Η λεπτίνη κ η γκρελίνη κάνουν παρέα και μας λεπταίνουν ή ...

Η λεπτίνη και η γκρελίνη είναι δύο ορμόνες οι οποίες έχουν αναγνωριστεί να έχουν σημαντική επίδραση στην αυξομείωση του βάρους.

Η λεπτίνη παράγεται στα λιπώδη κύτταρα του σώματος και, δρώντας στον υποθάλαμο, βοηθά στην καταστολή της όρεξης. Η γκρελίνη εκκρίνεται από το στομάχι και δρα, όπως και η λεπτίνη, στον υποθάλαμο έχοντας όμως το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, βοηθά, δηλαδή, στην αύξηση της όρεξης.

Ξεκινώντας από την αρχή, ο υποθάλαμος είναι το τμήμα του εγκεφάλου το οποίο είναι υπεύθυνο για τον έλεγχο της αίσθησης της όρεξης και του κορεσμού. Με τη δράση των δύο αυτών ορμονών στον υποθάλαμο επηρεάζονται τα επίπεδα της όρεξης και το μέγεθος της πείνας ενός ατόμου. Ποιος είναι όμως ο ακριβής μηχανισμός λειτουργίας τους;

Η λεπτίνη παράγεται στα λιποκύτταρα και μειώνει την όρεξη και κατ’ επέκταση την πρόσληψη φαγητού, βοηθώντας έτσι στην απώλεια βάρους. Τα επίπεδα λεπτίνης στον οργανισμό είναι ανάλογα της ποσότητας λίπους στο σώμα, δηλαδή, όσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα λίπους στο σώμα τόσο υψηλότερη είναι και η παραγωγή λεπτίνης και το αντίστροφο.

Η γκρελίνη, από την άλλη πλευρά, βοηθά στην αύξηση της πείνας. Τα επίπεδα γκρελίνης φαίνεται να είναι ρυθμιζόμενα κατά τη διάρκεια της ημέρας και είναι συνδεδεμένα με τις ώρες των γευμάτων. Συγκεκριμένα, τα επίπεδα γκρελίνης φτάνουν στην υψηλότερη τιμή τους λίγο πριν ένα γεύμα και επηρεάζουν κατά πολύ την όρεξη και την καταναλισκόμενη ποσότητα τροφής. Σύμφωνα με κάποια μελέτη κατά την οποία τα άτομα που συμμετείχαν κλήθηκαν να φάνε από μπουφέ και δέχτηκαν ενέσεις γκρελίνης λίγο πριν το φαγητό, η ποσότητα φαγητού που καταναλώθηκε ήταν κατά 30% περισσότερη από το κανονικό.

Είναι πολύ πιθανό, η μη ισορροπία των δύο αυτών ορμονών να είναι ο λόγος για την επαναπρόσληψη βάρους μετά από μία  δίαιτα. Με την απώλεια βάρους και λιπώδους ιστού, τα επίπεδα λεπτίνης στον οργανισμό μειώνονται με αποτέλεσμα την αύξηση της πείνας. Σε συνδυασμό με την παρουσία γκρελίνης και τα αυξημένα επίπεδά της λίγο πριν το φαγητό, ευνοείται η αυξημένη πρόσληψη τροφής η οποία οδηγεί στην εναπόθεση του χαμένου βάρους. Το αντίθετο, όμως δε συμβαίνει σε περιπτώσεις παχυσαρκίας, αφού οι ερευνητές έχουν καταλήξει στο ό, τι οι παχύσαρκοι άνθρωποι, οι οποίοι και παράγουν υψηλές ποσότητες λεπτίνης, είναι ανθεκτικοί στη δράση της.

Η αύξηση της παραγωγής λεπτίνης και η μείωση των επιπέδων γκρελίνης στον οργανισμό θα  μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά την απώλεια βάρους. Οι ερευνητές είναι ήδη στη διαδικασία πειραμάτων για να βρουν ένα φάρμακο ή συμπλήρωμα το οποίο, με βάση τις δύο αυτές ορμόνες, να βοηθά αποτελεσματικά στην απώλεια βάρους. Στο μεταξύ, όμως, υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορεί κανείς, έστω και σε μικρό βαθμό, να επηρεάσει την παρουσία της λεπτίνης και της γκρελίνης στον οργανισμό. Όσον αφορά την έκκριση λεπτίνης στο αίμα, η παρουσία μιας «παρασπονδίας» στο διαιτολόγιό μας μία φορά την εβδομάδα φαίνεται να ευνοεί την αύξησή της. Συγκεκριμένα,  καταναλώνοντας – στα πλαίσια πάντα μιας ισορροπημένης διατροφής –  μία φορά την εβδομάδα 1 ή 2, το πολύ, γεύματα τα οποία να είναι πλούσια σε θερμίδες και λιπαρά ενισχύει την έκκριση λεπτίνης από τα λιποκύτταρα, γεγονός που οδηγεί στη μείωση της όρεξης. Όσο για τη γκρελίνη, η έκκριση της επηρεάζεται από μία άλλη ορμόνη ονομαζόμενη πεπτίδιο YY3-36, η έκκριση της οποίας φέρεται να μειώνει την παραγωγή γκρελίνης. Η κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων κατά τη διάρκεια έχει δειχθεί να αυξάνει την παραγωγή του πεπτιδίου YY3-36 και, κατ’ επέκταση, να μειώνει την παραγωγή γκρελίνης και, τελικά, την όρεξη.



Ελίνα Ασημακοπούλου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, BSc
Επιστημονική Υπεύθυνη ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Καλύβια Αττικής Γ. Γραμματέας Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας (ΕΛ.Δ.Ε.)

Πηγή: Care24.gr