7+1 μέτρα στήριξης και φοροελαφρύνσεις: Τι φέρνει ο προϋπολογισμός του 2024 - Ποιοι και πόσα κερδίζουν μισθωτοί, συνταξιούχοι & νοικοκυριά

Τα μέτρα στήριξης- είτε φοροελαφρύνσεις είτε μόνιμες εισοδηματικές ενισχύσεις- έχουν ετήσιο κόστος περί τα 2 δισ ευρώ, ενώ αν συνυπολογιστούν αυτά του 2023, ο λογαριασμός ξεπερνά τα 2,5 δισ ευρώ.  

Το μήνυμα που θέλει να στειλει το οικονομικό επιτελείο προς τις Βρυξέλλες και τις αγορές, είναι ότι όλες αυτές οι δαπάνες είναι επακριβώς κοστολογημένες,  και ότι η Ελλάδα μπορεί να παραμείνει στον "ενάρετο κύκλο" όπως έχει δηλώσει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων και της μείωσης του Δημόσιου Χρέους.  

Ήδη, από το Eurogroup της περασμένης εβδομάδας η Αθήνα έχει πάρει το “πράσινο φως” για τις βασικές παραδοχές του Προϋπολογισμού του 2024, ενώ από την περασμένη Άνοιξη, όταν υποβλήθηκε το Πρόγραμμα Σταθερότητας, οι Βρυξέλλες είχαν εκτιμήσει ότι αν και για τη διασφάλιση της βελτίωσης του διαρθρωτικού δημοσιονομικού ισοζυγίου η αύξηση των “καθαρών” δαπανών δεν πρέπει να ξεπερνά το 2,6%, το ελληνικό σχέδιο δεν οδηγεί παρά μόνο σε αύξηση τους κατά 0,7%.  

Τα μέτρα στήριξης

Πέρα από τα έκτακτα μέτρα στήριξης του Δεκεμβρίου (επίδομα προσωπικής διαφοράς συνταξιούχων, έκτακτη ενίσχυση σε ευάλωτους, αύξηση Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος κλπ), που αγγίζουν τα 720 εκ ευρώ, ο Προϋπολογισμός φέρνει νέες εισοδηματικές ενισχύσεις για την επόμενη χρονιά, ως αντίβαρο στις επίμονες πληθωριστικές πιέσεις. Συγκεκριμένα: 

1. αναμορφώνεται το μισθολόγιο του δημόσιου τομέα για την ενίσχυση των εισοδημάτων στον δημόσιο τομέα, τη στήριξη σε μεγαλύτερο βαθμό των χαμηλόμισθων δημοσίων υπαλλήλων, των οικογενειών με παιδιά και όσων κατέχουν θέση ευθύνης στο Δημόσιο (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 25 εκατ. ευρώ για το 2023 και 931 εκατ. ευρώ για το 2024). Οι βασικές παρεμβάσεις αφορούν στην οριζόντια αύξηση κατά 70 ευρώ στον βασικό μισθό, στην αύξηση της οικογενειακής παροχής από 20 έως 50 ευρώ μηνιαίως, στην αύξηση των επιδομάτων θέσης ευθύνης κατά 30% και στην αύξηση του επιδόματος παραμεθορίου και ειδικών συνθηκών εργασίας στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας. Παράλληλα, αυξάνεται το μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ καθώς και τα έξοδα μετακίνησης και διανυκτέρευσης του πολιτικού και ένστολου προσωπικού 
2. αίρεται το “πάγωμα” των τριετιών στους μισθωτούς 
3. καταργείται η μείωση 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους και αντικαθίσταται με εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που λαμβάνουν από την εργασία τους 
4. αυξάνονται κατά 3% οι συντάξεις με υπολογιζόμενο κόστος 430 εκατ. Ευρώ 
5. αυξάνεται το αφορολόγητο κατά 1.000 ευρώ στους φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα (δημοσιονομικό κόστος 135 εκατ. ευρώ για το 2024 
6. μονιμοποιείται η πλήρης απαλλαγή περίπου 200.000 πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη (δημοσιονομικό κόστος 38 εκατ. ευρώ κατ’ έτος) 
7. έρχεται μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές (δημοσιονομικό κόστος 26 εκατ. ευρώ για το 2024) 
8. έρχεται μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2% (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 22 εκατ. ευρώ), μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 21 εκατ. ευρώ) και γ) κατάργηση του φόρου τόκων ομολόγων σε κρατικά και επιχειρηματικά ομόλογα (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 7 εκατ. ευρώ).  

Στο πεδίο της Ενέργειας, προβλέπεται κατ’ αρχάς, η καταβολή επιδόματος θέρμανσης με διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια για τις οικογένειες με παιδιά, με κόστος 237 εκατ. ευρώ για τη χειμερινή περίοδο 2023 - 2024. Ειδικά για όσους χρησιμοποιούν ρεύμα για θέρμανση, προβλέπεται ειδικό επίδομα, καθώς το σύστημα των οριζόντιων κρατικών επιδοτήσεων τελειώνει στις 31 Δεκεμβρίου.  

Τα εισοδηματικά κριτήρια για τα νοικοκυριά

Ειδικότερα, για τα νοικοκυριά που πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια (αντίστοιχα με αυτά για το επίδομα θέρμανσης) και δεν είναι δικαιούχοι του επιδόματος θέρμανσης (λόγω κατανάλωσης πετρελαίου, φυσικού αερίου κλπ) θα καταβληθεί επιδότηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω έκπτωσης στους λογαριασμούς ρεύματος, για τους μήνες Ιανουάριο έως Μάρτιο 2024, με δημοσιονομικό κόστος 120 εκατ. ευρώ για το 2024. Επιπλέον, αναμένεται να συνεχιστεί η επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος νοικοκυριών που ανήκουν στα Κοινωνικά Τιμολόγια και εντός του 2024, ενώ θα ισχύσει κοινωνικό τιμολόγιο ρεύματος για τις πολύτεκνες οικογένειες, το οποίο θα εξασφαλίζει στους δικαιούχους σημαντικές μειώσεις στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. 

Τι ισχύει με το ΦΠΑ 

Από τον Ιανουάριο μονιμοποιείται ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 13% που εφαρμόστηκε από την περίοδο της πανδημίας στις μεταφορές, στα γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία, με εκτιμώμενο κόστος 305 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.

Οι εν λόγω κατηγορίες αφορούν στις αστικές, προαστιακές, χερσαίες και σιδηροδρομικές μεταφορές, στις θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές, στα γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και ζωολογικούς κήπους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία, που περιλαμβάνουν μέσα ατομικής υγιεινής και προστασίας, φίλτρα και γραμμές αιμοκάθαρσης, αιμοδιήθησης, αιμοδιαδιήθησης και πλασμαφαίρεσης καθώς και απινιδωτές.  

Επιπλέον, ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στον καφέ και στα ταξί παρατείνεται για το πρώτο εξάμηνο του έτους 2024, με εκτιμώμενο κόστος 77 εκατ. Ευρώ. Αντιθέτως, δεν θα παραταθεί ο μειωμένος συντελεστής 13% στα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά (αναψυκτικά, ενεργειακά ποτά, μπύρες χωρίς αλκοόλ).