Eπίδομα μητρότητας: Ποιες μητέρες θα πάρουν αναδρομικά 780 ευρώ - Που θα κάνετε αίτηση

Επίδομα μητρότητας 780 ευρώ τον μήνα για 9 μήνες αναδρομικά για νέες γεννήσεις από 24/9/2023 και μετά, προβλέπουν τα άρθρα 147 και 148 του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου για όλες τις μητέρες ανεξάρτητα από το αν είναι μισθωτές, ελεύθερες επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενες ή αγρότισσες.

Την αναδρομικότητα του μέτρου που προβλέπει το νομοσχέδιο, επιβεβαίωσε με δηλώσεις του και ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Άδωνις Γεωργιάδης. Η αναδρομική καταβολή αναφέρεται στο άρθρο 148 που αφορά την επέκταση του επιδόματος σε ελεύθερες επαγγελματίες και αγρότισσες, αλλά είναι προφανές ότι θα καταλαμβάνει και τις νέες κατηγορίες μητέρων με μισθωτή απασχόληση που απέκτησαν παιδί μετά τις 24/9 και η άδεια λοχείας τους λήγει στο τέλος Δεκεμβρίου. 

Με το ισχύον καθεστώς, η παροχή καταβάλλεται μόνον σε μισθωτές με εξαρτημένη σχέση εργασίας και ασφάλιση στο πρώην ΙΚΑ. Τώρα επεκτείνεται πλέον καθολικά σε όλες τις γυναίκες του ιδιωτικού τομέα με την απόκτηση κάθε τέκνου.

Η επέκτασή του αφορά σε μητέρες ελεύθερες επαγγελματίες, ασφαλισμένες στον ΟΑΕΕ,  στο ΕΤΑΑ στις αγρότισσες του ΟΓΑ αλλά και σε όλες τις μητέρες που έχουν μισθωτή απασχόληση και λαμβάνουν επίδομα κυοφορίας, (όπως οι έμμισθες γυναίκες δικηγόροι, οι μισθωτές ασφαλισμένες του ΤΑΥΤΕΚΩ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, ΕΔΟΕΑΠ, κ.α). Το επίδομα δικαιούται και η τεκμαιρόμενη μητέρα, που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας και η μη-μισθωτή, που υιοθετεί τέκνο έως την ηλικία των 8 ετών.

Η καταβολή του επιδόματος γίνεται χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, αλλά σύμφωνα με τη διάταξη τίθενται οι εξής προϋποθέσεις:

• Η μητέρα να μη λαμβάνει άλλο επίδομα για την ίδια αιτία από οποιονδήποτε άλλο φορέα.
• Να είναι ασφαλισμένη και να μην οφείλει ασφαλιστικές εισφορές (όσον αφορά ελεύθερες επαγγελματίες και αγρότισσες).
• Να μην καλύπτεται από ανάλογη παροχή όπως η φύλαξη παιδιού σε βρεφονηπιακό σταθμό.
• Να αναστείλει την εργασία της (αν είναι μισθωτή) για το διάστημα που θα λαμβάνει το επίδομα.

Το ζήτημα που μπορεί να ανακύψει με τις μητέρες που δεν είναι μισθωτές, είναι το πως θα εξακριβωθεί ότι δεν απασχολούνται κατά το διάστημα που θα λάβουν το επίδομα. Μια επιλογή που εξετάζεται είναι να δηλώσουν ότι αναστέλλουν τη δραστηριότητά τους για το διάστημα που θα λαμβάνουν το επίδομα, όπως οι μισθωτές που αναστέλλουν την απασχόλησή τους.

Εκτός της παροχής είναι οι μητέρες του δημοσίου για τις οποίες ισχύει ευνοϊκότερο καθεστώς καθώς έχουν δικαίωμα να πάρουν άδεια ανατροφής τέκνου για 2 χρόνια με αποδοχές. 

Το επίδομα μητρότητας είναι ίσο με τον εκάστοτε κατώτατο μισθό και ανέρχεται στα 780 ευρώ μηνιαίως. Κάθε αύξηση του μισθού, αυξάνει και το επίδομα. 

Με την επέκτασή του το επίδομα θα δοθεί σε περισσότερες από 6.000 μητέρες αν ληφθεί υπόψη ότι το 2022, σύμφωνα με στοιχεία του ΕΦΚΑ έγιναν 45.120 αιτήσεις για επίδομα μητρότητας στα επιμέρους ταμεία του ΕΦΚΑ, από τις οποίες οι 38.991 πληρώθηκαν τα 780 ευρώ καθώς προέρχονταν από το ΙΚΑ. 

Το ανάλογο επίδομα που δίνουν τα άλλα ταμεία είναι μικρότερο και δίδεται για 4 μήνες. Στον ΟΓΑ είναι 150 ευρώ τον μήνα, ενώ στο ΕΤΑΑ και τον ΟΑΕΕ 200 ευρώ μηνιαίως. Με την επέκτασή του όλες οι νέες μητέρες από τα ταμεία που έδιναν μικρότερο επίδομα θα λαμβάνουν τα 780 ευρώ για 9 μήνες.

Το επίδομα θα χορηγείται με αίτηση των ενδιαφερομένων μητέρων στη ΔΥΠΑ

Στις νέες κατηγορίες μητέρων με μισθωτή απασχόληση (άρθρο 147) το επίδομα θα χορηγείται μετά τη λήξη της άδειας λοχείας ή και μετά τη λήξη της ισόχρονης άδειας λόγω μειωμένου ωραρίου. Αν δεν γίνει χρήση της άδειας μειωμένου ωραρίου το επίδομα χορηγείται μετά τη λήξη της άδειας λοχείας (περίπου 4 εβδομάδες μετά τον τοκετό).

Για την επέκταση του επιδόματος στις ελεύθερες επαγγελματίες και τις αγρότισσες (άρθρο 148) το επίδομα θα χορηγηθεί και σε όσες απέκτησαν παιδί 14 εβδομάδες πριν τη λήξη του 2023, δηλαδή σε όσες απέκτησαν παιδί από 24 Σεπτεμβρίου 2023 και μετά. 

Υπενθυμίζεται ότι η μητέρα μπορεί να μεταβιβάζει το ως 7 μήνες το επίδομα στον πατέρα ανεξαρτήτως αν αυτός είναι μισθωτός, ελεύθερος επαγγελματίας, αυτοαπασχολούμενος ή αγρότης, εφόσον η μητέρα πληροί τις προϋποθέσεις. 

Για την επέκταση του επιδόματος έχει εγγραφεί κονδύλι 45 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2024 για την  καταβολή της παροχής στις αγρότισσες και τις νέες κατηγορίες μητέρων με μισθωτή απασχόληση.

Για τις ελεύθερες επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενες μητέρες η επέκταση του επιδόματος θα πληρωθεί από τον Ειδικό Λογαριασμό Ανεργίας στον οποίο καταβάλουν εισφορές, που μετονομάζεται σε Ειδικό Λογαριασμό υπέρ των Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολούμενων.

Ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας για όλες τις κατηγορίες λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης.