Τρεις συν ένας μύθοι ή πώς ο λαϊκισμός πουλάει φύκια για μεταξωτές κορδέλες - Ένα άρθρο του Αλέξη Παπαχελά

του Αλέξη Παπαχελά

Για να βγούμε από την κρίση είναι αναγκαίο να καταλάβουμε τι ακριβώς μας συνέβη. Δεν είναι εύκολο κάτι τέτοιο με μια μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης «στα κάγκελα» και στα όρια των αντοχών της. Υπάρχουν όμως ζωντανοί μύθοι που έχουν μπει πια στις φλέβες και τα μυαλά εκατομμυρίων συμπολιτών μας. Πρόκειται για μύθους που δικαιολογούνται από τη μακρά παράδοση που έχουμε στη συνωμοσιολογία και στην επίρριψη ευθυνών για όλα μας τα δεινά στους ξένους.

Ο πρώτος μύθος λέει πως η κρίση χρέους είχε κατασκευασθεί ειδικά για την Ελλάδα, είτε γιατί κάποιοι επένδυσαν στα CDS είτε γιατί κάποιοι ήθελαν να υποδουλώσουν τη χώρα και να καρπωθούν τον φυσικό της πλούτο. Βεβαίως τώρα βλέπουμε πως η κρίση έχει χτυπήσει πολλές άλλες χώρες, ότι είναι ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα που ενδεχομένως να πλήξει σύντομα και τη Γαλλία, ναι τη Γαλλία. Δεν επρόκειτο περί ανθελληνικής συνωμοσίας λοιπόν.

Δεύτερος μύθος, πως μπορούσαμε να βρούμε λεφτά από τρίτες χώρες για να μην μπούμε στο Μνημόνιο. Αν μετά την εμπειρία της Κύπρου και τις αγωνιώδεις προσπάθειες του προέδρου Χριστόφια να δανεισθεί από αλλού, υπάρχουν ακόμη οπαδοί αυτής της θεωρίας πρέπει να τους συγχαρούμε όλοι για την εμμονή τους. Κανείς δεν σου δανείζει και δεν σε «βοηθά», ούτε η Ρωσία, ούτε η Κίνα έξω από τα ισχύοντα παγκόσμια θεσμικά πλαίσια της Ε.Ε., του ΔΝΤ κ.λπ.

Πρέπει να μας προβληματίσει πολύ, γιατί αντίστοιχη μυθολογία δεν έχει αναπτυχθεί στις άλλες χώρες που δοκιμάζονται από την κρίση. Δύο εκδοχές υπάρχουν: είτε είμαστε ένας πολύ «ψαγμένος» λαός που ανακάλυψε πράγματα που ουδείς άλλος έχει αντιληφθεί είτε αφήσαμε τους τελάληδες του λαϊκισμού και του ξέφρενου υπερεθνικισμού ανέλεγκτους να πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Ο δημόσιος διάλογος στην Κύπρο, στην Ιρλανδία, στην Ιταλία δεν περιστρέφεται γύρω από προδοσίες, συνωμοσίες και άλλα παρόμοια. Γιατί άραγε;

Για να είμαστε δίκαιοι, και οι πολιτικοί μας και οι ξένοι έκαναν ολέθρια σφάλματα στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης. Αλλο λάθη, άλλο προδοσία, άλλο συνωμοσία όμως.

Τώρα που βλέπουμε τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη έχουμε μείνει με έναν ακόμη, μη δοκιμασμένο, μύθο που λέει ότι θα μπορούσαμε να πετύχουμε τη διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους και αυξημένη χρηματοδότηση αν απειλήσουμε με μια καλοσχεδιασμένη ελληνική χρεοκοπία. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορώ να απαντήσω με βεβαιότητα τι θα συνέβαινε αν στο Εurogroup της περασμένης Δευτέρας αντί για τον κ. Στουρνάρα συμμετείχε κάποιος εκπρόσωπος κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ ή του κ. Καμμένου. Τρία είναι τα πιθανά σενάρια. Μπορεί οι εταίροι μας να τρόμαζαν με την προοπτική της αυτοανάφλεξής μας και να μας χάριζαν μεγάλο κομμάτι του χρέους, χρηματοδοτώντας παράλληλα τα ελλείμματά μας με καλύτερους όρους. Ενδεχομένως, να μας έλεγαν «παιδιά άντε στο καλό», να βρούμε έναν τρόπο να φύγετε από την Ευρωζώνη χωρίς να γίνετε Σομαλία. Μπορεί ακόμη να διέκοπταν απλώς τη χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος και να άφηναν την όποια κυβέρνηση να «βράσει στο ζουμί της» στην Αθήνα, εντός της Ευρωζώνης, αλλά με καταρρέουσες τράπεζες και αβέβαιη την καταβολή μισθών και συντάξεων. Θεωρώ το δεύτερο και το τρίτο σενάριο τα πιο πιθανά, αλλά είναι σαν να πρέπει να μαντέψεις κατά πόσον υπάρχει ζωή μετά θάνατον...

Οι βασικοί μύθοι ξεθωριάζουν σιγά σιγά και ο κόσμος καταλαβαίνει τι γίνεται γύρω μας. Απομένει ο μύθος του «ελληνικού τσαμπουκά» που έχει ακόμη μεγάλη απήχηση, όπως είναι φυσικό σε μια απελπισμένη κοινωνία. Κάποιοι πιστεύουν ότι η κοινωνία θα ηρεμήσει και θα ωριμάσει, ίσως λίγο απότομα, μόνο όταν δει ότι το «δεν πληρώνω» δεν περνάει. Ισως να έχουν δίκιο, αρκεί να συνειδητοποιούν πόσο τεράστιοι και καταστροφικοί είναι οι κίνδυνοι μιας τέτοιας μπλόφας για την πατρίδα μας.

Πηγή: Κathimerini.gr