Συνέντευξη με τον Γιώργο Κωνσταντινίδη για το βιβλίο του ''Συσσώρευση Κεφαλαίου και Παγκοσμιοποίηση στην Τουρκία Διαχρονικά''

Ένα βιβλίο του Γιώργου Κωνσταντινίδη


1. Τί σας ώθησε και αποφασίσατε να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Το βιβλίο αυτό είναι το "πνευματικό μου παιδί" και προέκυψε μετά από τις παραινέσεις των καθηγητών μου στην εξέταση της διδακτορικής μου διατριβής, για να την εκδώσω ως βιβλίο. Η διδακτορική μου διατριβή εκδόθηκε με τις κατάλληλες τροποποιήσεις και προσθήκες ως βιβλίο από τον εκδοτικό οίκο Παπαζήση. Θεώρησα ότι έπρεπε να εκδοθεί αυτό το βιβλίο, γιατί αναλύει την τουρκική οικονομία, ένα θέμα που δεν έχει ερευνηθεί με επιστημονικό βάθος στην Ελλάδα. Το βιβλίο είναι γραμμένο έτσι ώστε να διαβάζεται και από όσους δεν έχουν υψηλό υπόβαθρο στα οικονομικά, ενώ παράλληλα περιέχει και αρκετές πολιτικές, κοινωνικές, κοινωνιολογικές και ιστορικές αναφορές - αιχμές. Για αυτό το λόγο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως διεπιστημονικό.

2. Ποια είναι τα βασικά θέματα του βιβλίου σας;
Το βιβλίο αναφέρεται στην τουρκική οικονομία διαχρονικά και κυρίως στις εξελίξεις κατά τα τελευταία 25 χρόνια. Τα βασικά θέματα που αναλύονται είναι οι μορφές κεφαλαίου στην τουρκική οικονομία, ο τρόπος συσσώρευσης του τουρκικού εθνικού κεφαλαίου, οι βασικοί κλάδοι της οικονομίας της Τουρκίας (γεωργικός, τραπεζικός - χρηματοοικονομικός, τουρισμός, βιομηχανία - μεταποίηση, αυτοκινητοβιομηχανία, αμυντικές βιομηχανίες κτλ.), η εμπειρία της Τουρκίας από το Δ.Ν.Τ., τη Παγκόσμια Τράπεζα και την Ε.Ε. - Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (δανεισμός, παροχή οικονομικής βοήθειας κτλ.), η κρίση του 2001-2002 και οι τρόποι αντιμετώπισής της, οι ιδιωτικοποιήσεις και οι άμεσες ξένες επενδύσεις - επενδυτικά προγράμματα στην Τουρκία, οι μελλοντικές προοπτικές της οικονομίας της κ.ά.

3. Για ποιους λόγους θεωρείτε ότι το βιβλίο σας είναι επίκαιρο;
Το βιβλίο μου είναι επίκαιρο διότι παρουσιάζει την οικονομία της γειτονικής Τουρκίας, μιας χώρας με την οποία οι εμπορικές - επιχειρηματικές επαφές διαρκώς αυξάνονται κατά τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα το ενδιαφέρον για τη χώρα αυτή και τις επιχειρηματικές - επενδυτικές ευκαιρίες της να μεγαλώνει από την πλευρά των Ελλήνων επιχειρηματιών. Επιπλέον, στο βιβλίο αναλύεται το πώς η Τουρκία βρέθηκε στις συμπληγάδες του Δ.Ν.Τ. πριν από 10 περίπου χρόνια και κατάφερε επιτυχώς, όπως αποδεικνύεται μέχρι σήμερα, να απεγκλωβιστεί από αυτό και να ανήκει πλέον στις 20 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου (G-20). Η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια οξεία οικονομική κρίση, που έχει αρκετά κοινά στοιχεία με την κρίση της τουρκικής οικονομίας το 2001-2002. Το Δ.Ν.Τ. έχει αναλάβει ρόλο και στην επίλυση της ελληνικής κρίσης, οπότε το βιβλίο κρίνεται χρήσιμο και ιδιαίτερα επίκαιρο, αφού προβάλλει τα μέτρα που έλαβε η τουρκική πολιτική και οικονομική ηγεσία για να επανεκκινήσει την τουρκική οικονομία, θωρακίζοντας κυρίως το τραπεζικό σύστημα, περιορίζοντας τη γραφειοκρατία και προσελκύοντας άμεσες ξένες επενδύσεις, προωθώντας παράλληλα και τις εξαγωγές τουρκικών προϊόντων (εξωστρέφεια).

4. Ποιοι θα μπορούσαν να επωφεληθούν διαβάζοντας το βιβλίο σας;
Με βάση τα όσα ήδη ανέφερα, το βιβλίο μου θα οφελούσε όχι μόνο τους Έλληνες ακαδημαϊκούς και τους διάφορους ερευνητές και φοιτητές που ασχολούνται με την Τουρκία γενικά και την οικονομία της ειδικότερα, αλλά και πολιτικούς, διπλωμάτες, δημοσιογράφους, στρατιωτικούς, οικονομικούς αναλυτές, καθώς και επιχειρηματίες που είτε ήδη δραστηριοποιούνται είτε σκέφτονται με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο να δραστηριοποιηθούν - επενδύσουν στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, σε μια χρονική περίοδο που η τουρκική οικονομία αναπτύσσεται ραγδαία, όπως διαπιστώνεται από τα διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία (η Τουρκία ήταν 2η σε ανάπτυξη μετά την Κίνα παγκοσμίως το 2011). Το βιβλίο δεν είναι μια παράθεση οικονομικών και στατιστικών στοιχείων. Αντίθετα, όπως ανέφερα, περιλαμβάνει και πολιτικοκοινωνικές, κοινωνιολογικές και ιστορικές αναφορές. Επομένως, στο κοινό του συγκαταλέγονται κοινωνιολόγοι, ιστορικοί και λοιποί επιστήμονες. Στα θετικά του βιβλίου προμετράται και ο απλός και κατανοητός τρόπος που είναι γραμμένο. Οπότε, θα μπορούσε να διαβαστεί και από έναν αναγνώστη ο οποίος δεν έχει υψηλό οικονομικό γνωστικό υπόβαθρο, όμως επιθυμεί να ενημερωθεί για την Τουρκία και την οικονομία της.

5. Η Ελλάδα και η Τουρκία βρίσκονται τόσο κοντά κι όμως είναι ταυτόχρονα τόσο μακριά, τουλάχιστον σε κάποια θέματα. Θα μπορούσε το βιβλίο σας να λειτουργήσει ως "εργαλείο" προσέγγισης μεταξύ των δύο αυτών χωρών; Αν ναι, με ποιο τρόπο;
Πιστεύω ότι η κάθε χώρα πρέπει να γνωρίζει τους γείτονές της. Άλλωστε γνωρίζοντας το γείτονά σου γνωρίζεις καλύτερα και τον εαυτό σου. Ως Έλληνες δε γνωρίζουμε τον τρόπο σκέψης των Τούρκων και αυτό μας έχει στοιχίσει ακριβά σε διάφορες φάσεις της ιστορίας μας. Το βιβλίο μου μπορεί να λειτουργήσει ως "εργαλείο" προσέγγισης μεταξύ των δύο γειτονικών λαών, ανοίγοντας διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των επιχειρηματιών και των λαών στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Η οικονομία παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην εποχή μας και οι πολιτικές σχέσεις διαμορφώνονται και επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό και από τις οικονομικές επαφές και συνέργειες. Ειδικότερα, από το 2009 έως το 2012 (σύγκριση α΄εξαμήνων) υπερτριπλασιάστηκαν οι εξαγωγές της Ελλάδας προς την Τουρκία. Σημαντική αύξηση των ελληνικών εξαγωγών προς την Τουρκία σε ποσοστό 48,5% περίπου είχαμε το α' εξάμηνο του 2012, σύμφωνα με έγγραφο του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στην 'Αγκυρα. Το εμπορικό έλλειμμα 100 εκ. ευρώ περίπου το α΄εξάμηνο του 2010 για την Ελλάδα, μετατράπηκε σε πλεόνασμα 750 εκ. ευρώ περίπου το α' εξάμηνο του 2012. Βέβαια και οι τουρκικές επιχειρηματικές δραστηριότητες - επενδύσεις στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί. Τουρκικές εταιρείες και προϊόντα όπως π.χ. ρούχα, έπιπλα, τρόφιμα κ.ά. έχουν παρουσία στην ελληνική αγορά. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της από κοινού εκμετάλλευσης της μαρίνας της Μυτιλήνης από τον Έλληνα επιχειρηματία κ. Κουτσολιούτσο και Πρόεδρο της εταιρείας Folli Follie και από την τουρκική εταιρεία Setur, η οποία ανήκει στον όμιλο εταιρειών του Τούρκου μεγαλοεπιχειρηματία Koc.

6. Θα μπορούσε η Ελλάδα να λάβει κάποια από τα μέτρα που εφάρμοσε η Τουρκία και τελικά απεγκλωβίστηκε σε μεγάλο βαθμό από το Δ.Ν.Τ. και την ξένη βοήθεια γενικότερα;
Ορισμένα από τα μέτρα που εφάρμοσε η Τουρκία όταν αντιμετώπιζε την οικονομική κρίση του 2001-2002 θα μπορούσαν, με τις κατάλληλες βέβαια τροποποιήσεις, να ληφθούν και στην Ελλάδα για να βγούμε από το αδιέξοδο. Ειδικότερα, η μείωση κάποιων φόρων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, όπως π.χ. η μείωση των έμμεσων φόρων, η παροχή κινήτρων για προσέλκυση ξένων επενδυτών και άμεσων ξένων επενδύσεων, όπως π.χ. ο πλήρης επαναπατρισμός των κερδών, η προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων, η απελευθέρωση του ωραρίου στα εμπορικά καταστήματα, ορισμένα από τα οποία λειτουργούν ακόμη και τις Κυριακές, ο περιορισμός της γραφειοκρατίας, η απλοποίηση αρκετών χρονοβόρων διαδικασιών και η συνεργασία δημόσιου και ιδωτικού τομέα σε έργα υποδομών, ο πρωταγωνιστικός και αποτελεσματικός ρόλος της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας, η οποία παρεμβαίνει δυναμικά όταν οι νομισματικές και δημοσιονομικές συνθήκες το απαιτούν, αλλά και η πολύπλευρη στήριξη του ιδιωτικού τομέα π.χ. μέτρα για την προώθηση των εξαγωγών και της εξωστρέφειας γενικότερα, αποτελούν μέτρα που θα συντελούσαν στην απαγκίστρωση της Ελλάδας από το Δ.Ν.Τ. και την ξένη βοήθεια.

7. Ποια ήταν και είναι η απήχηση του βιβλίου σας, το οποίο αναλύει ένα θέμα που είναι σχετικά εξειδικευμένο;
Το βιβλίο μου, αν και επιστημονικό και εξειδικευμένο, είναι διαθέσιμο στα μεγαλύτερα βιβλιοπωλεία της χώρας και η κυκλοφορία του κρίνεται ικανοποιητική, μεσούσης της οικονομικής κρίσης που διέρχεται η Ελλάδα, όπως ενημερώνομαι από τον εκδοτικό οίκο Παπαζήση. Βρίσκεται σε πολλές βιβλιοθήκες ελληνικών Πανεπιστημίων καθώς και λοιπών δημόσιων φορέων που ενδιαφέρονται για τα τεκταινόμενα στην Τουρκία και πρόσφατα ενημερώθηκα ότι έχει συμπεριληφθεί και στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Κύπρου. Οι κριτικές και οι γνώμες για το βιβλίο μου είναι προς το παρόν θετικές και το θέμα του κρίνεται ως επίκαιρο και ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα να μου δίνεται η δυνατότητα να δημοσιεύω άρθρα μου σε επιστημονικά περιοδικά, να αρθρογραφώ σε ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδες όπως π.χ. "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" και "ΤΟ ΒΗΜΑ", τα άρθρα μου να αναδημοσιεύονται σε διάφορες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο και να "φιλοξενούμαι" στο http://www.presscode.gr/index.php?option=com_content&view=category&layo… (διαδικτυακό περιοδικό).

8. Θα υπάρξει συνέχεια στο συγγραφικό σας έργο; Αν ναι, τί θέμα θα έχει το 2ο βιβλίο σας;
Το συγγραφικό μου έργο συνεχίζεται, αφού δημοσιεύονται άρθρα μου σε επιστημονικά περιοδικά, σε εφημερίδες και στο διαδίκτυο. Παράλληλα έχω αρχίσει τη συγγραφή του 2ου βιβλίου μου, το οποίο θα σχετίζεται με επίκαιρα οικονομικά και γεωπολιτικά θέματα της Τουρκίας, της Ελλάδας, των Βαλκανίων, της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και με το ρόλο των μεγάλων δυνάμεων, όπως π.χ. Η.Π.Α., Ισραήλ, Ρωσίας, Κίνας κτλ. στις οικονομικές και γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή μας. Οι τρέχουσες εξελίξεις θα επηρεάσουν την τελική μορφή και το περιεχόμενο της δεύτερης εκδοτικής μου προσπάθειας.