Οικονομία: το κρίσιμο εξάμηνο-του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Αν η Ελλάδα δεν πείσει τους εταίρους και χρηματοδότες της ότι μπορεί να προχωρήσει σε ριζικές μεταρρυθμίσεις, κυρίως στο επίπεδο της δημόσιας διοίκησης, πριν το τέλος του 2013 θα υπάρξουν εκπλήξεις

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Είναι σαφές ότι οι ενδείξεις βελτίωσης που εμφανίζει η ελληνική οικονομία έχουν αρχίσει να σταθεροποιούνται και να γίνονται πιο ευδιάκριτες. Έτσι, συνεχίζεται η δημοσιονομική προσαρμογή, βελτιώνεται το ισοζύγιο πληρωμών, κινούνται ανοδικά οι εξαγωγές και σταθεροποιείται η βιομηχανική παραγωγή.
Ωστόσο, ένα σοβαρό πρόβλημα παραμένει σχεδόν άλυτο –και αυτό είναι η απερίγραπτη δημόσια διοίκηση της χώρας. Πρόκειται για μια Λερναία Ύδρα που, από την μια στιγμή στην άλλη, μπορεί να καταστρέψει κάθε θετική εξέλιξη στην χώρα μας. Και αν στο επίπεδο αυτό δεν γίνουν τάχιστα ριζικές μεταρρυθμίσεις, έγκυροι κοινοτικοί παράγοντες επισημαίνουν ότι το δεύτερο εξάμηνο του 2013 μπορεί να αποδειχθεί οδυνηρό για την Ελλάδα. Εν ολίγοις, η χώρα θα μπορούσε να βρεθεί σε κατάσταση άτακτης χρεοκοπίας, παραμένοντας στην ευρωζώνη. Γι αυτό, επιβάλλονται μέγιστες προσπάθειες στους τομείς των ιδιωτικοποιήσεων, της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και της απλοποίησης των νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν τις παραγωγικές επενδύσεις. Από τα αποτελέσματα συγκεκριμένων κινήσεων στα προαναφερόμενα επίπεδα θα κριθεί πόσο διατηρήσιμα είναι τα επιτεύγματα στην μακροοικονομική πορεία της χώρας.
Υπό αυτές τις συνθήκες, θα πρέπει να υπάρξει σταδιακή υλοποίηση στόχων σε τέσσερα μέτωπα: δημοσιονομική προσαρμογή, ρευστότητα, επενδύσεις και ιδιωτικοποιήσεις, με παράλληλη διοικητική μεταρρύθμιση.
Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει παραγωγικά συγκεκριμένα πλεονεκτήματά της στον τουρισμό, στην λιμενική οικονομία, στην ενέργεια και στην βιομηχανία ειδών διατροφής σε συνάρτηση με τον αγροτικό τομέα. Οι κλάδοι αυτοί μπορούν να έχουν γρήγορες αποδόσεις και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Γι αυτό επείγει η ενίσχυσή τους, αλλά και η ποιοτική τους βελτίωση.

Προσέλκυση επενδύσεων
 Οι επενδύσεις που θα συμφωνηθούν το επόμενο εξάμηνο θα αρχίσουν να προσφέρουν θέσεις εργασίας από το 2014 και μετά. Ωστόσο, οι επόμενοι έξι μήνες προσφέρονται για το κλείσιμο τέτοιων συμφωνιών, καθώς: α) Δείχνει να ομαλοποιείται η κατάσταση στο μακροοικονομικό μέτωπο• β) Το κόστος της επένδυσης στην ελληνική αγορά –ακίνητα, ενοίκια, κλπ–, καθώς και το κόστος εργασίας έχουν περιοριστεί σημαντικά• γ) Υπάρχουν υποσχόμενοι κλάδοι οι οποίοι θα μπορούσαν να αποδώσουν σε σημαντικό βαθμό μεσο-μακροπρόθεσμα• δ) Υπάρχουν πολλές εταιρείες με αξιοσημείωτα πλεονεκτήματα αλλά και με μεγάλα προβλήματα ρευστότητας, με αποτέλεσμα το κόστος απόκτησής τους να είναι ιδιαιτέρως χαμηλό, ιδίως αν συνοδευτεί και από κάποιας μορφής «κούρεμα» τραπεζικών δανείων.
Στο μέτωπο των επενδύσεων θα πρέπει, φυσικά, να συμβάλει και η κυβέρνηση με σειρά δράσεων. Για παράδειγμα, οι παράγοντες της αγοράς ζητούν την τάχιστη προκήρυξη και ανάθεση έργων του ΕΣΠΑ, μέσα από τα οποία όχι μόνον θα τονωθεί η ζήτηση στην πραγματική οικονομία, αλλά παράλληλα θα δημιουργηθούν και οι προϋποθέσεις για μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας στην οικονομία σε μακροπρόθεσμο διάστημα. Βέβαια, μπορεί τα περισσότερα έργα να αρχίσουν να τρέχουν από το 2014, ωστόσο το κρίσιμο ζητούμενο είναι η ταχεία διαδικασία προώθησής τους μέσα στο έτος.
Τέλος, η κυβέρνηση θα πρέπει να λύσει τον γόρδιο δεσμό των τεσσάρων αυτοχρηματοδοτούμενων οδικών αξόνων. Ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης έχει θέσει ως χρονικό όριο της συμφωνίας επανεκκίνησής τους τον προσεχή Απρίλιο, ωστόσο η αγορά θα είναι ευτυχής αν κάτι τέτοιο γίνει μέχρι τον Ιούνιο και τα έργα αρχίσουν μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του δεύτερου έτους.

Αποκρατικοποιήσεις και μεταρρυθμίσεις
 Η προώθηση των αποκρατικοποιήσεων όχι μόνον θα μειώσει το δημόσιο χρέος, αλλά παράλληλα θα συμβάλει και στην προσέλκυση πρόσθετων επενδύσεων και θα τονώσει το κλίμα γύρω από την οικονομία.
Για παράδειγμα, το project του Ελληνικού θα μπορούσε να προσφέρει σε βάθος χρόνου γύρω στις 20.000 θέσεις εργασίας και πολύ μεγάλο ύψος συναλλάγματος σε ετήσια βάση. Υψηλές επενδύσεις, θέσεις εργασίας και συνάλλαγμα θα μπορούσαν να προέλθουν και από τις μακροπρόθεσμες παραχωρήσεις και άλλων σημαντικών ακινήτων της χώρας. Η πώληση του ΟΠΑΠ και η προώθηση άλλων αποκρατικοποιήσεων σε τομείς όπως τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και η ενέργεια θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά το χρέος αλλά και να δρομολογήσουν μακροπρόθεσμα οφέλη για την ελληνική οικονομία. Βέβαια, στο επόμενο εξάμηνο οι πιθανές ιδιωτικοποιήσεις δεν θα είναι πολλές –όμως, από την πρόοδο που θα έχει υπάρξει στην όλη διαδικασία, η αγορά θα έχει σχηματίσει μια καλύτερη άποψη για το πώς και πόσο τελικά αυτές θα προχωρήσουν.
Πέρα όμως από τις ιδιωτικοποιήσεις, πολύ σημαντικό ρόλο καλούνται να παίξουν οι μεταρρυθμίσεις. Μερικές από αυτές είναι, :
*Στον τομέα των καυσίμων οι παράγοντες της αγοράς πιέζουν την κυβέρνηση για την εφαρμογή του συστήματος εισροών-εκροών ώστε να παταχθεί το πρόβλημα της λαθρεμπορίας καυσίμων
*Στην ασφαλιστική αγορά οι εταιρείες περιμένουν με ανυπομονησία τον ηλεκτρονικό εντοπισμό των ανασφάλιστων οχημάτων –τα οποία υπερβαίνουν το ένα εκατομμύριο!
*Για την πάταξη της φοροδιαφυγής αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον η λειτουργία του περιουσιολογίου
*Η αγορά περιμένει εναγωνίως το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, ώστε να τονωθεί η επιχειρηματικότητα, να προσελκυστούν επενδύσεις και να υπάρξουν διαδικασίες ανάπτυξης
*Η απελευθέρωση κλειστών επαγγελμάτων.