«Σχέδιο Μάρσαλ»: Ποιος ήταν ο εμπνευστής που έστειλε 376 εκατ. δολ. για την ανοικοδόμηση της Ελλάδας - Για μαθαίνουν οι νεότεροι (βίντεο)

Μετά από μία σκοτεινή περίοδο για την Ευρώπη, κατεστραμμένη μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, χωρίς υποδομές και με τον κόσμο στη φτώχεια, εμφανίστηκε το «Σχέδιο Μάρσαλ» για να σώσει την Ήπειρο.

Ήταν 5 Ιουνίου 1947, ο Αμερικανός στρατηγός την περίοδος του πολέμου, υπουργός Εξωτερικών, Τζορτζ Μάρσαλ, εκφωνεί μία ιστορική ομιλία στο Πανεπιστήμιου του Χάρβαρντ. 

Σε αυτήν την ομιλία, ο Μάρσαλ παρουσίασε ένα φιλόδοξο σχέδιο για την οικονομική ενίσχυση της Ευρώπης, το οποίο αργότερα θα ονομαστεί Σχέδιο Μάρσαλ.

Για τη σύλληψη του σχεδίου, τιμήθηκε και με το βραβείο Νόμπελ το 1953.

Ως αρχηγός του επιτελείου στρατού, ο Μάρσαλ οργάνωσε τη μεγαλύτερη στρατιωτική εκστρατεία στην ιστορία των ΗΠΑ και έλαβε προαγωγή σε θέση πέντε αστέρων ως αρχηγός του στρατού. Ο Μάρσαλ συντόνισε τις συμμαχικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη και τον Ειρηνικό μέχρι το τέλος του πολέμου. Εκτός από τους επαίνους από τον Τσόρτσιλ, τον ονόμασε «οργανωτή της νίκης» και άλλους συμμαχικούς ηγέτες, το περιοδικό Time ονόμασε τον Μάρσαλ ως πρόσωπο της χρονιάς για το 1943.

Η βασική ιδέα του σχεδίου

Αντιλαμβανόμενος αυτήν την κρίσιμη κατάσταση, ο Τζορτζ Μάρσαλ επισήμανε ότι η οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης ήταν ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την ίδια την ήπειρο αλλά και για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια. Η βασική ιδέα ήταν να παρέχει η Αμερική οικονομική βοήθεια για την ανασυγκρότηση των ευρωπαϊκών χωρών, προκειμένου να αποκατασταθούν οι βιομηχανίες, να ενισχυθεί η γεωργία, και να δημιουργηθούν συνθήκες ευημερίας και σταθερότητας αλλά και να αποφευχθεί η επικράτηση του κομμουνισμού.

Το Σχέδιο Μάρσαλ τέθηκε σε εφαρμογή το 1948 και διήρκεσε μέχρι το 1952. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ΗΠΑ προσέφεραν πάνω από 12 δισεκατομμύρια δολάρια (σε σημερινές τιμές πάνω από 100 δισ. δολ.) σε οικονομική βοήθεια στις ευρωπαϊκές χώρες. Η βοήθεια αυτή περιλάμβανε δάνεια, χορηγίες και τεχνική υποστήριξη.

Η Ελλάδα ήταν μία από τις χώρες που επωφελήθηκαν σημαντικά από το Σχέδιο Μάρσαλ, το οποίο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας. Οι χρηματοδοτήσεις της Ελλάδα έφτασαν συνολικά περίπου τα 376 εκατομμύρια δολάρια και συνέβαλαν στην αποκατάσταση των κατεστραμμένων υποδομών, όπως δρόμους, γέφυρες και λιμάνια καθώς και στην ενίσχυση της γεωργίας και της βιομηχανίας.

Επιπλέον, η οικονομική στήριξη βοήθησε στην καταπολέμηση της ανεργίας και στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.

Οι επιπτώσεις του σχεδίου Μάρσαλ

Οι επιπτώσεις του Σχεδίου Μάρσαλ ήταν βαθιές και μακροπρόθεσμες. Η οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης ήταν εντυπωσιακή. Μέσα σε λίγα χρόνια, οι ευρωπαϊκές χώρες κατάφεραν να ανασυγκροτήσουν τις οικονομίες τους, να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους και να βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο των πολιτών τους. Επιπλέον, το Σχέδιο Μάρσαλ συνέβαλε σημαντικά στην ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών ενώ αποτέλεσε και ένα σύμβολο της διεθνούς συνεργασίας και της δέσμευσης για ειρήνη και σταθερότητα. Η επιτυχία του απέδειξε τη σημασία της διεθνούς αλληλεγγύης και της συνεργασίας για την αντιμετώπιση παγκόσμιων κρίσεων.

Δείτε την ομιλία του Τζορτζ Μάρσαλ

Η ομιλία του Τζορτζ Μάρσαλ στις 5 Ιουνίου 1947 και η επακόλουθη εφαρμογή του Σχεδίου Μάρσαλ παραμένουν μέχρι σήμερα παραδείγματα προνοητικής ηγεσίας και επιτυχούς διεθνούς παρέμβασης. 

Αυτό το ιστορικό γεγονός μας θυμίζει τη δύναμη της αλληλεγγύης και της συνεργασίας στην οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου.