Παγκόσμια Σύνοδος για το Κλίμα COP29: 2 τρισ. δολ. σε 10 χρόνια το κόστος των ακραίων καιρικών φαινομένων - Ποιες χώρες πλήττονται

Τις ακραίες καιρικές συνθήκες τις βλέπουμε σχεδόν καθημερινά δίπλα μας. Δεν αφορά μόνο ξένες χώρες, είναι στο σπίτι μας.

Υπερβολική ζέστη, ξηρασία., λειψυδρία, φωτιές που δεν σβήνουν, κακοκαιρίας όπως ο Ιανός, η Μήδεια, Ντάνιελ είναι φαινόμενα που βιώσαμε.

Το κόστος σε ανθρώπινες ζωές τεράστιο, δείτε την τελευταία πλημμύρα στη Βαλένθια με 217 νεκρούς και άγνωστο αριθμό αγνοουμένων, αλλά και σε χρήμα.

Οι ακραίες καιρικές συνθήκες κόστισαν στον κόσμο δύο τρισεκατομμύρια δολάρια την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με έκθεση, με την κλιματική αλλαγή να είναι κάτι παραπάνω από υπαρκτή.

Η έκθεση έρχεται στη δημοσιότητα, καθώς ξεκινάει η σύνοδος κορυφής για το κλίμα, COP29.

Η κλιματική αλλαγή δεν είναι μια εικόνα από το μέλλον, αλλά η ζοφερή πραγματικότητα στον πλανήτη Γη

Η ανάλυση 4.000 ακραίων καιρικών φαινομένων που σχετίζονται με το κλίμα, από πλημμύρες που εξαφανίζουν σπίτια σε μια στιγμή μέχρι ξηρασίες που καταστρέφουν αγροκτήματα για χρόνια, έδειξε ότι οι οικονομικές ζημιές έφτασαν τα 451 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο τα τελευταία δύο χρόνια.

Οι αριθμοί αντικατοπτρίζουν το πλήρες κόστος των ακραίων καιρικών φαινομένων και όχι το ποσοστό που οι επιστήμονες μπορούν να αποδώσουν στην κλιματική αλλαγή.

Το «αγκάθι» στην COP29

Τα νούμερα αυτά έρχονται στη δημοσιότητα καθώς οι παγκόσμιοι ηγέτες διαφωνούν για το πόσο πρέπει να πληρώσουν οι πλούσιες χώρες για να βοηθήσουν τις φτωχές χώρες να εξυγιάνουν τις οικονομίες τους, να προσαρμοστούν σε έναν θερμότερο κόσμο και να αντιμετωπίσουν τις ζημιές που προκαλούνται από όλο και πιο ακραία καιρικά φαινόμενα.

«Τα δεδομένα της τελευταίας δεκαετίας δείχνουν οριστικά ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένα μελλοντικό πρόβλημα», δήλωσε ο Τζον Ντέντον, γενικός γραμματέας του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ICC), το οποίο παρήγγειλε την έκθεση, σύμφωνα με τον Guardian.

«Σημαντικές απώλειες παραγωγικότητας από ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται αισθητές στο εδώ και τώρα από την πραγματική οικονομία», τόνισε ο ίδιος.

Η έκθεση διαπίστωσε μια σταδιακή ανοδική τάση στο κόστος των ακραίων καιρικών φαινομένων μεταξύ 2014 και 2023, με μια κορύφωση το 2017, όταν τυφώνες έπληξαν τη Βόρεια Αμερική.

Οι χώρες που επλήγησαν περισσότερο

Οι ΗΠΑ υπέστησαν τις μεγαλύτερες οικονομικές απώλειες κατά τη συγκεκριμένη δεκαετή περίοδο, 935 δισεκατομμύρια δολάρια, ακολουθούμενες από την Κίνα με 268 δισεκατομμύρια δολάρια και την Ινδία με 112 δισεκατομμύρια δολάρια. Η Γερμανία, η Αυστραλία, η Γαλλία και η Βραζιλία βρέθηκαν στην πρώτη δεκάδα.

Όταν η μέτρηση γίνεται ανά άτομο, τα μικρά νησιά, όπως ο Άγιος Μαρτίνος και οι Μπαχάμες, είχαν τις μεγαλύτερες απώλειες.

Η φωτιά, το νερό, ο άνεμος και η ζέστη αφαιρούν όλο και περισσότερα δολάρια από τους ισολογισμούς των κυβερνήσεων, καθώς ο κόσμος έχει γίνει πλουσιότερος, οι άνθρωποι έχουν εγκατασταθεί σε περιοχές ευάλωτες σε καταστροφές και η ρύπανση από ορυκτά καύσιμα έχει «ψήσει» τον πλανήτη.

Ωστόσο, μέχρι πρόσφατα οι επιστήμονες δυσκολεύονταν να εκτιμήσουν την έκταση του ρόλου που διαδραμάτισε ο άνθρωπος.

Η κλιματική αλλαγή ήταν υπεύθυνη για περισσότερους από τους μισούς από τους 68.000 θανάτους από καύσωνα κατά τη διάρκεια του καυτού ευρωπαϊκού καλοκαιριού του 2022, σύμφωνα με μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο μήνα, και διπλασίασε την πιθανότητα των ακραίων επιπέδων βροχοπτώσεων που έπληξαν την κεντρική Ευρώπη τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με μια πρώιμη μελέτη απόδοσης.

Σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, οι ερευνητές διαπίστωσαν μόνο ήπιες επιπτώσεις ή δεν παρατήρησαν καθόλου σύνδεση με το κλίμα.

Οι φτωχότερες περιοχές πλήττονται περισσότερο

Ο Ίλαν Νόι, οικονομολόγος καταστροφών στο Πανεπιστήμιο Βικτόρια του Ουέλινγκτον, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη του ICC, δήλωσε ότι οι αριθμοί της ευθυγραμμίζονται με προηγούμενες έρευνες που είχε κάνει, αλλά προειδοποίησε ότι τα υποκείμενα δεδομένα δεν αποτυπώνουν την πλήρη εικόνα.

«Η κύρια προειδοποίηση είναι ότι οι αριθμοί αυτοί στην πραγματικότητα χάνουν τον αντίκτυπο εκεί που πραγματικά έχει σημασία, στις φτωχές κοινότητες και στις ευάλωτες χώρες», σημείωσε.

Σε μελέτη που συνέγραψε ο Νόι πέρυσι, το κόστος των ακραίων καιρικών φαινομένων που οφείλονται στην κλιματική καταστροφή εκτιμήθηκε σε 143 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, κυρίως λόγω της απώλειας ανθρώπινων ζωών, αλλά περιορίστηκε από τα κενά σε δεδομένα, ιδίως στην Αφρική.

«Το μεγαλύτερο μέρος των επιπτώσεων που υπολογίζονται είναι σε χώρες υψηλού εισοδήματος – εκεί οι αξίες των περιουσιακών στοιχείων είναι πολύ υψηλότερες και η θνησιμότητα από τους καύσωνες υπολογίζεται πολύ μεγαλύτερη», δήλωσε ο Νόι.

«Είναι σαφές ότι οι απώλειες σπιτιών και μέσων διαβίωσης σε μια φτωχή κοινότητα σε φτωχές χώρες είναι πιο καταστροφικές μακροπρόθεσμα από τις απώλειες σε πλούσιες χώρες, όπου το κράτος είναι σε θέση και πρόθυμο να βοηθήσει στην ανάκαμψη», εξήγησε ο ίδιος.

Το ICC κάλεσε τους παγκόσμιους ηγέτες να δράσουν ταχύτερα ώστε να δοθούν χρήματα σε χώρες που χρειάζονται βοήθεια για να μειώσουν τη ρύπανσή τους και να αναπτυχθούν με τρόπους που να μπορούν να αντέξουν τους κλυδωνισμούς των ακραίων καιρικών φαινομένων.

«Η χρηματοδότηση της δράσης για το κλίμα στον αναπτυσσόμενο κόσμο δεν θα πρέπει να θεωρείται πράξη γενναιοδωρίας από τους ηγέτες των πλουσιότερων οικονομιών του κόσμου», δήλωσε ο Ντέντον.

«Κάθε δολάριο που δαπανάται είναι, τελικά, μια επένδυση σε μια ισχυρότερη και ανθεκτικότερη παγκόσμια οικονομία από την οποία επωφελούμαστε όλοι», τόνισε.

«Μόλις μιλάμε για χρήματα, όλοι αποκαλύπτουν τον πραγματικό τους εαυτό»

«Το πρόβλημα είναι κοινό και δεν θα επιλυθεί από μόνο του, χωρίς διεθνή συνεργασία», προειδοποίησε ο Ραλφ Ρεγκενβάνου, απεσταλμένος του Βανουάτου, ενός μικρού νησιωτικού κράτους στον Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ υποσχέθηκε να απευθύνει έκκληση «στον επόμενο πρόεδρο ενός από τους μεγαλύτερους ρυπαντές παγκοσμίως», αναφερόμενος στον Ρεπουμπλικάνο.

Αρκεί μια υπογραφή του Τραμπ μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου για να αποσυρθούν οι ΗΠΑ από τη συμφωνία αυτή που υπέγραψαν το 2015 οι περισσότερες χώρες του κόσμου, με εξαίρεση το Ιράν, την Υεμένη και τη Λιβύη.

Μετά τις αμερικανικές εκλογές την προηγούμενη Τρίτη οι Ευρωπαίοι τονίζουν ότι θα διπλασιάσουν τις προσπάθειές τους για να αντισταθμίσουν την αμερικανική υποχώρηση από τις δεσμεύσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγή, όμως πολύ λίγοι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πάνε στο Μπακού. Ούτε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ούτε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς θα συμμετάσχουν στη σύνοδο κορυφής που θα διεξαχθεί αύριο Τρίτη και την Τετάρτη.

«Όλος ο κόσμος γνωρίζει ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις δεν είναι απλές», σχολίασε η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ.

Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, οικοδεσπότης της COP30, θα είναι επίσης απών. Ο Κολομβιανός Γκουστάβο Πέτρο ακύρωσε τη συμμετοχή του λόγω των πλημμυρών στη χώρα του και ο Ολλανδός πρωθυπουργός Ντικ Σχοφ μετά τα βίαια επεισόδια εις βάρος Ισραηλινών στο Άμστερνταμ.

Όμως οι Ταλιμπάν έστειλαν αντιπροσωπεία.

Πόσοι θα συμμετέχουν

Περίπου 51.000 συμμετέχοντες έχουν λάβει διαπίστευση, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, λιγότεροι από όσους συμμετείχαν πέρυσι στην COP28 στο Ντουμπάι. Πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις επικρίνουν το γεγονός ότι μια μεγάλη πετρελαιοπαραγωγός χώρα, όπως το Αζερμπαϊτζάν, όπου οι αρχές εξακολουθούν να συλλαμβάνουν ακτιβιστές για το κλίμα, φιλοξενεί τη διάσκεψη.

Η Συμφωνία του Παρισιού δεσμεύει τον κόσμο να περιορίσει στους 2° Κελσίου την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας και να συνεχίσει τις προσπάθειες για περιορισμό της στον 1,5° Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.

Ο Ουγκαντέζος Αντόνια Αγιεμπάρε, πρόεδρος του μπλοκ διαπραγματεύσεων που αποκαλείται G77+ Κίνα στο οποίο συμμετέχουν οι αναπτυσσόμενες χώρες, προειδοποίησε ότι οι διαπραγματεύσεις, που θα διαρκέσουν δύο εβδομάδες, θα είναι δύσκολες για το βασικό διακύβευμα αυτής της COP: πόσα δισεκατομμύρια δολάρια μπορούν να δεσμευθούν οι πλούσιες χώρες να προσφέρουν ως κλιματική βοήθεια στις αναπτυσσόμενες;

«Αμέσως μόλις μιλάμε για χρήματα, όλοι αποκαλύπτουν τον πραγματικό τους εαυτό», εκτίμησε ο διπλωμάτης.

Οι δεσμεύσεις πριν από 15 χρόνια

Πριν 15 χρόνια στην COP της Κοπεγχάγης οι ανεπτυγμένες χώρες δεσμεύθηκαν να προσφέρουν ετησίως 100 δισεκ. δολάρια στις αναπτυσσόμενες ως το 2020.

Τα χρήματα αυτά, στην πλειονότητά τους δάνεια, επέτρεψαν να κατασκευαστούν ηλιακά πάνελ, να βελτιωθεί η άρδευση, να κατασκευαστούν φράγματα και να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της ξηρασίας στις καλλιέργειες.

Έχει έρθει η ώρα να αυξηθεί αυτή η βοήθεια, αλλά πόσο;

«Βάλτε χρήματα στο τραπέζι για να δείξετε τις ηγετικές σας ικανότητες», δήλωσε απευθυνόμενος κυρίως στους Ευρωπαίους ο Έβανς Ενζέβα από το Μαλάουι, διαπραγματευτής των 45 λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών.

Όμως η τάση στις πιο πλούσιες χώρες είναι η λιτότητα στην Ευρώπη και η διεθνής αποδέσμευση στις ΗΠΑ. Πολλοί ζητούν από την Κίνα και τις χώρες του Κόλπου να συνεισφέρουν περισσότερα.

Σε αυτό ο Κινέζος διαπραγματευτής απάντησε ότι δεν τίθεται θέμα «επαναδιαπραγμάτευσης» των κειμένων του ΟΗΕ που ορίζουν ότι μόνο οι ανεπτυγμένες χώρες, με βάση την ερμηνεία του ΟΗΕ, έχουν την υποχρέωση να πληρώνουν.

Αντιδρώντας στις επιφυλάξεις των Δυτικών, ο επικεφαλής του ΟΗΕ Κλίμα Σάιμον Στιλ υπογράμμισε ότι είναι προς το συμφέρον τους να πληρώσουν περισσότερο για να σώσουν το κλίμα: «Καμία οικονομία, ακόμη και αυτές των χωρών της G20, δεν θα επιβιώσει από μια φρενήρη υπερθέρμανση του πλανήτη και κανένα νοικοκυριό δεν θα γλιτώσει από τον υψηλό πληθωρισμό που θα προκαλέσει».

Ωστόσο μόνο τέσσερις ηγέτες των χωρών της G20 είχαν επιβεβαιώσει ως χθες Κυριακή την παρουσία τους στο Μπακού: της Βρετανίας, της Ιταλίας, της Τουρκίας και της Σαουδικής Αραβίας.