Παναγιώτης Σδούκος: ''Η παράδοση εξανθρωπίζει - Η Λίνα Νικολακοπούλου έχει περάσει σε άλλο επίπεδο τη γραφή της''

O Παναγιώτης Σδούκος, μιλά για το τι ήταν αυτό που σε κέρδισε στην παραδοσιακή μουσική;

Αποκάλυψε πως ξεκίνησε να τραγουδάει όταν ήταν 8 ετών, ενώ τόνισε πως η  Λίνα Νικολακοπούλου ''έχει περάσει σε άλλο επίπεδο τη γραφή της. Είναι  τα πάθη μας που μεταμορφώνονται και εξαγιάζονται''.

Διαβάστε παρακάτω όλη την συνέντευξη: 

-Έχεις ένα πλούσιο βιογραφικό συνεργασιών αλλά και δύο ξεχωριστές δισκογραφικές δουλειές που αναφέρονται στην παραδοσιακή αλλά και θρησκευτική μουσική. Τι αποτέλεσε έναυσμα για ένα νέο άνθρωπο να ασχοληθεί με τα μικρασιάτικα τραγούδια αλλά και τους ύμνους Ξτης Μεγάλης Εβδομάδας;

Αρχικά, θέλω να σας ευχαριστήσω για την τιμή που μου κάνετε να αναφερθώ στη μουσική που πρεσβεύω και ακολουθώ. Είδατε, χρησιμοποιώ το ρήμα ακολουθώ, που σημαίνει ότι προϋποθέτει ένα είδος μύησης.

Η Βυζαντινή και η Παραδοσιακή Μουσική για μένα- ήδη από τα παιδικά μου χρόνια- υπήρξαν ως δυο παράλληλα ιερά μονοπάτια: από το ένα εκκλησιαστικής και από το άλλο κοσμικής έκφρασης. Το πρώτο, ‘’ του Θεού τα γράμματα’’  -όπως τα λέω – με συγκινούν με τη μελλισματική τους απόδοση και την προσευχητική προσέγγιση  και το δεύτερο, μιλά μέσα μου με το πλέον  άνθρωπολαογραφικό του υπόβαθρο. Από όλα αυτά -με τη βαρύτητα και την ιστορία που τα διακρίνει- αποκόμισα βιώματα, γνώση και έντονες συγκινήσεις.

Για έναν μυημένο σε αυτά είναι ευλογία, πηγή έμπνευσης και καλλιτεχνικής έκφρασης και σαφώς εφόδια για περαιτέρω δημιουργικό έργο στο χώρο, σε Ελλάδα και εξωτερικό.  Ήταν φυσικό επόμενο να εκφραστώ με αυτόν τον τρόπο.

- Τι θεωρείς ότι έχει προσφέρει η παραδοσιακή μουσική στη ζωή σου;

Κυρίως ανθρωπιά. Η Παράδοση εξανθρωπίζει. Η Παραδοσιακή Μουσική πέραν από τις μουσικολογικές, εθνομουσικολογικές και ανθρωπολαογραφικές γνώσεις που σου δίνει το ιδιάζον στοιχείο που διέκρινα εγώ είναι η απλότητά της στον στίχο και στην έκφραση των βιωμάτων των ανθρώπων χωρίς επιτήδευση. Ο λαός μας υπήρξε ποιητάρης αυτοστιγμεί.

Αυτό που αισθανόταν αυτομάτως το κάνε τραγούδι, η ανάσα του γινόταν τραγούδι γιατί τον συντρόφευε στα δύσκολα. Και φανταστείτε τότε δεν υπήρχαν τα μέσα που έχουμε σήμερα. Αυτά τα τραγούδια συνέχισαν μέχρι και σήμερα διότι ήταν ποτισμένα με έντονες συγκινήσεις και μνήμες. Μιλάμε για τέτοια φόρτιση που έφτασαν σε σημείο να διαδοθούν. Ο απλός ο κόσμος ήταν ο ίδιος δημιουργός της μουσικής και του τραγουδιού και τα ζούσαν συλλογικά.

- Πότε ξεκίνησες να τραγουδάς;

Ξεκίνησα να τραγουδώ από οκτώ ετών

- Και πώς αντιλήφθηκες ότι αυτό ονειρεύεσαι να κάνεις στη διαδρομή της ζωής σου;

Το αντιλήφθηκα τότε τραγούδησα και ηχογράφησα ένα παλιό αγαπημένο λαϊκό κομμάτι στα εικοσιένα  μου περίπου με τον Γιώργο Ρόκα μπουζουξής  μουσικός στην ορχήστρα της αγαπημένης μας Γλυκερίας. Και μου είπε χαρακτηριστικά: ‘’το έσκισες το κομμάτι, προχώρα’’.

Έτσι, ακολούθησα το όνειρό μου θέτοντας στόχους. Ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στη Θεολογία στη Βυζαντινή Μουσικολογία και στην Ερμηνεία και Εκτέλεση της Παραδοσιακής Μουσικής και Τραγουδιού στο ΕΚΠΑ. Πλέον, διδάσκω και παραδοσιακό τραγούδι στο ίδρυμα Μουσικής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και οι δρόμοι άνοιξαν και το ταξίδι συνεχίζεται…

- Πώς ήρθε στο δρόμο σου η Λίνα Νικολακοπούλου;

Την Λίνα την παρακολουθούσα. Έκανε κάποιες βραδιές ανθρωπιστικού ενδιαφέροντος μετά μουσικής σε καλλιτεχνικούς χώρους και μουσικές σκηνές. Μάλιστα, εγώ τότε είχα μια συνεργασία με έναν από αυτούς τους χώρους, όπου η Λίνα είχε κάποιες εμφανίσεις  προγραμματισμένες. Ήμουν καλεσμένος μια βραδιά από μια φίλη μου δημοσιογράφο που κρατούσε τις δημόσιες σχέσεις του συγκεκριμένου χώρου για να τραγουδήσω.

Ήταν η εποχή κατά την οποία ετοίμαζα την δεύτερη δισκογραφική μου δουλειά με τους Ψαλμούς της Μ. Εβδομάδας: ‘’Εκών ετάφη και Αληθώς Ανέστη’’. Μου ήρθε επομένως η ιδέα να προγραμματίσουμε  την παρουσίαση του Δίσκου στο συγκεκριμένο καλλιτεχνικό χώρο με την επιμέλεια της Λίνας και του Καθηγητή μου στη Θεολογική κ. Μπέγζο Μάριο.  Έτσι ξεκίνησε η συνεργασία μου μαζί της το 2018

- Τι σου έμαθε;

Με την Λίνα δεν μαθαίνεις απλά. Υφίστασαι την καλην αλλοίωση, αλλοιώνεσαι φεύγουν δηλαδή τα σαρκικά μάτια της φθοράς, υπερβαίνεις τα δεδομένα χωρίς όμως να τα καταργείς. Η Λίνα έχει περάσει σε άλλο επίπεδο τη γραφή της. Η Λίνα είναι  τα πάθη μας που μεταμορφώνονται και εξαγιάζονται. Αυτό νιώθω.

- Τραγούδησες στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Τι συναισθήματα ένιωθες ανεβαίνοντας στη σκηνή του;

Η εμπειρία ήταν συγκλονιστική. Οι χώροι αυτοί είναι ποτισμένοι με πνεύμα. Το γεγονός ότι έχουν ερμηνεύσει σε αυτόν ιερά τέρατα από καλλιτέχνες και έχουν παρουσιαστεί έργα του πολιτισμού μας κι όχι μόνο θεωρώ ότι είναι ιερός ο χώρος.

- Ποιες θεωρείς ως τις σημαντικότερες συνεργασίες σου;

Σαφώς διακρίνω τη συνεργασία μου με τη Λίνα Νικολακοπούλου που αναφέραμε. Επίσης τη συνεργασία μου με την Κατερίνα Παπαδοπούλου στην πρώτη δισκογραφική μου δουλειά ‘’Στης Προσφυγιάς την Αύρα (2015)’’, με τους Ταξίμ στον χώρο του πρώτου Πανεπιστημίου Αθηνών στην Πλάκα, με τον Ζαχαρία Καρούνη στο Ηρώδειο.

Με την Καίτη Κουλιά, την Ντιλέκ Κοτς, τη Στέλλα Κονιτοπούλου τον Λάκη Χαλκιά σε πολιτιστικές και φιλανθρωπικές δράσεις. Τον Ηθοποιό Γεράσιμο Μιχελή στο Αγαπημένο μου Μηνολόγιο που είχαμε παρουσιάσει λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 2018. Και το ταξίδι συνεχίζεται.

- Μόλις κυκλοφόρησε από την keys records το τραγούδι "Οι σιωπές" σε σύνθεση και λόγια του Γιώργου Σταυριανού. Μίλησέ μου για αυτή την ιδιαίτερη σύμπραξη;

Τις Σιωπές του Γιώργου Σταυριανού ως δημιούργημα το ήξερα χρόνια πριν και πάντα με ενέπνεε σαν τραγούδι πέραν του χιτζάζ ήχου του και του αϊβαλιώτικου χορού του. Έλεγα πόσο θα θελα να το τραγουδήσω κάποια στιγμή. Ήρθε το πλήρωμα του χρόνου δεν περίμενα να το προχωρήσω τόσο όση έκταση πήρε και μάλιστα σε μια εποχή που ο πολιτισμός σιώπησε, αλλά και πάλι με ωφέλησε γιατί η ματιά του Αργύρη Ναστόπουλου στο video clip άγγιξε φλέβα και σύνολο το έργο σκόρπισε στο κοινό μια αντίδραση έναντι αυτής της καλλιτεχνικής σιωπής λόγω του ιού που ζούμε.

Τον Γιώργο τον γνώρισα διαδικτυακά γιατί μόνο έτσι επιτρεπόταν. Του άρεσε πολύ η ευγένειά μου, η ερμηνεία μου και η απόδοση των μουσικών στο κομμάτι, μας έδωσε απλόχερα την άδειά του κι έτσι με την keys records το επικοινωνούμε στον κόσμο.

Το παρουσιάζω με ούτι, βιολί και κρουστά παραδοσιακά όργανα δηλαδή.  Ήταν τόλμημα αυτό γιατί ξεχνάμε ότι οι παραδοσιακοί μουσικοί μπορούν να συμπράξουν και να αποδώσουν τα μέγιστα και με εξαιρετική καλαισθησία μουσικές της σύγχρονης πραγματικότητας.

Δυστυχώς, τους έχουμε κατά νού εποχιακά και τους έχουμε ταυτίσει μόνο με το πανηγύρι με τις απόκριες και την τσικνοπέμπτη. Καλό είναι ο κόσμος να αρχίζει να αναζητά υλικό στο διαδίκτυο από παραδοσιακούς μουσικούς που δεν αναμασούν, αλλά πραγματικά δημιουργούν  με το νου τους και τις διευρυμένες γνώσεις τους.

Οι ίδιοι εκφράζονται μέσα από τις πηγές τους, τα βιώματα και τα εφόδια που η παραδοσιακή μουσική τους εξασφάλισε και σαφώς μέσα από μεταμορφωμένες εμπνεύσεις τους. Μια ωραία αρχή είναι οι σιωπές, κι όχι μόνο…

- Αγαπάς τις σιωπές της ζωής;

Αγαπώ τη σιωπή ως διάκριση για να μπορέσω να σεβαστώ και να ακούσω αυτό που μου λέει το σώμα μου και το πνεύμα μου με βάση τα ερεθίσματα που λαμβάνει. Δεν συμμερίζομαι τη φιμωμένη σιωπή πόσο μάλλον όταν σου λένε ότι πρόκειται να σιωπήσεις καλλιτεχνικά.

Οι σιωπές δεν είναι βουβές είναι ποιητικές και η ποίηση είναι ανάσταση -αν όχι επανάσταση- για ό, τι ανθρώπινο  που αντιδρά και εκφράζεται με φωνή πνεύμα και σώμα. Από την άλλη σημαντικό είναι να εκπαιδεύεις ή να εκπαιδεύεσαι χωρίς να μιλάς, πληγώνουμε την ιεροτελεστία και τον σκοπό της σιωπής πάνω μας όταν βάζουμε τα χέρια μας και βγάζουμε τα μάτια μας.

- Πώς ονειρεύεσαι τα επόμενα βήματά σου;

Ανοδικά βεβαίως και δημιουργικά γεμάτα έμπνευση, εμπειρίες, μοίρασμα γόνιμες συμπράξεις , που έρχονται και θα ανακοινώσουμε οσονούπω . Μας λείπει η αγκαλιά με τον κόσμο έχοντας συντροφιά τα τραγούδια, τα δίστιχα τις μαντινάδες μας τους ελληνικούς ήχους και λόγια που έχει βγάλει αυτός ο τόπος και που θέλω να τα ταξιδέψω σε Ελλάδα και εξωτερικό. Έρχονται…