Ο καθηγητής Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος αποκλ. στο eirinika: " Ο Θάνος Μικρούτσικος ήταν η πιο χαρισματική προσωπικότητα που γνώρισα " (φώτο)

Ποιητής, πεζογράφος μελετητής, πανεπιστημιακός δάσκαλος, η "ψυχή"  του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Δημιουργική Γραφή» του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και ένας από τους δύο διοργανωτές του Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας, ο Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος είναι ο πλέον "αρμόδιος" για να μιλήσει για τη θέση της ποίησης και της λογοτεχνίας στη ζωή μας.

Στην πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα μας που θα διαβάσετε στο άρθρο, μάθαμε ότι την επόμενη εικοσαετία θα αλλάξει ριζικά ο τρόπος που διαβάζουμε, μιλήσαμε για τους νέους και νέες ποιητές και ποιήτριες που συνεχίζουν επάξια την μεγάλη ιστορία της Ελλάδας στην ποίηση, αλλά και για τη φιλία που ένωνε τον Τριαντάφυλλο Κωτόπουλο, με τον σπουδαίο Θάνο Μικρούτσικο.

Τον καλλιτέχνη που έκανε γνωστούς τεράστιους ποιητές σαν τον Καββαδία και τον Άλκη Αλκαίο στον πολύ κόσμο.

Με αφορμή το 4o Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης  που διεξάγεται στην Πάτρα  Από τις 13 έως τις  19 Δεκεμβρίου 2021, ο καθηγητής Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος, μιλά στο eirinika.gr για την ιστορία και τους στόχους του Φεστιβάλ που συγκεντρώνει πάνω από 130 ποιητές από 30 χώρες του κόσμου, για τη θέση που έχει η λογοτεχνία και η ποιήση στη ζωή μας, για το πώς θα είναι οι αναγνώστες την επόμενη εικοσαετία αλλά και για την προσφορά του Θάνου Μικρούτσικου στην ποίηση.

Συνέντευξη στην Ειρήνη Πιτσόλη

- Ει. Π.: Κύριε Κωτόπουλε θα ήθελα να μας μιλήσετε για την ιστορία του Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας . Πώς και πότε ξεκίνησε πώς προέκυψε η ιδέα;

- Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος: Το Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πατρών είναι το όραμα του ποιητή και αδερφικού φίλου Αντώνη Σκιαθά που προεδρεύει και του Γραφείου Ποιήσεως.

Αντώνης Σκιαθάς - Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος

Υλοποιείται με τον καλύτερο και φιλοξενεί πλέον πλήθος παράλληλων δράσεων και νομίζω όχι απλώς είναι από τους σημαντικότερους θεσμούς για τον ποιητικό λόγο στην Ελλάδα, αν όχι ο σημαντικότερος, αλλά καθιστά την Πάτρα τοπόσημο πολιτισμού και ποίησης διεθνώς.

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας είναι από τους σημαντικότερους θεσμούς για τον ποιητικό λόγο - Καθιστά την Πάτρα τοπόσημο πολιτισμού και ποίησης διεθνώς 

- Ει. Π.: Συναντήσατε δυσκολίες στην προσπάθεια σας στην αρχή; Ποιοι σας βοήθησαν;

- Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος: Η ποίηση και η λογοτεχνία είναι η μετά κόπου απόλαυση. Άρα, δεν θα σταθούμε στις πολλές δυσκολίες, αλλά σε όλους αυτούς που μας συμπαραστέκονται.

To Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας 2021 διοργανώνουν το «Γραφείον Ποιήσεως» και το  CultureBook (culturebook.gr), με συνδιοργανωτές την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Δυτικής Ελλάδας, το Πανεπιστήμιο Πάτρας, το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, την Πρεσβεία Ισπανίας και το Ινστιτούτο Θερβάντες και υποστηρικτές την Greek Library of London, την World Poetry Movement, το Θέατρο Επίκεντρο+, τον Πολιτιστικό Οργανισμό  του Δήμου Πατρέων το Επιμελητήριο Αχαΐας, τις  εταιρείες DUR, XEROX και NACO και τα Εκπαιδευτικά Κέντρα Ορμή.

Τελεί δε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείου Τουρισμού. 

Είναι υποχρέωσή μας και χαρά μας να τους αναφέρουμε όλους όσοι μας συνδράμουν.

Από το Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας δεν αποκλείουμε κανέναν ποιητή - Δίνουμε βήμα σε νέους ποιτές και ποιήτριες 

- Ει. Π.: Στο φετινό 4ο φεστιβάλ Ποίησης συμμετέχουν 130 ποιητές από 30 χώρες του κόσμου με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή; Μέσω του φεστιβάλ δίνεται «βήμα» σε νέους ποιητές και ποιήτριες;

- Τρ. Κ. : Πολλούς και πολλές νέους ποιητές και νέες ποιήτριες φιλοξενούμε στο Φεστιβάλ. Και μάλιστα από φέτος, την τελευταία μέρα του Φεστιβάλ σε εκ του σύνεγγυς μαραθώνιο ανάγνωσης ποίησης.

Αυτή τη χρονιά θα έχουμε τη χαρά να συνομιλήσουμε με 40 από αυτούς. Άλλωστε κάθε χρόνο βραβεύουμε τον καλύτερο ή την καλύτερη πρωτοεμφανιζόμενο/-η ποιητή/-τρια, άρα τους γνωρίζουμε και τους συστήνουμε.

Όσον αφορά τα κριτήρια επιλογής, σπεύδω να διευκρινίσω εμφατικά πως δεν αποκλείουμε κανέναν ποιητή και καμιά ποιήτρια. Προσπαθούμε να διακρίνουμε από το έργο τους εκείνους και εκείνες που το προφίλ τους ταιριάζει καλύτερα στη θεματική που θέτουμε κάθε χρόνο.

- Ει. Π.: Μιλήστε μας για το πρόγραμμα του Φεστιβάλ και για τις παράλληλες δράσεις

- Τρ. Κ.: Το 4ο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας συγκεντρώνει κάθε χρονιά ποιητές και ποιήτριες από πολλές χώρες του κόσμοου και τους δίνει την ευκαιρία να συζητήσουν και να μοιραστούν απόψεις για την ποίηση, αλλά όπως καταλαβαίνετε όχι μόνο.

Πολλοί από τους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες γίνονται οι καλύτεροι πρεσβευτές της πατρίδας μας. Κάθε χρονιά προσθέτουμε και κάτι, βελτιωνόμαστε διαρκώς υπό την έννοια αυτή. 130 ποιητές και ποιήτριες φέτος από 31 χώρες, όπως ήδη αναφέρατε θα συζητήσουνε σε 7 στρογγυλές τράπεζες με χρονική άνεση.

Ο λόγος της ποίησης λειτουργεί και παρηγορητικά και θεραπευτικά, αλλά μπορεί να λειτουργήσει και επαναστατικά. Να μετασχηματίσει δημιουργικά και φαντασιακά το καθημερινό «γίγνεσθαι», γιατί μας κινεί προς τα μεγάλα και τα σημαντικά.

Ο κεντρικός πεζόδρομος της Πάτρας φιλοξενεί banners των ποιητών/-τριών με ποιήματά τους σε δύο γλώσσες -ελληνικά, αγγλικά.

Το Σάββατο 18 Δεκεμβρίου η απονομή των βραβείων "Zan Moréas, την Κυριακή εκ του σύνεγγυς μαραθώνιος ανάγνωσης από 40 Έλληνες νέους ποιητές.

Να συμπληρώσω πως σε ειδική Ανθολογία που θα κυκλοφορήσει σε τρίγλωσση έκδοση θα συμπεριληφθούν όλα τα ποιήματα που θα αναγνωστούν στη διάρκεια του Φεστιβάλ που αναγνωρίζεται πλέον διεθνώς.

Η ανταπόκριση και τα μηνύματα που λαμβάνουμε από τον κόσμο μας κάνει να αισιοδοξούμε για το μέλλον του Φεστιβάλ 

- Ει.Π.: Ποια είναι η ανταπόκριση του κόσμου στο Φεστιβάλ; 

- Τόσο οι Έλληνες και οι ξένοι ποιητές και ποιήτριες, όσο και άνθρωποι που αγαπούν την ποίηση και τη λογοτεχνία μας συγκινούν με τη συμμετοχή τους, που συχνά είναι παρεμβατική, υπό την έννοια ότι εκφράζουν τη γνώμη τους για μία σειρά θεμάτων που συζητούνται και διεκδικούν να ακουστεί η γνώμη και ο λόγος τους.

Στις δύο πρώτες χρονιές, που οι καλεσμένοι μας ήταν με φυσική παρουσία, υπήρχε το πλεονέκτημα της κίνησης στον αστικό ιστό της Πάτρας.

Παρέες ποιητών και ποιητριών βρίσκονταν σε μια διαρκή ώσμωση με τους κατοίκους. Με την τηλεοπτική σύνδεση οι παρατηρήσεις και οι ερωτήσεις του κοινού είναι δύσκολο να συζητηθούν σε πραγματικούς χρόνους. Ωστόσο τα  μηνύματα που λαμβάνουμε είναι εκατοντάδες και αυτό μας κάνει να αισιοδοξούμε.

- Ει. Π.: Η Ελλάδα είναι μια χώρα με τεράστια ιστορία στην ποίηση. Από τον Όμηρο μέχρι τους Νομπελίστες Σεφέρη και Ελύτη, και τους σπουδαίους Καβάφη , Καρυωτάκη, Εμπειρίκο, Βάρναλη, κ.τ.λ. έχει χαρίσει αριστουργήματα στην ανθρωπότητα. Μέσω των παράλληλων εκδηλώσεων του Φεστιβάλ γίνεται αναφορά σε αυτή την ιστορία;

- Τρ. Κ. Ναι, στις ρίζες και στις πηγές μας αναφερόμαστε διαρκώς, αλλά όχι εσκεμμένα. Αρδεύουμε, αντλούμε απ’ όλους και όλες αυτές. Το ευχάριστο δε είναι οι αναφορές των ξένων, πολύ συχνές να σημειώσουμε εμφατικά, στους δικούς και στις δικές μας προγόνους.

Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος

- Ει. Π.: Η ποίηση «αποτινάζει από πάνω μας την σκόνη της καθημερινότητας» ποια κατά τη γνώμη σας είναι η θέση της στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία και πώς μπορεί να βοηθήσει το σύγχρονο άνθρωπο να ξεπεράσει τα αδιέξοδα του;

Ο λόγος της ποίησης λειτουργεί και παρηγορητικά και θεραπευτικά, αλλά μπορεί να λειτουργήσει και επαναστατικά. Να μετασχηματίσει δημιουργικά και φαντασιακά το καθημερινό «γίγνεσθαι», γιατί μας κινεί προς τα μεγάλα και τα σημαντικά.

Στην επόμενη εικοσαετία τα πράγματα θα αλλάξουν ριζικά - Θα έχουμε επαρκέστερους αναγνώστες και αναγνώστριες που θα διαβάζουν περισσότερο 

- Ει.Π.: Στην περίοδο της καραντίνας, τα λογοτεχνικά βιβλία και η ποίηση, έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στο να μας βοηθήσουν να αντέξουμε αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση εγκλεισμού. Πιστεύετε ότι αυτό έκανε τον κόσμο να καταλάβει την αξία τους  ;

- Τρ. Κ.: Την αξία τους τη γνωρίζει, αλλά δεν  διαβάζει όσο θα μπορούσε. Νομίζω και κρατήστε το αυτό ότι θα αλλάξουν τα πράγματα την επόμενη εικοσαετία.

Στα Προγράμματα Σπουδών της Λογοτεχνίας πέρασε πια η διδασκαλία του ολόκληρου λογοτεχνικού κειμένου.

Αυτό θα μας δώσει επαρκέστερους /-ες αναγνώστες και αναγνώστριες και αυτοί θα διαβάσουν περισσότερο.

Σε πολλές χώρες πάντως οι πολίτες διαβάζουν συστηματικά λογοτεχνία. Το θέμα για την Ελλάδα είναι και ποια βιβλία διαβάζουμε, αλλά εδώ ξεκινά ένα μεγάλο θέμα…

Στην σύγχρονη Ελλάδα έχουμε σημαντικούς ποιητές αλλά θα εκτιμηθούν αργότερα 

- Ει. Π.: H σύγχρονη ποιητική παραγωγή στην Ελλάδα, είναι αντάξια της ιστορίας της; Τι βλέπετε; Υπάρχουν αξιόλογες συλλογές από σύγχρονους ποιητές;

- Τρ. Κ.: Ναι, αλλά θα εκτιμηθούν αργότερα. Πάντοτε έτσι συμβαίνει. Διαθέτουμε πολύ αξιόλογες ποιητές φωνές, ορισμένες θα προχωρήσουν.

Νιώθω δικαιωμένος γιατί η δημιουργική γραφή πέρασε πια σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες σε πολλά επίπεδα

- Ει. Π.:  Ως καθηγητής δημιουργικής γραφής, θα ήθελα να μου μεταφέρετε την εμπειρία σας από την επαφή σας με τα νέα παιδιά. Ποιες είναι οι αγωνίες τους; Πώς επιχειρούν να εκφράσουν τα συναισθήματα τους μέσα από την ποίηση;

- Τρ. Κ.: Κι εδώ θα χρειαζόμασταν πολύ χρόνο. Πάντως και πάλι να επανέλθω στα Προγράμματα Σπουδών, γιατί η Δημιουργική Γραφή πέρασε πια σε πάρα πολλά μαθήματα σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες.

Νιώθω δικαιωμένος σε αυτό, δεν το κρύβω, γιατί κάποτε ξεκινήσαμε λίγοι να θεραπεύουμε, να διδάσκουμε, αυτό το γνωστικό αντικείμενο.

Ο Θάνος Μικρούτσικος ήταν η πιο χαρισματική προσωπικότητα που γνώρισα - Ήταν τιμή μου που ήταν φίλος μου

- Ει. Π.: Μία σπουδαία προσφορά του Θάνου Μικρούτσικου στην τέχνη είναι ότι μελοποιώντας σπουδαίους ποιητές όπως τον Καββαδία και τον Άλκη Αλκαίο , έφερε την ποίηση πιο κοντά στον πολύ κόσμο. Έκανε τους ανθρώπους να γνωρίσουν και να αγαπήσουν τους ποιητές τραγουδώντας τους στίχους τους. Έχοντας διαβάσει το βιβλίο σας , «Μιλώντας για την τέχνη, τον πολιτισμό, τη δημιουργική γραφή... με τον Θάνο Μικρούτσικο» θα ήθελα να μου πείτε αν κατά τη γνώμη σας υπάρχουν συνεχιστές του έργου του σήμερα;

- Τρ. Κ.: Δεν μπορούμε να τοποθετούμαστε αφοριστικά. Σίγουρα θα βρεθούν διάδοχοι και συνεχιστές. Αλλά επιτρέψτε μου να σημειώσω για τον Θάνο ότι υπήρξε η χαρισματικότερη προσωπικότητα που γνώρισα. Είναι τιμή μου που υπήρξα φίλος του.

- Ει. Π.: Ποιο είναι το μέλλον του Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας; Υπάρχει η σκέψη να διοργανώνεται δύο φορές το χρόνο ή και να παρουσιαστεί και σε άλλες πόλεις όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη;

- Τρ. Κ.: Σας έχουμε εκπλήξεις, αλλά δεσμεύομαι να τις αποκαλύψω στους πρώτους μήνες του 2022.