Η ιρλανδική προεδρία οδηγεί κατευθείαν από το Δουβλίνο στην Αθήνα‏ - Ένα άρθρο του Δημήτρη Μαχαιρίδη

Μαζί του ο πρέσβης της Κύπρου, κ. Ιωσήφ Ιωσήφ, που μόλις παρέδωσε την προεδρία με επιτυχία, ο πρέσβης της Λιθουανίας, κ. Αλφόνσας Εϊντίτας, του οποίου η χώρα θα προεδρεύσει στο β’ εξάμηνο του 2012 και ο πρέσβης κ. Δημήτρης Παρασκευόπουλος, επικεφαλής της Ελληνικής προεδρίας. Η Ελλάδα αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ το α’ εξάμηνο του 2014. Αυτή η τριάδα και όχι τρίο, όπως σωστά επισήμανε ο Λιθουανός πρέσβης, θα οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση στις ευρωεκλογές του 2014 και την αλλαγή των επιτρόπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Τρεις μικρές χώρες με συμπτώσεις

Υπάρχουν ορισμένες συμπτώσεις που κάνουν αυτήν την τρίαδα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Η Ιρλανδία παραλαμβάνει την προεδρία από την Κύπρο, αμφότερες χώρες υπό την επιρροή της βρετανικής διπλωματίας. Ήταν και οι δύο βρετανικές αποικίες. Η Λιθουανία, περιφερειακή χώρα που ανήκει στην επιρροή των σκανδιναβικών χωρών, μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο άλλες περιφερειακές χώρες της ΕΕ (Ιρλανδία και Ελλάδα). Και οι τρεις έχουν διαβεί από τις συμπληγάδες του ΔΝΤ λόγω οικονομικής κρίσης.

Θα μπορούσαν αυτές οι τρεις μικρές χώρες να αλλάξουν την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που βυθίζεται όλο και βαθύτερα στην κρίση που την παρασύρει η ευρωζώνη; Μέχρι σήμερα οι μικρές χώρες της ΕΕ όταν προεδρεύουν, καταφέρνουν να λύνουν ακανθώδη προβλήματα που οι μεγάλες δεν τολμούν να αγγίξουν. Στην παρούσα φάση, όμως, το πρόβλημα είναι η άρνηση των μεγάλων χωρών και συγκεκριμένα των βόρειων πλούσιων χωρών να αλλάξουν συμπεριφορά σε οικονομικό αλλά και πολιτικό επίπεδο. Και εκεί τα περιθώρια πίεσης των μικρών χωρών, όπως η Ελλάδα και η Ιρλανδία, στενεύουν ασφυκτικά.

Εξετάζοντας λίγο πιο επισταμένα την κυπριακή προεδρία θα δούμε ότι πρόωθησε πολλά θέματα που άπτονται της κοινής ναυτιλιακής πολιτικής. Σαφώς η Κύπρος είναι μια χώρα με ναυτική εμπορική δύναμη, αλλά ταυτόχρονα εξυπηρέτησε και θέματα που άπτονται των ναυτιλιακών εταιριών που εδρεύουν στο Λονδίνο. Καμιά χώρα-μέλος, όμως, δεν αντικρούστηκε σοβαρά με την απαράδεκτη στάση της Τουρκίας να μην αναγνωρίσει την προεδρία της Κύπρου, αφήνοντας την Κύπρο και πάλι μόνη με τον κακό λύκο.

Κάπως ανάλογα προφανώς θα κινηθούν και οι τρεις χώρες που έπονται στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Θα προσπαθήσουν να προωθήσουν δικά τους θέματα, να φέρουν στο τραπέζι των συζητήσεων τους αιώνια δύστροπους μεγάλους εταίρους, αλλά δεν θα τα βάλουν με την σκεπτική της Γερμανίας για παράδειγμα, που προτιμά να κάνει το χρήμα όλο και πιο δυσεύρετο από τις ευρωπαϊκές αγορές, καθιστώντας έτσι όλο και πιο φτωχή την μεσαία ευρωπαϊκή τάξη, σπονδυλική στήλη της Ενωμένης Ευρώπης.

Το ιρλανδικό πρόγραμμα

Ξεφυλλίζοντας, λοιπόν, το πρόγραμμα της ιρλανδικής προεδρίας βλέπουμε ότι δίνει ιδιαίτερο βάρος στην δημιουργία θέσεων εργασίας και ιδιαίτερα των νέων, που στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες περιστρέφεται γύρω από το 20%. Τώρα πως θα επιστρέψουν θέσεις εργασίας στην ΕΕ που η ίδια τις άφησε ελαφρά τη καρδία να φύγουν για την Ασία και κυρίως την Κίνα μάλλον δεν πρόκειται να λυθεί από μια εξάμηνη προεδρία. Ταυτόχρονα, η Ιρλανδία σκοπεύει να προωθήσει την ελεύθερη διακίνηση πολιτών είτε για σπουδές είτε για εργασία εντός της ΕΕ, πολιτική που διευκολύνει τις περιφερειακές χώρες, όπου περισσεύουν τα εργατικά χέρια, αλλά λείπουν τα κεφάλαια. Καθώς μάλιστα μεγάλο μέρος του άνεργου πληθυσμού της αναζητεί διεξόδους, η θαλασσινή Ιρλανδία θα προσπαθήσει να βελτιώσει τα δικαιώματα και τα εργασιακά των Ευρωπαίων ναυτιλομένων, θέμα που αγγίζει και την Ελλάδα.

Στο καυτό θέμα της ανάπτυξης η ιρλανδική προεδρία δίνει προτεραιότητα στην σύγκλιση, την κοινή αγροτική, αλιευτική και ναυτιλιακή πολιτική καθώς επίσης στην έρευνα και στην καινοτομία. Η Ιρλανδία προσδοκά ότι η ΕΕ θα καταφέρει να καλύψει την αργοπορία της σε θέματα ταχύτητας ίντερνετ και ενιαίας ψηφιακής αγοράς, τομείς στους οποίους η Ελλάδα έχει τραγική καθυστέρηση. Η πνευματική ιδιοκτησία, τομέας στον οποίον η ΕΕ έχει επίσης πολλές καθυστερήσεις και πολλές διαφωνίες, μπαίνει στις προτεραιότητες των Ιρλανδών.

Η ιρλανδική προεδρία κάνει μια αξιοπρόσεκτη μνεία στο θέμα της δημόσιας υγείας στην Ευρώπη. Στις δημοσιονομικές προοπτικές της ΕΕ (2014 – 2020) συζητείται η δημιουργία του νομοθετικού πλαισίου για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Υγείας, με στόχο να βοηθηθούν οι χώρες μέλη να αναπτύξουν βιώσιμη δημόσια περίθαλψη για τους πολίτες τους. Πρόκειται για έναν τομέα, όπου οι περισσότερες χώρες έχουν σημειώσει λάθη, προσπαθώντας να χτίσουν ένα οικονομοκεντρικό σύστημα δημόσιας υγείας. Ιδιαίτερα οι χώρες-μέλη που μπήκαν στην δίνη της οικονομικής κρίσης έχουν υποστεί την αποδόμηση του οποιουδήποτε δημόσιου συστήματος υγείας διέθεταν. Σημειωτέον ότι η εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Υγείας θα βρει και πάλι την χώρα μας απροετοίμαστη. 30 χρόνια μετά την δημιουργία του ΕΣΥ επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου, ακόμη δεν έχει καθιερωθεί πραγματικό πρωτοβάθμιο σύστημα δημόσιας υγείας, λόγω πολλαπλών συμφερόντων συγκεκριμένων ομάδων.

Και βέβαια δεν υπάρχει εξάμηνη προεδρία χωρίς μεγάλες προσδοκίες εξωτερικής πολιτικής. Μόνο που εκεί τον πρώτο λόγο κρατούν οι μεγάλες χώρες. Χωρίς απροόπτα, η Κροατία θα μπει στην ΕΕ τον Ιούλιο του 2013 και η ΕΕ θα έχει 28 μέλη. Η Ισλανδία αναμένεται να ανοίξει περαιτέρω ενταξιακά κεφάλαια διαπραγμάτευσης και πιθανόν σύντομα να είναι το 29ο μέλος. Και τέλος, όλοι ελπίζουν, αλλά ταυτόχρονα απεύχονται, ότι η Τουρκία θα καταδεχθεί επιτέλους να αντιμετωπίσει σοβαρά την ενταξιακή της πορεία. Αν και δεν υπάρχει κάποιος σώφρων εντός ΕΕ που θα ήθελε την Τουρκία με τα χιλιάδες προβλήματα σε μια ΕΕ που παραπαίει από τα δικά της προβλήματα.

Από το Δουβλίνο στην Αθήνα

Ο πολιτισμός έχει ανύπαρκτη παρουσία στην ιρλανδική προεδρία. Κρίμα, γιατί αποτελεί από τους κύριους μοχλούς ανάπτυξης της ΕΕ, τον οποίον οι πάντες παραβλέπουν. Και θα ήταν ελπιδοφόρο αν η ελληνική προεδρία έδινε βαρύτητα στον πολιτισμό και τον μετέτρεπε σε βασικό επιχείρημα σύγκλισης.

Πάντως, η διευκρίνιση του πρέσβη κ. Παρασκευόπουλου ότι στις προτεραιότητες της ελληνικής προεδρίας το 2014 θα είναι η διεύρυνση της ΕΕ προς τα Δυτικά Βαλκάνια (Μαυροβούνιο, Αλβανία, Σερβία) επαναφέρει στο προσκήνιο την ελληνική σημασία στη ΝΑ Ευρώπη. Παρά τα προβλήματα της η Ελλάδα είναι σημαντικός παράγοντας σταθερότητας στην περιοχή και μόνο μέσα από την ΕΕ μπορεί να αντιπαρατεθεί στις μεγαλομανίες της Τουρκίας που αλληθωρίζει για κυριαρχίες και επιρροές στην περιοχή. Ταυτόχρονα, μόνο μέσα από την ανάπτυξη της υπόλοιπης ΝΑ Ευρώπης μπορεί και η ίδια η Ελλάδα να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης, ειδικά στη Μακεδονία και στη Θράκη, που μαστίζονται από αποβιομηχανοποίηση και υψηλή ανεργία. Πρόκειται για συνιστώσες μπροστά στις οποίες οι εγχώριοι θερμοκέφαλοι της δραχμής και της άρνησης στην ΕΕ και τις προοπτικές της εθελοτυφλούν.

Μακάρι τελικά η ιρλανδική προεδρία να ανοίξει ευνοϊκές συνθήκες για την ελληνική προεδρία. Η ελληνικών ηθών βασιλόπιτα, που κουβάλησε και έκοψε η πρεσβεία της Ιρλανδίας στο γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της Αθήνας προς τέρψιν όλης της τριάδας, έδειξε ξεκάθαρα ότι μέσω της σύμπλευσης απόψεων και συμφερόντων οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας μπορούν να αντιμετωπίσουν τους μεγαλοκαρχαρίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.