Αλέξης Παπαχελάς: Ψάχνω να βρω το αντίδοτο στον κυνισμό, την αδράνεια που οδήγησε στην εθνική μας παρακμή

Ενα κομμάτι της κοινωνίας, ίσως το καλύτερο και το πιο δυναμικό, απουσιάζει εντελώς τώρα από τον δημόσιο διάλογο. Ο λόγος για τους δεκάδες χιλιάδες Ελληνες νέους που έκαναν την κρίση ευκαιρία και πήγαν να βρουν την τύχη τους σε χώρες όπου οι ευκαιρίες είναι πολλές και προσβάσιμες από όλους, ανεξαρτήτως επωνύμου ή κομματικών διασυνδέσεων. Εχουμε όλοι μας συναντήσει αυτούς τους Ελληνες, οι οποίοι συνεχίζουν μια πανάρχαιη παράδοση εξωστρέφειας. Τους συναντάς παντού, στο Μόναχο, στο Λονδίνο, στη Σίλικον Βάλεϊ, στη Σαγκάη. Είναι πολύ μορφωμένα παιδιά, με ανοικτά μυαλά και όρεξη και τα οποία μπορούν να σταθούν οπουδήποτε. Τους πνίγει η εθνική μας παρακμή, αλλά όχι με τον κλισέ τρόπο που αναμασάμε εδώ. Δεν έχουν πρόβλημα να ξεκινήσουν με χαμηλό μισθό, αρκεί να ξέρουν ότι έχουν προοπτική. Αγαπούν τη δουλειά τους, όποια και αν είναι, και καταλαβαίνουν τι θα πει επαγγελματισμός. Λατρεύουν το ρίσκο και την περιπέτεια, τα χαρακτηριστικά που ανέδειξαν πάντοτε τον Ελληνα.

Ο κ. Τσίπρας έχει μια ευκαιρία να εκφράσει αυτούς τους Ελληνες και να τους φέρει πίσω. Το είχε πει, άλλωστε, στην ομιλία του στα Προπύλαια το βράδυ των εκλογών. Οι νέοι που έφυγαν ονειρεύονταν και αυτοί μια ρήξη με το παρελθόν, μια καινούργια κατάσταση που θα άλλαζε τη χώρα. Τι τους προσφέρει όμως η νέα διακυβέρνηση; Μήπως μπορούν να κάνουν αίτηση για μία θέση διοικητή νοσοκομείου, ΔΕΚΟ ή γενικού γραμματέα υπουργείου; Θα αστειεύεστε. Κατέληξαν όλες σε συγγενείς, κολλητούς, αποτυχημένους πολιτευτές, όπως πάντα. Μήπως μπορούν να γυρίσουν στα πανεπιστήμια να κάνουν πραγματική έρευνα σε κανονικά εργαστήρια; Πού ακριβώς θα το κάνουν μέσα στις καταλήψεις και τη μετριοκρατία που ζει και βασιλεύει; Ή μήπως έχουμε μία κυβέρνηση που καταλαβαίνει τι θα πει επιχειρηματικότητα και κάνει κάτι γι’ αυτό;

Οι Ελληνες της Διασποράς που αγαπούν αυτόν τον τόπο, ίσως περισσότερο και από εμάς τους ίδιους που ζούμε εδώ χωρίς να τον «υπηρετούμε» πραγματικά, έχουν απομακρυνθεί ψυχικά από την πατρίδα. Δεν μας καταλαβαίνουν πια. Οσοι επιχείρησαν να κάνουν κάποια δουλειά απογοητεύθηκαν. Οσοι προσπάθησαν να κάνουν πράγματα στο πανεπιστήμιο συνάντησαν μια λυσσαλέα διακομματική αντίδραση.

Οι ίδιοι ξέρουν πολύ καλά τα ταλέντα του Ελληνα, γιατί τα έχουν δει στην πράξη να κατακτούν τον κόσμο.

Πώς θα φέρουμε τους νέους που έφυγαν και τη Διασπορά της δημιουργίας κοντά μας; Πιστεύω ότι εκεί μπορεί να κρύβεται η μαγιά για την αναγέννηση της χώρας. Αν κοιτάξουμε πίσω στην Ιστορία μας θα δούμε ότι πολλές περίοδοι γενναίων μεταρρυθμίσεων βασίσθηκαν σε Ελληνες του εξωτερικού. Μπορούμε να το ξανακάνουμε. Μας λείπει αυτό το κομμάτι που έχει δει τον υπόλοιπο κόσμο, ξέρει τι χρειάζεται για να πάμε μπροστά, αλλά και τι φταίει που βρισκόμαστε σε τέλμα.

Μία λύση θα ήταν να ψηφίζουν αυτοί οι άνθρωποι. Υπάρχει ο σχετικός νόμος και πρέπει να εφαρμοσθεί. Ισως έτσι εμπνευσθούν να εμπλακούν και στην πολιτική, εκφράζοντας κάτι καινούργιο και φρέσκο.

Ονειρα θερινής νυκτός θα μου πείτε. Βρισκόμαστε στο χείλος του γκρεμού και εσύ ονειροπολείς... Είναι αλήθεια, απλά ψάχνω όπως πολλοί άλλοι να βρω το αντίδοτο στον κυνισμό, την αδράνεια και την τρομακτική εσωστρέφεια που έχει οδηγήσει στη μεγάλη μας εθνική παρακμή. Και είναι εφιάλτης να σκέφτεσαι πως ό,τι πιο δυναμικό και ανοιχτόμυαλο θα βρεθεί εκτός συνόρων, καθιστώντας την ανασυγκρότηση πολύ πιο δύσκολη.