Δημήτρης Τσαγκάρης: Από τη φυσική των νετρονίων, τη μουσική και τα τρικ στα "πορτρέτα" - Ένας 90χρονος αυτοδίδακτος σκιτσογράφος

Πάνω σε μία χαρτοπετσέτα στο τραπέζι ενός καφενείου, τραβά αποφασιστικά γραμμές με το μολύβι του και σε λιγότερο από ένα λεπτό, αποτυπώνεται το σκίτσο του προσώπου του απέναντι θαμώνα. Η ...αποτύπωση των πορτρέτων πελατών σε μαλακό χαρτί, τα τελευταία 15 χρόνια αποτελεί καθημερινή συνήθεια για τον Δημήτρη (Τάκη) Τσαγκάρη, που λίγους μήνες πριν συμπληρώσει τα 90 του χρόνια, είδε τα σχέδια που έκανε για προσωπική του ευχαρίστηση, να εκτίθενται σε γνωστό καφέ της Θεσσαλονίκης.

Δημοφιλείς άνδρες από τον χώρο της πολιτικής, των γραμμάτων και των τεχνών, αλλά και άγνωστοι στον ίδιο άνθρωποι, που έτυχε να κάθονται στο οπτικό του πεδίο την ώρα που κρατούσε το μολύβι του, βρίσκονται ...κρεμασμένοι στον αριστερό τοίχο του καταστήματος. Στην απέναντι πλευρά, την έκθεση συμπληρώνουν τα πορτρέτα των θαμώνων του καφέ-μπαρ που φιλοξενεί την έκθεση με τίτλο «Προσωπογραμμές λαξευμένες επί χάρτου».

«Βγήκα στη σύνταξη στα 75 μου χρόνια και από τότε περνούσα την ώρα μου στο καφενείο. Όποτε καθόμουν μόνος, διάλεγα ένα ...μοντέλο και το παρατηρούσα. Στη συνέχεια έπαιρνα μία χαρτοπετσέτα με σκοπό να σχεδιάζω το πρόσωπό του», δηλώνει στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Δημήτρης Τσαγκάρης. Παραδέχεται ωστόσο ότι «στην αρχή δεν έβγαινε τίποτα». Άλλωστε ο ίδιος δεν είχε κάποια σχέση με τη ζωγραφική. Σπούδασε φυσικός στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, τελείωσε πολιτικός μηχανικός στο πολυτεχνείο στη Γερμανία, έκανε ειδικότητα στην πυρηνική φυσική, τη φυσική νετρονίων και κατασκευές ατομικών αντιδραστήρων και κατέληξε να ασκεί το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού, διατηρώντας για δεκαετίες τεχνικό γραφείο στη Θεσσαλονίκη.

Η αποτυχία των αρχικών του σκίτσων δεν τον αποθάρρυνε. Συνέχιζε να παρατηρεί προσεκτικά και για πολύ χρόνο τα ...μοντέλα του, ενώ κάποιες φορές -όπως αποκαλύπτει, τα φωτογράφιζε κρυφά, με σκοπό να δει τις λεπτομέρειες των προσώπων τους στο σπίτι και να τις σχεδιάσει σε κόλλα Α4. «Εκεί μελετούσα τις αναλογίες υπολογίζοντας από πού ξεκινάει η μύτη σε σχέση με το μέτωπο, σε ποιο ακριβώς σημείο στο διάστημα από το πηγούνι μέχρι τη μύτη βρίσκεται το στόμα, μέχρι πού φτάνουν τα μαλλιά στο μέτωπο... Αν και όλα αυτά αποτυπώνονταν στο μυαλό μου, όταν μου διέφευγε κάτι, κοιτούσα τη φωτογραφία που είχα βγάλει για ασφάλεια», λέει.

Με μόνιμο αξεσουάρ το μολυβάκι που κουβαλά στην τσέπη του και το χρησιμοποιεί ώσπου να μείνει ελάχιστα εκατοστά και να μην μπορεί να το κρατήσει άλλο, συνέχιζε αυτή τη συνήθεια καθημερινά και -όπως υποστηρίζει, μετά από περίπου έναν χρόνο, άρχισαν τα σκίτσα του να αποτυπώνουν την πραγματικότητα.

Μια πρόσφατη «συνάντηση» ενός «μοντέλου» με το σκίτσο του, που έγινε τυχαία, αφού ο κ. Τσαγκάρης δεν κοινοποιούσε τα έργα του, ήταν και η αιτία για τη σημερινή έκθεση. «Ενθουσιάστηκε και μου είπε ότι πρέπει οπωσδήποτε να τα εκθέσουμε όλα. Αρχικά δεν πίστεψα στην ιδέα, αλλά τώρα βλέπω ότι έχει μεγάλη επιτυχία. Έχω κρατημένα περισσότερα από 100 σχέδια, αλλά εκθέτουμε περίπου τα μισά», δηλώνει.

Τα περισσότερα από τα σκίτσα είναι από το 2013 και 2014. Μετά από παρότρυνση του καταστήματος ωστόσο, δημιούργησε και νέα, που αντιστοιχούν στους σημερινούς πελάτες. «Αποφασίσαμε μετά το πέρας της έκθεσης να αγοράσει ο καθένας το πορτρέτο του έναντι 20 ευρώ και με τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν να κάνουμε ένα πάρτι για τους θαμώνες», λέει με ενθουσιασμό και αποδεικνύει ότι όλο αυτό δεν είναι επαγγελματικό, αλλά μία ακόμη αφορμή για να περάσουν καλά.

«Γιατί δεν υπάρχει ούτε μια γυναίκα ανάμεσα στα τόσα σκίτσα;», τον ρωτώ, αν και είμαι σχεδόν σίγουρη για την απάντηση, την οποία επιβεβαιώνει την ίδια στιγμή. «Γιατί το επιχείρησα δυο-τρεις φορές και βρήκα τον μπελά μου! "Έχω εγώ εδώ ρυτίδα;", "Έτσι είναι η μύτη μου;". Κανένας άντρας από όλους αυτούς δεν μου είπε ποτέ τίποτα. Έτσι παραιτήθηκα από το να ζωγραφίζω γυναίκες», καταλήγει.

Εκτός από σκιτσογράφος, διέπρεψε στην ταχυδακτυλουργία και τη μουσική

Ένα χαριτωμένο σκηνικό, όπου ο Δημήτρης Τσαγκάρης έκανε ένα απλό «μαγικό» στην 6χρονη τότε κόρη του κι αυτή ενθουσιάστηκε, τον παρακίνησε να κάνει την ταχυδακτυλουργία χόμπι του. Προμηθεύτηκε βιβλία εκμάθησης αντίστοιχων κόλπων, αλλά οι λέξεις δεν μπορούσαν να περιγράψουν επακριβώς τις κινήσεις που πρέπει να κάνουν τα χέρια για να ...εξαπατήσουν τον θεατή. Εκείνο το διάστημα ωστόσο, επιλέχθηκε από την αμερικανική πρεσβεία να παρακολουθήσει ένα συνέδριο σχετικό με υπολογιστές, στο Λας Βέγκας. «Εγώ πήγα στο ταξίδι με την υστεροβουλία να κάνω μεν τα σεμινάρια το πρωί, αλλά το βράδυ να πηγαίνω στα καμπαρέ και να παρακολουθώ τέτοια σόου. Εκεί, κατέγραφα σε ένα χαρτί αυτά που έβλεπα και την κάθε κίνηση του ταχυδακτυλουργού. Κατόπιν, έθεσα σαν πρόβλημα στον εαυτό μου να εντοπίσω πού βρίσκεται το μυστικό και όντως το βρήκα», εξηγεί ο αυτοδίδακτος ταχυδακτυλουργός. 

Σήμερα, εξακολουθεί να μπερδεύει το μυαλό του συνομιλητή του, να εμφανίζει και να εξαφανίζει αντικείμενα με ταχύτητα και μαεστρία. Θεωρεί ότι απ' ό,τι έχει κάνει έως τώρα, είναι η πιο δύσκολη τέχνη και μάλιστα, αναζητά ...νέους να μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις του.

Με την ίδια εργατικότητα και μεθοδολογία, κατάφερε να καταρρίψει τον χαρακτηρισμό του φάλτσου που του είχαν αποδώσει και όχι μόνο να μάθει να τραγουδά σωστά, αλλά να παίζει και κιθάρα με πρώτη απόπειρα σε ηλικία 60 ετών. Ο αυτοδίδακτος μουσικός, δεν επιθυμεί να τον αποκαλούν «ταλέντο», καθώς πιστεύει ότι αρκεί η πολλή δουλειά για να κατακτηθούν τα πάντα. «Δεν χρειάζεται να έχεις ταλέντο για να καταφέρεις κάτι. Το μόνο που κάνει το ταλέντο, είναι να φτάνει γρήγορα και με λίγο κόπο έναν άνθρωπο στην κορυφή. Εγώ ανήκω στην κατηγορία των ανθρώπων που είναι εργατικοί και μεθοδικοί. Ένας εργατικός και μεθοδικός άνθρωπος μπορεί να πλησιάσει στην κορυφή, ακόμη κι αν δεν την φτάσει», τονίζει με τη σοφία των 89 του χρόνων. 

Η έκθεση «Προσωπογραμμές λαξευμένες επί χάρτου» του αυτοδίδακτου σκιτσογράφου, ταχυδακτυλουργού και μουσικού, συνταξιούχου πολιτικού μηχανικού και φυσικού, βρίσκεται στο De Facto Cafe Bar στην οδό Παύλου Μελά 19 στη Θεσσαλονίκη και θα παραμείνει τουλάχιστον για όλο τον μήνα Ιούνιο.