Πέθανε ο Έντμουντ Κίλι: Σπουδαίος ποιητής, νεοελληνιστής μεταφραστής, μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος

Έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 94 ετών, ο μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος και μεταφραστής Έντμουντ Κίλί (Edmund Keeley), που γεννήθηκε στη Δαμασκό της Συρίας, από Αμερικανούς γονείς, το 1928.

Ο Κίλι, ο οποίος προσέφερε πολλά στη διεθνή προβολή του νεοελληνικού πολιτισμού και της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας, ήταν απόφοιτος των πανεπιστημίων του Princeton και της Οξφόρδης. Ως πτυχιούχος των πανεπιστημίων του Πρίνστον και της Οξφόρδης, δίδαξε επί σαράντα χρόνια Αγγλικά, Δημιουργική Γραφή και Νεοελληνική Λογοτεχνία στο Πρίνστον.

Για μερικά χρόνια υπηρέτησε ως διευθυντής στο Πρόγραμμα Δημιουργικής Γραφής και στο Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών και δύο φορές χρημάτισε πρόεδρός της. Στο διάστημα 1991-93 υπηρέτησε ως πρόεδρος του Αμερικανικού Κέντρου ΡΕΝ, της εταιρείας συγγραφέων, και, σε εννέα περιπτώσεις, εκπροσώπησε το Κέντρο σε διεθνή συνέδρια του ΡΕΝ: στο Λουγκάνο, στο Παρίσι, στη Βιέννη, στη Βαρκελώνη, στο Ρίο ντε Τζανέιρο, στο Σαντιάγκο ντε Κομποστέλα, στο Περθ, στη Γκουανταλαχάρα και στο Εδιμβούργο. Είναι επίσης μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΡΕΝ.

Γιώργος Σεφέρης και Edmund Keeley - elia.org.gr

Έγραψε επτά μυθιστορήματα, πολυάριθμα δοκίμια και μετέφρασε πλήθος ποιητικών έργων, ανάμεσα στα οποία των Σεφέρη, Ρίτσου, Καβάφη, Ελύτη και Σικελιανού. Δημιούργησε και διηύθυνε επί σαράντα χρόνια το Τμήμα Ελληνικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, όπου δίδαξε και ο ίδιος νέα ελληνική λογοτεχνία.

Ένα σημαντικό μέρος του δοκιμιακού του έργου ασχολείται με τους κορυφαίους Έλληνες ποιητές.

Γιώργος Σεφέρης και Edmund Keeley - elia.org.gr

Έχει πολλές φορές τιμηθεί για το συγγραφικό και μεταφραστικό του έργο. Για το πρώτο μυθιστόρημά του "The Libation" (Η σπονδή) ο Κίλι τιμήθηκε με το Rome Prize της Αμερικανικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών. Το 1992 εξελέγη εταίρος της Αμερικανικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Επιστημών.

Για τις μεταφράσεις έργων ποίησης τιμήθηκε με το Columbia Translation Center/PEN Award (1975), το Harold Morton Landon Award της Ακαδημίας Αμερικανών Ποιητών (1980) και το Πρώτο Ευρωπαϊκό Βραβείο για τη Μετάφραση Ποίησης που απονέμει η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (1987).

Στα ελληνικά κυκλοφορούν τέσσερα μυθιστορήματά του: "Τα ημερολόγια μιας έρημης χώρας", "Το τελευταίο καλοκαίρι της αθωότητας", "Η σιωπηλή κραυγή της μνήμης" και "Η σπουδή", όλα από τις εκδόσεις Εξάντας. Επίσης κυκλοφορεί, από τον ίδιο εκδότη, το βιβλίο του "Αναπλάθοντας τον παράδεισο - το Ελληνικό ταξίδι (1937-1947)" αναφέρει το ΑΠΕ. 

Λ. Μενδώνη για τον θάνατο του Έντμουντ Κίλι: Τον αποχαιρετούμε ως Έλληνα, με τον απεριόριστο σεβασμό στο σημαντικό του έργο

«Για τον Κίλι, η Ελλάδα δεν ήταν απλώς μια χώρα που γνώρισε και έζησε. Ήταν η δεύτερη πατρίδα του. Τον αποχαιρετούμε ως Έλληνα, με τον απεριόριστο σεβασμό που οφείλουμε στο σημαντικό του έργο και στη σπουδαία του συμβολή στη μετάδοση της ελληνικής κουλτούρας».

Με τα παραπάνω λόγια αποχαιρετά η υπουργός Πολιτισμού τον ποιητή, μυθιστοριογράφο, καθηγητή, μεταφραστή και σπουδαίο φίλο της Ελλάδας Έντμουντ Κίλι, που έφυγε χθες από τη ζωή σε ηλικία 94 ετών.

«Το πολύπλευρο, πολυδιάστατο έργο του Έντμουντ Κίλι» αναφέρει στο μήνυμά της η υπουργός Πολιτισμού «συνδέθηκε με βαθείς δεσμούς με την Ελλάδα, με μια σχέση λατρείας για τον τόπο, τη γλώσσα, τους στίχους των Ελλήνων ποιητών. Γνώρισε στο αγγλόφωνο κοινό την ποίηση του Σεφέρη, του Καβάφη, του Ρίτσου και του Σικελιανού, μεταφέροντας, πέρα από τις λέξεις, το πνεύμα, την αίσθηση της ελληνικής ποίησης, μέσα από τις προσωπικές σχέσεις που ανέπτυξε, με ξεχωριστή τη μακρά φιλία του με τον Γιώργο Σεφέρη.

Γιώργος Σεφέρης και Edmund Keeley - elia.org.gr

Για τον Κίλι, η Ελλάδα δεν ήταν απλώς μια χώρα που γνώρισε και έζησε. Ήταν η δεύτερη πατρίδα του. Τον αποχαιρετούμε ως Έλληνα, με τον απεριόριστο σεβασμό που οφείλουμε στο σημαντικό του έργο και στη σπουδαία του συμβολή στη μετάδοση της ελληνικής κουλτούρας. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους του και στους πολλούς φίλους του».

Γιος διπλωμάτη, γεννημένος από Αμερικανούς γονείς στη Δαμασκό το 1928, ο Εντμουντ Κίλι έζησε τα νεανικά του χρόνια στη Συρία, στον Καναδά, και στην Ελλάδα τον Μεσοπόλεμο, τότε που ο πατέρας του ήταν ο Αμερικανός πρόξενος στη Θεσσαλονίκη, πριν επιστρέψει στην Αμερική. Υπήρξε απόφοιτος των Πανεπιστημίων του Πρίνστον και της Οξφόρδης, δίδαξε αγγλικά, δημιουργική γραφή και νεοελληνική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον.

Έκανε το διδακτορικό του πάνω στον Καβάφη και στον Σεφέρη, μετέφρασε το έργο του Αλεξανδρινού ποιητή κι έγινε φίλος και μεταφραστής του Έλληνα νομπελίστα. Έκανε την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα του, και μαζί με την Ελληνίδα σύζυγό του μοίραζαν τον χρόνο τους στην Ελλάδα και στις Ηνωμένες Πολιτείες.