Σαν σήμερα πέθανε πριν από 51 χρόνια ο Γιώργος Σεφέρης – Το τελευταίο ποίημα και οι αποδέκτες του (βίντεο)

Σαν σήμερα στις 20 Σεπτεμβρίου  του 1971, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 71 ετών, ο Γιώργος Σεφέρης, ο πρώτος Έλληνας ποιητής που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Η γλώσσα του πυκνή και εύστοχη, συγκέντρωσε στις λέξεις της αυτό που ο ίδιος ονόμασε «καημό της ρωμιοσύνης». Χαρακτηριστικό παράδειγμα ένας από τους πιο διάσημους στίχους του, το «όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει» από το ποίημα με τίτλο «Με τον τρόπο του Γ.Σ.».

Τρεις ημέρες μετά τον θάνατό του, δημοσιεύτηκε το τελευταίο ποίημα του, «Επί Ασπαλάθων», το οποίο έγραψε στις 31 Μαρτίου 1971. Αυτό βασίζεται στο χωρίο 616 της Πολιτείας του Πλάτωνα, όπου ο φιλόσοφος μιλά για τη μεταθανάτια τιμωρία των αδίκων και συγκεκριμένα του τύραννου Αρδιαίου. Μέσα σε λίγους στίχους, ο ποιητής κάνει ξεκάθαρα τα αισθήματά του για τους απανταχού τυράννους. 

«Ήταν ωραίο το Σούνιο τη μέρα εκείνη του Ευαγγελισμού

πάλι με την άνοιξη.

 

Λιγοστά πράσινα φύλλα γύρω στις σκουριασμένες πέτρες

το κόκκινο χώμα κι ασπάλαθοι

δείχνοντας έτοιμα τα μεγάλα τους βελόνια

και τους κίτρινους ανθούς.

Απόμακρα οι αρχαίες κολόνες, χορδές μιας άρπας αντηχούν

ακόμη…

Γαλήνη.

 

— Τι μπορεί να μου θύμισε τον Αρδιαίο εκείνον;

Μια λέξη στον Πλάτωνα θαρρώ, χαμένη στου μυαλού

τ’ αυλάκια·

τ’ όνομα του κίτρινου θάμνου

δεν άλλαξε από εκείνους τους καιρούς.

 

Το βράδυ βρήκα την περικοπή:

«τον έδεσαν χειροπόδαρα» μας λέει

«τον έριξαν χάμω και τον έγδαραν

τον έσυραν παράμερα τον καταξέσκισαν

απάνω στους αγκαθερούς ασπάλαθους

και πήγαν και τον πέταξαν στον Τάρταρο, κουρέλι».

 

Έτσι στον κάτω κόσμο πλέρωνε τα κρίματά του

ο Παμφύλιος Αρδιαίος ο πανάθλιος Τύραννος»

 

31 του Μάρτη 1971

Ο Γεώργιος Σεφεριάδης, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου του 1900 στη Σμύρνη. Ξεκίνησε τις εγκύκλιες σπουδές του το 1906 στη Σμύρνη και τις ολοκλήρωσε το 1918 στην Αθήνα, πριν «μετακομίσει» στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, από την οποία αποφοίτησε με διδακτορικό το 1924. Τα χρόνια παραμονής του στο Παρίσι ήταν καθοριστικά για τη διαμόρφωση της ποιητικής του φυσιογνωμίας. Η επιστροφή στα πάτρια εδάφη τον βρίσκει υπάλληλο στο Υπουργείο Εξωτερικών, πριν διοριστεί πρεσβευτής της Ελλάδας στη Μεγάλη Βρετανία, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1962, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. Στα ελληνικά γράμματα ο Σεφέρης εμφανίστηκε το 1931, με την ποιητική συλλογή Στροφή. 

Η καθιέρωση του ήρθε το 1935, με την ποιητική συλλογή Μυθιστόρημα, ενώ τον Δεκέμβριο του 1963 βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας «για το υπέροχο λυρικό ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από ένα βαθύ αίσθημα για το ελληνικό πολιτιστικό ιδεώδες», σύμφωνα με τη Σουηδική Ακαδημία. Να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, έσπασε τη σιωπή του και στις 28 Μαρτίου του 1969 δήλωσε στο ραδιόφωνο του BBC. «Είναι μια κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης, όπου όσες πνευματικές αξίες κατορθώσαμε να κρατήσουμε ζωντανές, με πόνους και με κόπους, πάνε κι αυτές να καταποντισθούν μέσα στα ελώδη στεκάμενα νερά».