τα έργα έχουν κάτι να πουν. Εξάλλου το «κακό» και το «καλό» στην τέχνη, είναι πολύ υποκειμενικές έννοιες. Ο Βαν Γκογκ στην εποχή του θεωρούνταν ένας πολύ κακός ζωγράφος. Όλοι τον θεωρούσαν αποτυχημένο. Σήμερα θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της εποχής του. Ομοίως κάτι που σήμερα το βλέπουμε ως «κακό» έργο τέχνης, σε 50 χρόνια μπορεί να θεωρείται αριστούργημα. 

Με την τέχνη πρέπει να εκφράζεις την ψυχή σου , τότε έχει νόημα . Αν χάνεις την ψυχή σου για να ακολουθήσεις το ρεύμα, τότε δεν είναι τέχνη

- Ει. Π.: Η αισθητική της κάθε εποχής επηρεάζει την τέχνη; Ή η τέχνη επηρεάζει την αισθητική της εποχή της;

-Ν. Φλώρος : Η τέχνη πιστεύω ότι επηρεάζει την αισθητική της εποχής. Αλλά η τέχνη επηρεάζεται από το αξιακό σύστημα της εποχής της.

Όταν η αξία της εποχής είναι η ύλη το χρήμα και μεγαλώνεις με αυτόν τον τρόπο, άρα και η αισθητική σου πάει σε αυτό το σημείο.  . Όταν μια κοπέλα θα πάει να κάνει 100 πλαστικές για να γίνει influencer και να βγάλει λεφτά,  είναι η αισθητική της εποχής άρα δημιουργείται κατά κάποιο τρόπο μια μορφή τέχνης εντός εισαγωγικών.

Ήρωες από μέταλλο - Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Γιατί η τέχνη έχει πολλές εκφάνσεις, αλλά το θέμα είναι ότι με την τέχνη πρέπει να εκφράζεις την ψυχή σου , τότε έχει νόημα . Αν χάνεις την ψυχή σου για να ακολουθήσεις το ρεύμα, τότε δεν είναι τέχνη.

- Ει. Π.: Η τέχνη είναι τελικά μια πολυτέλεια που αφορά λίγους;

- Ν. Φλώρος: Δυστυχώς υπάρχουν πολλοί σήμερα που θεωρούν ότι η τέχνη είναι πολυτέλεια που ο άνθρωπος δεν την έχει ανάγκη. Έχουμε άλλα πράγματα να ασχοληθούμε. Να πληρώσουμε τη ΔΕΗ , τον ΕΝΦΙΑ, κτλ. Βεβαίως όλα αυτά είναι ανάγκες και είναι σεβαστά .

Αλλά χωρίς την τέχνη , δεν θα υπήρχε πολιτισμός, δεν θα υπήρχε κοινωνία, δεν το σκεφτόμαστε αυτό. Θα γυρνούσαμε ξανά στην εποχή των σπηλαίων. Αφαίρεσε την τέχνη από οτιδήποτε και θα δεις ότι δεν μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς αυτή.

Γιατί πολλοί άνθρωποι σου λένε «Έλα μωρέ καλλιτέχνης» θεωρούν ότι είναι κάποιος που κάνει κάτι από χόμπι, κάτι που δεν είναι απολύτως απαραίτητο. Δεν είναι όμως έτσι.

Δεν επιλέγω εγώ τους ήρωες μου. Αυτοί με «καλούν» κάθε φορά με έναν τρόπο παράξενο και δένομαι μαζί τους

- Ει. Π.: Ας πάμε σε μια πολύ πρόσφατη περίοδο, αυτή της καραντίνας. Σκέψου πώς θα ήμασταν αν δεν υπήρχε η τέχνη στη ζωή μας. Αν δεν μπορούσαμε να διαβάσουμε ποίηση, ή ένα βιβλίο ή να ακούσουμε μουσική ή να δούμε έστω στο διαδίκτυο μια παράσταση ή μια έκθεση.

- Ν. Φλώρος: Ναι αλλά αυτή την περίοδο πάλι έλειψε η τέχνη από τη ζωή μας. Δεν μπορούσαμε να πάμε σε μια έκθεση ή στο θέατρο να δούμε μια παράσταση, ή στο σινεμά.

Ήρωες από μέταλλο Πανωραία Χατζηκώστα -λεπτομέρεια - Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

- Ει. Π.: Πάντως έστω και η λίγη επαφή που είχαμε με την τέχνη λειτούργησε ιαματικά. Το πόσο μας έλειψε το να δούμε μια παράσταση ή μια έκθεση δείχνει την αξία της τέχνης.

- Ν. Φλώρος: Κοίτα ο άνθρωπος είναι το μοναδικό ον στη γη που μπορεί να παράγει τέχνη.

Κανένας άλλος ζωντανός οργανισμός δεν μπορεί να δημιουργήσει τέχνη και πολιτισμό.

Ο άνθρωπος το έχει ανάγκη αυτό. Γιατί μέσα από αυτό βρίσκει τον εαυτό του. Η τέχνη τον κάνει ένα κοινωνικό ον . Η τέχνη κι ο πολιτισμός μας κάνουν κοινωνία. Άμα το χάσουμε αυτό το πράγμα , θα είμαστε βάρβαροι. Όπως αυτοί με τα ρόπαλα που βλέπουμε στις αρχαίες τοιχογραφίες. Γι’ αυτό πρέπει να δίνουμε μεγάλο χώρο στην τέχνη στη ζωή μας. 

Βέβαια αυτό έχει να κάνει και με την παιδεία . Με το τι μας διδάσκουν από μικρά παιδιά σε σχέση με όλο αυτό. 

Μια πολύ σημαντική ιδιότητα της τέχνης είναι ότι αφυπνίζει τον άνθρωπο. Δεν τον κοιμίζει .

Για μένα έκθεση «ορόσημο» ήταν αυτή που έκανα στο Μουσείο Ελ Γκρέκο στην Ισπανία. Ήταν συγκλονιστικό να υπάρχουν τα έργα μου στο χώρο που δημιούργησε ο μεγάλος Θεοτοκόπουλος

Απ’ την άλλη πλευρά η πολιτική έχει την ιδιότητα να παραπλανεί τον άνθρωπο, να τον κοιμίζει. 

Γι’ αυτό οι  πολιτικοί φοβούνται την τέχνη. Γιατί η τέχνη δημιουργεί σκεπτόμενους ανθρώπους. Κι όταν κάποιος είναι σκεπτόμενος , δεν μπορείς να τον κοροϊδέψεις και να τον χειραγωγήσεις εύκολα.

Ήρωες από μέταλλο Πανωραία Χατζηκώστα  - Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Δεν μπορείς να τον κάνεις «αγέλη». Μας θέλουν αγέλη. Όμως η αγέλη είναι για τα ζώα, δεν είναι για τον άνθρωπο γιατί  ο κάθε άνθρωπος είναι ένα μοναδικό, ξεχωριστό ον, με τη δική του προσωπικότητα και τη δική του ενέργεια. Δεν είναι σωστό να τον κάνεις «μάζα». Δεν είναι μάζα ο άνθρωπος. 

Αλλά πάντα η κάθε εξουσία προσπαθεί να χειραγωγήσει τον άνθρωπο.

Και πάντα αποτυγχάνει και θα αποτυγχάνει και στο μέλλον. Γιατί η πραγματική υπόσταση του ανθρώπου είναι πνευματική. Και για να ελέγξεις , να πλησιάσεις αυτή την υπόσταση πρέπει να του μιλήσεις πνευματικά.

Αυτό το κομμάτι της πνευματικής υπόστασης του ανθρώπου προσεγγίζεται μόνο με την τέχνη.

Για μένα είτε βρίσκομαι σε ένα χωριό στην Τρίπολη είτε σε ένα ακριβό ξενοδοχείο στο Μανχάταν είναι το ίδιο. Βρίσκομαι κλεισμένος σε ένα δωμάτιο και δημιουργώ συνέχεια

- Ει. Π.: Υπάρχουν κάποιοι μεγάλοι γλύπτες που θαυμάζεις και που λειτούργησαν ως μέντορες για εσένα;

- Νικ. Φλώρος: Είχα την τύχη να κάνω έκθεση, στο Μουσείο του Ελ Γκρέκο, στην Ισπανία στο Τολέδο. Ήταν ευλογία να εκθέσω εκεί που δούλεψε ο Γκρέκο τα έργα του , να επιλεγώ από το υπουργείο πολιτισμού της Ισπανίας , για τα 400 χρόνια από το θάνατο του Θεοτοκόπουλου.

Αυτή  η έκθεση για μένα ήταν ορόσημο. Πραγματικά με ξεπέρασε, γιατί αισθάνθηκα τρομερή συγκίνηση. Αισθάνθηκα τον Δομίνικο Θεοτοκόπουλο που ήταν εκεί και με φιλοξένησε ως άλλο έναν Έλληνα, στο χώρο τον οποίο δημιούργησε όλα αυτά τα έργα.

Δεν μπορώ να σου περιγράψω την αίσθηση και το πώς ένιωσα όταν στα εγκαίνια ανοίξανε την πόρτα, αυτή που πέρναγε ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος. Και την ανοίγουν σε σπάνιες περιπτώσεις, και βγήκαμε από αυτή την πόρτα.

Πέρα από τα έργα μου, Πέρα από οτιδήποτε άλλο. Ήταν μια τεράστια τιμή να εκθέσω τα έργα μου, δίπλα στα έργα του Θεοτοκόπουλου. Είναι ο μεγάλος δάσκαλος. Είναι η μεγαλύτερη που μου έχει γίνει μέχρι τώρα.

Όχι πώς τα έργα μου είναι ισάξια με αυτά του Θεοτοκόπουλου, δεν λέω αυτό μη παρεξηγηθώ .

Μέντορες μου είναι ο Καζαντζάκης, ο  Σικελιανός ο Ελύτης. Όταν έφτιαχνα το άγαλμα της Ελευθερίας σκεφτόμουν την τρελή ροδιά

Είναι μεγάλη τιμή που με δεχθήκανε ως Έλληνα, να μπω κι εγώ εκεί. Γιατί θέλαν έναν Έλληνα να γιορτάσουν αυτά τα 300 χρόνια, κι ότι εγώ πήγα με έναν σύγχρονο τρόπο προσέγγισης των έργων του, τιμώντας τον πάντα, ήταν από τις συγκινητικότερες στιγμές στη ζωή μου.

- Ει. Π.: Μαρία Κάλλας, Γκρέις Κέλι, Ρομανόφ , έχεις αφιερώσει πολλές εκθέσεις σου σε μεγάλες προσωπικότητες. Αυτό είναι γιατί θέλεις να τις επαναφέρεις στην επικαιρότητα; Γιατί θέλεις να θυμίσεις στον κόσμο ποιοι ήταν; 

- Νίκος Φλώρος: Όπως  είπα και στην αρχή, εγώ δεν έχω σχέση με όλους αυτούς. Αυτοί με καλούν με ένα τρόπο παράξενο. Με καλούνε γιατί θέλουν να περάσουν ένα δικό τους μήνυμα μέσα από ένα έργο. 

Kαι έτσι δένομαι μυστηριακά μαζί τους.

Για αυτές τις προσωπικότητες ο τρόπος να ξαναζήσουνε είναι μέσω της τέχνης. Να ξαναδημιουργήσεις τα πρόσωπα και την ιδιοσυγκρασία  τους, μέσα από μια μορφή τέχνης.

Με έναν παράξενο τρόπο, η ενέργεια τους υπάρχει παντού . Και με ένα τρόπο, επειδή εμείς οι καλλιτέχνες έχουμε ευαίσθητες χορδές , είμαστε σαν έφηβοι, λαμβάνουμε αυτό το μήνυμα. 

Δεν σηκώνομαι μια μέρα και λέω «α θα κάνω τη Μαρία Κάλλας», δεν γίνεται έτσι. Γίνεται μια παράξενη συνέργεια πολλών πραγμάτων για να φτάσω στο αποτέλεσμα να κάνω ένα έργο. Γιατί αυτό το έργο πρέπει να εμπεριέχει ενέργεια και ψυχή. Αλλιώς είναι αποτυχία. 

Κουβαλάω την Ελλάδα μέσα μου και κανείς δεν μπορεί να μου το πάρει αυτό. Για μένα είναι ευλογία που γεννήθηκα Έλληνας

- Ει. Π.: Είσαι ένας καλλιτέχνης διεθνούς κύρους με την έννοια ότι το έργο σου έχει ξεπεράσει τα ελληνικά σύνορα και όχι μόνο τα έχεις ξεπεράσει , αλλά έχεις βραβευτεί με σημαντικά βραβεία.

-Ν. Φλώρος: Ναι με αυτή την έννοια θα μπορούσες να το πεις ότι έχω διεθνή φήμη. Το σημαντικό είναι ότι έγραψαν για μένα πολλά μέσα σε όλο τον κόσμο, κι αυτό σημαίνει ότι μπορείς να δεχθείς ένα μήνυμα από μια χώρα που δεν ήξερες καν ότι υπάρχει. Να σου στέλνουν δηλαδή από κάποιο μακρινό μέρος του Περού ή της Ιαπωνίας  και να σου ζητάνε να ασχοληθούν με το έργο σου, να γράψουν γι’ αυτό.

Ήρωες από Μέταλλο - Μόσχω Τζαβέλα Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

- Ει. Π.: Ενώ είσαι γνωστός σε όλο τον κόσμο στην Ελλάδα υπάρχει ένα κοινό που δεν σε ξέρει. Σε πληγώνει αυτό;

- Ν. Φλώρος: Όχι δεν με πληγώνει. Είναι φυσικό ακόλουθο δεν με παραξενεύει. Γιατί αυτή τη στιγμή  ο Έλληνας βάλλεται από ένα υπεραξιακό σύστημα  που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική τέχνη, με τον πολιτισμό . Βάλλεται από μία υποκουλτούρα μέσα από τα media  που του διοχετεύει  φόβο, του διοχετεύει ριάλιτι και σκουπίδια.

Ο μέσος άνθρωπος  και τα νέα παιδιά εκπαιδεύονται μέσα από αυτό. Άρα πώς μπορεί να ξέρουνε , είτε για μένα , είτε για άλλους, είτε για τέχνη τη στιγμή που κανείς δεν τους το δείχνει , δεν τους το διδάσκει αυτό το πράγμα. 

Γιατί δεν τους συμφέρει να το διδάξουν. Δεν θέλουν να τους βάλουν σε αυτό το δρόμο. Θέλουν να τους βάλουν σε ένα άλλο αξιακό σύστημα.

Δεν θέλω τέχνη. Θέλω αεροπλάνα , κότερα, θέλω άλλα πράγματα. 

Νίκος Φλώρος - Nikos Floros Facebook

Το θέμα είναι κάτι που βλέπεις να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο. Ότι κι αν είναι αυτό. Δεν είναι θέμα αν είναι πίνακας, ή γλυπτό ή άλλο έργο τέχνης.

Η τέχνη δεν είναι ελιτίστικη. Δεν είναι για τους λίγους. Ούτε για τους πολλούς. Είναι για τον καθένα ξεχωριστά. 

Η τέχνη ενώνει τους ανθρώπους και η γλώσσα της  είναι παγκόσμια. Αν τα υπουργεία εξωτερικών χρησιμοποιούσαν την τέχνη ως πρέσβειρα η ανθρωπότητα θα είχε κερδίσει πολύ περισσότερα πράγματα

Έτσι λειτουργεί. Στον καθένα περνάει άλλο μήνυμα Το θέμα όμως είναι να βρεθείς μπροστά στην τέχνη κι όχι να στην κρύβουνε. Και να είσαι μέσα στο σκοτάδι. Όταν είσαι μέσα στο σκοτάδι τι μπορείς να περιμένεις;

Γι ‘ αυτό έχουμε κοινωνίες και άτομα που είναι πολύ ελεγχόμενα. Γιατί το αξιακό τους σύστημα είναι πάρα πολύ σαθρό και πάρα πολύ ρηχό.

Γι’ αυτό και βλέπεις ότι γίνονται τόσα εγκλήματα. Γιατί αρχίζουμε να λειτουργούμε με ζωώδη ένστικτα πια. 

Είναι αυτό που λέγαμε πριν. Όταν βγάλεις , την αξία της τέχνης και του πολιτισμού από τη ζωή σου, επιστρέφεις στη ζωώδη κατάσταση σου.

Βλέπεις τι γίνεται. Φόνοι διαρκώς , ο άλλος σκοτώνει τη γυναίκα του, τα παιδιά του , βιασμοί, βία, γιατί ο άνθρωπος λειτουργεί όπως τα ζώα πια. 

Άρα τι γίνεται εκεί; Κάτι συμβαίνει εκεί πέρα . Αυτό πρέπει να δούμε και να αναρωτηθούμε

Και η λύση ποια είναι; Η λύση είναι ότι η τέχνη δομήσει το αξιακό σου σύστημα με έναν τρόπο που θα σε κάνει να έρθεις σε επαφή με τον ανώτερο εαυτό σου και μέσα από αυτό να σεβαστείς το συνάνθρωπο σου; Δηλαδή με άλλα λόγια η τέχνη σε κάνει να ενώνεσαι με τους άλλους ανθρώπους και με τα καλά στοιχεία.

- Ει. Π.: Τα έργα σου είναι πάντα μεγάλης  κλίμακας. Αυτό λειτουργεί κάποιες φορές ως εμπόδιο; Δηλαδή καθορίζει το που θα μπει ένα έργο;

- Ν. Φλώρος: Πάντα κάνω έργα μεγάλης κλίμακας γιατί θέλω να έχουν όχι τη φυσική αλλά μια μεταφυσική, σουρεαλιστική διάσταση. Έτσι τα έργα μου είναι πολύ μεγαλύτερα από το πρόσωπο που παριστάνουν.

Η Μπουμπουλίνα επί παραδείγματι, στην έκθεση Ήρωες από μέταλλο, είναι 2,5 μέτρα ύψος, μα θα πει κάποιος η Μπουμπουλίνα δεν ήταν  τόσο ψηλή . Μα δεν κάνω αναπαράσταση της πραγματικότητας της. Της δίνω με αυτό το μέγεθος το μεγαλείο της ψυχής της και το μεγαλείο της προσωπικότητας της. Το δέος θέλω να δημιουργήσω και να το αισθανθεί ο θεατής. Δεν με ενδιαφέρει να δείξω πώς ήταν η Μπουμπουλίνα. Θέλω να αποδώσω την αίσθηση που έβγαζε αυτή η γυναίκα.

Δέχθηκα πολύ ρατσισμό στο εξωτερικό. Γι’ αυτό κατανοώ και τους ανθρώπους που έρχονται εδώ και αντιμετωπίζουν τόσες δυσκολίες. Πέρασα δύσκολα εξαιτίας του ρατσισμού αλλά είχα ως όπλο την τέχνη . Αυτό με έσωσε 

- Ει. Π.: Γιατί επέλεξες τους συγκεκριμένους ήρωες που μας παρουσίασες κι όχι και κάποιους άλλους από την ελληνική επανάσταση;

- Ν. Φλώρος: Όπως είπα και πριν όπως συμβαίνει πάντα με τους ήρωες μου, δεν τους επέλεξα εγώ.

Με κάποιο τρόπο αυτοί με επέλεξαν και αυτή τη φορά. 

Δεν είναι ότι εγώ είπα ότι θα κάνω τον Κολοκοτρώνη ή τη Μπουμπουλίνα . Κι όταν έκανα αυτά τα έργα και τη Μόσχω Τζαβέλα  σταμάτησα μετά ήθελα να κάνω άλλα πράγματα. Έδωσα το μήνυμα τελείωσε. Έπρεπε να συνεχίσω αλλού.

Σίγουρα υπάρχουν και πολλές ακόμα σπουδαίες προσωπικότητες που έδωσαν πολλά στον αγώνα του 21 . Αλλά εμένα μέσα από την επαφή μου με το δικό μου σύμπαν, το καλλιτεχνικό αυτοί μου μιλήσανε. Αυτοί βγήκαν μέσα από τα σκοτάδια και μου μιλήσανε. Ήταν οι πρώτοι.

Ήρωες από Μέταλλο -  Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

- Ει. Π.: Το μεγαλείο της τέχνης είναι ότι δεν έχει σύνορα; Πες μου εσύ που η τέχνη σου έχει φτάσει σε όλο τον κόσμο. 

- Ν. Φλώρος: Ναι, σίγουρα δεν έχει σύνορα και η τέχνη είναι οικουμενική. Είναι παναθρώπινη, μιλάει μια παγκόσμια γλώσσα και με έναν μαγικό τρόπο, ενώνει όλους τους ανθρώπους. Είναι μια παγκόσμια γλώσσα. 

Με την τέχνη μπορεί να μιλήσεις με χωριάτη στο Πακιστάν στην Ινδία μέχρι τον βαθύπλουτο στο Μανχάταν . Η τέχνη ενώνει όλη την ανθρωπότητα , φέρνει τους ανθρώπους κοντά. Και ενώνει πάντα προς το καλό. 

Όλες οι μορφές τέχνης το κάνουν αυτό. Η γλυπτική, η ζωγραφική, η μουσική , ο χορός.

Ξέρεις τι είναι να πας σε μια ξένη χώρα και να χορέψεις τους χορούς της; Αμέσως ενώνεσαι με την κουλτούρα τους και γίνεσαι ένα μαζί τους.

Αυτή είναι η δύναμη τη τέχνης. Εγώ την έχω ζήσει αυτή τη δύναμη. Είναι φοβερή. Κανένα υπουργείο εξωτερικών δεν έχει αυτή τη δύναμη που έχει η τέχνη.

Αν τα κράτη χρησιμοποιούσαν την τέχνη ως όπλο η ανθρωπότητα θα είχε κερδίσει πολύ περισσότερα. 

Ήρωες από μέταλλο - Θεόδωρος Κολοκοτρώνης - Φώτο Ρόμπερτ Ζερβός 

- Ει. Π.: Βλέπω ότι την Ελλάδα την κουβαλάς  μέσα σου. Αισθάνεσαι ένας «Πομπός» , ένας πρέσβης της Ελλάδας σε όλο τον κόσμο;

- Νικ. Φλώρος: Αυτό είναι αλήθεια. Είμαι Έλληνας και κουβαλάω μέσα μου αυτό το πράγμα. Αυτό δεν μπορεί να μου το πάρει κανένας. Για μένα είναι ιδιαίτερη τιμή και χαρά που γεννήθηκα Έλληνας. Το θεωρώ ευλογία.

Γιατί όπως όλοι οι Έλληνες φέρω μέσα στην κυτταρική μου μνήμη όλη αυτή την ιστορία, άσχετα με το πώς την εκφράζω στην τέχνη μου. Δεν το λέω με την έννοια την εθνικιστική. Δεν είμαι εθνικιστής ούτε σοβινιστής.

Εγώ τη βλέπω την Ελλάδα, ως ιδέα, ως ιδανικό. Έλληνας , λέει το αρχαίο ρητό είναι αυτός που έχει ελληνική παιδεία. Κι όχι αυτός που γεννήθηκε οπωσδήποτε εντός των ελληνικών συνόρων. Είναι ιδιαίτερη τιμή όμως να έχεις γεννηθεί σε αυτή τη χώρα. Φέρεις μια βαριά κληρονομιά πάνω σου.

Για σκέψου τώρα: Έχουμε γαλουχηθεί με Όμηρο. Έχεις γαλουχηθεί με Σωκράτη με Αριστοτέλη, φέρεις μέσα σου όλα αυτά. Στην κυτταρική σου μνήμη όταν είσαι Έλληνας υπάρχουν πολλά στοιχεία. Πας στις Μυκήνες κι αμέσως καταλαβαίνεις , αισθάνεσαι όλη την ιστορία. Οι Έλληνες κάναμε τον άνθρωπο το επίκεντρο του σύμπαντος. Αν δεν υπήρχε ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός δεν θα υπήρχε χριστιανισμός. Δεν θα υπήρχε η εξέλιξη της ανθρωπότητας όπως την ξέρουμε .

Όταν βρίσκομαι έξω σε κάποιους φαίνομαι σαν «τρελός» γιατί η αγωνία μου είναι πότε θα ολοκληρωθεί το έργο που ετοιμάζω και το μυαλό μου είναι εκεί

- Ει. Π.: Εγώ στα έργα σου τα βλέπω όλα αυτά τα στοιχεία. Βλέπω μια θεατρικότητα με στοιχεία από αρχαία ελληνική τραγωδία, στοιχεία από Όμηρο, από Έλληνες συγγραφείς και ποιητές όπως ο Σεφέρης , ο Καζαντζάκης κι ο Ελύτης .

- Νίκος Φλώρος: Ναι, καλά το διέγνωσες.  Ο Καζαντζάκης , ο Ελύτης, ο Σικελιανός , όλοι αυτοί είναι οι μέντορες μου. Έχω σπουδάσει κιόλας αρχαία τραγωδία. Έχω κάνει και θεατρικές σπουδές. 

- Ει. Π.: Βλέποντας τα γλυπτά σου, δεν βλέπει κανείς ένα «στατικό» έργο τέχνης. Μπορεί να φαίνεται ως έργο ακίνητο αλλά στην ουσία έχει κίνηση, έχει ψυχή.

-Νίκος Φλώρος: Μα, αυτός είναι ο σκοπός. Στο γλυπτό της Ελευθερίας σκεφτόμουνα το ποίημα του Ελύτη, Τρελή Ροδιά , σκεφτόμουν πώς φυσάει ο αέρας και περνάει από μέσα της. Είναι μέσα μου αυτά τα πράγματα. Είναι στο dna μου και περνάνε και στα έργα. Και να σου πώ κάτι; Είναι πολύ τραγικό για την Ελλάδα, για τη χώρα μας, να έχει αυτή την κληρονομιά –και δεν μιλάμε για χιλιάδες χρόνια πίσω , μιλάμε για 30-40 χρόνια πίσω – να έχει νομπελίστες ποιητές και συγγραφείς και σήμερα να μην μπορούμε να βγάλουμε κάτι ανάλογο και να πλασάρουμε στο εξωτερικό μια υποκουλτούρα, ως κουλτούρα. Ποιος η Ελλάδα που έπαιρνε βραβείο νόμπελ. 

Ήρωες από μέταλλο - Μόσχω Τζαβέλα - Φώτο Ειρήνη Πιτσόλη
 

- Ει.Π: Είναι αυτό που είπες πριν έχει αλλάξει το αξιακό σύστημα. ΄

- Νίκος Φλώρος: Ακριβώς. Όλα αυτά τα χρόνια τα κανάλια και τα media, δουλέψανε για να καταστρέψουν αυτό το πράγμα. Γιατί γίναμε αντίγραφα, του αμερικάνικου τρόπου ζωής , που δεν το είχαμε ανάγκη εμείς ως χώρα.  Γιατί να γίνουμε έτσι; Η Αμερική δεν έχει κουλτούρα. Η κουλτούρα της είναι το χρήμα. Μόνο αυτό ξέρει. Όταν πήγα στην Αμερική πρώτη φορά, έπαθα σοκ. Οι άνθρωποι εκεί μιλάνε μόνο για business . Δεν υπάρχει φιλοσοφία ζωής.

Μιλάνε μόνο για χρήμα , γιατί μόνο αυτό τους ενδιαφέρει. Γι’ αυτό και η Αμερική δεν έχει πολιτιστική παραγωγή. Έχει κάποιους ποιητές και συγγραφείς δεν λέω, αλλά είναι πολύ χαμηλού επιπέδου σε σχέση με τον Γκαίτε , με το Νίτσε ή με τον Αριστοτέλη. 

- Ει.Π: Τι σημαίνει για σένα η λέξη «πολίτης του κόσμου»;

- Νίκος; Φλώρος: Σημαίνει , ότι είσαι με μια βαλίτσα στο χέρι, αισθάνεσαι σα να μην έχεις σπίτι . Ξυπνάς κάθε φορά σε διαφορετικό μέρος του κόσμου, σε ξενοδοχεία κτ.λ και δεν ξέρεις που βρίσκεσαι . Είναι ένα είδος διαταραχής δεν είναι πολύ καλό πράγμα.

-Ει. Π.: Αυτό όμως δεν έχει και μια καλή πλευρά ότι γνωρίζεις «ανθρώπων πολλών τους τρόπους και τη γνώση», έρχεσαι σε επαφή με άλλες κουλτούρες και κάπως έτσι δεν πολεμιέται και ο ρατσισμός; 

-Νίκος Φλώρος: Ναι, σίγουρα αυτό ναι . Γνωρίζεις πολιτισμούς και νοοτροπίες γνωρίζεις μέρη. Ανοίγουν οι ορίζοντες , μαθαίνεις να δέχεσαι το διαφορετικό. Τώρα σχετικά με το ρατσισμό θα σου πω ότι έχω δεχθεί πολύ ρατσισμό ως Έλληνας στο εξωτερικό. Γιατί οι Έλληνες δεν έχουν και την καλύτερη εικόνα στο εξωτερικό. Και γι’ αυτό καταλαβαίνω και τους ανθρώπους που έρχονται εδώ κι αυτά που τραβάνε γιατί έχω ζήσει , αντίστοιχα πολύ άσχημες καταστάσεις στο εξωτερικό , επειδή ήμουν ξένος.

Πέρασα χειρότερα από τον τελευταίο Αλβανό που ερχόταν στην Ελλάδα χωρίς χαρτιά.

Να μην μπορώ να κάνω τίποτα γιατί δεν είχα το ένα, δεν είχα το άλλο, και έπρεπε να βρω τρόπους να αποκτήσω αυτά τα χαρτιά , να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας, και άντε πάλι από την αρχή και να έχεις να αντιμετωπίσεις και τόσα άλλα προβλήματα.

Γιατί δεν είσαι στο σπιτάκι σου με τη μαμά σου, που θα σου κάνει το ωραίο σου φαγητό , θα σου φτιάξει το ωραίο σου κρεβατάκι κτλ.

Αυτό ήταν πιο έντονο στην Ευρώπη από ότι στην Αμερική. Ευτυχώς όμως είχα την τέχνη ως όπλο και με την τέχνη , άνοιξα κάποιες πόρτες που  αλλιώς θα έμεναν κλειστές, και δεν ξέρω τι θα είχα γίνει. Ίσως να κατέληγα εργάτης ή να πλένω πιάτα.

Μαρία Κάλλας - Φώτο Νίκος Φλώρος - Facebook

-Ει. Π.: Κάποια στιγμή σκέφτεσαι να επιστρέψεις στην Ελλάδα μόνιμα;

-Νίκος Φλώρος: Κοίτα, εγώ έρχομαι στην Ελλάδα. Μένω αρκετά στην Ελλάδα. Για μένα δεν υπάρχει χώρα. Εμένα με ενδιαφέρει να έχω ένα χώρο να δημιουργώ. Δεν με νοιάζει αν αυτός ο χώρος θα είναι στην Ελλάδα, είτε είναι στο Παρίσι, είτε είναι στο Μανχάταν . Μη νομίζεις ότι εγώ βρίσκομαι κάπου και κάνω βόλτες. Είμαι συνήθως απομονωμένος και δημιουργώ. Όπως σου είπα πριν αυτά τα έργα πήρε τρία χρόνια περίπου να τα φτιάξω. Οπότε είτε είμαι σε ένα χωριό στην Τρίπολη είτε σε μια μεγαλούπολη το ίδιο πράγμα είναι για μένα. Σε ένα δωμάτιο είμαι.

Είμαι εγώ και αυτά που κάνω. Άντε να βγω και λίγο έξω να αλλάξω εικόνες. Αλλά είμαι σαν τον τρελό έξω. Με βλέπουν και τρομάζουν. Γιατί είμαι αλλού. Το μυαλό μου είναι σε αυτά που φτιάχνω.

Νιώθεις την αγωνία του πότε θα τελειώσει αυτό που κάνεις;

Ναι, σίγουρα το ένιωσα. Αυτό πάντα λειτουργεί εναντίον μου γιατί δεν ξέρω πόσο χρόνο θα έχω για να το κάνω. Πηγαίνω και βλέπω τα πράγματα και με τρώει το πότε θα το τελειώσω. Δηλαδή μέχρι να ολοκληρωθεί είμαι σαν άρρωστος. Πρώτα θα το τελειώσω και μετά θα με δει το κρεβάτι μου.

Κι αυτό σε ωθεί να ξεπερνάς τον εαυτό σου συνέχεια.

Με την Κάλλας είμαι δεμένος με ένα περίεργο τρόπο: Μου έδωσε πολλά αλλά με διέλυσε 

- Ει. Π.: Θα ήθελα να μιλήσουμε λίγο για την «σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού». Τις ώρες αγωνίας που περνάς σαν καλλιτέχνης. Υπήρξαν στιγμές που οι υπαρξιακές και καλλιτεχνικές σου ανησυχίες σε ώθησαν να αμφισβητήσεις ένα έργο σου; Να θελήσεις να το καταστρέψεις;

-Νίκος Φλώρος: Ναι, σίγουρα. Υπήρξαν στιγμές που θέλησα να το κάνω αυτό. Αλλά επειδή γνωρίζω ότι αυτό το πράγμα, όπως σου είπα και πριν είναι πέρα από μένα, δημιουργείται με μια έξω από μένα διαδικασία, οπότε δεν μου ανήκει δεν το έκανα. Είναι ένα είδος αυτοκτονίας αυτό το πράγμα. Είναι πάρα πολύ δύσκολο και επίπονο να είσαι καλλιτέχνης. Δεν είμαι σε μια βίλλα και κάθομαι και πλασάρω ένα life style. Είναι δύσκολο να δημιουργείς έργα. 

Ει. Π.: Πριν μας είπες ότι δένεσαι με τους ήρωες που δημιουργείς από τη στιγμή που θα σε «επιλέξουν». Με ποιον ήρωα σου έχεις δεθεί περισσότερο;

Με την Κάλλας έχω δεθεί πάρα πολύ. Με έχει διαλύσει. Μου έδωσε αλλά και μου πήρε πάρα πολλά.

Μου πήρε από τη ζωή μου ανθρώπους και βίωσα καταστάσεις που είχε ζήσει και η Κάλλας.

Ίσως σου ακούγεται παράξενο αυτό που σου λέω. Πχ το 2007 έκανα μια μεγάλη έκθεση , μια μεγάλη σειρά έργων ως αφιέρωμα στην Κάλλας .

Εκείνη τη χρονιά έγραψαν σε όλο τον κόσμο για μένα. BBC, Reuters , παντού. Ήμουν νούμερο ένα παγκοσμίως. Ήρθε το Reuters, μου πήρε συνέντευξη, την πήραν την έδωσαν στο Λονδίνο και αμέσως έγινε spread παγκοσμίως. Και παιζόταν σε όλα τα μεγάλα κανάλια σε όλο τον κόσμο. Fox News,  στο TV C , στη Rai και όπου μπορείς να φανταστείς. Με έπαιρναν τηλέφωνο από το Παρίσι και μου έλεγαν σε βλέπουμε στο Tv c. 

Mόνο στην Ελλάδα δεν το έπαιξαν. Ήταν συγκλονιστικό. Χωρίς να είμαι ηθοποιός ή τραγουδιστής , μέσα από την τέχνη έγινα «εν μία νυκτί» παγκοσμίως γνωστός.

Και μετά από αυτό ήταν τα γενέθλια μου 10 Οκτωβρίου. Ο παλιός μου φίλος ο Γιώργος που ήμασταν στη Νέα Υόρκη παρέα για πολλά χρόνια, έρχεται στην Ελλάδα για να γιορτάσουμε τα γενέθλια μου, και έρχεται η ώρα να πληρώσω το ακριβό τίμημα γι’ αυτή τη μεγάλη χαρά, γιατί πάντα υπάρχει ένα τίμημα, για τη μεγάλη χαρά και την επιτυχία κι αυτό το φοβάμαι μερικές φορές.

 Ο Γιώργος διαγνώστηκε με καρκίνο του εγκεφάλου στο τελευταίο στάδιο. Τρελάθηκα. Και να είμαι τώρα στη Γερμανία, που τον πήγαμε σε μια ειδική κλινική και να με παίρνουν τηλέφωνο από κανάλια , από Ιταλία , από παντού και να μου ζητάνε συνεντεύξεις και εγώ να είμαι έξω από την εντατική και να πεθαίνει ο αγαπημένος μου φίλος και να λέω συγνώμη δεν μπορώ να σας απαντήσω . Να έχω έκθεση στη Βιέννη και να με παίρνουν τηλέφωνο να μου λένε πότε θα τα στήσετε και να λέω «συγνώμη δεν μπορώ να κάνω τίποτα τώρα, συμβαίνει αυτό».

Η έκθεση με την Κάλλας με έκανε παγκοσμίως γνωστό. Σε μια νύχτα μιλούσαν για μένα όλα τα κανάλια του κόσμου. Με έπαιρναν τηλέφωνο να δώσω συνεντεύξεις κι εγώ ήμουν έξω από την εντατική περιμένοντας να πεθάνει ο καλύτερος μου φίλος. Τότε κατάλαβα τις πραγματικές αξίες στη ζωή

Και να έχω το Γιώργο να μου λέει «Συνέχισε να προχωρήσεις και άσε με εμένα». Εκεί κατάλαβα την πραγματική αξία της ζωής, την αξία των πραγμάτων, τα αναθεώρησα όλα στη ζωή μου. Εκεί κατάλαβα ότι τίποτα δεν αξίζει πραγματικά. Ούτε δόξες, ούτε διασημότητα, ούτε τίποτα. Το μόνο που αξίζει είναι η ζωή και οι στιγμές που ζούμε και έχουμε και οι άνθρωποι που αγαπάμε. Δηλαδή ήταν ένα μάθημα τεράστιο για μένα. 

Ο Γιώργος πέθανε μετά από λίγες μέρες. Έτσι βρέθηκα εντελώς μόνος μου και πάω μετά σε μια Νέα Υόρκη, και έπρεπε να βρω τη δύναμη να ξανασυντάξω όλα αυτά τα πράγματα.

Ήρωες από μέταλλο - Λεπτομέρεια έργου - φώτο Ρόμπερτ Ζερβός

Τότε ήταν που είδα την αλήθεια και απομυθοποίησα τους πάντες. Δηλαδή η Μαντόνα είσαι, μπράβο σου, ο Μπιλ Κλίντον είσαι πάρα πολύ ωραία χάρηκα πολύ.

Είχα πια απομυθοποιήσει κάθε φθαρτό που δεν έχει ουσία. Και η ανθρώπινη φύση όπως σου είπα και πριν είναι φθαρτή. Η ζωή που ζούμε δεν είναι για πάντα. 

Κι αυτό το κατάλαβα με πολύ τραγικό τρόπο. Με μια μεγάλη απώλεια . Ο Γιώργος για μένα ήταν πολύ αγαπητό πρόσωπο. Καλύτερα να το είχα πάθει εγώ αυτό παρά ο Γιώργος.

Η επετειακή έκθεση του διεθνούς φήμης γλύπτη, Νίκου Φλώρου, «Ήρωες από μέταλλο», είναι επισκέψιμη ήδη από τα μέσα Σεπτεμβρίου, στην οδό Σταδίου 64 στην Καλαμάτα. Παρότι η διάρκειά της αναμενόταν να λήξει περί το τέλος Οκτωβρίου, καθώς ο διάσημος εικαστικός έχει ήδη δεχθεί προσκλήσεις να την παρουσιάσει στο εξωτερικό, εντούτοις το τεράστιο ενδιαφέρον του κοινού που έρχεται να την επισκεφθεί από όλη την Ελλάδα, οδήγησε στην απόφαση παραμονής των Ηρώων από μέταλλο, στον εκθεσιακό χώρο της κυρίας Καρέλια, έως και τέλος  Δεκεμβρίου 2021.