Είναι ασφαλές το solarium; Στα καρκινογενή, το κατατάσσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σαν το κάπνισμα & τον αμίαντο

Όταν πρωτοεμφανίστηκε το σολάριουμ, είχε διαφημιστεί ως μια ασφαλής εναλλακτική επιλογή της ηλιοθεραπείας. Σήμερα όμως, η επιστημονική κοινότητα αναρωτιέται για τη δυνητικά επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία που δέχονται οι εκτεθειμένοι σε αυτό.

Αυτό που τονίστηκε ιδιαίτερα είναι ότι, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν υπάρχει σχετική εθνική νομοθεσία, και σύμφωνα με την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ)χρειάζεται να γίνουν βήματα ώστε να καλυφθεί το σχετικό νομικό κενό.

Αυτό το ξέρατε; 

Από το 2009 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει χαρακτηρίσει την υπεριώδη ακτινοβολία (UV) των μηχανημάτων τεχνητού μαυρίσματος ως καρκινογενή για τον άνθρωπο και την έχει κατατάξει στην ίδια υψηλή κατηγορία με το κάπνισμα, τον αμίαντο και τις ιοντίζουσες ακτινοβολίες. 

Πόση ακτινοβολία δεχόμαστε όταν κάνουμε σολάριουμ;

Αυτό είναι κάτι που δεν είχε ερευνηθεί μέχρι σήμερα. Η ΕΕΑΕ, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα του θέματος από άποψη ακτινοπροστασίας τόσο των καταναλωτών-πελατών, όσο και των εργαζομένων σε αυτούς τους χώρους, ανέλαβε σχετική πρωτοβουλία, στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος «Πρίσμα», που καταγράφει τη συνολική επιβάρυνση του ελληνικού πληθυσμού από ακτινοβολίες. 

Έτσι, για πρώτη φορά, κατέγραψε την κατάσταση των σολάριουμ, κάνοντας δειγματοληπτικές επιτόπιες μετρήσεις σε όλη την Ελλάδα. Η Επιτροπή επισκέφθηκε τους παρόχους (ινστιτούτα αισθητικής, γυμναστήρια, ξενοδοχεία κ.α.) και είδε τα μηχανήματα που έχουν (τόσο αυτά στα οποία ο χρήστης ξαπλώνει, όσο και αυτά στα οποία στέκεται όρθιος), το προσωπικό που τα χειρίζεται και έκανε μετρήσεις.

Τα όρια ασφαλείας για την εκπεμπόμενη ακτινοβολία στα σολάριουμ -και γενικότερα για κάθε συσκευή που εκθέτει το δέρμα στην υπεριώδη και υπέρυθρη ακτινοβολία- τίθενται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στα 0,3 βατ ανά τετραγωνικό μέτρο, που αντιστοιχούν σε δείκτη UV 12 και ισοδυναμούν με την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία στους τροπικούς. 

Όπως αναφέρετε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, το όριο αυτό έχει τεθεί και στην Ελλάδα με βάση σχετικό Πρότυπο του ΕΛΟΤ από το 2010. Όταν ο δείκτης UV υπερβαίνει το 11, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η επικινδυνότητα της ηλιακής ακτινοβολίας χαρακτηρίζεται «ακραία», με μεγάλη πιθανότητα πρόκλησης βλάβης στο δέρμα και στα μάτια.

Όμως στην Ελλάδα, στα δύο τρίτα (65%) των μηχανημάτων που μετρήθηκαν, η ακτινοβολία υπερέβαινε τη σύσταση ασφαλείας των 0,3 βατ ανά τ.μ.

Η μέση εκπεμπόμενη ακτινοβολία άγγιζε τα 0,5 βάτ ανά τ.μ. (από 0,09 βατ έως σχεδόν 1 βατ). Τα 20 στα 26 μηχανήματα που μετρήθηκαν, εξέπεμπαν ισχυρότερη υπεριώδη ακτινοβολία από ό,τι ο ήλιος του καλοκαιριού το μεσημέρι στην Αθήνα.

Σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, η μέση μέγιστη τιμή του δείκτη UV στην Αθήνα κατά το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου είναι περίπου 10. 

Σημειωτέον ότι μια ανάλογη έρευνα σε σολάριουμ στις χώρες της ΕΕ, έδειξε ότι τα δύο τρίτα παραβιάζουν το όριο των 0,3 βατ, συνεπώς το πρόβλημα έχει διεθνή διάσταση.

Επίσης, επισημαίνεται ότι τα περισσότερα μηχανήματα σολάριουμ στην Ελλάδα είναι τέτοιου τύπου, που θα έπρεπε να τα χειρίζεται εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό, πράγμα που δεν συμβαίνει.

Ο πρόεδρος της ΕΕΑΕ δρ Χρήστος Χουσιάδας επεσήμανε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο για τα σολάριουμ στην Ελλάδα, αλλά ούτε εκτός Ελλάδος.

Η έρευνά μας δείχνει ότι ο κόσμος που χρησιμοποιεί τα σολάριουμ, πράγμα που είναι προσωπική επιλογή του και δεν μπορεί να απαγορευθεί, θα πρέπει να παίρνει κάποια προφυλακτικά μέτρα.

Από την άλλη, όσοι διαθέτουν αυτά τα μηχανήματα, θα πρέπει να έχουν καλύτερη γνώση, ενώ οι χειριστές τους την κατάλληλη εκπαίδευση.

Σε όλα αυτά, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης, ώστε να εξασφαλισθεί μεγαλύτερη ασφάλεια στους πελάτες».

Μετά τα ευρήματά αυτά, ο πρόεδρος της ΕΑΑΕ αναφέρει ότι «η Επιτροπή θα εισηγηθεί μια ρύθμιση για τον χώρο των σολάριουμ στην Ελλάδα, ώστε να μπουν πλέον νομικά κάποια όρια, καθώς και να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός, προκειμένου να υπάρχει εποπτεία τους, διότι σήμερα υπάρχει νομικό κενό.

Πάντως, για να μην αυτομαστιγωνόμαστε, το πρόβλημα είναι διεθνές και δεν αφορά μόνο την χώρα μας». 

Όσο για το αν το τεχνητό μαύρισμα είναι πιο ασφαλές από την έκθεση στον ήλιο, οι ειδικοί επισημαίνουν πως το τεχνητό μαύρισμα μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες για την υγεία, όπως εγκαύματα, φωτοτοξικές και φωτοαλλεργικές αντιδράσεις, βλάβες στα μάτια, κυρίως όμως καρκίνο, μετά από μακροχρόνια χρήση, τόσο μη μελανωματικούς καρκίνους, όσο και το σπανιότερο αλλά πιο θανατηφόρο μελάνωμα.

Εκτιμάται ότι άνθρωποι που ξεκίνησαν να κάνουν σολάριουμ σε ηλικία μικρότερη των 35 ετών, έχουν κατά 87% μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν μελάνωμα.