Πώς ο «φρέσκος» Έλληνας ΥΠΕΞ Ν Κοτζιάς κατάφερε διπλωματική νίκη στις Βρυξέλλες για Ρωσία-Ουκρανία;

Με την απόφασή αυτή το πακέτο αυτό των κυρώσεων η ισχύς του οποίου έληγε τον Μάρτιο, παρατείνεται έως τον Σεπτέμβριο.

«Πρόκειται για ένα ισχυρό σήμα προς τη Ρωσία» δήλωσε ο Ολλανδός Μπερτ Κούντερς.

Οι βελτιώσεις σε σχέση με το αρχικό κείμενο που κυκλοφόρησε τη Δευτέρα προκαλώντας την αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης συνίστανται στο ότι αφενός η Ρωσία απαλλάχθηκε από την ηθική και πολιτική καταδίκη της ΕΕ και αφετέρου στο ότι δεν υπήρξε επέκταση των οικονομικών κυρώσεων ούτε παράταση αυτών για ένα χρόνο (αλλά για ένα εξάμηνο) όπως προέβλεπε το αρχικό κείμενο.

Την ίδια ώρα, ωστόσο, το Reuters κάνει λόγο για μια εν εξελίξει συζήτηση για το αν και κατά πόσο θα πρέπει να επιβληθούν νέα μέτρα «με την αβεβαιότητα της ελληνικής κυβέρνησης να εξοργίζει τους συμμάχους της» όπως αναφέρει το πρακτορείο.

Οι ηγέτες αρκετών Ευρωπαϊκών χωρών υποστηρίζουν ότι η νέα επίθεση των ρωσόφωνων ανταρτών πρέπει να απαντηθεί όχι μόνο με την χρονικη επέκταση αλλά και με την ποσοτική και ποιοτική επέκταση των μέτρων που έχουν ήδη επιβληθεί.

Σύμφωνα με το Reuters η στάση της Ελλάδας προκάλεσε τη δυσφορία του Γερμανού ΥΠΕΞ Βάλτερ Στάινμαϊερ, ο οποιος προσερχόμενος στη συνεδρίαση δήλωσε ότι «δεν είναι μυστικό ότι η νέα θέση της Ελλάδας δεν κάνει ευκολότερη τη σημερινή συζήτηση» αλλά μετά την 20λεπτη συνάντηση που είχε με τον Νίκο Κοτζιά γερμανός αξιωματούχος στο Βερολίνο δήλωσε ότι «είμαι λιγότερο ανήσυχος από ό,τι πριν».

«Η πολυήμερη διαπραγμάτευση τελείωσε με έναν καλό συμβιβασμό για την ΕΕ και για την Ελλάδα» δήλωσε από τις Βρυξέλλες ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε λίγο μετά τη λήξη των εργασιών του έκτακτου Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ. 

Ο Ν. Κοτζιάς ανέφερε ότι το κείμενο συμπερασμάτων που υιοθέτησαν σήμερα οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ, τροποποιήθηκε. 

Σημείωσε, δε, ότι όπως είπε η Ύπατη Εκπρόσωπος, Φ. Μογκερίνι, η ελληνική αντιπροσωπεία, με ευρωπαϊκό τρόπο, αλλά υπερασπιζόμενη αυστηρά τις απόψεις της, συνέβαλε σε αυτόν τον συμβιβασμό.

Ο Ν. Κοτζιάς τόνισε ότι το τροποποιημένο κείμενο υιοθετήθηκε χάρη στις συνεπείς προσπάθειες της Ελλάδας και ότι αντανακλά σε πολύ μεγάλο βαθμό τις ελληνικές θέσεις.

Συγκεκριμένα, ο νέος υπουργός Εξωτερικών επισήμανε ότι το κείμενο των συμπερασμάτων καλεί όλα τα μέρη να αναλάβουν τις ευθύνες τους, η δε ειδικότερη αναφορά στη Ρωσία αφορά μόνο την καταδίκη των ενεργειών των αυτονομιστών.

Επίσης, από το κείμενο των συμπερασμάτων αφαιρέθηκε η αναφορά στη δήλωση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της 27ης Ιανουαρίου, η οποία εκδόθηκε χωρίς τη συγκατάθεση της Ελλάδας. 

Επιπλέον, αφαιρέθηκε η αναφορά στην ανάγκη αντιμετώπισης από την ΕΕ ρωσικής προπαγάνδας, όχι μόνο στο πλαίσιο της ουκρανικής κρίσης, αλλά και ευρύτερα στο πλαίσιο της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και προστέθηκε αναφορά για την προστασία των δικαιωμάτων των εθνικών μειονοτήτων. 

Όπως σημείωσε ο υπουργός, αυτό αφορά πρωτίστως την ελληνική κοινότητα στην Ουκρανία. 

Σχετικά με τις κυρώσεις, ο κ. Κοτζιάς σημείωσε ότι αποφασίστηκε η εξάμηνη παράταση των ήδη ισχυόντων περιοριστικών μέτρων κατά προσώπων, έναντι δωδεκάμηνης παράτασης που είχε προταθεί. 

Σε ό,τι αφορά την εισαγωγή νέων προσώπων στους καταλόγους των κυρώσεων, ο υπουργός Εξωτερικών ξεκαθάρισε ότι η απόφαση αναβάλλεται για αργότερα, ανάλογα με τις εξελίξεις. Όπως είπε, απεφεύχθη ρητή αναφορά σε Ρώσους υπηκόους.

Ακόμα, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας τόνισε ότι αφαιρέθηκε η αναφορά στην ενίσχυση των οικονομικών κυρώσεων και αντικαταστάθηκε από γενική αναφορά σε «κατάλληλες ενέργειες», εφόσον αυτό κριθεί στο μέλλον αναγκαίο. 

Ο Ν. Κοτζιάς υπογράμμισε ότι οι κυρώσεις δεν έχουν αποτελέσματα, όπως αποδείχθηκε σε μια σειρά από χώρες (Ιράν, Ιράκ , Κούβα), ως εκ τούτου η Ελλάδα κάλεσε το Συμβούλιο Υπουργών να σκεφτεί ποιος είναι ακριβώς ο στόχος της ΕΕ στη Ρωσία. Αν, δηλαδή, ο στόχος είναι μια τσακισμένη Ρωσία, όπως εξήγησε, που θα σημαίνει πολύ πόνο για όλη την Ευρώπη. 

Ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε, επίσης, ότι η Μ. Βρετανία επιχείρησε να βάλει βέτο όταν αφαιρέθηκε η αναφορά για την επιβολή νέων κυρώσεων κατά της Μόσχας.

Στη συνέχεια, τόνισε ότι το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ συμφώνησε ότι πρέπει να εφαρμοστεί η συμφωνία του Μινσκ σε διάλογο με τη Ρωσία και όχι με κυρώσεις.

Τέλος, ο Ν. Κοτζιάς χαρακτήρισε «άθλια και συκοφαντικά» τα δημοσιεύματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό σχετικά με τη στάση που θα τηρούσε η Ελλάδα στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ. «Ορισμένοι κύκλοι στην Αθήνα νομίζουν ότι διαπραγμάτευση σημαίνει να υιοθετούμε άκριτα το κείμενο που μας στέλνουν οι Βρυξέλλες» δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Ελληνική επιτυχία» το τελικό ψήφισμα για την Ουκρανία λέει η κυβέρνηση 

Την πλήρη ικανοποίησή της, μιλώντας για «σημαντική επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας» εξέφρασε η κυβέρνηση για την τελική απόφαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, για την Ουκρανία.

«Η ελληνική διπλωματία κατάφερε, σε συνεργασία με άλλες χώρες που παλεύουν για την εξεύρεση διπλωματικής διεξόδου στην Ουκρανία και  για τη σταθερότητα της περιοχής, να ανατρέψει το ψυχροπολεμικό κλίμα υπέρ της επιβολής νέων κυρώσεων στη Ρωσία, κλίμα το οποίο είχε καλλιεργηθεί τις τελευταίες ημέρες» τονίζει σε σχόλιό της η κυβέρνηση και συνεχίζει: «Όπως αποφασίστηκε από το Συμβούλιο των ΥΠΕΞ της ΕΕ που πραγματοποιήθηκε σήμερα, παρά τα αρχικά μηνύματα διαφόρων κύκλων, δεν θα υπάρξει επέκταση των οικονομικών κυρώσεων. Παράλληλα, οι υφιστάμενες κυρώσεις ανανεώνονται μόνο έως τον Σεπτέμβριο και όχι για ένα χρόνο, ενώ δεν υπήρξε ρητή αναφορά στην προσθήκη Ρώσων πολιτών σε καταλόγους ατομικών κυρώσεων».

Κατά την κυβέρνηση «αποδείχθηκε σήμερα ότι άξονας της ευρωπαϊκής πολιτικής της Ελλάδας δεν μπορεί να είναι η άκριτη ευθυγράμμιση με τις επιλογές άλλων, ούτε η μη διπλωματία, αλλά μόνο η ενεργητική, πολυδιάστατη δραστηριοποίηση της Ελλάδας στην ΕΕ.»

Όλη η εισήγηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά

«Έχουμε βαθιά  ανησυχία για τις επιθέσεις σε αθώους πολίτες, ιδιαίτερα στη Μαριούπολη, όπου ζουν 160.000 Ελληνες  Ουκρανοί ελληνικής  καταγωγής . Μέχρι τώρα μετράμε ήδη 6 νεκρούς. Υπάρχει ανάγκη για ένα πιο ασφαλές περιβάλλον, για κατάπαυση πυρός στη βάση Συμφωνιών του Μινσκ και απομάκρυνση του βαρέως οπλισμού. Στο πλαίσιο αυτό, αναγκαία είναι η προσέλκυση της Ρωσίας στην αναζήτηση λύσης.

Πρόκειται για μια βαθιά ανθρωπιστική καταστροφή, για αυτό και στην παράγραφο 8 περί οικονομικής βοήθειας, η Ελλάδα ζητά να προστεθεί αναφορά σε κοινωνική σταθερότητα.

Αναρωτιέμαι, είναι οι κυρώσεις το καλύτερο και πιο αποτελεσματικό όπλο για την αντιμετώπιση της κατάστασης; Η Ελλάδα αντιλαμβάνεται τα βαθιά αισθήματα πόνου του ουκρανικού λαού και είναι αλληλέγγυα με αυτόν. Καταδικάζει την πολιτική που οδηγεί σε ανθρωπιστικές καταστροφές.

Αλλά η πολιτική των κυρώσεων δεν λύνει τα μεγάλα πολιτικά ζητήματα. Δεν έχουμε πεισθεί ότι οι κυρώσεις είχαν τα αποτελέσματα που προσδοκούσαμε όταν τις υιοθετούσαμε.

Δεν θα πρέπει να οδηγήσουμε την ΕΕ  στην εξίσωση ότι ευρωπαϊστής είναι αυτός που συμφωνεί με τις κυρώσεις. Είμαστε αποφασισμένοι να εργαστούμε για την εγγύηση της εδαφικής  ακεραιότητας της Ουκρανίας, αλλά και να σκεφτούμε μακροπρόθεσμα: Τί επιδιώκουμε με τη Ρωσία; Θέλουμε να καταρρεύσει το θεσμικό σύστημα της  Ρωσίας, το καθεστώς θα κάνει πίσω; Υπάρχει και η άλλη πλευρά του προβλήματος, να αποφύγουμε την αποσταθεροποίηση της Ευρώπης, γι αυτό και λαμβάνουμε μέτρα στήριξης της Ουκρανίας. Από την άλλη πλευρά,  τα μέτρα έναντι της Ρωσίας δεν πρέπει  να οδηγήσουν σε αποδιοργάνωση της χώρας, των θεσμών και της κοινωνίας.

Μας ανησυχεί το γεγονός ότι η Ελλάδα ζει σε ένα τρίγωνο ανασφάλειας, με κορυφές την Λιβύη, Ουκρανία και Μ. Ανατολή. Η ίδια η Ελλάδα έχει το δικό της σταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή. Αν αποσταθεροποιηθεί ή Ελλάδα, πώς θα είναι  Ευρώπη; Αν υπάρξει αποσταθεροποίηση από Ρωσία και Ουκρανία μέχρι  Β. Αφρική και Μέση Ανατολή; Ας αναλογιστούμε τί επιπτώσεις ντόμινο έχουν τα μέτρα που παίρνουμε. Πρέπει να γίνει  μια γενική  στρατηγική συζήτηση  επ’ αυτού.

Παρά τις γενικές αντιρρήσεις μας επί του κειμένου, θα το αποδεχτούμε, για διαφύλαξη της ενότητας της ΕΕ, αν και η έκφραση διαφορετικών απόψεων είναι μέρος των ευρωπαϊκών αξιών. Και ασφαλώς θα ήταν αρνητική εξέλιξη αν κάποιοι νομίζουν ότι ο ευρωπαϊσμός ταυτίζεται με την στάση του ενός ή του άλλου κράτους απέναντι στις κυρώσεις. Ένα μέτρο που όπου εφαρμόστηκε μόνο επιτυχές δεν αποδείχτηκε.

Τέλος, να σας ευχαριστήσω για την υιοθέτηση της θέσης μας για «την προστασία των εθνικών μειονοτήτων» στην Ουκρανία, όπως η ελληνική. Σας υποβάλω, ωστόσο και τρεις συγκεκριμένες προτάσεις για τροποποιήσεις στην παράγραφο 3 των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου μας.

Παρά τους δικούς μας αναστοχασμούς, περιοριζόμαστε σε λίγες παρατηρήσεις για να διευκολύνουμε το Συμβούλιο, το οποίο πρέπει να λαμβάνει αποφάσεις σε πλαίσιο μακροχρόνιας στρατηγικής. Να στηρίξουμε την Ουκρανία, να χτυπηθούν οι αποσχιστικές τάσεις, αλλά να μην ακολουθηθούν άγονες διαδικασίες που θα προκαλέσουν γενικότερη αστάθεια. Πολύ χειρότερη της σημερινής».