Ο κομματικός βιασμός της δημόσιας διοίκησης από το κατεστημένο της Μεταπολίτευσης και η άποψη Ραγκούση

Ο κατ’ εξακολούθηση κομματικός βιασμός της Δημόσιας Διοίκησης από το πολιτικό κατεστημένο της μεταπολίτευσης ή το χρονικό μιας ιδιαίτερα διδακτικής εμπειρίας από την προσπάθεια μιας προοδευτικής μεταρρύθμισης που έφερε στην επιφάνεια την παθογένεια του πολιτικού συστήματος, του συνδικαλισμού και της κρατικής μηχανής.

Μάρτιος 2010. Ως υπουργός Εσωτερικών καταθέτω στη Βουλή το νόμο 3839 με τον οποίο για πρώτη φορά καθιερώνεται η απόλυτα αντικειμενική διαδικασία επιλογής προϊσταμένων στη Δημόσια Διοίκηση.


Για πρώτη φορά αποκλείεται η δυνατότητα των πολιτικών ηγεσιών, Υπουργών κλπ, να καθορίζουν τις προαγωγές στη δημόσια διοίκηση ακόμη και για προσωρινό, μεταβατικό στάδιο.


Η αντιπολίτευση πολεμά λυσσαλέα τη μεταρρύθμιση. Ολόκληρη η αντιπολίτευση, με πρώτους τη Νέα Δημοκρατία του κ. Σαμαρά και τον ενιαίο ακόμη τότε Συνασπισμό (τον οποίο εκπροσώπησε τότε ο κ. Φ. Κουβέλης) καταψηφίζουν, το νομοσχέδιο όπως ακριβώς έκαναν και με το νόμο για τις προσλήψεις με τον οποίο επανήλθε και επεκτάθηκε η αξιοκρατία παντού.


Να σημειώσουμε εδώ ότι η αντιπολίτευση τήρησε αυτήν την στάση ενώ και οι δύο αυτοί νόμοι εισήχθησαν στη Βουλή προς ψήφιση μήνες πριν έρθει η Τρόικα στην Ελλάδα και πριν υπάρξει μνημόνιο.


Την ίδια στιγμή, ο συνδικαλισμός έδειξε και το καλό και το κακό του πρόσωπο.

Η Εκτελεστική Επιτροπή της ΑΔΕΔΥ στηρίζει τη μεταρρύθμιση χωρίς καμία κινητοποίηση.

Από την άλλη πλευρά η Ομοσπονδία Εργαζομένων στο Υπουργείο Οικονομικών και στις ΔΟΥ εξαγγέλλει απεργία και ανακοινώνει ότι θα σταματήσει τη συλλογή των εσόδων εάν δεν αποσυρθεί ο «νόμος Ραγκούση».


Ο νόμος 3839 τελικά ψηφίζεται χωρίς καμία υποχώρηση από την Κυβέρνηση και τίθεται σε εφαρμογή το μεταβατικό στάδιο από το οποίο για πρώτη φορά προκύπτουν σε όλη τη Δημόσια Διοίκηση (πλην σχολικών μονάδων των οποίων η αρμοδιότητα ανήκει στο Υπουργείο Παιδείας) καθώς και στις ΔΟΥ και στις Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, διευθυντικά στελέχη με βάση απολύτως μετρήσιμα αντικειμενικά κριτήρια την καταμέτρηση και πιστοποίηση των οποίων αναλαμβάνει και διεκπεραιώνει για τους Γενικούς Διευθυντές, Επιτροπή που εγκαθίσταται στο Υπουργείο Εσωτερικών, αποτελούμενη αποκλειστικά από ανώτατους δικαστικούς.

Επομένως, έχουμε για πρώτη φορά στη Δημόσια Διοίκηση ανάδειξη διευθυντικών στελεχών τα όποια «δε χρωστούν σε κανέναν» άρα και στους πολιτικούς τους προϊστάμενους, συνεπώς κανείς δεν είναι ευεπίφορος σε κομματικές ή μικροπολιτικές πιέσεις.

Για πρώτη φορά κυβέρνηση από συστάσεως του ελληνικού κράτους δεν λαφυραγωγεί τη δημόσια διοίκηση, για πρώτη φορά δεν έχει κανέναν έλεγχο, καμία επιρροή στις προαγωγές. Για πρώτη φορά Υπουργοί υποχρεούνται να λειτουργήσουν με ιεραρχία που δεν την επέλεξαν, να συνεργαστούν με στελέχη επαγγελματικά κι όχι προϊόντα του πελατειακού συστήματος.

Την ίδια στιγμή, διαχέεται στη διοίκηση το μήνυμα ότι τα δεδομένα πράγματι άλλαξαν και πια δεν έχει καμία σημασία η κομματική ταυτότητα και η προνομιακή σχέση του υπαλλήλου με τους πολιτικούς του προϊστάμενους.. Μόνον τα προσόντα τους..

Ταυτόχρονα συγκροτούμε το ΕΙ.Σ.Ε.Π., το Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων. Αυτό αποτελείται από 4 μέλη που αποφασίζονται από το ΑΣΕΠ και 1 μέλος από το Συνήγορο του Πολίτη (προκειμένου να υπάρχει στις επιλογές και η οπτική των πολιτών).

Παράλληλα ξεκινά και η προετοιμασία σε συνεργασία με το ΑΣΕΠ για την πραγματοποίηση του πρώτου γραπτού διαγωνισμού πολλαπλών επιλογών που τελικά προγραμματίζεται για τον Νοέμβριο του 2011.


Βασικό καθήκον του ΕΙΣΕΠ είναι η πραγματοποίηση των συνεντεύξεων που προβλέπει ο ν.3839 για την επιλογή των Γενικών Διευθυντών ώστε το σύστημα επιλογής από αντικειμενικό μεταβατικά, να καταστεί στη μόνιμη εκδοχή του και αξιοκρατικό μέσα από τον συνυπολογισμό της συνέντευξης και του γραπτού διαγωνισμού. Μπορούμε έτσι να εξαλείψουμε και το μικρό εκείνο ποσοστό προϊστάμενων που αναδείχτηκαν αντικειμενικά χωρίς όμως πράγματι να είναι οι καλύτεροι. Μάλιστα για όσους αναδειχτούν αξιοκρατικά, η θητεία τους προβλέφθηκε να είναι 5ετης προκειμένου να υπερβαίνει την προβλεπόμενη από το Σύνταγμα 4ετή κυβερνητική θητεία, για ευνόητους λόγους.


Αύγουστος 2011. Ο τότε Υπουργός Οικονομικών και Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης κ. Ε. Βενιζέλος αποδέχεται το αίτημα των συνδικαλιστών εφοριακών και, χωρίς καμία αντίσταση από αυτούς που έπρεπε να τον εμποδίσουν, καταθέτει ρύθμιση, με την οποία τροποποιείται ο νόμος 3839 ειδικά και αποκλειστικά για τους Διευθυντές των εφοριών και του Υπουργείου Οικονομικών. Συγκεκριμένα , ο νόμος Βενιζέλου , Ν. 4002 προβλέπει ότι:

« από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και καθ` όλη τη διάρκεια του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, η τοποθέτηση και η λήξη θητείας των προϊσταμένων των κατωτέρω οργανικών μονάδων, επιπέδου Τμήματος, Υποδιεύθυνσης και Διεύθυνσης του Υπουργείου Οικονομικών, διενεργείται χωρίς τη διαδικασία που προβλέπεται στις διατάξεις των άρθρων....και του άρθρου πέμπτου του ν. 3839/2010 (Α`51), με μόνη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών».


Η ίδια ψεύτικη δικαιολογία -περί ανάγκης αύξησης των εσόδων που δήθεν εμποδιζότανε από τον «νόμο Ραγκούση»- χρησιμοποιήθηκε και τότε ώστε να επιστρέψει η Ελλάδα με απροσχημάτιστο τρόπο στις πελατειακές μεθόδους της σκοτεινής πλευράς της μεταπολίτευσης.

Ο νόμος άλλαξε, αλλά όπως μπορεί καθένας να διαπιστώσει ένα χρόνο μετά, καμία ουσιαστική μεταβολή στη συλλογή των εσόδων δεν επήλθε. Αποδείχθηκε περίτρανα ότι το πρόβλημα με τα έσοδα δε σχετίζεται με τη διαδικασία επιλογής προϊσταμένων. Απεναντίας επιβεβαιώνεται το δημοκρατικό δεδομένο: όσο πιο αντικειμενική και αξιοκρατική είναι η επιλογή στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης τόσο πιο ακέραιη είναι η δυνατότητα της πολιτικής ηγεσίας να εποπτεύει και αξιολογεί την επίτευξη των στόχων. Αντιθέτως με το σύστημα που λειτουργεί με «...μόνη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών» όπως καθιέρωσε ο κ. Ε. Βενιζέλος.

Και για προσέξτε πώς τα φέρνει η ζωή. Τον Αύγουστο του 2011 που ο κ. Ε. Βενιζέλος ακυρώνει στο τομέα ευθύνης του τη μεταρρύθμιση του Ν. 3839 γιατί «πρέπει να αυξηθούν τα έσοδα», τον Αύγουστο του 2011, την ίδια στιγμή, αποφαίνεται ότι η λίστα Λαγκάρντ δήθεν δεν μπορεί να αξιοποιηθεί για να αυξηθούν τα έσοδα, κι έτσι τα δεδομένα της εν αγνοία μας λίστας περνούν σε ένα στικάκι και μένουν στο συρτάρι.

Σεπτέμβριος 2012, ο Πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς -ως γνήσιο πολιτικό τέκνο της σκοτεινής πλευράς της μεταπολίτευσης κι αυτός- δεν αφήνει την ευκαιρία να πάει χαμένη. Αφού έχει τοποθετήσει τον εφοριακό από την Καλαμάτα στο ΣΔΟΕ, προχωρά και αφαιρεί από τον κ. Στουρνάρα, την αρμοδιότητα για την επιλογή προϊσταμένων των εφοριών και την εκχωρεί στον Υφυπουργό και κομματικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας κ. Γ. Μαυραγάνη.


Πέμπτη 18 Οκτωβρίου 2012 με τροπολογία που δεν έχει εγκριθεί από το (κατ’ ευφημισμόν, πλέον) Υπουργικό Συμβούλιο παύεται η θητεία των προϊσταμένων που επελέγησαν προσωπικά από τον Υπουργό Οικονομικών κ. Ε. Βενιζέλο και ξεκινάει από την αρχή η εφαρμογή του απαράδεκτου νόμου Βενιζέλου.

 Έχουμε δηλαδή σε επίπεδο επιλογής προϊσταμένων της δημόσιας διοίκησης εποχές «πλατείας Κλαυθμώνος». Κάθε κυβέρνηση διώχνει τους κομματικά μη αρεστούς για να προάγει τους «φίλους». Ο κ. Βενιζέλος άνοιξε την κερκόπορτα και οι βουλευτές, τα κομματικά και τα συνδικαλιστικά στελέχη της Ν.Δ. θα στήσουν το επόμενο διάστημα τη δική τους πελατειακή πυραμίδα στο τόσο κρίσιμο και νευραλγικό χώρο της οικονομικής λειτουργίας της χώρας.

Δια αυτής της πελατειακής πυραμίδας γνωρίζουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι ότι «αφεντικό» σε κάθε εφορία της χώρας είναι ο εκλεκτός της Συγγρού και του Μαξίμου άρα εκεί πρέπει να απευθυνθεί οποίος «κάτι γυρεύει». Εκεί πρέπει να καταφεύγει εάν θέλει να εξασφαλίσει ευνοϊκή μεταχείριση.

Πρόκειται χωρίς υπερβολή, πέρα από μια απαράδεκτη αντίληψη αναξιοκρατίας, για την πιο σκληρή και άθλια επιχείρηση διαπλοκής, εξάρτησης και χειραγώγησης της πραγματικής οικονομίας, επιχειρήσεων και επιχειρηματιών, από το σημερινό πολιτικό σύστημα.

Αν αυτό που με ενδιέφερε ήταν η ενδοκομματική διάσταση του θέματος θα έλεγα σε όσους εκπροσωπούν το σημερινό ΠΑΣΟΚ: «καλά να κάνει ο κ. Σαμαράς. Ρύθμισή σας εφαρμόζει».

Όμως επειδή αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η χώρα και κάποιος πρέπει να πει στον κ. Σαμαρά ότι θα έπρεπε να γνωρίζει από την θητεία του στο υπουργείο Εξωτερικών (1990-1992) ότι η επιστροφή στο σκοτεινό παρελθόν μόνο δεινά αποφέρει στη χώρα.


Ίσως είναι ώρα να αντιδράσουν οι εκπρόσωποι της πραγματικής οικονομίας, ΣΕΒ, ΣΕΒΕ, ΣΕΤΕ, εμπορικοί σύλλογοι, επιμελητήρια, καθώς και η ΑΔΕΔΥ όπως και η θαρραλέα Ένωση Αποφοίτων Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης. Αυτό το θέμα είναι από τα σοβαρότερα θέματα που πρέπει να καταπιαστούν. Είναι μεγάλη η ευθύνη των φορέων της Οικονομίας αλλά και των εργαζομένων στη Δημόσια Διοίκηση να απαιτήσουν, να διεκδικήσουν και να κερδίσουν την χειραφέτηση και την αυτονομία τους από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία.
 

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ

Πρώτον : Πρέπει να καταργηθούν οι διατάξεις Βενιζέλου Ν. 4002 και να επανέλθει σε πλήρη ισχύ ο Ν. 3839 στο σύνολό του, συνεπώς να καταψηφιστεί η τροπολογία «Μαυραγάνη».

Επίσης, πρέπει να επεκταθεί η λογική του σε τομείς που καταλαμβάνονται από αρμοδιότητες άλλων Υπουργείων, όπως στην επιλογή διευθυντών σχολικών μονάδων που είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας.

Δεύτερον : Να πραγματοποιηθεί άμεσα ο γραπτός διαγωνισμός και οι συνεντεύξεις από το ΕΙ.Σ.Ε.Π.

Τρίτον : Το ΣΔΟΕ άμεσα να αποκτήσει την ισχύ Ανεξάρτητης Αρχής και επικεφαλής του να τοποθετηθεί πρόσωπο κύρους και αποδοχής των 3/5 της Βουλής..

Τέταρτον : να προχωρήσει η συνταγματική κατοχύρωση της αντικειμενικότητας και της αξιοκρατίας στις προαγωγές στο Δημόσιο, ώστε να μη μπορεί κάθε Πρωθυπουργός ή Υπουργός να επαναφέρει πελατειακές πρακτικές που τόσο πολύ κόστισαν στον τόπο.


ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Τέλος, για να τεκμηριωθούν ακόμη περισσότερο τα προαναφερόμενα πολιτικά συμπεράσματα καθώς και για να γίνει απολύτως αντιληπτή η πολιτική, θεσμική και διοικητική βλάβη που συνετελέσθη τον Αύγουστο του 2011, αρκεί κανείς να φωτίσει και να υπογραμμίσει το γεγονός ότι με την «τροπολογία Μαυραγάνη» ο κ. Σαμαράς δεν τόλμησε να παύσει τους υπόλοιπους προϊσταμένους στη δημόσια διοίκηση που έχουν αναδειχθεί με αντικειμενικό τρόπο από τις διατάξεις του Ν. 3839 !


Γιάννης Ραγκούσης