Συγκλονιστικά στοιχεία: Οι 100 πλουσιότεροι του πλανήτη κέρδισαν 240 δισ. δολάρια το 2012 - Το 1/4 αρκετό για να καταπολεμηθεί η φτώχεια σε όλο τον κόσμο

Ξεκινά αύριο στο Νταβός της Ελβετίας το ετήσιο Συνέδριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Το κλίμα είναι σαφώς πιο θετικό από πέρσι, όταν κυριαρχούσαν οι συζητήσεις περί άμεσης διάλυσης της Ευρωζώνης. Τα κέρδη των μεγαλύτερων τραπεζών έχουν ανακάμψει αισθητά και κυριαρχεί αισιοδοξία για την πορεία των αγορών το 2013.

Η εικόνα, όμως, στην πραγματική οικονομία δεν είναι αντίστοιχη, με την ανάπτυξη διεθνώς να υποχωρεί και την ανεργία να αυξάνεται, καθώς η ζήτηση αδυνατεί να παρακολουθήσει τους ρυθμούς αύξησης της παραγωγής.

Μερίδιο
Ο παραγόμενος πλούτος συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα χέρια, ενώ δισεκατομμύρια εργαζομένων βλέπουν να περιορίζεται το μερίδιο που λαμβάνουν από την παραγωγή. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ περιέλαβε την αύξηση των ανισοτήτων στη λίστα των μεγαλύτερων κινδύνων που απειλούν την παγκόσμια οικονομία το 2013.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει σχετική έκθεση που δημοσιοποίησε η βρετανική μη κυβερνητική οργάνωση, Oxfam: Το 2012 οι 100 πλουσιότεροι άνθρωποι του πλανήτη κέρδισαν περίπου 240 δισ. δολάρια. Το ένα τέταρτο αυτού του ποσού θα αρκούσε για να καταπολεμηθεί η ακραία φτώχεια σε όλο τον κόσμο! Η ανισότητα στην παγκόσμια κατανομή εισοδήματος φτάνει πλέον σε πρωτοφανή επίπεδα και ακουμπά όλο τον πλανήτη.

«Στη Βρετανία η ανισότητα αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς, με την κοινωνία να οδηγείται στα επίπεδα της εποχής του Κάρολου Ντίκενς», ενώ «στην Κίνα περίπου το 10% του πληθυσμού συγκεντρώνει το 60% του πλούτου, δημιουργώντας συνθήκες αντίστοιχες με αυτές της Νοτίου Αφρικής», όπου η ανισότητες πλέον είναι μεγαλύτερες και από την εποχή του Απαρτχάιντ. Μεγάλη συζήτηση έχει γίνει το τελευταίο διάστημα και για την αύξηση των ανισοτήτων στις ΗΠΑ, οδηγώντας στην δημιουργία του κινήματος «του 99%».

Σύμφωνα με την έκθεση της Oxfam, από όταν εγκαταστάθηκε στον Λευκό Οίκο ο Ρόναλντ Ρίγκαν (και μαζί του ο νεοφιλελευθερισμός), τα κέρδη του πλουσιότερου 1% έχουν διπλασιαστεί και πλέον αντιστοιχούν στο 20% του ΑΕΠ.

Στα 30 χρόνια που μεσολάβησαν, οι πάρα πολύ πλούσιοι (το 0,01%) είδαν τα έσοδά τους να τετραπλασιάζονται, φτάνοντας πρωτόγνωρα επίπεδα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, «το πλουσιότερο 1% του πληθυσμού έχει αυξήσει το εισόδημά του κατά 60% τα τελευταία 20 χρόνια» ενώ τα κέρδη είναι ακόμα μεγαλύτερα για τους πάρα πολύ πλούσιους (περίπου 600.000 άτομα παγκοσμίως).

Προσπάθειες
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι η υπερσυγκέντρωση πλούτου λειτουργεί ως τροχοπέδη στις προσπάθειες για μείωση της φτώχειας, προκαλεί ανηθικότητα, οικονομική αναποτελεσματικότητα, πολιτική διάβρωση, διχασμό στην κοινωνία και καταστροφή του περιβάλλοντος.

Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, η Oxfam προτείνει, μεταξύ άλλων, το τέλος των φορολογικών παραδείσων, την καθιέρωση παγκόσμιου ελάχιστου φορολογικού συντελεστή για τις εταιρείες, την αύξηση των μισθών και των δημόσιων επενδύσεων για παροχή δωρεάν υπηρεσιών. Πλην όμως, η αύξηση των ανισοτήτων περιορίζει τα περιθώρια πως κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί ομαλά, καθώς οι πλουσιότεροι επηρεάζουν όλο και περισσότερο τους κυβερνώντες «με αποτέλεσμα να προωθούνται τα συμφέροντα των λίγων και όχι της πλειοψηφίας ακόμα και σε κοινωνίες δημοκρατικές».